Chủ Nhật, 23 tháng 10, 2022

20221024. BÀN VỀ ỔN ĐỊNH THỊ TRƯỜNG XĂNG DẦU

 ĐIỂM BÁO MẠNG


BỘ CÔNG THƯƠNG LÝ GIẢI THỊ TRƯỜNG XĂNG DẦU BẤT ỔN

TH/KTSG 23-10-2022

(KTSG Online) – Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên thảo luận tại tổ ngày 22-10 đã giải thích chuyện xăng dầu bất ổn vừa qua tập trung ở TPHCM và một số tỉnh phía Nam – khu vực trước đây phụ thuộc nhiều vào nguồn xăng trôi nổi…

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, số liệu tới ngày 30-9, dự trữ thương mại là hơn 1,25 triệum3 xăng dầu. Nguồn từ 2 nhà máy lọc dầu trong nước (Dung Quất, Nghi Sơn) cung ứng 80% nhu cầu trong nước, tương đương 1,36 triệum3 xăng dầu; cộng với lượng 0,5 triệum3 nhập khẩu trong tháng 10 từ các đầu mối kinh doanh xăng dầu, nguồn cung xăng dầu trong nước khoảng 3 triệum3 xăng dầu, hoàn toàn đáp ứng nguồn cung trong nước tới gần hết tháng 11.

Tình trạng đóng cửa, ngưng bán xăng dầu vừa qua theo ông Diên, không xảy ra trên phạm vi cả nước mà chỉ tập trung ở TPHCM và một số tỉnh phía Nam. Ngoài nguyên nhân doanh nghiệp bị lỗ, khu vực này trước đây có lượng đáng kể xăng dầu trôi nổi, kể cả xăng dầu lậu, giả. Vì thế, người kinh doanh không quan tâm tới chi phí định mức, chiết khấu cũng như chuyện mua hàng từ mối ổn định.

Vừa qua, lực lượng chức năng siết chặt, triệt phá hàng loạt đường dây buôn xăng dầu giả. Do đó, khi nguồn cung thế giới thiếu, giá biến động, chiết khấu thấp, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang kiếm được nhiều tiền, giờ kiếm ít hơn, thậm chí bị lỗ nên… không ai muốn làm.

Một lý do khác chưa từng được người đứng đầu Bộ Công Thương đề cập là vừa qua cơn lốc chứng khoán, bất động sản cũng có tác động nhất định. Theo ông, một số doanh nghiệp xăng dầu tham gia ít nhiều vào chứng khoán, bất động sản, ảnh hưởng tới nguồn tiền nhập hàng. Bên cạnh đó, theo ông Diên, hạn mức tín dụng cho các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối, đại lý kinh doanh xăng dầu chưa được thay đổi. Ngay cả những doanh nghiệp làm ăn đứng đắn cũng không có tiền để nhập hàng, chưa nói doanh nghiệp làm ngoài ngành…

Cũng có thực tế, các doanh nghiệp xăng dầu ký với nhiều thương nhân đầu mối, phân phối, dẫn đến “lắm mối tối nằm không” không mua được hàng khi thị trường biến động. Trong khi Petrolimex không thiếu hàng nhưng do phải ưu tiên bảo đảm cho hệ thống, cũng không thể cấp hàng ra khi nhu cầu tăng.

Hiện xăng dầu do 7 bộ, ngành và địa phương cùng quản lý, trong đó số lượng đại lý/tổng đại lý bán lẻ khoảng 17.000 cửa hàng do chính quyền các tỉnh, thành phố cấp phép, quản lý trực tiếp. Ông Diên cho rằng, cần sự vào cuộc của chính quyền địa phương, kiểm soát và xử lý hệ thống đại lý/tổng đại lý để đồng bộ cùng quản lý nhà nước.

Về giải pháp cho thị trường xăng dầu, Bộ trưởng Bộ Công Thương khẳng định sẽ đề xuất sửa đổi Nghị định 95/2021/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, song trước mắt vẫn thực hiện theo quy định, nếu doanh nghiệp vi phạm sẽ xử phạt, thậm chí thu hồi giấy phép.

Về phía TPHCM, Chủ tịch UBND thành phố Phan Văn Mãi đề nghị rút ngắn thời gian điều chỉnh giá xăng dầu, để tránh tình trạng thiếu xăng dầu cục bộ mỗi lần điều chỉnh giá; kiến nghị Quốc hội cần ủy quyền cho Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định các vấn đề liên quan đến thuế xăng dầu.

Theo quochoi.vn

THỰC HƯ GIÁ XĂNG VIỆT NAM THẤP NHẤT THẾ GIỚI ?

LƯƠNG BẰNG/ VNN 23-10-2022

Vẫn còn có tới 29 quốc gia/vùng lãnh thổ có giá xăng thấp hơn của Việt Nam. Malaysia cũng không phải là quốc gia có giá xăng thấp nhất thế giới.

Thông tin giá xăng dầu của Việt Nam hiện nay duy trì trong ngưỡng từ 21-25 nghìn đồng/lít, có thể nói là thấp nhất khu vực, thậm chí là thấp nhất thế giới, trừ Malaysia đang gây sự chú ý của dư luận.


Những nước có giá xăng rẻ hơn Việt Nam.

Dữ liệu được trang Global Petrol Prices thống kê (hơn 160 nền kinh tế) ngày 17/10 cho thấy giá xăng ở Việt Nam có một thứ hạng khác. 

Theo đó, vẫn còn có tới 29 quốc gia/vùng lãnh thổ có giá xăng thấp hơn của Việt Nam. Malaysia cũng không phải là quốc gia có giá xăng thấp nhất thế giới dù nước này trợ giá mạnh mẽ cho năng lượng. Venezuela mới là quốc gia có giá xăng thấp nhất thế giới với giá chỉ bằng ly trà đá 0,016 USD/lít (tương đương gần 400 đồng/lít). Malaysia có giá xăng thấp thứ 9 thế giới. Còn giá xăng của Việt Nam trong bảng thống kê của Global Petrol Priceslà 0,932 USD/lít (khoảng hơn 23.100 đồng/lít), đứng thứ 30 trong số các nền kinh tế có giá xăng thấp nhất thế giới.

Trong khu vực Đông Nam Á, 2 quốc gia có giá xăng thấp hơn của Việt Nam là Indonesia và Malaysia.

Vùng lãnh thổ có giá xăng đắt nhất thế giới là Hồng Kông với mức giá là 2,942 USD/lít (tương đương hơn 73.000 đồng/lít), đắp gấp hơn 3 lần giá xăng của Việt Nam. Nhưng GDP bình quân đầu người của Hồng Kông theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, là 49.660 USD/năm, gấp gần 15 lần của Việt Nam (GDP bình quân đầu người của Việt Nam năm 2021 là 3.364 USD).

Hàng chục quốc gia khác có giá xăng đắt gấp đôi giá xăng của Việt Nam và thuộc top đắt nhất thế giới. Nhưng nếu xét theo thu nhập bình quân đầu người thì những nước này cũng lại có thu nhập bình quân đầu người cao gấp Việt Nam 10-20 lần như Anh, Đức, Singapore, Hà Lan, Thụy Sỹ, Thụy Điển, Bỉ…

Điều đó cho thấy so sánh giá xăng của Việt Nam với các nước không có nhiều ý nghĩa. Bởi nếu tính tỷ trọng chi tiêu cho giá xăng trên tổng thu nhập của người dân, thì thứ hạng về giá xăng của Việt Nam sẽ rất khác những gì Global Petrol Prices thống kê.

Vấn đề của Việt Nam, bây giờ, không phải chỉ là giá xăng, mà là nguồn cung xăng. 

Nguồn cung xăng dầu ở Việt Nam được khẳng định “chưa bao giờ thiếu”. Nhưng thực tế lại có thời điểm người dân có tiền cũng không mua được xăng và đây là điều “tư lệnh” các ngành liên quan cần sớm có câu trả lời thỏa đáng. Người dân và nền kinh tế không thể thiếu xăng dầu!

LB 

TÌM ĐIỂM CÂN BẰNG HỢP LÝ TRONG 'BẤT PHƯƠNG TRÌNH' XĂNG DẦU

LƯƠNG BẰNG/ VNN 23-10-2022

Nguyên nhân chính khiến thị trường xăng dầu gặp cảnh như vừa qua phải chăng là do giá, chi phí? Và liệu việc điều chỉnh chi phí sẽ giúp ổn định căn cơ thị trường xăng dầu?

Thấy rõ "gốc rễ"?

Khi phát biểu tại cuộc làm việc giữa các doanh nghiệp xăng dầu với Bộ Công Thương ít ngày trước, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội xăng dầu Việt Nam đã nhấn mạnh đến yếu tố “dị biệt" của giá cả xăng dầu trên thị trường thế giới và trong nước. Mức biến động giữa các chu kỳ điều hành giá là rất lớn.

“Đến thời điểm hiện tại, hầu hết doanh nghiệp kinh doanh lỗ”, ông Bùi Ngọc Bảo nói. “Do lỗ triền miên, tâm lý của doanh nghiệp đảm bảo nguồn ở mức chỉ đủ hệ thống phân phối, những đại lý, thương nhân nhượng quyền, tổng đại lý có cam kết mang tính chất có hợp đồng chặt chẽ. Đâu đó, cục bộ ở những cửa hàng có hợp đồng lỏng lẻo thì khan hàng”.


Giá xăng dầu có biến động rất mạnh trong năm 2022. Ảnh: Thanh Tùng

Phát biểu của ông Bảo khá khái quát bức tranh thị trường xăng dầu trên thị trường hiện nay. Đến những “ông lớn” xăng dầu như Petrolimex cũng ước tính số lỗ 9 tháng lên tới 780 tỷ đồng cho dù sản lượng bán lẻ tăng 26% so với cùng kỳ. Càng bán càng lỗ là hiện trạng không chỉ của các doanh nghiệp đầu mối lớn mà cả của những đại lý bán lẻ.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải thừa nhận, tại cuộc họp gần nhất với lãnh đạo Bộ Công Thương, hầu hết doanh nghiệp đầu mối lớn cũng than rằng, các chi phí định mức đã lỗi thời nên doanh nghiệp càng bán càng lỗ, thậm chí lỗ triền miên.

Trong một cơ chế thị trường cạnh tranh đầy đủ, việc doanh nghiệp lỗ khi thị trường biến động là bình thường. Nhưng thị trường xăng dầu Việt Nam lại chưa hoàn toàn theo thị trường, nên việc các doanh nghiệp xăng dầu bức xúc vì thua lỗ là có thể hiểu được.

Đến nay, Nhà nước vẫn tính toán “giá trần” trong mỗi kỳ điều hành, doanh nghiệp không được phép bán vượt mức giá trần này. Trong khi đó, công thức tính giá lại có những chỉ số được “đóng khung” suốt 8 năm nay như chi phí định mức, lợi nhuận định mức, chi phí vận chuyển,... khiến mức giá trần có độ “lệch” nhất định với giá thị trường thế giới. Mức giá trần này lại được công bố dựa trên giá xăng dầu thành phẩm trung bình 10 ngày, khiến giá cả có sự "lệch pha" với thị trường thế giới.

Đó cũng là lý do khiến sau mỗi kỳ điều hành giá, dù tăng hay giảm, doanh nghiệp vẫn than lỗ và có tâm lý “e dè nhập hàng” như Chủ tịch Hiệp hội xăng dầu Việt Nam cũng như Bộ Tài chính nhiều lần phân tích.

Thực tế, tại hai cuộc họp gần nhất với lãnh đạo Bộ Công Thương, hầu hết doanh nghiệp đầu mối lớn cũng than rằng, các chi phí định mức đã lỗi thời nên càng bán càng lỗ. Thậm chí, các doanh nghiệp còn đề nghị, nếu không để giá xăng được theo thị trường thì cũng cần điều chỉnh rút ngắn thêm thời gian điều hành, dù cho quy định theo chu kỳ tính giá 10 ngày chỉ vừa áp dụng đầu năm nay theo Nghị định 95.

Chưa nên thả nổi giá xăng dầu

Nhưng liệu giá xăng dầu có thể thả nổi, để doanh nghiệp tự quyết như hầu hết mặt hàng khác hay không và như nhiều nước trên thế giới hay không?

Dù mong muốn điều này, nhưng một cán bộ làm công tác quản lý xăng dầu thừa nhận rằng bối cảnh Việt Nam hiện nay chưa thể thả nổi giá xăng dầu. Lý do quan trọng nhất là thị trường xăng dầu chưa có sự cạnh tranh. Thị phần xăng dầu vẫn nằm trong tay một vài doanh nghiệp đầu mối lớn của Nhà nước và 1-2 đầu mối tư nhân.

Nếu để doanh nghiệp tự quyết giá thì sẽ có lúc người dùng phải trả một chi phí rất lớn cho mỗi lít xăng dầu. Câu chuyện giá xăng dầu 7 tháng đầu năm 2022 là điển hình. Nếu không có sự điều hành của Nhà nước thông qua giảm thuế, chi Quỹ bình ổn thì mức giá cho mỗi lít xăng sẽ không phải dừng lại ở mức đỉnh là 30.890 đồng/lít với xăng E5 và 32.760 đồng/lít với xăng RON95 (ngày 1/7).

Trong khi đó, pháp luật về xăng dầu còn rất nhiều quy định khiến việc gia nhập thị trường và mở rộng thị trường của các doanh nghiệp đầu mối ngoài nhà nước gặp nhiều thách thức. Điều này cũng được Bộ Công Thương thừa nhận là hầu hết các nước trong khu vực không quy định về việc hạn chế doanh nghiệp tham gia thị trường xăng dầu, còn với Việt Nam, điều kiện gia nhập thị trường có nhiều yêu cầu cao.

Vì vậy, tiếp tục tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp gia nhập thị trường, thúc đẩy cạnh tranh trong lĩnh vực này là điều cần thiết. Khi có cạnh tranh rồi, chúng ta hoàn toàn có thể để doanh nghiệp tự định giá xăng dầu. Lúc ấy, người dùng xăng dầu sẽ thấy cảnh ở một ngã tư có nhiều cây xăng và mức giá ở mỗi cây xăng lại có sự khác biệt đáng kể. Đó mới là con đường cần phải đi chứ không phải là giảm các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu như lãnh đạo một tập đoàn xăng dầu của Nhà nước kiến nghị.

Còn chừng nào thị trường xăng dầu của Việt Nam chưa thực sự cạnh tranh, vẫn có các ‘ông lớn’ nắm giữ vị trí thống lĩnh thị trường thì chưa thể thực hiện thả nổi giá để doanh nghiệp tự quyết. 

Khi đó, việc quản lý thị trường xăng dầu sẽ bằng dự trữ chiến lược, quản lý chất lượng, tiêu chuẩn quy chuẩn,... thay vì quản lý bằng điều hành, cấp phép. Dần dần tư duy như các nước, kinh doanh xăng dầu không cần giấy phép, tự do xuất nhập khẩu để thị trường cạnh tranh hoàn toàn như xuất khẩu gạo (trước đây xuất khẩu gạo cần giấy phép - PV).

“Bình ổn thị trường cần theo hướng bằng dự trữ xăng dầu. Khi giá thấp thì anh mua xăng vào, khi giá cao thì anh bán ra”, một chuyên gia chính sách công góp ý.

Còn trước mắt, theo ông, các bộ và doanh nghiệp cần tính toán chỉnh sửa lại các quy định liên quan tính giá trần xăng dầu, để giá xăng dầu trong nước bám sát hơn diễn biến giá cả so với thị trường thế giới. Bên cạnh đó, giảm bớt các khâu trung gian trong phân phối xăng dầu. Hoặc giống như quy chế điều chỉnh giá điện, Nhà nước cũng có thể tính toán cho phép nếu giá xăng dầu biến động ở biên độ nào thì doanh nghiệp được tự quyết, bao nhiêu phần trăm thì Bộ, Chính phủ quyết.

Hành động sớm

Thực tế, ngay sau cuộc họp với các đầu mối lớn, Bộ Công Thương và Bộ Tài chính đã thông báo điều chỉnh chi phí đưa xăng dầu từ Nhà máy về cảng và premium trong nước áp dụng từ ngày 11/10 trong giá cơ sở.

Cùng với đó, trong văn bản gửi Bộ Tài chính hồi đầu tuần, Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính kịp thời rà soát và điều chỉnh mức chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam, chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức… theo mức phù hợp với thực tế phát sinh thời gian vừa qua để tính đúng, tính đủ trong giá cơ sở, nhằm duy trì hoạt động cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, khuyến khích các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu cung ứng cho thị trường.

Đối với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công Thương đề nghị có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nâng hạn mức tín dụng, tiếp cận lãi suất ưu đãi, nguồn ngoại tệ nhằm giúp các doanh nghiệp tăng nguồn lực tài chính; Ngân hàng Nhà nước tạo điều kiện về thủ tục vay vốn, mua ngoại tệ để nhanh chóng thực hiện các thủ tục mua xăng dầu nhằm kịp thời bổ sung nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước.

Điều này cho thấy, cơ quan nhà nước đã nhận thức rõ được những tồn tại của cơ cấu giá xăng dầu hiện nay cũng như những khó khăn các doanh nghiệp xăng dầu đang gặp phải. Khi các bộ, ngành cùng "xắn tay" phối hợp giải quyết những nút thắt như hiện nay, thì thị trường xăng dầu sẽ sớm ổn định, giúp doanh nghiệp vượt qua được các khó khăn trước mắt, đảm bảo nguồn cung cho thị trường.

Cũng cần phải nói thêm, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên hôm 10/10 đã thành lập Hội đồng thẩm định dự thảo kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định trong kinh doanh xăng dầu mà 3 Đoàn Thanh tra của Bộ đã hoàn tất. 

Hy vọng rằng, việc rà soát, thẩm định kỹ lưỡng này sẽ giúp Bộ Công Thương nhận diện chính xác các nguyên nhân, bản chất của những khó khăn vừa qua trên thị trường xăng dầu, từ đó, có các giải pháp để làm lành mạnh thị trường thiết yếu này, thực sự “truy tận gốc việc kêu thiếu xăng” như tuyên bố của Bộ trưởng khi quyết định lập các đoàn thanh tra hồi đầu năm.

LB 

Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)