Thứ Năm, 27 tháng 11, 2014

20141127.NGHĨ VỀ BẢN CHẤT NGƯỜI VIỆT

ĐIỂM BÁO MẠNG
AI BẢO "NGƯỜI VIỆT XẤU XÍ "?
Bài của HOÀNG HẢI VÂN trên TN/Quechoa 26/11/2014
Minh họa: DAD
*** Thời gian qua một số báo đăng nhiều tin, bài phản ánh và bình luận về những hành vi không đẹp của một bộ phận người dân Việt Nam ta khi ở trong nước và khi ra nước ngoài, những hành vi đó được gộp trong cụm từ “Người Việt xấu xí”.
 Tôi không bênh vực gì những hành vi “xấu xí” của một số người Việt, như chuyện ra nước ngoài vào siêu thị “cầm nhầm” hàng, đi ăn buffet lấy nhiều rồi ăn không hết, vào phòng vệ sinh không dội nước, vứt rác, khạc nhổ nơi công cộng…, đó đều là những hành vi đáng phê phán. Nhưng nếu nhất định phải gắn tên “người Việt” vào các hành vi xấu đó để gọi chung là “Người Việt xấu xí”, thì còn phải nói cả đến những “Người Việt trộm cướp”, trộm cướp to là các quan chức tham nhũng, là bọn cướp của giết người, trộm cướp nhỏ là bọn trộm gà trộm chó. So với toàn dân, bọn họ chỉ là bộ phận rất nhỏ, sao có thể đem bọn họ ra làm tiêu biểu cho dân tộc! Chúng ta không đem cái tên “người Việt” gắn vào hành vi trộm cướp, sao lại đem cái tên người Việt gắn vào những hành vi “xấu xí” khác?
Tôi không hơi đâu tranh cãi với các vị trí thức đầy mặc cảm nhược tiểu lúc nào cũng coi khinh tổ tiên nòi giống mình, tôi chỉ hy vọng đây chỉ là sự thiếu cẩn trọng của những người Việt đàng hoàng khi dùng từ ngữ. Nhưng những bạn đàng hoàng này cũng cần phải nhớ, khi xưa các “ông chủ” thực dân vẫn gọi người Việt chúng ta một cách miệt thị như vậy, và ngày nay, các dân tộc thiểu số ở các nước Âu - Mỹ vẫn đang bị phân biệt đối xử cũng từ cách gọi tương tự, trong khi hầu hết người dân của các dân tộc này chẳng làm điều gì xấu xa.
 Còn nói về văn hóa thì vô cùng lắm. Năm 2005, cơn bão Katrina tàn phá thành phố New Orleans và một số nơi khác ở miền đông nam nước Mỹ. Thế giới đã kinh ngạc khi thấy tình trạng cướp bóc, hôi của diễn ra kinh hoàng không kém gì sự kinh hoàng của cơn bão đó. Thiên tai đã “lật trái” nền văn hóa và thách thức nền chính trị nước Mỹ. Đến năm 2011, động đất và sóng thần khủng khiếp diễn ra ở Nhật Bản. Thế giới cũng đã kinh ngạc khi không thấy tình trạng cướp bóc hôi của diễn ra ở nước này. Những lời ca ngợi người Nhật vang lên trên các phương tiện truyền thông phương Tây, rằng sự lịch thiệp của người Nhật đang tỏa sáng, rằng ấn tượng về sức mạnh văn hóa của Nhật Bản còn hơn cả ấn tượng về công nghệ của họ.
Hãy nhìn nước Việt và người Việt chúng ta. Nước ta thiên tai không phải lâu lâu mới có, mà bão lụt diễn ra thường xuyên như cơm bữa. Năm nào cũng có hàng ngàn hàng vạn người màn trời chiếu đất, đói khổ bệnh tật không bút mực nào tả xiết, nhưng dân ta lá lành đùm lá rách, và thương hơn thế nữa, lá rách đùm lá nát, chẳng bao giờ thấy ai cướp giật miếng ăn của ai.
Dẫn ra câu chuyện trên không phải tôi thắc mắc vì sao truyền thông thế giới không ca ngợi sự lịch thiệp của người Việt, không ca ngợi ấn tượng về sức mạnh văn hóa của người Việt. Người Việt chúng ta, cả dân tộc “tay phải làm điều thiện không cần cho tay trái biết”, thì quan tâm gì đến ba cái chuyện ngợi ca với chẳng ngợi ca.
***
Lời kêu cứu trên mái nhà của một người dân ở New Orleans, Louisiana (Mỹ) trong cơn bão Katrina hồi tháng 9.2005 - Ảnh: Reuters
***
“Tự chỉ trích” là một chuyện, tự miệt thị là một chuyện khác. Một tác giả người Hoa từng viết cuốn “Người Trung Hoa xấu xí” và nghe đâu một tác giả người Nhật cũng viết cuốn “Người Nhật ghê tởm”, những cuốn sách tương tự cũng có ở Mỹ, ở Pháp… Đó là chuyện của người Hoa, người Nhật, người Mỹ, người Pháp, họ “tự chỉ trích” nhưng không tự cho mình là nhược tiểu, không tự miệt thị dân tộc mình. Ở Việt Nam, giáo sư Trần Quốc Vượng cũng từng có ý định “rủ” một số tác giả viết một cuốn sách nói về “một số tật xấu” của người Việt nhưng ông không nói “Người Việt xấu xí” và phản đối cách nói như vậy. Theo ông, dân tộc nào cũng có mặt tốt và mặt khiếm khuyết, ý định của ông là tìm tòi phân tích cội nguồn phát sinh những khiếm khuyết của người Việt chúng ta để có cách khắc phục. Đó là ý định nghiêm túc, tiếc rằng giáo sư Trần Quốc Vượng không sống lâu để thực hiện. Nhưng ngay cả cách đặt vấn đề nghiêm túc của giáo sư Trần Quốc Vượng, một học giả mà tôi vô cùng ngưỡng mộ, cũng có vấn đề - vấn đề về chính cái vấn đề nghiêm túc đó.
Trước hết, tôi và bạn, chúng ta là ai mà có tư cách phán xét cả một cộng đồng dân tộc mà chúng ta là phần tử? Và phán xét theo chuẩn mực nào? Không có dân tộc hư hỏng, chỉ có các cá nhân hư hỏng, xét trên các chuẩn mực truyền thống, tập tục và luật pháp của mỗi dân tộc. Không thể nào tìm ra được bất cứ “cơ sở khoa học” nào để đề cao hay hạ thấp một dân tộc. Về mặt khoa học, chỉ có thể phán xét cái tốt cái xấu một chính quyền của một quốc gia nhưng phán xét cái tốt cái xấu của cộng đồng người dân sống trong quốc gia đó là điều bất khả. Việc đề cao/tự đề cao hay hạ thấp/tự hạ thấp một dân tộc chỉ là sự tùy tiện cảm tính và đều dẫn đến hoặc là chủ nghĩa sô-vanh (chauvinist) nước lớn hoặc là tâm lý nhược tiểu phụ thuộc. Tóm lại, khi nước ngoài gọi “Người Việt xấu xí” ta nghe sặc mùi thực dân, còn khi người Việt gọi “Người Việt xấu xí” ta lại nghe sặc mùi nô lệ.
Các nhà nghiên cứu phương Tây đang lần theo các yếu tố truyền thống lịch sử và giáo dục để “giải mã” sức mạnh văn hóa và tính cách người Nhật. Có quá nhiều sách vở viết về người Nhật cũng như có quá nhiều tranh cãi xung quanh người Nhật. Phương Tây cũng có nhiều sách vở nghiên cứu về Việt Nam, chủ yếu để “giải mã” sức mạnh của người Việt trong các cuộc chiến tranh giữ nước.
Những nghiên cứu này cũng chỉ nêu lên một số khía cạnh và được dùng để luận giải những nhận định cảm tính có sẵn, cho nên không thể coi đó là những kết luận khoa học.
Chúng ta đang hội nhập vào thế giới. Đã hội nhập thì mỗi nước phải có cái gì đó của riêng mình để góp vào, chẳng lẽ lại vô duyên bước vào bàn tiệc dọn sẵn để người ta kê thêm ghế dọn thêm bát đĩa? Từ đó đặt ra vấn đề thách thức. Nhưng ai phải đối mặt với thách thức?
Dĩ nhiên dân tộc Việt Nam chẳng gặp thách thức nào cả, dân tộc này có những cái mà thế giới cần và cần những cái thế giới có mà mình không có. Dân tộc này đủ sức, đủ lực và đủ tầm cỡ để có qua có lại với người ngoài. Khi mở cửa cho tự do giao thương, mỗi người dân sẽ tự biết mình phải làm gì, mỗi người sẽ tự chọn cho mình những đối tác ngang sức. Chỉ có Nhà nước mới phải đối mặt với thách thức. Bởi vì quan hệ tự do giữa người dân Việt Nam với người dân các nước không có chuyện “dân lớn” hay “dân nhỏ”, nhưng quan hệ giữa Nhà nước với Nhà nước sẽ gặp chuyện “nước lớn nước nhỏ” ngay.
Trong bối cảnh bất bình đẳng trong quan hệ quốc tế hiện nay, vượt qua được thách thức “nước nhỏ nước lớn” hoàn toàn không dễ. Muốn vượt qua, chỉ còn cách là Nhà nước giảm sự can thiệp của mình vào các hoạt động làm ăn buôn bán của người dân, ở trong nước cũng như trong quan hệ với nước ngoài, giảm nhiều bao nhiêu tốt bấy nhiêu.
Khi quan hệ quốc tế chủ yếu trở thành quan hệ giữa người dân nước này với người dân nước khác, khi đó sự bất bình đẳng “nước lớn nước nhỏ” sẽ mất dần. Tất nhiên, Nhà nước phải tập trung giữ vai trò độc quyền trong quan hệ quốc tế về bảo đảm sự toàn vẹn của chủ quyền quốc gia, vị thế của đất nước và lợi ích chung của dân tộc.
 Đã diễn ra tình trạng là trong các cuộc đàm phán quốc tế, nhất là khi đàm phán WTO, các nhà đàm phán của ta cứ kỳ kèo với Mỹ và các nước lớn khác công nhận nước ta là “nước đang phát triển trình độ thấp”, phải hạ mình xuống “trình độ thấp” mới hài lòng, với mục đích để họ chấp nhận việc chúng ta duy trì việc “đóng cửa” một số lĩnh vực và kéo dài lộ trình mở cửa một số lĩnh vực khác. Để kéo dài việc bảo hộ đối một bộ phận doanh nghiệp, chứ không phải vì lợi ích của quảng đại dân chúng, mà phải hạ mình kỳ kèo như vậy thì không thể nói là làm đẹp cho quốc thể được. Nếu cứ lặp đi lặp lại tình trạng đó thì nước Việt ta không thể nào “lớn” lên được.
 (*) Bài viết thể hiện văn phong và góc nhìn của tác giả, một nhà báo sống tại TP.HCM
***
NGƯỜI VIỆT ƯA NỊNH, THÍCH "DÌM": TÁC HẠI ĐẾN ĐÂU

Baì  của GS TSKH TRẦN NGỌC THÊM trên VNN 26/11/2014
***

"Với một truyền thống văn hóa "ưa được nịnh", "thích được khen", nhưng lại sợ phê bình và tự phê bình đến như thế, nếu không tự thay đổi từ gốc rễ mà cứ đòi hỏi tiến bộ, đòi hỏi "văn hóa từ chức"..., thì vẫn chỉ là mơ mộng mà thôi!" - GS-TSKH Trần Ngọc Thêm.

 LTS: Vừa qua, "Đại tướng quân Hai lúa" trở thành đề tài được bàn luận sôi nổi. Mặc dù đây chỉ là một câu chuyện nhỏ, nhưng từ đó đã gợi ra rất nhiều điều khiến chúng ta suy ngẫm, liên quan đến việc vì sao những sáng tạo, thay đổi, cải cách của VN vẫn còn gặp nhiều rào cản và chậm bước so với đòi hỏi của thời đại. Chẳng hạn, so với các quốc gia láng giềng trong khối ASEAN, như Myanmar, Campuchia, Lào, thì Việt Nam đổi mới sớm nhất. Nhưng sau cú đột phá ngoạn mục vào năm 1986, chúng ta lại rơi vào trì trệ, hiện nay nhiều người đã cảnh báo về nguy cơ tụt hậu... Nguyên nhân văn hóa căn cốt ẩn sau những vấn đề ấy chính là chủ đề của cuộc trò chuyện của Tuần Việt Nam với GS.TSKH Trần Ngọc Thêm, Viện sĩ Viện hàn lâm Khoa học tự nhiên Nga, Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương, Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng Trường Đại học KHXH&NV thuộc ĐHQG-HCM. Những câu trả lời của ông xoay quanh một lý giải được ông khái niệm hóa là "Văn hóa âm tính".
***
Trần Ngọc Thêm, Đại tướng quân, văn hóa, Trần Quốc Hải, xe tăng, Campuchia, Myanmar, Trung Quốc, Vạn lý Trường thành,
GS-TSKH Trần Ngọc Thêm. Ảnh: Phạm Thành Long/ Documentary.vn
***
Thưa Giáo sư, là người có nhiều năm nghiên cứu văn hóa VN, xin ông đưa ra một nhận định tương đối khái quát vì sao những thay đổi của chúng ta thường diễn ra khó khăn và chậm hơn so với đòi hỏi bức thiết của thực tế?"Biến đổi từ từ"
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Tôi đã có quá trình nghiên cứu khá lâu về câu hỏi nhức nhối này và đi đến kết luận rằng: "Văn hóa VN có đặc điểm là biến đổi từ từ, không có đột biến, trừ trường hợp có ảnh hưởng hay tác động có yếu tố bên ngoài như cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 hay công cuộc Đổi mới năm 1986". Giờ tôi xin nhắc lại để trả lời cho câu hỏi của anh.
Xuất phát từ đâu VN lại có đặc điểm văn hóa như vậy, thưa ông?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Năng lực hành động và năng lực tư duy bắt đầu từ văn hóa. Nói cách khác, văn hóa là cái gốc rễ của dân tộc. Phải hiểu sâu hơn về cội nguồn gốc rễ đó thì mới lý giải được mọi chuyện, mọi vấn đề đặt ra, mọi vấn nạn mà chúng ta đang thấy.
Theo phân loại của tôi, nền văn hóa Việt Nam của chúng ta thuộc loại âm tính, mang những đặc trưng khác hẳn những nền văn hóa dương tính. Văn hóa âm tính giống như tính cách của người đàn bà, thích sự ổn định và luôn hướng tới sự ổn định, rất ngại mọi sự thay đổi. Văn hóa dương tính thì ngược lại, giống tính cách người đàn ông, mạnh mẽ, quyết liệt, hay thay đổi, ghét sự trì trệ, nhàm chán, v.v.
Khi nghiên cứu chúng ta tách ra chứ kỳ thực trong mỗi sự vật, hiện tượng, con người... đều có phần âm và phần dương, cái khác nhau là ở chỗ mặt nào trội hơn mà thôi.
Điều kiện tự nhiên là nguồn gốc của văn hóa. Thiên nhiên khác nhau thì kinh tế cũng sẽ khác nhau, từ đó văn hóa ắt cũng sẽ khác nhau. Các dân tộc có truyền thống mưu sinh bằng nông nghiệp trồng trọt là âm tính; trong đó nông nghiệp lúa nước thuộc loại âm tính nhất. Các dân tộc sống bằng chăn nuôi, du mục thuộc loại dương tính.
Trên thế giới mênh mông này chỉ có Đông Nam Á là cái nôi của nền nông nghiệp lúa nước. Trồng trọt phụ thuộc vào thiên nhiên nhiều hơn chăn nuôi, trồng lúa nước thì mức độ phụ thuộc cao nhất. Sự phụ thuộc khiến người ta trở nên thụ động. Và cũng chính vì vậy mà nơi này có nền văn hóa âm tính nhất.
Đông Bắc Á và phương Tây là những vùng đồng cỏ, thảo nguyên mênh mông, con người thời cổ sống bằng kinh tế du mục, khiến con người phải luôn phải rong ruổi, di chuyển. Điều này tác động đến lối suy nghĩ, dần dần hình thành kiểu văn hóa dương tính, đối lập với văn hóa âm tính của chúng ta.
Văn hóa Việt - Trung: Giống nhau chỉ trên bề mặt
Nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước khẳng định văn hóa VN chịu ảnh hưởng rất sâu rộng bởi nền văn minh Trung Hoa, yếu tố cùng thể chế cũng chi phối sự ảnh hưởng này. Quan điểm của ông ra sao?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Nhìn bề ngoài thì đúng là như thế, nhưng nếu chỉ dừng ở cảm nhận bề ngoài thì ta sẽ chỉ có được những nhận xét cảm tính, phiến diện rất đáng tiếc vì không đi vào bản chất gốc của sự việc! Văn hóa luôn là "mục tiêu, động lực và nền tảng của sự phát triển" cho nên dù có sự tương đồng về thể chế thì VN và TQ vẫn khác nhau rất nhiều.
Trên cơ sở nghiên cứu tài liệu, cũng như qua quan sát thực địa tại nhiều địa phương khác nhau của TQ, tôi thấy rất rõ rằng những sự giống nhau tuy nhiều nhưng thuộc về tầng mặt, trong khi những sự khác nhau thì nằm ở tầng sâu, rất căn bản.
Một bên là văn hóa âm tính điển hình như VN, một bên là loại hình văn hóa trung gian "vừa có âm vừa có dương" và có những giai đoạn mặt dương có phần trội hơn như TQ thì làm sao giống nhau hoàn toàn được. Chỉ có thể có những ảnh hưởng do tiếp xúc giao thoa, còn do có cái gốc nền rất khác nhau nên bản chất cũng khác nhau.
Tính trung gian này của văn hóa TQ thể hiện rất rõ trong lĩnh vực tổ chức xã hội. Trong khi xã hội phương Tây luôn biến động nên coi trọng cá nhân, Đông Nam Á ưa ổn định, ít biến động nên coi trọng làng xã thì Đông Bắc Á ở giữa, coi trọng gia đình.
Cụ thể là thế nào, thưa giáo sư?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Văn hóa âm tính xuất phát từ nông nghiệp lúa nước nên có sức mạnh tập thể rất cao. Chính nhu cầu thu hoạch mùa màng, bảo vệ cuộc sống đã buộc mọi người phải chung tay, phải có mối liên kết ràng buộc chặt chẽ.
Tương tự như vậy, khi có ngoại xâm là bị đẩy vào thế cùng, sức mạnh tập thể của văn hóa âm tính, sức mạnh làng xã sẽ trỗi lên chống lại. Lúc ấy cả nước như một.
Đặc trưng rõ nhất của văn hóa VN là vai trò cao của cộng đồng làng xã - đơn vị tế bào của xã hội Việt Nam. Từ làng ra đến nước, tạo nên mô hìnhLàng - Nước. Trong suốt chiều dài của lịch sử, TQ đô hộ ta cả ngàn năm, đánh chiếm ta bao nhiêu lần mà ta không mất nước là nhờ việc cái gốc văn hóa Việt nằm ở làng chứ không phải ở đô thị.
Quan quân TQ cai trị chỉ có thể đưa đến ở các đô thị chứ không thể kiểm soát hết nông thôn, nên không thể tiêu diệt hay đồng hóa được văn hóa Việt. Và do văn hóa làng quá mạnh nên cứ mỗi khi quân xâm lược rút đi thì văn hóa làng lại tấn công trở lại đô thị, kéo đô thị trở về với văn hóa làng. Đây là đặc trưng rất Việt, khác biệt với nhiều quốc gia khác có nền văn hóa thiên về dương tính mà tại đó, đô thị luôn có lực hút kéo nông thôn biến đổi theo thành thị.
Trong những cuộc đối đầu với các cuộc xâm lăng, chất âm tính mạnh của văn hóa làng xã ấy đã phát huy tác dụng, giúp cho VN dù có trải qua hàng ngàn năm lệ thuộc cũng không bị ảnh hưởng của đô thị lôi kéo, kết quả là không bị văn hóa ngoại bang đồng hóa.
Trong khi đó, trong văn hóa TQ và các nước Đông Bắc Á, do làm nông nghiệp lúa cạn, trồng kê mạch, không cần liên kết lớn ở quy mô làng xã nên đơn vị cơ bản của xã hội là gia đình. Từ gia đình (nhà) ra đến nước, tạo nên mô hình Quốc gia - Nhà nước.
Đặc trưng của gia đình là tôn ti trật tự, có trên có dưới. Ra xã hội cũng vậy, "trên bảo thì dưới phải nghe" là nguyên tắc tối thượng. Nó khác với VN ta ngày xưa là "phép vua thua lệ làng", hay ngày nay là hiện tượng "trên bảo dưới không nghe", "thủ kho to hơn thủ trưởng", v.v...
Bởi vậy mà trong văn hóa TQ, ý chí luận rất mạnh. Họ có thể làm được những việc "kinh thiên động địa" như xây Vạn lý Trường thành thời Tần Thủy Hoàng, hay "chiến dịch diệt chim sẻ" vào những năm 1958-1962 khiến cho sau đó châu chấu tràn ngập phá nát mùa màng và kéo theo nạn đói lớn làm cho nhiều người chết đói.
Văn hóa TQ hướng đến cái tuyệt đối, cực đoan kiểu "đội đá vá trời", "Ngu Công dời núi", "Tinh Vệ lấp biển", "toàn dân làm gang thép", "toàn dân diệt chim sẻ". Trong khi văn hóa VN do thiên về âm tính nên hướng đến sự dung hòa theo triết lý âm dương. Theo đó, làm cái gì cũng hướng tới mục tiêu "vừa phải", không thấp quá nhưng cũng đừng cao quá, "trông lên thì chẳng bằng ai, trông xuống chẳng ai bằng mình".
***
Trần Ngọc Thêm, Đại tướng quân, văn hóa, Trần Quốc Hải, xe tăng, Campuchia, Myanmar, Trung Quốc, Vạn lý Trường thành,
Xe bọc thép mới do cha con ông Trần Quốc Hải chế tạo. Ảnh: TTO
***
Đứng từ góc độ này thì có thể thấy hai nền văn hóa rất khác nhau về bản chất. Vậy tư duy "vừa phải" mà ông vừa nói tác động đến ta thế nào - trong tính cách cá nhân, cộng đồng, xã hội...?Tư duy "vừa phải", ưa khen ngợi
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Tư duy "vừa phải" là đặc điểm cố hữu của người nông dân Việt. Thấy ai khó khăn thì mọi người xung quanh xúm lại giúp cho vươn lên, đó là mặt tốt đẹp. Nhưng ngược lại, nếu thấy có ai vươn lên cao hơn thì mọi người cũng thường xúm lại, cùng nhau kéo xuống, để về sau không ai còn dám nghĩ đến chuyện nổi trội lên nữa!
Ở VN ta, những người tài giỏi xuất sắc trong một cơ hay bị dèm pha, đố kỵ. Mà ở đời thì anh nào giỏi, làm nhiều thì hay có sai nhiều. Do "ghen ăn tức ở" (hiện nay lớp trẻ gọi tắt là thói GATO) và tâm lý muốn giữ lấy cái sự ổn định, bình yên cho mình mà người ta sẽ săm soi, bới móc thổi phồng, biến cái lỗi nhỏ thành to, thậm chí đặt điều nói không thành có.
Khi cả tập thể đã xúm vào "trị" anh giỏi mà lãnh đạo lại non tay thì ông ta sẽ không bảo vệ người giỏi nữa và ngả theo số đông. Đó là một lý do lớn khiến nhiều người phải từ bỏ môi trường nhà nước, hoặc thậm chí ra nước ngoài tìm đất phát triển khả năng.
Với tư duy "vừa phải" như thế, ở VN không thể có những công trình vĩ đại như Vạn lý Trường thành, Kim tự tháp hay Angkor. Những cái kỳ vĩ đó chỉ có thể là sản phẩm của lối tư duy tuyệt đối theo kiểu văn hóa dương tính, đối lập với tư duy "vừa phải" của ta.
Mặt khác, văn hóa âm tính giống như người phụ nữ, thường chỉ thích nghe và tin là thật những lời khen nịnh. Vì vậy mà người VN ta thường không thích bị chê, kiểu "Tốt đẹp phô ra, xấu xa đậy lại", "Đừng vạch áo cho người xem lưng". Có ai đụng đến khuyết tật gì của mình là lập tức thanh minh thanh nga, tìm cách trốn tội, "đá quả bóng sang chân người khác".
Cả hệ thống quản lý nếu không tỉnh táo, sáng suốt, thì cũng bị nền văn hóa âm tính này chi phối và phạm phải những quyết định sai lầm.
Chẳng hạn, mấy năm qua có một tổ chức quốc tế thường khảo sát các giá trị ở các quốc gia qua thăm dò dư luận. Khi họ công bố kết quả rằng VN là đất nước có chỉ số hạnh phúc cao vào loại gần nhất thế giới thì chỗ nào cũng phấn khởi đưa tin, lên tiếng phụ họa. Nhưng khi cũng chính tổ chức này công bố kết quả rằng ngành nọ ngành kia của Việt Nam do tham nhũng, đút lót nhiều mà có chỉ số hài lòng thấp thì ngay lập tức, tổ chức đó bị phản ứng.
Với một truyền thống văn hóa "ưa được nịnh", "thích được khen", nhưng lại sợ phê bình và tự phê bình đến như thế, nếu không tự thay đổi từ gốc rễ mà cứ đòi hỏi tiến bộ, đòi hỏi "văn hóa từ chức"..., thì vẫn chỉ là mơ mộng mà thôi!
Liệu có "liều thuốc" nào giải được văn hóa âm tính? Mời độc giả theo dõi câu trả lời của GS. Trần Ngọc Thêm trong Phần 2 của bài phỏng vấn.
Duy Chiến (thực hiện)

TÂM THẦN HAY TÂM ĐỨC?

Bài của TRẦN ĐỨC THẮNG trên BVB 02/10/2013
***
      Mỗi lần xem chương trình Văn hóa dân tộc, của Đài truyền hình Việt Nam tôi lại cảm thấy nhức mắt. Bởi vì người phụ trách chương trình ấy luôn xuất hiện với cái vẻ mỹ miều, cặp mắt sắc xảo, và giọng nói rất đanh. Đó chính là Kiều Trinh.
Dân mạng không còn lạ gì Kiều Trinh con gái nguyên Uỷ viên trung ương đảng, Tổng giám đốc đài truyền hình Việt Nam Vũ Văn Hiến. Cô sinh năm 1975, nguyên phóng viên văn hóa Ban thời sự .
       Năm 2001, Kiều Trinh được cử sang Thụy Điển 3 tuần. Ngay tuần đầu,  ngày 11-2-2001, cô đã  bị cảnh sát thành phố Kalmar bắt vì tội ăn cắp hàng trong siêu thị. Lúc đầu  cô nàng  chối bai bải, nhưng khi mở  băng ghi hình thì  phải cúi đầu nhận tội. Cô nàng đã ăn cắp ở Orebro, Kaimar số mỹ phẩm trị giá 400 đô la. Số tiền đó không lớn, nhưng ở Thụy Điển người ta trị ăn cắp, tham nhũng rất nghiêm, nên  theo luật Kiều Trinh  phải ngồi tù.
> Sự thật về BTV Kiều Trinh 
      Vì Kiều Trinh là con của Tổng giám đốc đài truyền hình Việt Nam, nên Đại sứ quán Việt Nam ở Thụy Điển phải ra tay. Và sau một tuần bị giam, ngày 16-2-2001, cô nàng  được tha, sau khi có giấy của bác sỹ xác nhận  nhận Kiều Trinh bị bệnh tâm thần  từ Việt Nam gửi sang. Ngày 18-2-2001, Kiều Trinh bị trục xuất về nước. Đón cô ở sân bay, diễn viên điện ảnh Trần Lực đã tặng một cái tát, chấm dứt quan hệ vợ chồng từ đó
                Ông Vũ Văn Hiến chả hề hấn gì sau sự kiện đó, vẫn  đủ tiêu chuẩn vào Ban chấp hành trung ương đảng cộng sản Việt Nam,và tiếp tục làm Tổng giám đốc đài truyền hình Việt Nam.  Cô con gái Kiều Trinh vẫn làm phóng viên của VTV.
                Năm 2006, Kiều Trinh  được sang nước Anh công tác.  Bệnh tâm thần lại tái phát và cô nàng  đã thó chiếc máy ảnh kỹ thuật số trong shop. Một lần nữa ông Hiến lại  phải cứu con gái  bằng việc nhờ Đại sứ quán can thiệp và tờ giấy của bác sỹ chứng nhận bệnh tâm thần lại đưa ra sử dụng!
              Năm 2009, Kiều Trinh được kết nạp đảng và được đề bạt làm Trưởng phòng văn hóa dân tộc Ban thời sự. Thật mỉa mai khi có những nhà báo chống tham nhũng tiêu cực , chỉ vì phạm một vài lỗi kỹ thuật nhỏ, thỉ phải vào tù, hoặc bị tước thẻ nhà báo, còn kẻ cắp  con gái ông Ủy viên trung ương đảng, Tổng giám đốc đài truyền hình Việt Nam lại được đề bạt.
              Từ bấy đến nay, một nghi án vẫn chưa có lời giải: Kiều Trinh bị tâm thần hay kẻ cắp?
              Dư luận cho rằng, có lẽ  ông bác sỹ nào đó được ăn, hoặc bị ép mới ký giấy chứng nhận bệnh tâm thần cho Kiều Trinh, vì nhìn hình ảnh chải chuốt óng mượt, và nghe cô nói sắc lẻm trên TV thì không ai nghĩ bị tâm thần cả. Mà nếu bị bệnh tâm thần thì đưa vào bệnh viện, chứ sao lại đưa lên làm MC trên TV?
            Vậy chắc chắn là kẻ cắp!
              Nước ta có 54 dân tộc, mỗi dân tộc có một nền văn hóa khác nhau, phong tục tập quán mỗi nơi một vẻ rất phong phú, đa dạng, nhưng tuyệt nhiên không hề có nền văn hóa và  phong tục tập quán ăn cắp. Ăn cắp, ăn trộm, ở đâu cũng  ghét, cũng khinh.  Dù đói ăn vụng, túng làm liều mọi người vẫn chê cười chứ đừng nói tiểu thư con quan  như  Kiều Trinh. Vậy mà cô nàng không biết ngượng cứ xuất hiện trên TV nói văn hóa, đạo đức?  Phải chăng quý vị muốn truyền bá cho dân thứ văn hóa ăn cắp và nghệ thuật chạy tội?
                 Nên nhớ, hình ảnh cô Kiều Trinh không thể bôi xóa được trong hồ sơ của cảnh sát Thụy Điển, Anh quốc, và nó đã được phơi ra cho nhân dân nước họ biết rồi.  Họ sẽ nghĩ gì, khi ở Việt Nam, kẻ cắp lên mặt dạy đạo đức người lương thiện?
               Nói như giáo sư Ngô Bảo Châu, nếu có hình ảnh nào làm nhục Việt Nam tốt nhất thì chính là hình ảnh cô Kiều Trinh trên TV.
 T Đ T 
------------------
 +Nội dung liên quan:
              Sinh năm 1975, Kiều Trinh là con gái cả của ông Vũ Văn Hiến. Cô nàng này nổi tiếng thì ít mà tai tiếng thì nhiều. Năm 2001, khi đang là phóng viên Ban Thời sự- VTV, được cử sang Thụy Điển học 03 tuần, em gái đã không bỏ lỡ cơ hội trổ tài trộm cắp tại nhiều siêu thị.
Ngày 11 tháng 2 năm 2001, Kiều Trinh đã bị cảnh sát thành phố Kalmar- Thụy Điển bắt vì tội ăn trộm.              Sau vài ngày chối tội, cuối cùng em gái VTV đã phải thú nhận ăn trộm nhiều loại hàng hóa trị giá hơn 400USD tại một số của hàng ở các thành phố Orebro và Kalmar.
           Theo luật pháp Thụy Điển, với số tiền trộm cắp lớn như vậy, lẽ ra cô nàng phải ra tòa xét xử với mức án phạt tù. Tuy nhiên, do thành khẩn khai báo, có giấy của bệnh viện trong nước gửi sang xác nhận tiền sử mắc bệnh tâm thần ( lấy của người khác nhưng không nhớ), số hàng hóa trộm cắp được đưa vào diện giảm giá, nhờ sự can thiệp của Đại sứ quán VN tại Thụy Điển, do lần đầu bị bắt nên Kiều Trinh chỉ bị phạt tiền và trục xuất về nuớc.
           Sau 1 tuần bị giam tại Đồn cảnh sát Kalmar, đến ngày 16 tháng 2 năm 2001, Kiều Trinh đã được phóng thích, ngày 18 tháng 2 năm 2001 đáp máy bay về nước. Niềm vui sướng tột cùng đã đến với ông Vũ Văn Hiến vì sau đó ông này vẫn trúng cử Ủy viên TW Đảng và trở thành Tổng giám đốc Đài THVN.
Phát huy thành tích đã đạt được, năm 2006, trong một chuyến công tại tại Anh, bệnh cũ của Kiều Trinh lại tái phát, cô này lại bị bắt quả tang khi ăn trộm một chiếc máy ảnh kỹ thuật số tại một Shop. Mọi việc vẫn được giải quyết êm thấm.
            (Nguồn: VTL ở đây)

Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)