20190117. QUANH VỤ FACEBOOK BỊ TỐ TRỐN THUẾ Ở VIỆT NAM

ĐIỂM BÁO MẠNG

• Quốc tế: Nước Anh ra sao khi thỏa thuận Brexit bị bác bỏ? (KTSG 17/1/2019)-Điều gì xảy ra với Anh sau 'địa chấn' Brexit? (VNN 16/1/2019)-EU kêu gọi Anh hủy Brexit (VNN 16/1/2019)-Cơn sốt đầu tư Trung Quốc mất hút ở Mỹ (KTSG 16/1/2019)-Vì sao ASEAN còn hờ hững với Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương? (GD 13/1/2019
• Trong nước: Cứ chuyển đơn lòng vòng ông này sang ông kia thì làm sao người dân không bức xúc (GD 17/1/2019)-yk NXP tại Hội nghị ngành Thanh tra- Nếu cứng nhắc lựa chọn cán bộ theo độ tuổi, sẽ bỏ lọt người tài (GD 17/1/2019)-yk bà Bùi Thị An-THÔNG CÁO BÁO CHÍ SỐ 1 CỦA NHÓM LUẬT SƯ LỘC HƯNG (BVN 17/1/2019)-Cả nước giảm được 190 cơ quan chuyên môn cấp tỉnh và huyện (GD 16/1/2019)-Nỗi đau thấu trời của vợ liệt sĩ có 2 con bị đánh trọng thương (GD 16/1/2019)-Điều gì chờ đợi 2 cựu Thứ trưởng Công an dính đến Vũ 'nhôm'?(VNN 16/1/2019)-Bắt giữ cơ trưởng Vietnam Airlines buôn lậu (GD 15/1/2019)-Bộ Chính trị sẽ ra nghị quyết về FDI, đề cao tính chọn lọc (MTG 15-1-18)-Chức danh Tổng Bí thư, Chủ tịch nước được sử dụng xe ô tô thế nào? (DV 15-1-19)- xe công ?
• Kinh tế: Vietnam Airlines quản lý lỏng lẻo, phi công và tiếp viên nhiều lần buôn lậu (GD 17/1/2019)-Tết Nguyên đán sắp đến, giá vàng thế nào? (KTSG 17/1/2019)-Đóng cửa Chính phủ Mỹ và nỗi lo máy bay về Tết (KTSG 17/1/2019)-Vốn rót vào startup Việt năm 2018 gần 900 triệu đô la (KTSG 16/1/2019)-Thiếu hụt nhân sự trong lĩnh vực sản xuất do chiến tranh thương mại (KTSG 16/1/2019)- thiếu nhân sự hay nhân lực ?-Giá khách sạn tăng nhẹ (KTSG 16/1/2019)-Tăng giá hơn 1.900 dịch vụ y tế bắt đầu từ 15-1 (KTSG 16/1/2019)-Giá xăng dầu thế giới tăng, trong nước giữ nguyên (GD 16/1/2019)-Săn phòng khách sạn giá rẻ ở miền Trung (KTSG 16/1/2019)-Mỹ Tho: đường đến đô thị thông minh thiếu... đèn giao thông! (KTSG 16/1/2019)-Về sự “đối chọi” trong xã hội (KTSG 16/1/2019)-Xác định đúng mục tiêu (KTSG 16/1/2019)-về dự thảo NĐ dịch vụ phát thanh, tr hình-Doanh thu ICT tăng thêm 7,4 tỉ đô la năm 2018 (KTSG 15/1/2019)-Saigontourist xây thêm nhiều khách sạn cao cấp (KTSG 15/1/2019)-7 nước đã phê chuẩn CPTPP cắt giảm thuế ra sao? (KTSG 15/1/2019)-Cắt điều kiện kinh doanh: Con số không phản ánh thực chất vấn đề (KTSG 15/1/2019)-Sẽ có thêm hãng hàng không Vietravel Airlines?(KTSG 15/1/2019)-hãng HK thứ 6-Facebook thu lợi rất lớn tại Việt Nam, nhưng lại trốn thuế (GD 15/1/2019)-VN ‘tố’ Facebook ‘quảng cáo chính trị’, ‘mập mờ’ và ‘câu giờ’ (VOA 16-1-19)-
• Giáo dục: Rơi nước mắt với chuyện học ở xóm Gầm cầu giữa Thủ đô (GD 17/1/2019)-Nhận dạng các kiểu nịnh dưới mái trường (GD 17/1/2019)-Chương trình mới sẽ giải quyết sĩ số "đông như quân Nguyên" bằng cách nào? (GD 17/1/2019)-Tết Kỷ Hợi này giáo viên và học sinh được nghỉ Tết bao nhiêu ngày? (GD 17/1/2019)-Nâng lương cho giáo viên là cách đầu tư trực tiếp tốt nhất cho giáo dục (GD  17/1/2019)-yk ĐB Hoàng Văn Cường-Trường kỳ chinh chiến thi giáo viên giỏi (GD 17/1/2019)-Cô giáo bị đồng nghiệp xúc phạm trên facebook vẫn chưa được xin lỗi (GD 17/1/2019)-Lớp học đặc biệt chưa từng thấy ở Sài Gòn (GD 17/1/2019)-Trường đại học tư thục đầu tiên ở Sài Gòn tổ chức thi đánh giá năng lực (GD 17/1/2019)-Giáo viên, phụ huynh hãy lắng nghe để trẻ là chính mình (GD 17/1/2019)-???-Đã trình Bộ Chính trị vấn đề biên chế giáo viên (GD 16/1/2019)-
• Phản biện: Đột phá thể chế cần đột phá về tư duy (TVN 17/1/2019)-Nguyễn Đình Cung-Tập quyền nhà nước hay tập quyền tham nhũng? (BVN 17/1/2019)-Nguyễn Đình Ấm-Quyền được dốt và quyền được yếu kém (*) (BVN 17/1/2019)-Trương Quang Đệ-VỀ CÁI LÝ SỰ “ĂN CHÁO ĐÁ BÁT” (BVN 17/1/2019)-Mạc Văn Trang-Xỉ than & tro bay - bài toán khó cần lời giải (BVN 16/1/2019)-Tô Văn Trường-Quyền lực giám sát (TVN 16/1/2019)-Nguyễn Khắc Giang-Lộc Hưng và những sự thật được phơi bày (BVN 16/1/2019)-Lưu Trọng Văn-Dối trời lừa dân đủ muôn ngàn kế (BVN 16/1/2019)-Bạch Hoàn-Quan điểm của Toà TGM Sài Gòn năm 2007 về đất Vườn rau Lộc Hưng (BVN 16/1/2019)-Sự rung chuyển ngai vàng-thể chế ở đâu? (BVN 16/1/2019)-Lưu Trọng Văn-Đấu tố Facebook - bằng chứng thất bại của chính quyền VN (BVN 16/1/2019)-Phạm Chí Dũng-Khu đất Lộc Hưng và khu ăng ten sân bay Gia Lâm: Một hoàn cảnh hai cách ứng xử (BVN 16/1/2019)-Nguyễn Đình Ấm-Thượng tôn pháp luật: Vườn rau Lộc Hưng (BVN 16/1/2019)-Đỗ Thành Nhân-Chính phủ giỏi - chìa khoá mở cánh cửa kinh tế hùng cường (TVN 15/1/2019)-Nguyễn Ngọc Chu
• Thư giãn: HLV Park Hang Seo: "Giá mà tuyển Việt Nam có thêm 1 bàn thắng!" (VNN 17/1/2019)-Giáo sư Nguyễn Lân Dũng nói học để thành người hạnh phúc và tự do (GD 16/1/2019)-

FACEBOOK THU LỢI RẤT LỚN Ở VIỆT NAM NHƯNG LẠI TRỐN THUẾ

VŨ PHƯƠNG/ GDVN 15-1-2019

Theo thông tin từ Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông), mạng xã hội Facebook đang vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam trên 3 lĩnh vực: Quản lý nội dung thông tin; Quảng cáo trên mạng bất hợp pháp và Trách nhiệm thuế với Việt Nam.

Về trách nhiệm thuế với Việt Nam của mạng xã hội Facebook, ông Nguyễn Văn Phụng - Vụ trưởng Vụ quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục thuế (Bộ Tài chính) chỉ rõ mạng xã hội Facebook đang thu lợi rất lớn tại Việt Nam, nhưng lại trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế.

Ông Phụng chỉ rõ: “Chi tiền quảng cáo cho Facebook, chúng ta mất đi 2 nguồn lực. 

Thứ nhất đó là tiền thuế của cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội. Theo quy định, cá nhân kinh doanh phải khai báo và nộp thuế cho nhà nước, nhưng họ thông qua Facebook bán hàng, né được doanh thu.

Nhà nước chỉ thu được thuế những cá nhân bán hàng qua mạng xã hội từ 100 triệu đồng/năm trở lên. 

Hơn nữa, việc thu thuế người kinh doanh qua mạng Facebook cũng rất khó khăn. Bởi ngành thuế sẽ không thể vào Facebook của từng mà thu thuế được vì thiếu bằng chứng, thông tin.

Thứ hai, cá nhân, tổ chức trả tiền quảng cáo cho Facebook thông qua thẻ tín dụng, cơ quan thuế cũng không nắm được.

Như vậy, ngân sách nhà nước mất đi 2 khoản thuế, thuế từ cá nhân kinh doanh trên mạng xã hội và khoản thuế thứ hai là Facebook nhận tiền của cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội tại Việt Nam nhưng không bị thuế nhà thầu”.

Ông Nguyễn Văn Phụng - Vụ trưởng Vụ quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục thuế cho rằng, Facebook phải có nghĩa vụ đóng thuế tại Việt Nam. Ảnh: I.T./danviet. 

Ông Nguyễn Văn Phụng nhấn mạnh: “Cá nhân trả tiền cho Facebook, điều đó có nghĩa đất nước chúng ta mất đi một nguồn lực, tức là chi trả cho nước ngoài và người dân sẽ không được hưởng.

Facebook phải có cơ quan đại diện tại Việt Nam. Quản lý anh như thế nào, thông tin cho anh biết luật pháp Việt Nam thế nào được làm gì và không được làm gì, và những nạn nhân của mạng xã hội thông qua Facebook để phản ánh, khiếu nại.

Việt Nam là đất nước có chủ quyền, Facebook phải đăng ký với Việt Nam. Anh vào nước tôi, anh thò tay nhận tiền từ nước tôi thì phải có nghĩa vụ khai báo”.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Phụng, nếu như Facebook khai đủ, ngành thuế sẽ thu đủ thuế giá trị gia tăng nếu quảng cáo là 10%, còn thuế thu nhập doanh nghiệp 20%/thực lãi.

Giả định, Facebook thu 100 triệu đô la Mỹ thì phải nộp 10% thuế giá trị gia tăng. Nếu họ lãi 10% thì chúng ta có thêm khoảng 2 triệu đô la Mỹ.  

Trước đó, theo thông tin từ Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông), mạng xã hội Facebook đang vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam trên 3 lĩnh vực: Quản lý nội dung thông tin; Quảng cáo trên mạng bất hợp pháp và Trách nhiệm thuế với Việt Nam.

Theo thông tin từ Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, Facebook hiện đang đứng số 1 về doanh thu trực tuyến tại Việt Nam với doanh số ước tính khoảng 150 triệu đô la Mỹ (tương đương trên 3.000 tỷ đồng). Google đứng ở vị trí thứ 2 khoảng 2.200 tỷ đồng (tương đương 100 triệu đô la Mỹ).

Con số trên cho thấy Việt Nam là một thị trường mang lại doanh thu khổng lồ cho những ông trùm trong giới công nghệ như Facebook.

Được biết, tính đến giữa năm 2018, Việt Nam có số người sử dụng internet là khoảng 55 triệu người dùng, trong đó có 53 triệu tài khoản Facebook được tạo lập tại Việt Nam. Xếp thứ hai Đông Nam Á và đứng thứ 7 toàn thế giới về số người dùng Facebook.

Mạng xã hội nổi bật với khả năng chia sẻ thông tin, kết nối nhanh chóng, đồng thời giúp người dùng truy cập một số lượng thông tin, dữ liệu khổng lồ. Tuy nhiên, mạng xã hội Facebook đang gây ra những hệ lụy khôn lường.

Mạng xã hội Facebook tiếp tay cho nhiều quảng cáo bán hàng như tiền giả, súng... vi phạm pháp luật Việt Nam nghiêm trọng, nhưng Facebook trì hoãn gỡ bỏ. Ảnh: Vũ Phương. 

Tại Việt Nam, nhiều năm trở lại đây, trên mạng xã hội xuất hiện việc "ném đá", nói xấu, bôi nhọ, cá nhân, tổ chức, cơ quan chức năng… là vấn đề nhức nhối.

Ngoài ra, trên mạng xã hội có hàng triệu video, clip bị cắt cúp, dàn dựng nhằm thông tin xuyên tạc, phản cảm, sai sự thật...

Đáng nói, Facebook cho phép quảng cáo nhiều mặt hàng bị cấm theo theo quy định pháp luật Việt Nam như cờ bạc online, mại dâm, buôn bán vũ khí, chất gây nghiện...

Đặc biệt, những nội dung sai sự thật, xuyên tạc, bóp méo sự thật được tung lên mạng xã hội Facebook và lan truyền vào những dịp, sự kiện trọng đại của đất nước. Nhiều tổ chức phản động... đã lợi dụng mạng xã hội Facebook để bôi nhọ, nói xấu với mục đích chính trị.

Ngoài những vi phạm trên, Facebook còn cho phép "Quảng cáo chính trị", một thuật ngữ mới xuất phát từ chính mạng xã hội này với lượng người dùng khổng lồ.

Theo Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, Quảng cáo chính trị là một mối nguy hại rất lớn. Vào các dịp quan trọng của đất nước như đại hội Đảng, Hội nghị Trung ương,... xuất hiện rất nhiều loại quảng cáo chính trị với nội dung xuyên tạc, định hướng dư luận.

Khi các cơ quan quản lý đã liên tục gửi công văn, email nhiều lần yêu cầu Facebook gỡ bỏ những nội dung xuyên tạc, sai lệch, tiếp tay cho sai phạm. Thế nhưng, Facebook lại trì hoãn, thậm chí không gỡ bỏ với lý do nội dung không vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng.

Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử nhận định, Facebook hoàn toàn có khả năng ngăn chặn được những nội dung vi phạm, sai sự thật ngay từ đầu thông qua các từ khóa xuất hiện. Đây là điều hoàn toàn nằm trong khả năng của họ, nhưng họ không làm vì muốn kiếm khoản lợi nhuận khổng lồ từ các hoạt động này.

Có thể nói Facebook đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp Việt Nam, thu lợi bất chính từ việc cho phép game cờ bạc quảng cáo tràn lan, thu lợi từ quảng cáo chính trị.

Không những vậy, mặc dù doanh thu từ quảng cáo ước tính của Facebook đạt nhiều triệu đô la Mỹ, cùng với Google chiếm thị phần quảng cáo rất lớn tại Việt Nam trong năm 2018, song ông trùm ngành công nghệ này vẫn trốn nghĩa vụ đóng thuế tại Việt Nam.

Facebook cũng không tuân thủ các quy định khi đặt các máy chủ tại Việt Nam bằng các hợp đồng ký với các ISP không có điều khoản cam kết tuân thủ các quy định pháp luật Việt Nam.

Để chấn chỉnh, cơ quan quản lý dự kiến sẽ có nhiều hướng xử lý đối với những vi phạm của Facebook tại Việt Nam, trong đó bao gồm tiếp tục tập hợp các bằng chứng vi phạm, đấu tranh yêu cầu Facebook tuân thủ pháp luật, đồng thời yêu cầu bổ sung các cam kết tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam trong Thỏa thuận giữa các Nhà cung cấp dịch vụ và Facebook.

Vũ Phương

TIN VÀ BÀI LIÊN QUAN:

• Doanh nghiệp Việt điêu đứng vì Facebook
• Rất nhiều thông tin bịa đặt trên Facebook gây ảnh hưởng xấu tới xã hội Việt Nam
• Facebook vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam trong thời gian dài

VN 'TỐ' FACEBOOK  'QUẢNG CÁO CHÍNH TRỊ', 'MẬP MỜ' VÀ 'CÂU GIỜ'

VOA 16-1-2019

Việt Nam tố Facebook “quảng cáo chính trị, phản hồi mập mờ, chậm trễ trong việc giải quyết thông tin kích động,” và cố tình “câu giờ.”

Chính quyền Việt Nam tố Facebook “quảng cáo chính trị, phản hồi mập mờ, chậm trễ trong việc giải quyết thông tin kích động,” và cố tình “câu giờ” trong các cuộc tiếp xúc với chính quyền.

“Quảng cáo chính trị là một trong ba nội dung vi phạm pháp luật tại Việt Nam mà Facebook đang thực hiện,” báo Zing trích lời giới chức Việt Nam cho biết hôm 15/1.

Trong khi đó Trang VNEconomy trích lời giới hữu trách Việt Nam nói “quảng cáo chính trị” là một mối nguy hại rất lớn. “Tại các dịp quan trọng của Việt Nam như đại hội Đảng, hội nghị Trung ương..., xuất hiện rất nhiều loại “quảng cáo chính trị” trên Facebook với nội dung xuyên tạc, định hướng dư luận.

Hôm 8/1/2019, Cục Phát thanh - Truyền hình và Thông tin điện tử thuộc Bộ Thông Tin và Truyền thông (BTTTT) đã lên án Facebook, nói rằng hiện mạng xã hội với gần 60 triệu người dùng trong nước đang cho phép tồn tại rất nhiều tài khoản cá nhân, fanpage, nhóm, với nhiều bài đăng có nội dung vu khống, chống phá chính quyền, bôi nhọ, phỉ báng các cá nhân, tổ chức, cơ quan Nhà nước…

Ngoài ra, giới hữu trách Việt Nam cho rằng Facebook còn cho phép người dùng mua quảng cáo tự do không qua kiểm duyệt nội dung. “Các đối tượng có thể mua quảng cáo trên Facebook để đưa những thông tin quảng cáo có mục đích, mang tính định hướng để hướng tới nói xấu, gây ảnh hưởng, thiệt hại đến cá nhân, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức...,” theo báo Zing.

Blogger Trường Sơn Nguyễn viết trên Facebook hôm 16/1: “Thật nực cười, chế độ thì thả phanh sử dụng đài báo, dư luận viên, ban tuyên giáo... để tuyên truyền về đường lối chính trị của mình. Trong khi người dân chỉ có duy nhất một công cụ là mạng xã hội để bày tỏ thái độ chính trị, thì lại bị cấm.”

Quảng cáo chính trị (political ads) là thuật ngữ mô tả việc sử dụng một chiến dịch quảng cáo thông qua các phương tiện truyền thông để tác động tới một cuộc tranh luận chính trị, với đối tượng được nhắm tới là các cử tri mục tiêu.

VN cáo buộc Facebook bất tuân quy tắc nội dung, quảng cáo, và thuế

​Ngoài ra, chính quyền Việt Nam còn lên án rằng Facebook cho phép quảng cáo các sản phẩm bất hợp pháp tại Việt Nam, thể hiện qua 4 nhóm: quảng cáo tiền giả; bán vũ khí và vật liệu cháy nổ; buôn bán người; buôn bán hàng giả, đặc biệt là hàng giả hàng hiệu.

Việt Nam cho rằng Facebook tỏ ra "thờ ơ" và gần như gián tiếp tiếp tay cho các loại hình quảng cáo bất hợp pháp này.

Theo Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử, ngoài những nội dung mua quảng cáo, Facebook còn không đáp ứng tốt việc tháo gỡ những nội dung có hoạt động kích động chống phá Nhà nước Việt Nam theo yêu cầu của cơ quan chức năng.

“Facebook không bóc gỡ các fanpage, tài khoản của các tổ chức phản động được Bộ Công an liệt kê trong danh sách, những tài khoản, fanpage nói xấu lãnh đạo Đảng, Nhà nước,” báo Zing viết.

Từ Hà Nội, nhà hoạt động Lê Thị Công Nhân, nhận định việc các bài viết và bài chia sẻ lại bị Facebook chặn:

“Hàng trăm trang Facebook cá nhân của những người có chút tên tuổi trong phong trào đấu tranh dân chủ liên tục bị khóa hoặc bị đánh sập chỉ vì họ có những bài chia sẻ, hoặc đăng các status nói lên những suy nghĩ của họ về một vấn đề nào đó. Kinh ngạc hơn là chỉ là các bài viết share lại các bài báo Đảng ở Việt Nam và viết một câu ngắn nêu cảm nghĩ của mình. Nhiều người bị chặn hết sức vô lý.”

Nữ luật sư nhân quyền từng bị cầm tù 4 năm vì “tuyên truyền chống nhà nước” còn cho biết thêm rằng các blogger nước ngoài hay blogger gốc Việt ở hải ngoại cũng bị Việt Nam yêu cầu Facebook chặn.

“Thậm chí cũng có Facebooker người Mỹ, người Việt có quốc tịch Mỹ ở hải ngoại cũng bị trình trạng như vậy. Nhiều nhà đấu tranh ở Pháp, Úc cũng bị. Tôi không thể tin được là Facebook có thể hành xử như vậy.”

Luật An ninh mạng VN sắp có hiệu lực, vẫn gây lo ngại

Truyền thông Việt Nam nói Facebook có tiến hành gỡ bỏ nhưng rất hạn chế, chậm trễ các thông tin kích động, nói xấu Nhà nước.

Báo Zing trích lời một lãnh đạo Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử cho biết: “Họ làm rất lâu. Chúng tôi yêu cầu gỡ bỏ các tài khoản nói xấu lãnh đạo trong vòng 48 tiếng nhưng họ chỉ gỡ sau vài tháng. Mới đây, FaceBook đã gỡ 3.000 status nói xấu, gồm cả tài khoản nhưng sau đúng một năm khi Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu.”

Cũng theo tờ báo này, vị lãnh đạo của cục còn chỉ trích rằng các đại diện Facebook còn “câu giờ, không đi vào vấn đề” khi tiếp xúc với chính quyền Việt Nam.

“Mục đích họ sang, gặp mặt chúng ta chỉ là để câu giờ. Họ không bao giờ chốt các vấn đề, không làm việc bằng văn bản bản chất. Facebook đang kinh doanh kiếm lời tại một quốc gia và không tuân thủ luật pháp quốc gia đó.”

Hôm 9/1, Facebook lên tiếng phản bác tố cáo của BTTTT rằng FB vi phạm luật An ninh mạng của Việt Nam. Trang mạng truyền thông xã hội này cho biết đã hạn chế các nội dung ‘bất hợp pháp’ và đang thảo luận với các cơ quan chức năng Việt Nam.

ĐẤU TỐ FACEBOOK-BẰNG CHỨNG THẤT BẠI CỦA CHÍNH QUYỀN VIỆT NAM

PHẠM CHÍ DŨNG/ BVN 16-1-2019

 

Trong thực tế, những cố gắng và cả những thủ đoạn không mệt mỏi của chính quyền Việt Nam nhằm gây áp lực lẫn ‘thuyết phục vận động’ Facebook đã phần nào đạt kết quả.

Lần đầu tiên trong lịch sử du nhập vào Việt Nam, hãng Facebook bị chính thể độc đảng ở quốc gia này lên án và tổ chức đấu tố một cách quyết liệt và đầy cay cú vào đầu năm 2019.

Cả hệ thống chính trị cùng đấu tố

Nhiều tờ báo nhà nước, trong khi im thin thít về vụ chính quyền TP.HCM dùng ‘luật rừng’ cưỡng chế và phá sạch 200 ngôi nhà ở khu Vườn rau Lộc Hưng, Tân Bình, thì đồng loạt nhảy xổ vào Facebook và gào thét về những ‘sai phạm’ của hãng này tại Việt Nam như không đóng các tài khoản cá nhân, Fanpage, nhóm, có bài đăng với nội dung vu khống, chống phá chính quyền, bôi nhọ, phỉ báng các cá nhân, tổ chức, cơ quan Nhà nước; cho phép các tài khoản hoạt động quảng cáo, rao bán sản phẩm, dịch vụ bất hợp pháp; trốn thuế; không hợp tác với cơ quan an ninh Việt Nam yêu cầu cung cấp thông tin về các tài khoản mà Việt Nam cho là “lừa đảo, vi phạm pháp luật”…

Chắc chắn là những tờ báo trên đã được bật đèn xanh bởi hành động thông đồng của Ban Tuyên giáo trung ương của Ủy viên bộ chính trị Võ Văn Thưởng và Bộ Thông tin và Truyền thông của tân Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng.

Kể từ lúc hé miệng ‘sẽ tổ chức đối thoại với những cá nhân khác biệt quan điểm’ vào tháng 5 năm 2017, từ đó đến nay Võ Văn Thưởng hoàn toàn ngậm miệng về dân chủ, nhường chỗ cho những cuộc lên lớp về chủ nghĩa xã hội theo đúng bài bản của Nguyễn Phú Trọng. Một phần do đức tính cố hữu quá thận trọng và ‘dòm trước dòm sau’, trên thực tế Võ Văn Thưởng đã gần như ‘mất tích’ khỏi chính trường giới quan chức cao cấp Việt. Vinh lộ hay hoạn lộ của ông ta cho tới đại hội 13 của đảng cầm quyền, nếu còn có đại hội này, cũng vì thế vẫn là một dấu hỏi to tướng.

Trong khi đó, tại kỳ họp Quốc hội tháng 10 - 11 năm 2018, Thiếu tướng Nguyễn Mạnh Hùng phụ trách Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel) của Bộ Quốc phòng đã chính thức nhận được ghế Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, thay cho Phó trưởng ban Tuyên giáo trung ương Trương Minh Tuấn - quan chức mà chỉ thiếu chút nữa đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ăn cắp đến hơn 8.000 tỷ đồng trong phi vụ ‘MobiFone mua AVG’, nếu không bị dư luận phát hiện và yêu cầu Bộ Chính trị đảng cầm quyền phải ngăn chặn hành vi tồi tệ này.

Bản tin đấu tố Facebook được đăng tải trên nhiều tờ báo nhà nước lộ hẳn vẻ kẻ cả, trịch thượng và gia trưởng theo đúng khẩu khí và phong cách mà Nguyễn Mạnh Hùng đã thể hiện khi tiếp Phó chủ tịch châu Á - Thái Bình Dương của Facebook Simon Milner vào tháng 9 năm 2018.

Ngay sau tháng Chín ấy, Facebook - một trong những doanh nghiệp mạng xã hội lớn nhất và được xem là uy tín nhất thế giới - đã phải mang một biệt hiệu chẳng hay ho chút nào: ‘Nàng dâu trưởng của nhà chồng Việt Nam’.

Vậy ‘nhà chồng’ muốn gì? Và áp đặt luật ‘làm dâu’ ra sao?

Thỏa hiệp

Những mục tiêu của ‘nhà chồng’ là rất rõ: ngăn chặn thông tin bất đồng chính trị đang từng ngày đe dọa sự tồn vong của chế độ cầm quyền, và bắt Facebook phải đóng thuế trong bối cảnh Việt Nam chỉ còn biết đi vay để đảo nợ nước ngoài nhưng vẫn chẳng thu được đồng nào trong tổng số hàng chục ngàn tỷ đồng mưu tính truy thu từ hoạt động kinh doanh chưa đóng thuế của Facebook tại Việt Nam trong nhiều năm qua.

Trong thực tế, những cố gắng và cả những thủ đoạn không mệt mỏi của chính quyền Việt Nam nhằm gây áp lực lẫn ‘thuyết phục vận động’ Facebook đã phần nào đạt kết quả.

Sau cuộc gặp của Bộ trưởng Thông tin Truyền thông Trương Minh Tuấn với người đứng đầu Quản trị Chính sách Toàn cầu của Facebook là bà Monika Bickert vào tháng Tư năm 2017, Facebook của nhiều người đấu tranh dân chủ và nhân quyền đã bị gỡ nội dung và bị khóa, và hiện tượng này đã trở thành số nhiều và liên tục. Tình trạng bóp nghẹt tự do biểu đạt trên mạng và bỏ tù các nhà hoạt động, cũng như các vụ khóa tài khoản và tháo gỡ nội dung đã gia tăng nghiêm trọng mà không nhận được lời giải thích thỏa đáng từ Facebook ngoài lý do mơ hồ là “vi phạm tiêu chuẩn”.

Khi đó, cao điểm là tháng Tư, 2018, nhiều dư luận đã đặt câu hỏi: Có phải Facebook - một tổ chức mạng có uy tín quốc tế và được tiếng là độc lập với các chính phủ, thỏa hiệp với chính quyền Việt Nam trong việc “xóa tin xấu độc’ - mà thực chất là xóa và gỡ nhiều tin tức, bình luận về dân chủ nhân quyền và bất công xã hội?

Ngày 9/4/2018, 50 tổ chức xã hội dân sự, các nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền và các tổ chức truyền thông độc lập ở Việt Nam đã gửi một bức thư ngỏ tới nhà sáng lập Facebook - ông Mark Zuckerberg - về tình trạng nội dung thông tin trên Facebook của họ bị tháo gỡ và tài khoản bị khóa tại Việt Nam.

Có thể xem bức thư ngỏ của 50 tổ chức xã hội dân sự gửi tới nhà sáng lập Facebook là giọt nước tràn ly sau một thời gian dài nhiều tài khoản facebook của giới đấu tranh dân chủ và nhân quyền ở Việt Nam bị Facebook khóa một cách vô lý khi chỉ dựa vào chế độ report” của đội ngũ đông đảo dư luận viên công an và “lực lượng 47” của Bộ Quốc phòng.

Nhưng Facebook còn phải đối mặt với các cuộc điều trần căng như dây đàn tại Quốc hội Hoa Kỳ.

Tháng 9 năm 2018, hơn một tuần trước khi Phó chủ tịch Facebook Simon Milner gặp gỡ Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, một Giám đốc phụ trách hoạt động (COO) và là nhân vật quyền lực thứ hai của Facebook - bà Sheryl Sandberg - đã phải trả lời những câu hỏi truy xét gắt gao của Thượng nghị sĩ Marco Rubio, khi ông hỏi về trường hợp khi các chính quyền độc tài yêu cầu Facebook ngăn chặn thông tin những chính quyền này cho là độc hại.

Ai thất bại?

Đã rõ rằng Sheryl Sandberg đã phải có một cam kết trước Quốc hội Hoa Kỳ về các giá trị dân chủ và nhân quyền, đặc biệt là ‘không cung cấp thông tin’ để giải tỏa scandal trước đó về việc Facebook đã làm lộ thông tin của hàng triệu khách hàng trên thế giới.

Ít lâu sau đó, facebook của giới đấu tranh nhân quyền ở Việt Nam có vẻ bớt bị chặn hơn. Đến tháng 12/2018, bất ngờ xuất hiện thông tin về bà Lê Diệp Kiều Trang - người phụ trách của Facebook tại Việt Nam - sẽ thôi việc vào ngày 1/1/2019. Khi đó, thông tin này đã gây sự chú ý và dấu hỏi từ dư luận. Người ta không biết rõ bà Trang tự nguyện nghỉ việc hay bị ban lãnh đạo của Facebook thúc ép phải nghỉ việc.

Nhưng vào những ngày đầu năm 2019 thì sự thể đã rõ hơn nhiều: cái cách phản ứng dữ dằn và cay cú của chính quyền Việt Nam đối với Facebook đã cho thấy trong những tháng qua doanh nghiệp mạng xã hội này đã không làm cho những kẻ muốn bóp nghẹt tự do ngôn luận và tự do Internet hài lòng.

Không loại trừ khả năng Facebook đã bị chính quyền Việt Nam đe dọa theo đúng cái cách của Trung Quốc độc trị đối với Google gần một chục năm về trước, để cuối cùng dàn lãnh đạo Facebook phải phản ứng lại.

Việc bà Lê Diệp Kiều Trang rời Facebook vào ngày 1/1/2019 - đúng vào ngày Luật An ninh mạng của Việt Nam có hiệu lực - có thể là một phản ứng mang hàm ý phản ứng đối với Luật An ninh mạng mà đang tạo ra nguy cơ siết bóp đối với Facebook.

“Chúng tôi có một quy trình rõ ràng để các chính phủ báo cáo nội dung bất hợp pháp và chúng tôi xem xét tất cả các yêu cầu đó, đối chiếu các điều khoản và điều kiện cung cấp dịch vụ của chúng tôi với luật pháp địa phương” - Facebook viết trong một tuyên bố để phản ứng những cáo buộc của chính quyền Việt Nam về việc doanh nghiệp này vu khống, bôi nhọ cá nhân, tổ chức; cho phép quảng cáo bất hợp pháp; và trốn thuế.

Cuộc đấu tố hằn học và cay cú của chính quyền Việt Nam đối với Facebook đã cung cấp một bằng chứng trực tiếp về thất bại của chính quyền này trong việc cố gắng áp đặt Facebook phải tuân theo luật chơi độc trị và bóp nghẹt tự do ngôn luận trên mạng xã hội.

Thất bại của chính quyền lại là một thắng lợi đầu tiên của Facebook ở Việt Nam trong việc duy trì tiêu chí của tổ chức này là bảo đảm các giá trị tự do, dân chủ và nhân quyền, đồng thời trở thành một tin vui nho nhỏ dành cho giới đấu tranh dân chủ nhân quyền và hàng chục triệu người dùng mạng xã hội ở Việt Nam vào những ngày đầu năm mới 2019.

P.C.D.
Tác giả gửi BVN