ĐIỂM BÁO MẠNG
- Quốc tế: Ông Trump đính chính phát biểu gây sốc về kết quả bầu cử tổng thống Mỹ (VNN 16/11/2020)-Obama lo ngại về sự chia rẽ của Mỹ hậu bầu cử tổng thống (VNN 16/11/2020)-Thách thức pháp lý trong bầu cử tổng thống Mỹ 2020 khác xa năm 2000 (VNN 16/11/2020)-Khối công việc khổng lồ và những khó khăn đang chờ tân Tổng thống Biden (BVN 16/11/2020)-RCEP: Khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới ra đời (TD 16/11/2020)-Vũ Ngọc Yên-Việt Nam tham gia RCEP - hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới, nông sản hưởng lợi gì? (DV 15-11-20)-Khánh Nguyên-Thủ tướng: Ông Biden hay Trump thắng cử, Mỹ vẫn là bạn tốt của Việt Nam (DT 15-11-20)-Ba cách để ông Biden có thể lập tức xoay trục Mỹ sang châu Á (VNN 15/11/2020)-Sau 4 năm, ông Trump thay đổi thế giới như thế nào? (BVN 15/11/2020)-Duy Anh-Người Mỹ gốc Á Châu ủng hộ Biden mạnh mẽ (BVN 15/11/2020)-Quốc Khải-Sự sụp đổ của nền Cộng hòa (BVN 15/11/2020)-Được hay mất sau tranh cãi? (TD 15/11/2020)-Thấy gì, nghĩ gì và làm gì từ cuộc bầu cử Tổng thống ở Hoa Kỳ (TD 15/11/2020)- Âu Dương Thệ-Malaysia, Philippines, Việt Nam đặt kì vọng vào Biden giữa căng thẳng với TQ (VOA 14-11-20)-Vì sao Việt Nam chưa chúc mừng ông Joe Biden? (BBC 14-11-20)-Truyền thống “chuyển giao quyền lực” của Mỹ đang bị chà đạp (BVN 14/11/2020)-Ở Việt Nam, nhiều người đau buồn vì sự sụp đổ của một thần tượng Mỹ (TD 13/11/2020)-Phạm Thùy Dương-Hậu bầu cử Mỹ 2020: Cựu đại sứ từ Hà Nội giải thích tranh chấp và dự đoán cho Việt Nam (BBC 13-11-20)-Liên minh quốc tế là chìa khóa để kiềm chế Trung Quốc (BBC 13-11-20)-Đối ngoại dưới thời tân Tổng thống Mỹ: Rào cản mới, biên giới cũ (TVN 13/11/2020)-Ông Biden tính cử bà Hillary làm đại sứ ở Liên Hợp Quốc (VNN 13/11/2020)-Bầu cử tổng thống Mỹ : Danh dự của bên thua cuộc (BVN 13/11/2020)-Thanh Hà-Mỹ: Cuộc bầu cử vô tận này sẽ kết thúc ra sao? (BVN 13/11/2020)-Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020 chưa chấm dứt (BVN 13/11/2020)-Nguyễn Quang Duy-Liệu Obamacare có hợp hiến hay không? (TD 11/11/2020)-Lê Hồng Giang-
- Trong nước: TP.HCM bỏ HĐND cấp quận, phường từ năm 2021 (VNN 16/11/2020)-Thêm 9 người mắc Covid-19, Việt Nam có 1.265 ca (VNN 15/11/2020)-Bão Vamco gây ngập lụt, ngã cây ở Đà Nẵng, Hội An, Huế (KTSG 15/11/2020)-Thách thức nào cho nữ Thống đốc đầu tiên của Ngân hàng Nhà nước? (Nhà Đầu Tư 14-11-20)-Cảnh giác với đạo chích ôtô xe máy "vào mùa" (LĐ 15-11-20)-Tỉnh nào đẻ nhiều con nhất nước? (VNN 13-11-20)-Quan chức dùng bằng giả (DV 13-11-20)-Vì sao bà Nguyễn Thị Hồng được chọn trở thành nữ thống đốc đầu tiên của Việt Nam? (DV 12-11-20)-Hàng chục nghìn công an bán chuyên trách xin nghỉ việc (Zing 12-11-20)-Ăn cắp tác phẩm báo chí tràn lan trên mạng (NLĐ 11-11-20)-
- Kinh tế: Lãi suất đồng loạt tụt sâu, chưa chạm đáy sẽ còn giảm tiếp (VNN 16/11/2020)-Chưa đến Black Friday đã 'bão giảm giá', quần áo chỉ 2.000 đồng (VNN 16/11/2020)-Mất 23 tỉ đô la, du lịch có thể tồn tại nhờ thị trường nội địa? (KTSG 15/11/2020)-Hãng bay lớn nhất Ấn Độ chộp cơ hội trong đại dịch để tăng thị phần (GD 15/11/2020)-Trung Quốc đối mặt áp lực minh bạch dữ liệu thử nghiệm vaccine Covid-19 (GD 15/11/2020)-Bình Thuận: 60% khách sạn tạm dừng, 40% công ty lữ hành đã đóng cửa (KTSG 15/11/2020)-Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực được ký kết sau 8 năm đàm phán (KTSG 15/11/2020)-Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực được ký kết sau 8 năm đàm phán (KTSG 15/11/2020)-Để “không bỏ ai lại phía sau” (KTSG 15/11/2020)-An toàn là điều kiện hàng đầu để ngành du lịch tồn tại (KTSG 15/11/2020)-Việt Nam tham gia RCEP - hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới, nông sản hưởng lợi gì? (DV 15-11-20)-Khoảng trống pháp lý của dịch vụ cầm đồ (TBKTSG 15-11-20)-Phát khùng' với những số nhà nhiều 'xuyệt' (TT 15-11-20)-
- Giáo dục: Tin vui: không cắt phụ cấp thâm niên nhà giáo đến khi có chính sách lương mới (GD 16/11/2020)-Vinh danh 183 nhà giáo tiêu biểu năm 2020 (GD 16/11/2020)-Hình hài sách Tiếng Việt 1 – Cánh Diều thế nào sau khi được chỉnh sửa? (GD 16/11/2020)-Khoan thư sức dân và cách xử lý của Bộ Học (GD 16/11/2020)-Phụ huynh tiểu học Tầm Vu bức xúc vì đóng tiền cài app EnetViet không cần thiết (GD 16/11/2020)-Phụ huynh nói, trả lời của IIG Việt Nam về lý do hủy thi SAT không thuyết phục (GD 16/11/2020)-Nhà trường hợp tác với bệnh viện để đào tạo nhân lực ngành y (GD 16/11/2020)-Trường Trung học cơ sở Tô Hiệu, Hải Phòng kỷ niệm 30 năm thành lập (GD 16/11/2020)-Chọn lọc khách mời 20/11 và tiền ủng hộ về đâu, chuyện nhỏ mà không nhỏ (GD 16/11/2020)-Cô Hoài Thanh trải lòng về ồn ào bị “bóc phót” trên mạng xã hội (GD 16/11/2020)-Toàn bộ nội dung chỉnh sửa sách giáo khoa Tiếng Việt 1 bộ Cánh Diều (GD 16/11/2020)-60 năm tự hào của Trường Trung học phổ thông Yên Hoà (GD 15/11/2020)-Giáo dục Việt Nam thời hậu COVID-19: Đâu là giải pháp bền vững? (GD 15/11/2020)-Giáo dục STEM chưa thu hút được giới trẻ (KTSG 15/11/2020)-Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nói về áp lực của ngành giáo dục (VNN 16/11/2020)-
- Phản biện: Ý kiến của công dân Nguyễn Trung về lựa chọn “tứ trụ” (viet-studies 15-11-20)-Nguyễn Trung-Tư pháp Việt Nam có thực sự “tôn trọng xét xử độc lập, không can thiệp, chỉ đạo án”? (BVN 16/11/2020)-Cao Nguyên-Một số đề xuất xây dựng mô hình chính quyền đô thị ở Việt Nam (BVN 16/11/2020)-Nguyễn Ngọc Hiếu-Nguyễn Thị Thanh Nhàn, người gây sóng gió chính trường trước đại hội XIII (TD 15/11/2020)-Thu Hà-Khi doanh nghiệp tư nhân ngày càng lớn mạnh (TVN 14/11/2020)-Lương Bằng-Bất bình, phẫn nộ cũng… tăng! (BVN 14/11/2020)-Trân Văn-Quyền ‘hạn’ và quyền ‘lực’ (BVN 14/11/2020)- Mỹ Thuận-Niềm tin và hy vọng (TD 14/11/2020)-Mạc Văn Trang-Phải làm gì nếu không “tam quyền phân lập”? (BVN 14/11/2020)-Nguyễn Huyền-Môi trường và sinh thái, chỉ sáu ngày là thấy… bình minh? (BVN 14/11/2020)-Trân Văn-Quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam và nhà báo Phạm Chí Dũng (BVN 14/11/2020)-Phú Nhuận-Hiểu sai biểu tượng quỳ gối (TD 12/11/2020)-Trần Ngọc Cư-Chờ xem Tổng bí thư và Thủ tướng nói thiệt hay nói… cho vui! (TD 10/11/2020)-Trân Văn-Lời nói dối của chánh án Nguyễn Hòa Bình: Không có chuyện “xử án theo chỉ đạo" (TD 10/11/2020)-
- Thư giãn: Cuộc sống ít ai ngờ của cặp vợ chồng tỷ phú làm nên vắc xin Covid-19 (VNN 16/11/2020)-Bà chủ 60 tuổi nổi ghen trong buổi họp lớp của chồng (VNN 15/11/2020)-
Hôm qua Tối cao Pháp viện (SCOTUS) bắt đầu xử một vụ kiện vô cùng quan trọng với nước Mỹ. Không, đó không phải vụ kiện liên quan đến bầu cử/kiểm phiếu mà là liệu Obamacare có hợp hiến hay không. Đây không phải lần đầu SCOTUS phán xét vấn đề này, và chắc cũng không phải lần cuối.
Trước hết tôi sẽ tóm tắt lại những nguyên lý căn bản của Obamacare cho những ai chưa thực sự hiểu nó là gì và tại sao phe Cộng Hòa “thù ghét” nó như vậy dù hàng triệu người Mỹ đã có bảo hiểm y tế nhờ nó. Tâm điểm của Obamacare nằm ở 2 từ “pre-existing conditions”.
Trước khi Obamacare ra đời, một nghiên cứu của Kaiser Foundation cho rằng, có trên 50 triệu người trưởng thành ở Mỹ không có bảo hiểm y tế vì “pre-existing conditions”. Nghĩa là các hãng bảo hiểm từ chối bán bảo hiểm cho họ, do họ đã mắc một căn bệnh nào đó hoặc chỉ đồng ý bán với phí bảo hiểm quá cao nên họ không có khả năng mua.
Rất nhiều đời tổng thống Mỹ muốn giải quyết vấn đề này nhưng nó không hề dễ trong một xã hội tôn sùng quyền tự do như Mỹ. Ngay cả khi muốn repeal Obamacare, đảng Cộng Hòa vẫn phải hứa sẽ có giải pháp cho “pre-existing condition”, Trump trong lúc tranh cử cũng hứa như vậy dù không thể đưa ra chính sách cụ thể sẽ làm thế nào nếu không áp dụng các nguyên tắc của Obamacare.
Vậy các nguyên tắc đó là gì? Thứ nhất, dễ nhất, là buộc các hãng bảo hiểm phải sử dụng “community rating“. Nghĩa là phí bảo hiểm chỉ được tính dựa vào rủi ro trung bình của một cộng đồng (một khu vực địa lý, một nhóm tuổi, nhóm ngành nghề…) chứ không được dựa vào tình trạng sức khỏe của mỗi cá nhân trong cộng đồng đó. Một người đầy bệnh tật có thể mua bảo hiểm với giá rẻ nếu anh ta sống trong một cộng đồng khỏe mạnh ít rủi ro. Thực ra đây là nguyên tắc căn bản của ngành bảo hiểm nhưng phe Cộng hòa cho rằng như vậy là can thiệp quá đáng vào quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp. Nhưng đây chưa phải là điểm mà họ căm ghét nhất.
Nếu bắt buộc các hãng bảo hiểm phải thực hiện “community rating” thì có khả năng họ sẽ bị tình trạng “adverse selection“, nghĩa là chỉ những người nào ốm yếu/ có bệnh sẵn mới đi mua bảo hiểm còn những người khỏe mạnh sẽ không mua. Do vậy trụ cột thứ hai của Obamacare là “individual mandate“, nghĩa là bắt buộc tất cả mọi công dân Mỹ phải mua bảo hiểm y tế. Điều này giúp tránh tình trạng “adverse selection” nói trên và cũng là cách để giảm mặt bằng chi phí bảo hiểm. Đây là tâm điểm thù ghét của phe Cộng hòa, rất nhiều người cho rằng như vậy nhà nước đã can thiệp vào quyền tự do cá nhân. Mua hay không mua bảo hiểm y tế là quyền của tôi, tại sao nhà nước lại bắt tôi phải làm một điều tôi có thể không muốn/ không cần? Tôi có quyền được chết vì không có bảo hiểm y tế chứ?
Trụ cột thứ ba của Obamacare là hệ quả của “individual mandate”. Nếu một người không mua bảo hiểm thì sẽ bị phạt, thông qua hệ thống thuế (tax return). Hiển nhiên nếu không có chế tài này thì vấn đề “adverse selection” không thể giải quyết được, sẽ chẳng ai thực hiện “individual mandate” nếu không/ít (có rủi ro) bệnh tật.
Nhưng những người nghèo, thất nghiệp không có tiền mua bảo hiểm dù rẻ thì sao, họ có bị đóng phạt không? Obamacare giải quyết vấn đề này bằng cách mở rộng Medicare và Medicaid, hai hệ thống trợ giúp y tế cho người nghèo/già của Mỹ, để trợ giá cho những ai không đủ tiền mua bảo hiểm. Để có ngân quĩ cho việc trợ giá này, Obamacare đánh thuế thêm lên tầng lớp người giàu. Tất nhiên đây lại là một dạng “income redistribution” mà phe Cộng hòa luôn luôn căm ghét. Rất nhiều người phản đối tại sao tôi lại phải “trả tiền” bảo hiểm y tế cho bọn lười biếng đó.
Ngay sau khi Obamacare có hiệu lực, phe CH đã kiện tính hợp hiến của “individual mandate” ra tòa và cuối cùng lên đến SCOTUS. Năm 2012 John Roberts bỏ lá phiếu “phản thùng” của mình hùa theo 4 thẩm phán liberal để giữ lại Obamacare (Amy Barrett lúc đó đã phê phán quyết định này của Roberts). Năm năm sau John McCain bỏ lá phiếu quyết định chống lại dự luật repeal Obamacare của Trump, cứu nó trong gang tấc. Làn sóng xanh trong kỳ midterm 2018 có nhiều lá phiếu của hơn 20 triệu người có được bảo hiểm y tế nhờ Obamacare. Năm nay phe Biden/Harris cũng được hưởng lợi từ những lá phiếu này, đã vận động tranh cử trên cơ sở giữ và mở rộng Obamacare.
Lần xử này SCOTUS sẽ lại xem xét trụ cột “individual mandate”. Sau khi thất bại trong việc repeal Obamacare, Trump đã dùng quyền tổng thống giảm số tiền phạt xuống $0 để xóa “individual mandate” trên thực tế. Và đây là cơ sở để phe Cộng hòa kiện lần này bởi lần trước John Roberts đã lập luận rằng “individual mandate” với chế tài phạt tiền tương đương với “taxation power” mà hiến pháp Mỹ cho phép chính quyền liên bang thực hiện, bởi vậy nó không vi hiến. Lần này phe Cộng hòa lập luận bởi số tiền phạt là $0 nên nó không còn là tax nữa, cho nên “individual mandate” vi hiến.
Hiện tại Roberts và Kavanagh có thể sẽ ngả theo phe liberal bởi ảnh hưởng hủy bỏ Obamacare sẽ quá lớn. Họ không muốn làm thay việc cho phe Cộng hòa khi mà chính phe này đã không thể repeal được nó khi nắm cả Quốc hội lẫn Chính phủ.
Đến đây tôi để các bạn tự đánh giá về Obamacare, tôi chỉ xin đưa ra một nhận xét là ở gần như tất cả các nước phương Tây (Anh, Pháp, Canada, Ý, Úc, New Zealand, Nhật) hệ thống y tế và bảo hiểm y tế còn “thiên tả” hơn rất nhiều Obamacare, nhưng không ai nói những nước này ít tự do hơn Mỹ, không ai nói hệ thống y tế của họ kém hơn Mỹ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét