Thứ Sáu, 24 tháng 12, 2021

20211225. VIỆT Á: PHẦN NỔI CỦA TẢNG BĂNG CHÌM

 ĐIỂM BÁO MẠNG


VIỆT Á CHỈ LÀ PHẦN NỔI CỦA TẢNG 

BĂNG CHÌM

NGUYỄN QUANG DY/ viet-studies/ TD 24-12-21


Câu chuyện Việt Á là chủ đề nóng. Nếu bạn vào google gõ từ “Việt Á”, sẽ ra cả đống thông tin, đọc mỏi mắt và đau đầu. Dư luận lên án Việt Á tham lam trục lợi trước nỗi đau và sinh mạng của người dân – “ăn của dân không từ cái gì”. Nhưng Việt Á chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”. Chặt được cái vòi này thì con bạch tuộc sẽ mọc ra cái vòi khác kinh khủng hơn. Đó là con quái vật “thân hữu” (cronyism) được nuôi dưỡng bởi các nhóm lợi ích. Nói cách khác, đó là căn bệnh ung thư mãn tính đã di căn nhiều nơi, đặc biệt là y tế.
Theo dòng sự kiện
Tháng 10/2019, Nguyễn Minh Hùng (cựu Chủ tịch, kiêm TGĐ VN Pharma) đã bị tòa tuyên án 17 năm tù vì tội buôn bán thuốc giả để chữa bênh (ung thư), trị giá khoảng 151 tỷ đồng, gây thiệt hại cho người bệnh 50,6 tỷ đồng. CQĐT đã kết luận đằng sau sai phạm của VN Pharma có trách nhiệm của lãnh đạo Bộ Y Tế. Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường đã bị bắt tạm giam để điều tra về việc “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Tháng 4/2020, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Y khoa Nguyễn Nhật Cảm (cựu Giám đốc CDC Hà Nội) và Nguyễn Ngọc Nhất (cán bộ Công ty Phát triển Khoa học Vitech), đã bị bắt để điều tra về các vi phạm quy định đấu thầu hệ thống Realtime PCR tự động, “gây hậu quả nghiêm trọng”. Hai ông Cảm và Nhất đã bắt tay với nhau nâng giá hệ thống PCR lên 7 tỷ đồng để bán cho CDC Hà Nội, và sau đó đã chi 15% “hoa hồng” cho ông Nguyễn Nhật Cảm.
Cũng tháng 4/2020, PGS-TS Nguyễn Quốc Anh (cựu Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai) và Phạm Đức Tuấn (Giám đốc Công ty Công nghệ y tế BMS) đã bị truy tố vì bắt tay với nhau lắp đặt hệ thống robot Rosa tại Bệnh viện Bạch Mai. Ông Tuấn thừa nhận rằng tổng giá trị hệ thống robot Rosa gồm cả chi phí vận chuyển, lắp đặt cho đến khi vận hành chỉ mất 7,4 tỷ đồng, nhưng họ đã hợp thức hóa thủ tục định giá robot Rosa lên đến 39 tỷ đồng.
Ngày 17/2/2020, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh đã ký phê duyệt đề án Nghiên cứu và chế tạo bộ sinh phẩm Real Time PT-PCR & RT PCR đầu tiên “made in Vietnam” để phát hiện virus SARS-CoV-2 do “Học Viện Quân Y chủ trì, phối hợp với công ty Việt Á thực hiện”. Bộ KH&CN đã nghiệm thu “thần tốc” đề tài (3/3/2020) và đề nghị Bộ Y tế cấp phép. Ngay hôm sau (4/3/2020), Bộ Y tế đã “thần tốc” cấp phép lưu hành cho bộ xét nghiệm này. Đó là một quy trình nghiên cứu khoa học “thần tốc”, chắc chỉ có ở Việt Nam.
Báo chí lề phải dẫn nguồn Bộ KH&CN thông báo bộ xét nghiệm của Việt Á “đã được WHO chấp thuận” (số đăng ký EUL 0524-210-00) và “Bộ Y tế Anh cấp chứng chỉ tiêu chuẩn chất lượng châu Âu”. Thông tin này đăng trên website của Bộ KH&CN (26/4/2020), vừa được gỡ (20/12/2021). Việt Á không chỉ được Bộ Y Tế và Bộ KH&CN đỡ đầu, mà còn được Vingroup tiếp sức. Khi lập VinBioCare (3/6/2021), Vingroup góp 69%, Việt Á 30%, bà Thu Hương 1%. VinBioCare được Arcturus Therapeutics của Mỹ nhượng quyền sản xuất vaccine Mỹ. Nhưng Phan Quốc Việt đã rút khỏi VinBioCare, như “ve sầu thoát xác”.
Theo báo chí, từ tháng 2 đến tháng 11/2021, CDC Hải Dương đã hợp thức ký kết và thanh toán cho Việt Á 5 hợp đồng cung cấp vật tư, thiết bị y tế, với tổng số 151 tỷ đồng. Trong vụ này, Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến được Việt Á “lại quả” 30 tỷ đồng (20%). Việt Á được độc quyền cung cấp bộ xét nghiệm cho 62/63 tỉnh/thành. CDC Hải Dương là ví dụ điển hình (case study). Nhiều CDC tại các tỉnh/thành khác chắc khó thoát, nếu mở rộng điều tra như Thủ tướng chỉ đạo. Giám đốc CDC Nghệ An Nguyễn Văn Định đã được triệu tập vì nhận “lại quả” của Việt Á. Nhưng họ chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”.
Trách nhiệm của hai bộ
Theo thông tin của Bộ Y Tế và Bộ KH&CN, test kit của Việt Á “có hiệu suất gấp 4 lần nhưng giá chỉ bằng 1/4 so với test kit tương tự của nước ngoài”. Tháng 3/2021, Việt Á đã được tặng Huân chương Lao động hạng 3 do “thành tích xuất sắc trong việc nghiên cứu, chế tạo và ứng dụng sinh phẩm Real-time RT-PCR phát hiện virus SARS-CoV-2”. Từ một kẻ vô danh tiểu tốt, CEO của Việt Á đã biến thành “đại gia”, trước khi trở thành tội phạm. Liệu lãnh đạo Bộ Y Tế, Bộ KH&CN, và Học Viện Quân Y có vô can trong vụ việc này?
Với giấy phép “thần tốc” của Bộ Y tế, bộ xét nghiệm của Việt Á được bán cho 62 tỉnh/thành. Bộ Y tế cũng công bố giá bộ xét nghiệm của Việt Á là 470.000 đồng, làm cơ sở cho các địa phương tham chiếu để mua của Việt Á. Tháng 4/2020, Bộ KH&CN cũng thông báo chính thức trên cổng thông tin điện tử của Bộ là test kit của Việt Á “đã được WHO chấp thuận” (trong khi WHO chưa từng chấp thuận). Đây là “sơ xuất” do Bộ KH&CN nhầm lẫn, hay cố tình đánh tráo khái niệm, biến việc “WHO cấp mã số” thành “WHO chấp thuận”.
Theo Bộ Y tế, “Tất cả các sản phẩm cấp phép đều được đánh giá đạt yêu cầu, đáp ứng tiêu chuẩn, chất lượng của Việt Nam và đảm bảo đúng theo các quy định hiện hành” (luôn “đúng quy trình!”). Trong khi Bộ Y tế viện dẫn Luật Giá: “trang thiết bị y tế và sinh phẩm xét nghiệm không thuộc danh mục mặt hàng phải quản lý giá”, thì Việt Á đã nâng giá bộ xét nghiệm để bán cho các bệnh viện và cơ quan phòng chống dịch trên cả nước, thu về ít nhất 4.000 tỷ đồng và chi khoảng 800 tỷ đồng để “lại quả” cho các đối tác có liên quan.
Dư luận báo chí chính thống cũng như các trang mạng xã hội đã phản ứng mạnh về cách lý giải của Bộ Y tế. Dư luận cho rằng bộ này đang “lấp liếm”, “ngụy biện”, và “phủi tay”. Trong những ngày qua, nhiều người đã truy tìm những thông tin từ đầu năm ngoái khi Bộ KH & CN và Bộ Y Tế đã “thần tốc” cấp phép và quảng bá cho bộ xét nghiệm Covid-19 của Việt Á, làm cho doanh thu của công ty Việt Á tăng gấp 6 lần trong năm 2020. Nhưng dù sao Việt Á chỉ là “phẩn nổi của tảng băng chím”, và Phan Quốc Việt chỉ là quân tốt để thí.
Theo báo Pháp Luật (21/12/2021), Việt Á được chỉ định thầu ở 62 tỉnh/thành trên cả nước (gần như độc quyền), trong khi năng lực thực sự của công ty này là một dấu hỏi chưa làm rõ. Vậy trách nhiệm của Bộ Y tế và Bộ KH&CN đến đâu trong đại án này? Việt Á chi “hoa hồng” 30 tỉ đồng (20%) cho Giám đốc CDC Hải Dương, trong khi các giám đốc CDC khác (như Nghệ An) còn đang chờ điều tra. Nhưng thế lực nào đứng sau tiếp tay cho Việt Á chiếm vị thế “độc quyền” để trục lợi, bất chấp tính mạng và tài sản của nhân dân?
Nhiều người cho rằng Bộ Y tế không thể “vô can” khi bộ này có vai trò chính trong việc ban hành nhiều công văn thúc ép xét nghiệm “thần tốc” và “trên diện rộng”. Chính Bộ Y Tế đã giới thiệu với các tỉnh/thành và các đơn vị y tế liên quan mức giá được thổi lên 470.000 đồng/bộ xét nghiệm, để họ phải mua của Việt Á. Dư luận tại Việt Nam cho rằng Phan Quốc Việt và công ty Việt Á không thể dễ dàng lừa đảo và bán hàng với giá cao nếu không có sự tiếp tay, thậm chí là “bảo kê” của ít nhất là Bộ Y tế và Bộ Khoa học & Công nghệ.
Thay lời kết
Trong bối cảnh “khủng hoảng y tế toàn cầu” do đại dịch Corona gây ra, Việt Á là một loại “sân sau” được các nhóm lợi ích thân hữu dựng lên để trục lợi, như “phần nổi của tảng băng chìm”. Cải cách thể chế chậm sẽ tạo điều kiện cho các nhóm lợi ích thao túng chính sách và lũng đoạn thể chế. Chúng tham lam và vô cảm, nâng giá thiết bị và vật tư y tế phục vụ xét nghiệm, làm các doanh nghiệp và người dân khốn cùng phải trả giá cao hơn để bị ngoáy mũi. Vì lợi ích nhóm, chúng bất chấp nỗi thống khổ và sinh mạng của hàng triệu người dân.
Trong giai đoạn đầu “chống dịch như chống giặc”, Việt Nam đã nổi lên như một ngôi sao thành công về kiểm soát dịch, làm cho người dân tin tưởng, đồng thuận, và thế giới khâm phục. Nhưng sang giai đoạn sau khi đại dịch bùng phát rộng với biến thể mới Delta khó kiểm soát, Việt Nam bất lực và bộc lộ nhiều yếu kém. Từ đứng đầu, nay Việt Nam tụt xuống đứng cuối, trong đó có vai trò không nhỏ của Việt Á. Bộ xét nghiệm để trục lợi đã góp phần làm mất lòng tin của người dân và gây khó khăn cho việc kiểm soát dịch bệnh. Tham nhũng chính sách là một tội ác tồi tệ nhất, và nhóm lợi ích y tế cũng nguy hiểm không kém biến thể Delta.
Tham khảo
1. Chủ nghĩa cộng sản thân hữu tại Trung Quốc, Minxin Pei, NYT, October 17, 2014
2. Lợi ích nhóm và chủ nghĩa tư bản thân hữu – cảnh báo nguy cơ, Vũ Ngọc Hoàng, Dân Trí, 02/06/2015
3. Chủ nghĩa thân hữu ăn sâu bám rễ và đầu tư nước ngoài chệch hướng, NQD, Viet-studies, 20/6/2020
4. Scandal Việt Á: Đâu là đầu bạch tuộc? VOA, 20/12/2021
5. Đã đến lúc dẹp loạn sân sau trong lĩnh vực y tế, VNN, 20/12/2021
6. Thấy gì qua vụ Việt Á? Dương Quốc Chính, Tiếng Dân, 20/12/2021
7. Hai bộ đã ở đâu khi WHO từ chối phê duyệt test kit của Việt Á? KTSG, 20/12/2021
8. Phải công khai chất lượng kit xét nghiệm Covid 19 của Việt Á, NLĐ, 21/12/2021
9. Có thế lực nào trải đường cho Việt Á hay không? Pháp Luật, 21/12/2021
10. Bốn câu hỏi cần được giải đáp về vụ Việt Á, Luật Khoa, 22/12/2021

VIỆT Á CHỈ LÀ MỘT MẮT XÍCH,

KHÔNG THỂ TỰ THỔI GIÁ VÀ BÁN CHO CÁC

CDC, BỆNH VIỆN

TRẦN PHƯƠNG/ GDVN 25-12-2021

GDVN- Ông Ngô Văn Sửu cho biết, ông và dư luận mong cơ quan điều tra sẽ sớm làm rõ ai tiếp tay cho Việt Á nâng giá, thổi phồng chất lượng kít Công ty Việt Á.

Kết quả điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an cho thấy chỉ với 05 hợp đồng mua thiết, bị sinh phẩm y tế giữa Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) - đại diện là Tổng Giám đốc Công ty Phan Quốc Việt - với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Hải Dương (có tổng trị giá 151 tỉ đồng) đã xác định nghi phạm Phạm Duy Tuyến - Giám đốc CDC tỉnh Hải Dương - nhận của Công ty Việt Á số tiền lót tay gần 30 tỉ đồng - tương đương khoảng 20% tổng giá trị hợp đồng.

Cũng theo thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, đến nay, Công ty Việt Á đã cung ứng kit xét nghiệm Covid-19 cho CDC và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành phố trên cả nước với doanh thu khoảng gần 4.000 tỉ đồng. Sự việc thu hút rất nhiều sự quan tâm của dư luận, chuyên gia, các

Phải làm rõ xem có mối quan hệ ngầm hay không?

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Ngô Văn Sửu, nguyên Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương không giấu nổi sự bức xúc khi nói về sự việc diễn ra tại Trung tâm CDC Hải Dương và công ty Việt Á sau khi Cơ quan điều tra Bộ Công an phanh phui việc Công ty cổ phần công nghệ Việt Á chi hoa hồng để cung cấp kit xét nghiệm COVID-19 cho các địa phương với giá cao như vậy. Cùng với đó, nhiều thông tin cho thấy sự thật về chất lượng của kit xét nghiệm do công ty này sản xuất có dấu hiệu bị thổi phồng.

“Đây không chỉ là việc làm trái pháp luật mà còn là câu chuyện ảnh hưởng đến nhiều uy tín của rất nhiều đơn vị

Do vậy, phải điều tra rõ những cá nhân, tổ chức nào đã tiếp tay cho Việt Á nâng khống giá trị của thiết bị test covid -19.

Ông Ngô Văn Sửu - nguyên Vụ trưởng Vụ 1, Ủy Ban


 Kiểm tra Trung ương. Ảnh: Đỗ Thơm

Dư luận cần một câu trả lời sáng tỏ từ phía các cơ quan chức năng có thẩm quyền. Phải làm rõ xem có mối quan hệ “kinh tế ngầm” ở đây không.

Ngay trong thời chúng tôi còn đang công tác, hiện tượng doanh nghiệp “đi đêm” với một số quan chức để thực hiện những ý đồ riêng đã được nhắc tới.

Nhưng đến thời gian qua, nhiều vụ việc được phát hiện và xử lý cho thấy, hiện tượng này thực sự là một mối nguy hại vô cùng lớn.

Đến vụ việc sai phạm của Công ty Việt Á cho thấy, một cán bộ đứng đầu 1 trung tâm CDC của tỉnh thôi mà đã nhận đến 30 tỷ đồng tiền “lại quả” thì tôi cho là sự việc nghiêm trọng.

Do vậy, tôi đề nghị các cơ quan ban ngành phải làm rõ và chỉ ra từng cá nhân ở từng Bộ ngành, địa phương có liên quan đến sự việc và đưa ra ánh sáng pháp luật.

Đồng chí Tổng bí thư – Nguyễn Phú Trọng đã từng nói chống tham nhũng không có vùng cấm và sự việc này cũng không thể có vùng cấm.

Trước đây tôi cũng đã nói nhiều về “kinh tế ngầm”, sự bắt tay của doanh nghiệp và một số quan chức thoái hóa biến chất sẽ tạo ra những hệ lụy khó có thể lường trước được.

Mối quan hệ không bình thường này sẽ làm tha hóa và hư hỏng một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, thậm chí có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ cao cấp.

Công chức lúc đó sẽ trở thành “công bộc” tận tụy với doanh nghiệp, doanh nhân, bảo kê cho doanh nhân buôn lậu, thậm chí đỡ đầu, tạo thế cho doanh nhân được cơ cấu vào bộ máy chính quyền hoặc cơ quan dân cử.

Trong khi dịch bệnh còn phức tạp, không ít người đã “vào sinh, ra tử” để bảo vệ nhân dân, bảo vệ Tổ quốc trước dịch bệnh mà chưa được trợ cấp tương xứng thì những người này đã lợi dụng sự khó khăn đó để “dan díu” với doanh nghiệp trục lợi.

Bên cạnh đó, từ sự việc của Công ty Việt Á, chúng ta phải đẩy mạnh quá trình kiểm tra, giám sát và có cơ chế để chấm dứt tình trạng trục lợi như vậy.

Chúng ta cần cụ thể hơn nữa, tạo ra cơ chế để các đối tượng không thể móc ngoặc hoặc lợi dụng quan chức nhằm trục lợi, tham nhũng".

Công ty Việt Á chỉ là một mắt xích?

Cũng bày tỏ quan điểm với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Lê Như Tiến – Đại biểu quốc hội khóa 12, 13, cho rằng: “Trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng đã thông tin sự việc Giám đốc công ty Việt Á bị khởi tố. Có thể khẳng định đây là việc rất đáng chú ý. Theo tôi, công ty Việt Á sẽ chỉ là một mắt xích trong một hệ thống, một chuỗi.

Bởi một mình Công ty Việt Á không thể nâng giá kit xét nghiệm COVID-19 và đưa vào hệ thống CDC, bệnh viện ở các tỉnh thành trong cả nước được.

Vụ việc xảy ra dư luận đặt câu hỏi về trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Y tế, trách nhiệm về thẩm định giá của ngành tài chính và đặc biệt là khẳng định của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc kit test này đủ tiêu chuẩn và thậm chí là tiêu chuẩn châu Âu, WHO nhưng cuối cùng lại không chính xác và Bộ Khoa học và Công nghệ lặng lẽ gỡ thông tin dù trước đó báo chí đăng tải rình rang…

Các tỉnh thành, địa phương cũng đã tin ở Bộ Khoa học và Công nghệ, Học viện Quân y, những thông tin đăng tải tồn tại cả năm trời và được dẫn về các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương.

Do vậy, cơ quan chức năng phải điều tra, làm rõ và mở rộng, làm đến cùng sự việc nếu phát hiện ai trong cơ quan nhà nước “chống lưng”, hay “bảo kê” cho việc này phải xử lý nghiêm.

Qua sự việc có thể thấy, đồng tiền đã làm cho con người không còn giữ được phẩm giá.

Các đối tượng đã lợi dụng dịch bệnh, làm mọi giá để kiếm tiền, điều đó không thể chấp nhận. Trong khi cả nước gồng mình chống dịch thì một nhóm người đã trục lợi trên sự đau khổ của người bệnh, người dân.

Ông Lê Như Tiến - Đại biểu Quốc hội khóa 12, 13.


 Ảnh: Cao Kim Anh

Phải khẳng định đây là sự việc nhẫn tâm, không còn tính người, không còn tình người nữa.

Cơ quan điều tra phải vào cuộc quyết liệt, bóc tách, bóc gỡ để làm rõ có ai tiếp tay cho công ty Việt Á này hay không.

Phải làm rõ để xử lý tận gốc vấn đề phải có hình thức kỷ luật thật nghiêm khắc đối với những tổ chức, cá nhân có liên quan”, ông Lê Như Tiến nhấn mạnh.

Trần Phương

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét