Thứ Ba, 30 tháng 1, 2024

20240131. NGHĨ VỀ NHỮNG PHÁT MINH TỪ NGƯỜI MỸ

   ĐIỂM BÁO MẠNG


NƯỚC MỸ – THÍCH HAY KHÔNG THÍCH? (*)
TRẦN QUỐC QUÂN/ FB/BVN 29-1-2024

Có thể bạn không quan tâm tới nước Mỹ, coi người Mỹ như kẻ thù, thì Mỹ vẫn ảnh hưởng chi phối rất nhiều đến mọi sinh hoạt bình thường của bạn đấy.
Cùng thống kê một vài cái của Mỹ mà người Việt chúng ta hay dùng nhất nhé.
Khi bạn đọc bài này có nghĩa là bạn đang dùng một sản phẩm của Mỹ, mạng xã hội Facebook được thành lập vào năm 2004, người sáng lập ra mạng này là Mark Zuckerberg.Facebook thuộc sở hữu của Meta Platforms có trụ sở tại Menlo Park, California. Mỹ.
Câu thơ vui của dân mạng nói rằng:
“Cái gì không biết thì tra Google”; mà Google là một phát minh vĩ đại của Mỹ.
Google được thành lập vào năm 1998 bởi Larry Page và Sergey Brin trong khi họ là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Stanford, California, Mỹ.
Mạng internet bạn đang dùng hiện nay cũng là một phát minh của Mỹ. Internet khởi nguyên từ năm 1960 bởi quân đội Mỹ.


Họ giữ kín dùng riêng suốt 20 năm, mãi đến những năm 1980 thì bắt đầu thương mại hóa và 1990 trở đi thì bắt đầu phủ kín toàn cầu.
Mỗi ngày bạn nhận và gửi email cho người khác.
Trời ơi… lại đụng tới Mỹ luôn.
Email được phát minh ra từ năm 1971 bởi lập trình viên Ray Tomlinson của Bộ Quốc phòng Mỹ nhằm giúp nhân viên trong cơ quan trao đổi thông qua một mạng lưới liên kết thay cho việc trực tiếp cầm thư từ văn bản “giao tận nơi”.
Đang đi đường mà thấy đèn xanh đèn đỏ là của Mỹ đó. Đây là phát minh được tạo ra vào năm 1912 của người Mỹ nhằm giúp giảm thiểu các vụ tai nạn giao thông cũng như nạn ùn tắc xe cộ.
Nóng quá bật máy lạnh lên cái nào. Chiếc máy điều hòa nhiệt độ đầu tiên được chế tạo bởi kỹ sư người Mỹ Willis H. Carrier vào năm 1902.
Về nhà bật lò vi sóng lên để hâm đồ ăn. Thôi rồi cũng lại gặp Mỹ. Năm 1945, kỹ sư Percy Spencer đã chế tạo ra một thiết bị phát cao tần cho radar cho công ty Raytheon, nhằm giúp radar nhạy hơn qua các bước sóng khác nhau. Cuối cùng ông vô tình nhận ra thanh chocolate bị biến dạng và nấu chảy khi được đặt bên trong thứ mà sau này chúng ta gọi là lò vi sóng.
Nếu trên tay của bạn đang dùng iPhone thì cũng là của Mỹ. Chiếc Smartphone đầu tiên được hãng IBM chế tạo năm 1992 với tên Simon Personal Communicator.
Chiếc điện thoại di động cầm tay đầu tiên trên thế giới là chiếc Motorola DynaTAC 800x được chế tạo năm 1983 tại Mỹ. 15 năm sau, iPhone mới ra đời ở Mỹ.



Nếu bạn không dùng iPhone vì nó là của Mỹ mà chuyển qua dùng Samsung của Hàn Quốc… nhưng cách này cũng không thoát Mỹ được vì Samsung phải sử dụng hệ điều hành Android của Mỹ đó. Android là một hệ điều hành dựa trên nền tảng Linux thiết kế dành cho các thiết bị di động có màn hình cảm ứng như điện thoại thông minh và máy tính bảng. Ban đầu, Android được phát triển bởi Android Inc – một công ty của Mỹ – với sự hỗ trợ tài chính từ công ty lớn khác của Mỹ là Google và sau này Android Inc được chính Google mua lại vào năm 2005. Chiếc điện thoại đầu tiên chạy Android được bán vào năm 2008 tại Mỹ.
Các kênh truyền hình và TV màu bạn đang xem là phát minh của người Mỹ à nha. Hệ thống truyền hình màu đầu tiên thiết kế bởi công ty Radio Corporation of America bắt đầu phát sóng ngày 17.12.1953.
Chiếc TV màu đầu tiên cũng được chế tạo bởi hãng này được xuất ra thị trường năm 1954 tại Mỹ.
Bạn giải trí bằng cách xem video nghe nhạc trên nền tảng Youtube cũng là của Mỹ luôn nè…
Soạn thảo văn bản bằng Word, Excel, trình chiếu Power Point trong bộ Microsoft Office cũng là của Mỹ đó nha.
Đi đường bị lạc bấm Google Maps lên cũng là đang dùng sản phẩm người của Mỹ luôn.
Các bộ phim, video bạn đang xem đa số đều dùng phần mềm Adobe Premiere của Mỹ để dựng…
Photoshop để chỉnh sửa ảnh cũng của Mỹ luôn đó nghe.
Bất kể chiếc máy tính bạn dùng nhãn hiệu gì, sản xuất ở đâu thì “bộ não” CPU của nó chỉ có thể là sản phẩm của Intel hoặc AMD, hai hãng điện tử của Mỹ. Nếu không có nó thì bó tay.
Bạn đi máy bay là nhờ phát minh của người Mỹ. Vào năm 1903 hai anh em nhà Wright sống tại Dayton, bang Ohio, Mỹ đã làm thay đổi lịch sử thế giới bằng sự phát minh ra chiếc máy bay đầu tiên.
Đèn điện mà bạn đang thắp là phát minh của ông Thomas Edison một người Mỹ. Chính phát minh này đã mang lại ánh sáng và sự văn minh cho cả thế giới loài người, đồng thời đã khai sinh cho ngành công nghiệp điện của thế giới.


Thomas Edison


Kể chừng đó thôi… vẫn còn rất nhiều cái của Mỹ nữa.
P/S:
Nga là dân tộc cũng vĩ đại lắm chứ. Nhưng bạn thử thống kê xem Nga đã cống hiến cho nhân loại những phát minh nào?
Trung Quốc là đất nước vĩ đại. Điều này không ai cãi. Nhưng để nền kinh tế Trung Quốc phát triển vượt bậc như ngày nay thì người Tàu cực giỏi trong việc đi chôm phát minh và sản phẩm của các quốc gia khác. Không tin, bạn cứ thử liệt kê mà xem. Bạn nên phân biệt 2 khái niệm phát minh và phát triển nhé.
T.Q.Q.
(*) Tựa do BVN đặt
Nguồn: FB Trần Quốc Quân
Bauxite Vietnam
Người đăng: vào lúc Không có nhận xét nào:

Thứ Hai, 29 tháng 1, 2024

20240130. THÁCH THỨC ĐỐI VỚI NỀN KINH TẾ TUẦN HOÀN

  ĐIỂM BÁO MẠNG


CHIẾN LƯỢC 'ĐÀO THẢI NON SẢN PHẨM' VÀ THÁCH THỨC VỚI NỀN KINH TẾ TUẦN HOÀN
NGỌC HÂN/ NGƯỜI ĐÔ THỊ 25-1-2024
Đầu những năm 90 của thế kỷ trước, đời sống vật chất ở miền Bắc còn thiếu thốn, ai có vật dụng gì cũng đều nâng niu mong kéo dài thời gian sử dụng. Thời điểm ấy, tôi được một người dì - đi lao động xuất khẩu ở Đông Âu - tặng một đôi giầy thể thao của nhà sản xuất từ nước Đức. Đó là một món quà thuộc vào hàng hiếm lúc đó, nhất là ở những tỉnh xa thủ đô.
Tôi chỉ diện đôi giầy vào mùa đông và chỉ trong những sự kiện của các vĩ nhân tỉnh lẻ. Thời gian sử dụng chưa được bao lâu, đế chưa kịp mòn gai, bỗng một ngày lạnh trời, mang giầy ra để diện thì hỡi ôi đế cao su bở ra từng mảng. Mặt da còn rất tốt, nhưng đế thì không thể cứu vãn được. Tôi đành phải bỏ đôi giầy trong tiếc nuối và luôn luôn tự hỏi “sao giầy chưa mòn mà đế đã hỏng?”
Của bền tại người nào?
Câu hỏi này theo tôi mãi cho tới khi tôi chợt nhận ra chân lý “của bền tại người”. Nhưng “người nào” - người sản xuất hay người sử dụng? Vận dụng phép loại trừ - người sử dụng đã nâng niu hết mức – thì việc kém bền chắc là do người sản xuất. Dường như người sản xuất đã ấn định ngày, giờ mà đôi giầy buộc phải chia tay người sử dụng khi mà chúng chỉ hỏng một phần chứ không phải tất cả. Sự lập trình đó còn được giới nghiên cứu gọi là kỹ thuật “Đào thải non sản phẩm”.
Sản phẩm được hình thành bởi sự tích hợp của nhiều cấu phần. Vòng đời của sản phẩm phụ thuộc vào tuổi thọ thấp nhất của một trong các thành phần cấu tạo. Khi thành phần có tuổi thọ thấp nhất bị hư hỏng – trong khi các cấu phần khác vẫn còn sử dụng được – thì sản phẩm cũng cũng kết thúc vòng đời (lý thuyết) của nó. Đó là một trong các nguyên lý được sử dụng để “đào thải non sản phẩm”.
Đến đây tôi tin rằng độc giả sẽ tìm được vô vàn ví dụ về “đào thải non sản phẩm” hay hình tượng một cách nôm na là hiện tượng “chưa mòn đã hỏng”. Cái máy in của tôi đang dùng bình thường, nhưng bỗng một hôm không thể in được nữa. Mang ra tiệm sửa chữa, anh thợ nói với tôi “máy in giờ rẻ lắm, tiền công sửa gần đủ tiền mua máy mới, bỏ đi, mua mới dùng cho sướng”.
Chiếc điện thoại của bạn dùng với đầy đủ chức năng cơ bản nhưng nhà sản xuất không hỗ trợ cài đặt các ứng dụng mới, bạn lại có động lực để thay điện thoại. Cái máy nghe nhạc vẫn đang phát nhạc um sùm nhưng dây nguồn bị hư không tìm được phụ kiện tương thích, thế là nó đành phải im tiếng và kết thúc cuộc đời một cách lặng lẽ.
Căn nhà của bạn có công năng sử dụng bình thường cho đến khi người ta nâng cốt mặt đường. Sau khi cải tạo mặt đường, nhà bạn tự nhiên có thêm tầng hầm. Công năng thiết kế ban đầu đã bị “đào thải non”. Bạn chấp nhận sự suy giảm công năng thì thoả dụng của bạn bị giảm đi, đó là một chi phí gián tiếp. Nếu không chấp nhận sự suy giảm công năng, bạn phải đầu tư để sửa chữa khôi phục công năng ban đầu. Những chi phí như vậy là hậu quả của hiện tượng “đào thải non”.
Nhưng đến đây, một câu hỏi cần thiết phải thảo luận là: tại sao lại có hiện tượng đào thải non sản phẩm?
Ai kéo, ai đẩy “đào thải non”?
Xét từ phía cung, nhà sản xuất luôn muốn tăng lợi nhuận. Trong ngắn hạn, các yếu tố sản xuất gần như giữ giá không đổi, tăng doanh thu cũng đồng nghĩa với tăng lợi nhuận. Nên lúc này động cơ của nhà sản xuất là tăng doanh thu.
Trong một thị trường cạnh tranh hoàn hảo, người sản xuất phải chấp nhận giá. Như vậy họ không thể tăng doanh thu nhờ tăng giá mà phải trông chờ vào tăng sản lượng. Nhưng nhu cầu thị trường đã bão hoà, số lượng người mua đã ở trạng thái cân bằng động. Muốn đẩy sản lượng lên họ đã nghĩ tới cách giảm vòng đời của sản phẩm. Đây là một động lực chính của chiến lược đào thải non sản phẩm
Mặt khác, với sự hỗ trợ của tiến bộ công nghệ, hàng hoá giờ đây nhiều hơn do có thể sản xuất hàng loạt với số lượng lớn và chi phí thấp hơn. Cùng với sự gia tăng giá thành nhân công lao động thủ công, việc sửa chữa một sản phẩm trở nên kém cạnh tranh về giá so với mua sản phẩm mới. Lúc này việc đào thải non sản phẩm là kết quả của việc phân tích lợi ích – chi phí của người tiêu dùng.
Nhìn từ khía cạnh phía cầu, người tiêu dùng bị dẫn dắt bởi quảng cáo, truyền thông... Họ bị tuyên truyền rằng ý nghĩa của cuộc sống là tiêu dùng, chỉ tiêu dùng mới mang lại thoả mãn, tiêu dùng đồng nghĩa với tồn tại… Người tiêu dùng mong ước được sử dụng những sản phẩm mới hơn, độc hơn, lạ hơn mà không tính đến những hệ luỵ về sự lãng phí hay tính hiệu quả sử dụng.
Thông qua những vận động hành lang, những tài trợ nghiên cứu, những góc khuất khác được "đạo diễn" bởi giới tài phiệt cũng là một khía cạnh thúc đẩy “đào thải non sản phẩm” diễn ra mạnh mẽ hơn.


Vòng đời của sản phẩm phụ thuộc vào tuổi thọ thấp nhất của một trong các thành phần cấu tạo. Ảnh mang tính minh họa. Nguồn: bnnbreaking.com
Kinh tế không tuần hoàn
Xét trên quy mô toàn cầu, việc sản xuất quá nhiều kéo theo nhiều hệ luỵ. Mặc dù được sự hỗ trợ từ phát triển công nghệ nhưng việc sản xuất trên quy mô lớn hiện nay vẫn phải khai thác các tài nguyên không tái tạo như một yếu tố đầu vào của việc sản xuất.
Trong khi đó việc lãng phí do đào thải non khiến cho việc sử dụng những tài nguyên này không hiệu quả. Những sản phẩm bị đào thải non vẫn mang trong mình những thành phần còn tuổi thọ, nhưng để tách chúng ra và tái sử dụng sẽ đòi hỏi nguồn lực rất lớn nên không ai có động cơ hành động. Điều này dẫn tới việc khai thác quá mức và dẫn đến cạn kiệt tài nguyên một cách nhanh chóng. Trong dài hạn sẽ gây nên suy thoái cả môi trường và kinh tế.
Đi kèm với tiêu dùng sẽ là xả thải, chúng có mối quan hệ đồng biến - tiêu dùng nhiều sẽ xả thải ở mức cao tới mức vượt quá khả năng chịu đựng của môi trường. Chúng ta không quá lạ lẫm khi nhìn thấy hoặc nghe được về những chuyến tàu chở phế thải tới các nước kém phát triển. Cho dù đã có những điều luật cấm vận chuyển phế thải tới các nước thế giới thứ ba nhưng người ta vẫn né luật với danh nghĩa là hàng đã qua sử dụng chứ không phải là phế thải. Điều này thật là bất công bằng, người dân ở các nước nghèo không khai thác tài nguyên, không được sử dụng những sản phẩm của thế giới văn minh nhưng lại phải hứng chịu sự ô nhiễm môi trường. Hố cách giàu nghèo ngày càng mở rộng.
Ở khu vực ra chính sách, nếu những chính sách không đúng thời điểm, không đúng đối tượng khiến sản phẩm bị thải non một cách miễn cưỡng cũng có những hệ luỵ về trực tiếp và gián tiếp tới việc phát triển kinh tế, xã hội.
Thay đổi từ đâu?
Người tiêu dùng trong các trường hợp phân tích ở trên vừa là nạn nhân cũng vừa là thủ phạm của chiến lược “đào thải non sản phẩm”. Nếu không có những nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ thì phía cung cũng không có động lực để sản xuất ra quá nhiều và phải đào thải non.
Nên chăng có những giải pháp truyền thông đến người tiêu dùng về hành vi tiêu dùng thông minh. Như những dòng tu khổ hạnh cố gắng giảm phụ thuộc vào vật chất, người tiêu dùng cũng nên được cảnh báo về những hệ luỵ của việc tiêu dùng quá nhiều. Triết lý tiêu dùng cần có những thay đổi, thoả mãn không chỉ đến từ tiêu thụ hàng hoá mà còn đến từ những sự tiết chế nhu cầu. Điều này chỉ làm được khi chuẩn xã hội thay đổi. Cũng như việc người tiêu dùng bị định hướng bởi truyền thông về chủ nghĩa tiêu dùng thì cũng có thể dùng truyền thông như một giải pháp để thay đổi chuẩn xã hội hướng tới một nền “kinh tế tuần hoàn” (bắt chước quá trình của tự nhiên) hay một trong những triết lý “kinh tế tích cực”.
Ở một khía cạnh khác, việc minh bạch thông tin cũng là một yếu tố quan trọng khiến người tiêu dùng thay đổi hành vi. Dưới sự minh bạch của thông tin, những góc khuất của những vận động chính sách được bộc lộ sẽ giúp cho người tiêu dùng nhìn nhận được vị thế của họ và tránh bị lợi dụng.
Ngọc Hân
TIN LIÊN QUAN:
*Nâng niu di sản và thương hiệu 'Sài Gòn-Hòn ngọc Viễn Đông' [https://nguoidothi.net.vn/nang-niu-di-san-va-thuong-hieu...]
*Xây dựng chuỗi liên kết để phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp [https://nguoidothi.net.vn/xay-dung-chuoi-lien-ket-de-phat...]
*Việt Nam thu cả nghìn tỉ đồng từ bán tín chỉ carbon [https://nguoidothi.net.vn/viet-nam-thu-ca-nghin-ti-dong...]
*VinFast hợp tác Marubeni tái sử dụng pin xe điện [https://nguoidothi.net.vn/vinfast-hop-tac-marubeni-tai-su-dung-pin-xe-dien-42101.htmlƯ
Người đăng: vào lúc Không có nhận xét nào:
Đăng ký: Bài đăng (Atom)