ĐIỂM BÁO MẠNG
Quốc tế: Ông Biden thừa nhận NATO bất đồng về cách ứng phó Nga (VNN 20/1/2022)-Chính sách của Biden đối với Việt Nam: Mềm dẻo, linh hoạt hơn (BVN 20/1/2022)-Thanh Phương-Phản đối vắc xin, nữ ca sĩ tử vong do cố ý mắc Covid-19 (VNN 19/1/2022)-Khủng hoảng Ukraina: Nga và NATO khó thu hẹp bất đồng (VNN 18/1/2022)-Nga nhận diện 'lằn ranh đỏ' trong quan hệ với NATO (VNN 17/1/2022)-ASEAN phản đối hội nghị Siem Reap: Không phải Trung Quốc muốn phá cái gì cũng được (TD 16/1/2022)-Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ cảnh báo Nga về Ukraina (VNN 16/1/2022)-Chuyên gia: Mỹ không nhượng bộ Trung Quốc một phân nào tại Biển Đông (Zing 15-1-22)-Dov Zakheim, Carl Thayer-Từ ‘cuộc đảo chính ngoại giao’ của Hun Sen đến việc hoãn họp ASEAN: các thất bại đã được báo trước (TD 15/1/2022)-Thủ tướng Singapore ủng hộ tiếp tục loại Myanmar ra khỏi hội nghị ASEAN (BVN 15/1/2022)-Biên giới Việt-Trung: Hết chặn cửa khẩu đến ‘ném đá’, Trung Quốc đang làm gì với Việt Nam? (VOA 15-1-22)-Việt Nam lên tiếng về báo cáo của Mỹ liên quan tới tranh chấp Biển Đông (VNN 15/1/2022)-Đập thủy điện ở Trung Quốc gặp sự cố, nhiều người thiệt mạng (VNN 14/1/2022)-Điểm báo quốc tế, bàn về các biến động ở Kazakhstan (TD 14/1/2022)-Đỗ Kim Thêm-
- Trong nước: Cựu Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Nguyễn Quốc Anh hầu tòa (VNN 20/1/2022)-“Hoàng Sa là lãnh thổ máu thịt không thể tách rời” (BVN 20/1/2022)-TTO-Ban Bí thư Trung ương Đảng thi hành kỷ luật cán bộ (GD 16/1/2022)-Phải đưa tất cả những kẻ liên quan thổi giá KIT Việt Á ra ánh sáng (GD 14/1/2022)-Kỷ luật hàng loạt lãnh đạo Bộ đội biên phòng Bà Rịa - Vũng Tàu (GD 14/1/2022)-Kỷ luật nhiều cán bộ Cần Thơ liên quan mua sắm thiết bị y tế (GD 14/1/2022)-Đề nghị Ban Bí thư thi hành kỷ luật ông Lương Thanh Hải (GD 14/1/2022)-Vụ test kit Việt Á: Quan chức Đà Nẵng đang ráo riết chạy án (TD 14/1/2022)-Quế Hương-Tổng Bí thư: Người cao tuổi là vốn quý của dân tộc (DT 13-1-21)-Thủ tướng: Ưu tiên hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc (DT 13-1-22)-Chống hành vi nhiễu loạn thị trường (TT 13-1-22)-Công ty nước ngoài nào khiến Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh nhắc đến trong vụ đấu giá đất Thủ Thiêm? (DV 13-1-22)-
- Kinh tế: Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo Nhà nước các dự án trọng điểm về dầu khí (GD 20/1/2022)-Củng cố, nâng cao năng lực hệ thống y tế trường học (GD 20/1/2022)-Tạo điều kiện nhập cảnh đối với người nước ngoài, người Việt Nam cùng thân nhân (GD 20/1/2022)-“Thần tốc” và “Thần tốc hơn nữa” trong việc tổ chức tiêm vaccine (GD 20/1/2022)-Chủ tịch nước phát lệnh thông xe tuyến chính Trung Lương-Mỹ Thuận (GD 19/1/2022)-Microsoft đặt cược vào ‘metaverse’ qua cuộc thâu tóm trị giá 69 tỉ đô la (KTSG 19/1/2022)-Thủ tướng: không gây khó khăn không cần thiết cho người dân về quê ăn tết (KTSG 19/1/2022)-Xuất khẩu sắt thép lập kỷ lục, đạt gần 12 tỉ đô la (KTSG 19/1/2022)-Người Việt ở nước ngoài về nước không cần xin bộ, nành phê duyệt (KTSG 19/1/2022)-‘Điều kiện về quê ăn Tết’?! (KTSG 19/1/2022)-Giá dầu tăng lên mức cao nhất 7 năm do các căng thẳng địa chính trị leo thang (KTSG 19/1/2022)-
- Giáo dục: Hiệu trưởng nghi nhiễm Covid vẫn vào trường: Trường Nam Sài Gòn nhận khuyết điểm (GD 20/1/2022)-Thứ trưởng Bộ Y tế: thời gian này cho học sinh đi học lại là hợp lý (GD 20/1/2022)-Lớp 10 học chương trình GDPT mới thì tổ chức thi 4 môn có còn phù hợp? (GD 20/1/2022)-Quảng Ninh: Đầu tư cơ sở vật chất, thay đổi diện mạo trường học (GD 20//1/2022)-Nhìn lại vài sự cố khi dạy trực tuyến, giáo viên nên kiểm soát cơn giận ra sao (GD 20/1/2022)-Dạy thêm thu phí trong mùa dịch, Hiệu trưởng THPT Ngô Gia Tự bị xử lý ra sao? (GD 20/1/2022)-Kiểm tra trực tuyến điểm cao hơn trực tiếp là điều bất thường (GD 20/1/2022)-Giáo viên cốt cán chương trình mới trải lòng về chế độ bồi dưỡng (GD 20/1/2022)-Hà Nội dự kiến cho học sinh nhiều khối lớp học trực tiếp sau Tết Nguyên đán (GD 20/1/2022)-Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hiếu giữ chức Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Nghệ An (GD 20/1/2022)-Đề thi học sinh giỏi Văn yêu cầu chọn giữa IQ và EQ (VNN 20/1/2022)-
- Phản biện: Vụ Việt Á làm lộ hạn chế trong cuộc chiến chống tham nhũng của Việt Nam (BVN 20/1/2022)-Lê Hồng Hiệp-Toà án muốn độc lập cần có ngay LUẬT CẤM bất cứ ai, kể cả cấp cao nhất, can dự vào cán cân công lý (BVN 20/1/2022)-Lưu Trọng Văn-Tôi làm vụ trưởng (TVN 19/1/2022)-Võ Hồng Phúc-Quy trình bổ nhiệm và đặc quyền vụ phó (TVN 18/1/2022)-Võ Hồng Phúc-Tăng trưởng kinh tế, chuyển đổi số và cải cách thể chế Việt Nam (BVN 19/1/2022)-Lê Vĩnh Triển và nnk/KTSG-Chế độ tài phiệt và dấu hiệu của nền “thiện nguyện tài phiệt” tại Việt Nam (BVN 19/1/2022)-V.Nguyen-“Đấu giá” xong, viết “tâm thư” làm rối loạn an ninh kinh tế, phạm tội gì và có xử được không? (BVN 18/1/2022)-Hoàng Hải Vân-Bộ đội biên phòng, tại sao kỷ luật nhiều thế? (TD 16/1/2022)-Kim Văn Chính-Nhân viên có quyền to thật! (TD 16/1/2022)-Lê Thiếu Nhơn-Tiền (TD 14/1/2022)-Nguyễn Thông-Trí thức là ai? (BVN 14/1/2022)-Nguyễn Văn Tuấn-Hiến tặng cho đại học (BVN 13/1/2022)-Nguyễn Lương Hải Khôi-Dân chủ và Nhân quyền (TD 13/1/2022)-Nguyễn Hưng Quốc-Tại sao Mỹ thiếu hụt nhân công? (TD 13/1/2022)-Khi Bộ trưởng Tài chính cảnh báo (TD 12/1/2022)-Mai Bá Kiếm-Tư bản thân hữu và mối liên hệ với thể chế của Việt Nam (BVN 12/1/2022)-Vincente Nguyen-Việt Nam hiện có một nhà nước yếu và một đảng chính trị quá mạnh (TD 12/1/2022)-Nguyễn Trường Sơn-Công nghiệp ‘thần kỳ’ (BVN 12/1/2022)-Trần Văn Thọ-Đừng để áp lực thi cử làm lùn nền giáo dục (BVN 12/1/2022)-Thái Hạo-Mê thành tích và mê chế nhạo (TD 11/1/2022)-Khải Đơn-Người dân cần công lý (TD 11/1/2022)-Trường Sơn-Chủ tịch Nhà nước và khát vọng mặt trời mọc ở hướng… Tây! (TD 10/1/2022)-Trân Văn-Đảng với dân và xấc xược đến thế là cùng! (TD 10/1/2022)-Trân Văn-Đề thi văn: Nhảm và không nhảm (TD 10/1/2022)-Thái Hạo-Lời yêu cầu khẩn thiết của người cha (TD 10/1/2022)-Phạm Đình Trang-
- Thư giãn: Phòng tắm cũ kỹ ‘lột xác’ bất ngờ nhờ cách phối màu đơn giản (VNN 19/1/2022)-Độc bản Tết 2022: Hoa giấy dáng rồng giá 250 triệu (VNN 12/1/2022)-
Nguyễn Văn Tuấn
Giáo sư Y khoa, Đại học New South Wales
Lâu nay, khái niệm trí thức thường bị hiểu thiên lệch vì nhuốm màu bằng cấp.
Tôi thấy nhiều khi công chúng dùng chữ "trí thức" để chỉ người có bằng đại học trở lên. Nhưng cách hiểu đó có lẽ chưa đúng.
Có những nhóm người Việt trong và ngoài nước lấy từ "trí thức" làm tên diễn đàn, hội của họ. Vì họ cho rằng các thành viên là người có bằng cấp, một số giữ các chức vụ khoa bảng, học hàm, học vị cao. Nhưng vài người trong đó chia sẻ với tôi, họ vẫn cảm thấy dè dặt tự nhận mình là trí thức. Theo họ, đó là một đại ngôn.
Tuy nhiên, nếu đã hiểu ý nghĩa của khái niệm trí thức thì những người có bằng cấp cao cũng có lý do để dè dặt hơn khi tự xem mình là trí thức.
Tôi tìm hiểu, chữ "trí thức" xuất hiện lần đầu ở Việt Nam vào đầu thập niên 1930 trong cuốn Từ điển Pháp - Việt do Đào Duy Anh biên soạn. Ông dịch chữ intellectuel là "trí thức".
Trí thức có thể hiểu là người làm cho xã hội lúc nào cũng thức tỉnh. Để làm cho xã hội thức tỉnh, người trí thức phải hội đủ ba yếu tố: có kiến thức, nhiều ý tưởng mới, giá trị và tự nguyện dấn thân. Tôi thấy cách dịch của cụ Đào Duy Anh rất hay và đúng.
Hiểu theo nghĩa đó, người làm cho xã hội thức tỉnh không nhất thiết phải có bằng cấp đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, giáo sư hay danh hiệu khoa bảng. Nghệ sĩ, nhà văn, nhà báo, bác sĩ, nhà giáo, nhà khoa học, nhà sư, linh mục, doanh nhân... đều có thể là trí thức. Chúng ta có thể nghĩ ngay đến những vị tiền nhân như Phan Châu Trinh, Phan Khôi, Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh, Trần Quý Cáp, Huỳnh Thúc Kháng... Họ là những trí thức tiêu biểu của đất nước.
Đó là những người đã làm cho xã hội thức tỉnh. Đọc lại những bài nghị luận và sách của cụ Phan Châu Trinh, ta dễ dàng nhận ra ông đã dùng ngòi bút của mình để phê phán lối học cũ và lề lối lạc hậu làm kìm hãm dân tộc hàng ngàn năm. Ông phê phán những quan chức quan liêu. Dù ông đã qua đời gần 100 năm, nhưng chúng ta vẫn ngưỡng phục phong trào "Khai dân trí, chấn dân khí và hậu dân sinh" của ông. Có thể còn người đương thời không đồng tình với ông, nhưng vai trò làm thức tỉnh xã hội của một trí thức thời nào cũng rất đáng trân trọng và noi gương.
Bản chất của trí thức là hoài nghi lành mạnh. Họ hay nhìn ra nhiều vấn đề. Họ thường không hài lòng hoàn toàn với cách giải quyết trong hiện tại và lúc nào cũng suy tư, tìm ý tưởng, giải pháp tiến bộ hơn cho tương lai. Do đó, họ muốn xã hội nếu không đồng trăn trở với họ cũng thừa nhận và tôn trọng các ý tưởng tiến bộ.
Có thể ví vai trò của đội ngũ trí thức như người kiến tạo hệ thống miễn dịch tư duy cho xã hội. Họ làm được việc này bằng cách thách thức những ý niệm và lề lối được xem như chân lý. Họ giúp xã hội cảnh giác trước những đe doạ manh nha và thách thức mới, đôi khi tinh vi.
Người trí thức thường là những kẻ "vượt rào" và quan tâm cả đến những vấn đề ngoài chuyên môn của họ. Noam Chomsky là nhà ngôn ngữ học, nhưng ông rất nổi tiếng qua những bài nghị luận chính trị. Ông dùng sở trường ngôn ngữ để phân tích về chính sách ngoại giao và đấu tranh cho tự do tư tưởng, được ghi nhận là nhà tư tưởng lớn giai đoạn hiện đại. Albert Einstein là nhà vật lý học lừng danh, nhưng ông rất nổi tiếng vì những hoạt động liên quan đến chính sách, nhân đạo và xiển dương hòa bình. Họ chính là những nhân tố giúp thế giới thay đổi tốt hơn.
Ngược lại với trí thức, trong thực tế, hàng nghìn người có bằng cấp đại học không phát huy vai trò của trí thức. Họ coi bằng cấp là công cụ để tiến thân hay cơ bản nhất là để có việc làm, thu nhập, lấy cái oai trước người khác. Nhiều người còn liên kết với nhau để tìm danh và lợi chứ không bao giờ muốn "đánh thức xã hội".
Một số người tìm đến bằng cấp như một phương tiện để có chức vụ. Mục tiêu của họ là chức quyền chứ không hẳn vì tiến bộ xã hội, cũng chẳng vì giáo dục hay khoa học.
Có những người với bằng cấp cao lại hay phụ hoạ quan điểm của người có quyền dù quan điểm đó bị đa số công chúng phản đối hoặc không tốt cho sự phát triển chung của cộng đồng. Tôi nghĩ họ không phải trí thức chân chính - hiểu theo nghĩa những người không ngần ngại nói ra suy nghĩ thật của mình và không chấp nhận vai trò bợ đỡ người có quyền, có tiền.
Không ít người có bằng cấp cao chọn im lặng trước bất công xã hội, nhưng tự an ủi bằng ngữ vựng nằm lòng là "tập trung làm tốt chuyên môn". Lại có những "diễn đàn" mang danh giới trí thức, tinh hoa của xã hội nhưng thực chất là nơi nhiều người đấu tố nhau, đưa ra những nhận xét thiếu tính chuyên nghiệp. Họ không đáp ứng ba thành tố của người tinh hoa.
Vào thế kỷ 15, học giả nổi tiếng của Việt Nam là Thân Nhân Trung nhận định "Hiền tài là nguyên khí quốc gia". Câu nói vẫn luôn đúng cho thời nay. Phẩm chất của cộng đồng trí thức có thể phản ánh mức độ hưng thịnh của một quốc gia.
Trí thức đúng nghĩa sẽ có đất dụng võ - đánh thức xã hội khi được mọi người thấu hiểu và tôn trọng vai trò của họ. Đồng thời, xã hội sẽ kiến tạo cho họ một thể chế dung nạp và môi trường tự do học thuật, nơi trí tuệ tinh anh trưởng thành.
Nguyễn Văn Tuấn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét