ĐIỂM BÁO MẠNG
- Quốc tế: Lãnh đạo quân đội Myanmar lần đầu công du nước ngoài sau chính biến (VNN 24/4/2021)-Myanmar là 'thách thức chung' cho tân Thủ tướng VN và Asean? (BBC 23-4-21)-Thủ tướng Phạm Minh Chính tham gia thảo luận tình hình Myanmar (VOA 23-4-21)-Vì một Biển Đông tự do và mở, được điểu chỉnh bởi pháp luật quốc tế (VN 23-4-21)-Sau Campuchia, đến lượt Lào phong tỏa thủ đô và 3 tỉnh vì dịch Covid-19 (KTSG 22/4/2021)-Cơ sở hạt nhân Israel bị tên lửa tấn công (VNN 22/4/2021)-Nhật Bản tố quân đội Trung Quốc tấn công mạng quy mô lớn, Bắc Kinh nóng mặt (BVN 22/4/2021)-Sức hút và lực đẩy: Hai khía cạnh trái ngược trong quan hệ Việt-Trung (viet-studies 21-4-21)-Nguyễn Thế Anh-Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc muốn quan hệ 'bình đẳng, cùng có lợi' (BBC 21-4-21)-Thông điệp từ Biden khi chọn tân đại sứ Mỹ tại Việt Nam (VNEx 21-4-21)-Nga và Trung Quốc đang bỏ xa Mỹ trong hiện đại hóa vũ khí hạt nhân (VNN 21/4/2021)-Trung-Việt: Thấy gì qua điện đàm hai Ngoại trưởng Vương Nghị và Bùi Thanh Sơn? (BBC 20-4-21)-COVID-19 khiến nhiều người nước ngoài ở Việt Nam gặp vấn đề tâm lý (PN 20-4-21)-Tung đội tàu áp đảo Ba Đầu, Trung Quốc tạo quyền kiểm soát thực tế (VNN 20/4/2021)-GS Carl Thayer nói về ưu tiên của Marc Knapper, tân Đại sứ Hoa Kỳ tại VN (BBC 19-4-21)-Nga điều tàu chiến đến Biển Đen, Ukraina tuyên bố 'sẵn sàng chiến đấu' (VNN 18/4/2021)-Giải mã "ngoại giao chiến lang": Từ lần "buột miệng" của ông Dương Khiết Trì ở Hà Nội đến "khẩu chiến" ở Alaska (soha 18-4-21)-P/v Ngyễn Vinh Quang-Thách thức của tân đại sứ Mỹ tại Việt Nam (SGN 17-4-21)-Điểm nóng lệch từ Biển Đông lên Đài Loan và Đông Bắc Á? (TD 17/4/2021)-J.Nguyễn-Cơ hội nào cho người Việt trong diện bị trục xuất khỏi Mỹ? (VOA 17-4-21)-Mỹ đưa Việt Nam khỏi danh sách các nước thao túng tiền tệ (VNN 17/4/2021)-TNS California tố cáo nhóm tin tặc do chính phủ Việt Nam điều hành phá trang mạng (VOA 14-4-21)-
- Trong nước: Cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng bị đề nghị phạt 10-11 năm tù (VNN 24/4/2021)-Phân công công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính và các Phó Thủ tướng Chính phủ (GD 23/4/2021)-Việt Nam: Bao nhiêu người bị xử tội ‘lợi dụng tự do dân chủ’ từ đầu năm 2021? (BBC 23-4-21)-Hé lộ danh tính vị lãnh đạo nhận quà của Vũ 'nhôm' (TP 22-4-21)-Nhân vật bí ẩn nhận quà biếu của Phan Văn Anh Vũ là ai? (NĐưa Tin 22-4-21)-"Phù phép” đưa người lên chuyên cơ chở Chủ tịch Quốc hội, trốn lại Hàn Quốc (GT 23-4-21)-Hôm nay, lần thứ 3 cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng hầu tòa (VNN 22/4/2021)-Thông điệp thật sự từ tân Thủ tướng và chính phủ… mới! (TD 21/4/2021)-Trân Văn-Để có dàn đồng ca ở Quốc hội, Đảng làm như thế nào? (TD 21-4-21)-Mới lên thủ tướng, Phạm Minh Chính liền về Miền Tây hợp sức cùng Ba Dũng (Thời Báo 22-4-21)-Đi từng buồng giam để tuyên truyền về bầu cử (CAND 21-4-21)-Bắt nhóm Báo Sạch: mọi tiếng nói đối lập đang bị bóp nghẹt (RFA 21-4-21)-Ba thành viên nhóm Báo Sạch bị bắt, dư luận nói gì? (BBC 22-4-21)-Nhóm Báo sạch bị bắt: Giấc mơ 'báo chí tự do' tan vỡ? (VOA 22-4-21)-Vũ 'Nhôm' đưa nửa triệu đô la Mỹ nhờ thầy phong thủy hối lộ một lãnh đạo công an (TP 21-4-21)-Dân chủ công khai, bình đẳng trong vận động bầu cử (GD 20/4/2021)-50% các gia đình ở TPHCM có thân nhân ở nước ngoài (TP 20-4-21)- Củng cố “đảng toàn trị” có thúc đẩy cải cách? (RFA 19-4-21)-Để vượt Nguyễn Phú Trọng, Phạm Minh Chính tạo “đế chế riêng” như thế nào? (Thời Báo 19-4-21)-Tôi nhớ những ngày tháng 4 năm 1975 (Tầm nhìn 19-4-21)-Nguyễn Thị Bình-Thủ đoạn “bẻ lái” một số vụ án hình sự trước thềm bầu cử (CAND 19-4-21)-Cán bộ ‘dám nghĩ dám làm’ và những động lực cho phát triển (GD 18/4/2021)-Giữa Nguyễn Phú Trọng và Phạm Minh Chính, Tô Lâm chọn theo ai? (Thời Báo 18-4-21) -Tài sản bà Nguyễn Thanh Phượng và người phụ nữ có gần 1 tỷ USD (VNN 18-4-21)-Trăn trở của những đại biểu rời nghị trường (VnEx 18-4-21)-3 thông điệp khởi đầu của Thủ tướng (TT 17-4-21)-Tổng Bí thư: Phải tạo được những bước đột phá về lý luận phát triển (GD 17/4/2021)-Việt Nam: Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và hai thách thức ở Bộ Công thương (BBC 17-4-21)-Chuyên gia Luật: Đàn áp ứng viên đại biểu Quốc hội tự do gây nỗi sợ tham chính (RFA 16-4-21)-Việt Nam khôi phục cân bằng vùng miền trong cơ cấu lãnh đạo cấp cao? (NCQT 16-4-21)-Lê Hồng Hiệp-Bộ trưởng được mời họp, cử thứ trưởng đi thay phải được Thủ tướng đồng ý (TT 16-4-21)-Nguyễn Phú Trọng bật đèn xanh, Nguyễn Văn Nên vờn Lê Thanh Hải (Thời Báo 16-4-21)-"Đất vàng" xứ Huế về tay cựu Bí thư Thành ủy như thế nào? (LĐ 16-4-21)-Cuộc đổi mới thứ hai về cải cách chính trị: liệu có khả năng thành hiện thực? (RFA 15-4-21)- yk Lê Vĩnh Triển-Vì sao Nguyễn Thanh Nghị cho Đặng Quốc Khánh “đo ván”? (Thời Báo 14-4-21)-
- Kinh tế: Nhu cầu thuê văn phòng tăng mạnh, nhà cho thuê lại ảm đạm (KTSG 24/4/2021)-Miền Trung giới thiệu tour kích cầu với du khách TPHCM (KTSG 24/4/2021)-Chuyển đổi số: cơ hội bứt phá và rủi ro phát sinh (KTSG 24/4/2021)-Chưa nắng nóng, quạt điều hòa đã đồng loạt giảm giá sâu (VNN 24/4/2021)-Tăng cường quản lý chuyến bay về Việt Nam, siết chặt đường biên để ngăn dịch (KTSG 23/4/2021)-Bộ GTVT và VNR vẫn bất đồng ý kiến về quỹ bảo trì đường sắt (KTSG 23/4/2021)-Năm nay, Festival lúa gạo sẽ diễn ra ở tỉnh Vĩnh Long vào tháng 5 (KTSG 23/4/2021)-Gần 130.000 du khách sẽ đến Đà Nẵng kỳ nghỉ lễ 30-4 và 1-5 (KTSG 23/4/2021)-Ra mắt CCOL - nền tảng trực tuyến kết nối dịch vụ công chứng (KTSG 23/4/2021)-Quảng Nam cam kết 'trải thảm' cơ chế cho nhà đầu tư (KTSG 23/4/2021)-EVN khẳng định không có đơn vị trực thuộc nào là Ngân hàng Điện lực Việt Nam (KTSG 23/4/2021)-Hãng xe công nghệ Việt tìm cơ hội trong những ngách nhỏ (KTSG 23/4/2021)-FPT đạt lợi nhuận trước thuế 1.397 tỉ đồng trong quí đầu năm (KTSG 23/4/2021)-Cần sửa Luật Điện ảnh để quản lý phim ảnh, truyền hình phát trên internet (KTSG 23/4/2021)-Đề xuất bổ sung nhiều đối tượng tham gia BHXH bắt buộc (KTSG 23/4/2021)-Nhà sản xuất điện tử Spartronics đầu tư nhà máy mới tại Bình Dương (KTSG 23/4/2021)-Nhận diện nhiệt điện than (KTSG 23/4/2021)-"Đại bàng" Nhật, Hàn kéo đàn xây tổ (VNN 22-4-21)-Thành ủy TPHCM chỉ ra sai phạm của nhiều doanh nghiệp, tổng công ty nhà nước (TP 22-4-21)-Vì sao bác sĩ công chuyển sang tư? (TT 22-4-21)-Bác sĩ bỏ bệnh viện công không chỉ vì thu nhập (PN 23-4-21)-Cựu Giám đốc bệnh viện Bạch Mai khai nhận 318 triệu đồng tiền biếu (NĐưa Tin 23-4-21)-
Giáo dục: Cần đào tạo khoảng 7.300 giảng viên có trình độ tiến sĩ trong 10 năm tới (GD 24/4/2021)-Bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình phổ thông mới không có "F1, F2" (GD 24//4/2021)-Thí sinh diện ưu tiên tuyển dụng sai ở Thanh Hóa vẫn được trúng tuyển giáo viên (GD 24/4/2021)-Vụ phản đối Hiệu trưởng Bích Hà: 2 giáo viên đi cấp cứu khi tham dự cuộc họp (GD 24/4/2021)-Sở Giáo dục Hà Nội giải thích thông tin C03 làm việc với các trường song bằng (GD 24/4/2021)-Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh phải nộp lại 258 triệu đồng cho ngân sách (GD 24/4/2021)-Sở Giáo dục Đồng Nai tập huấn nghiệp vụ phục vụ kỳ thi tốt nghiệp năm 2021 (GD 24/4/2021)-Hà Nội đã chọn xong sách giáo khoa lớp 2, lớp 6 (GD 24/4/2021)-Khi chọn khu vực tuyển sinh vào lớp 10, thí sinh cần nắm chắc bảng mã số (GD 24/4/2021)-Thu hồi sách về báo chí, truyền thông dịch không xin phép, không đề tên tác giả (GD 24/4/2021)-Có người lợi dụng thanh tra chuyên môn để "đánh" giáo viên không cùng chính kiến (GD 24/4/2021)-Vì sao chọn trường Đại học Bà Rịa Vũng Tàu năm 2021? (GD 24/4/2021)-Hai Đại học Quốc gia phải là trung tâm khoa học đầu đàn của cả nước (GD 24/4/2021)-Xác định rõ vị thế, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Học viện Chính trị quốc gia (GD 24/4/2021)-Học sinh hỏi Giáo sư Nguyễn Lân Dũng: Làm gì để không bị bỏ lại trong thời 4.0? (GD 24/4/2021)-
- Phản biện: Hàn lâm hoá nội các Chính phủ Việt Nam (BVN 24/4/2021)-Nguyễn Văn Tuấn-Khát vọng công dân (Mênh mông thế sự để gió cuốn đi, số 108) (BVN 24/4/2021)-Tương Lai-Thư gửi Bộ trưởng Giáo dục Nguyễn Kim Sơn (BVN 24/4/2021)-Nguyễn Đình Cống-'Nạn nhân' của tổng thầu Trung Quốc (BVN 24/4/2021)-KTSG-Sân bay nói 'xin - cho', Bộ trả lời thế nào về chuyện ùn ứ ở Tân Sơn Nhất? (BVN 24/4/2021)-TTO-Vì sao các ông bà dạy đại học chôm chỉa khắp nơi mà không bị phát hiện (TD 24/4/2021)-Nguyễn Đình Bốn-Ông Nguyễn Quang A xúi dại ông Nguyễn Phú Trọng (TD 24/4/2021)-J.Nguyễn-Chuyện người tù Việt Cộng trong Bệnh viện Tâm thần VNCH (TD 24/4/2021)-Mạc Văn Trang-“Đốt lò” và chống tham nhũng! (TD 23/4/2021)-Nguyễn Quang A-Vẩn vơ lắm chuyện (TD 23/4/2021)-Đỗ Duy Ngọc-Vũ “nhôm” và ông Cục trưởng Cục Tình báo Bộ Công an (TD 23/4/2021)-Trần Kỳ Khôi-Từ Trương Châu Hữu Danh, Quách Duy, nhìn lại phát biểu của Phạm Minh Chính (TD 22/4/2021)-Trân Văn-Chính trị vùng miền Việt Nam là bắt buộc vì lịch sử Việt Nam như thế (TD 22/4/2021)-J. Nguyễn-Ai muốn phản biện, hãy nhìn gương Báo Sạch (TD 22/4/2021)-Gió Bấc-Thoát Trung hay thoát ta? (TD 22/4/2021)-Thái Hạo-Thành lập đặc khu kinh tế tại Việt Nam: lợi ích hay rủi ro? (RFA 22-4-21)-TS. Cấn Văn Lực: Cần kiểm soát vấn đề 'những quan chức đang đầu cơ bất động sản' (Leader 21-4-21)-Lần đầu nếm mùi công an trị (BVN 21/4/2021)-Cấn Thị Thêu-Cô Hạnh (BVN 21/4/2021)-Tuan Ngo-Lại chuyện ông Trọng và đảng của ông (TD 21/4/2021)-J.Nguyễn-Khi người Cộng sản bị lật tẩy (TD 20/4/2021)-Đỗ Ngà-Cứ làm như có giá lắm (TD 20/4/2021)-Ông Nguyễn Phú Trọng chọn ai làm người kế vị? (TD 20/4/2021)-Phạm Vũ Hiệp-Ớt cay xé lưỡi nhưng xoài còn đắng đến thắt tim (BVN 20/4/2021)-Vũ Kim Hạnh-Đấu tranh chống toàn trị tại Việt Nam thiếu yếu tố kinh tế, xã hội (TD 20/4/2021)-J.Nguyễn-Ý kiến trái chiều về tân Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị (RFA 19-4-21)-Chính phủ Nhật kém văn minh (TD 19/4/2021)-Chu Mộng Long-Hồn ma tự do tư sản (TD 19/4/2021)-Chu Mộng Long-Hãy chấm dứt cách đào tạo nhà giáo kiểu thị trường rẻ tiền mau hỏng (GD 19/4/2021)-Xuân Dương-30/4 điểm lại câu chuyện dân chủ hóa Việt Nam (viet-studies 19-4-21)-Nguyễn Khoa-Những việc cần làm ngay của tân Bộ trưởng Giáo dục VN (BVN 18/4/2021)-BBC-Bàn về kỹ năng (KTSG 16/4/2021)-Tình ‘đồng chí’ và chiến dịch ‘đốt lò’ (TD 16/4/2021)-J.Nguyễn-“Chống đảng Cộng sản và nhà nước, chỉ có thể là tâm thần” (TD 16/4/2021)-Tuấn Khanh-Đến năm 2045 Việt Nam có phải là nước công nghiệp hiện đại? (BVN 15/4/2021)-Nguyễn Ngọc Chu-Cát trong lòng sông Cửu Long: Cần phải xem là tài nguyên chung của cả đồng bằng (BVN 15/4/2021)-Khai thác tài nguyên cát dưới góc nhìn kinh tế và quản lý bền vững (KTSG 15/4/2021)-Lê Tuấn Anh-Giải cứu cầu Long Biên và chuyện những cây cầu làm giàu cho thành phố (TVN 11/4/2021)-Trần Huy Ánh-Xóa bỏ độc quyền trong ngành điện: Chậm ngày nào, hại ngày ấy (BVN 9/4/2021)-RFA-
- Thư giãn: Sắp khai trương biển hồ nước mặn nhân tạo lớn nhất Việt Nam (VNN 22/4/2921)-Hé lộ quy trình tạo ra 'kho báu' 34 tỷ đồng của lão nông Quảng Trị (VNN 21/4/2021)-
TTO - Tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ khóa mới ngày 15-4, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra khá nhiều thông điệp quan trọng thể hiện tầm nhìn và phương thức hành động của Chính phủ mới.
Ấn tượng nhất có lẽ là 3 thông điệp không làm thay, hành động phải có thể chế và lắng nghe phản biện.
Thông điệp thứ nhất, Chính phủ sẽ không làm thay. Đùn đẩy công việc lên cho Chính phủ đang là một vấn đề rất lớn của nền quản trị quốc gia. Xã xin ý kiến huyện; huyện xin ý kiến tỉnh; tỉnh xin ý kiến bộ; bộ xin ý kiến Chính phủ là những gì đang thật sự diễn ra hằng ngày.
Có vẻ như không ai dám quyết vì không ai dám chịu trách nhiệm hoặc không ai dám quyết, vì không ai nắm sâu vấn đề, không ai nắm sâu các quy định của pháp luật. Cách làm này đang vô hiệu hóa chế độ trách nhiệm, gây ách tắc vô tận cho công việc và giết chết sự năng động của các cấp, các ngành.
Không làm thay, Chính phủ mới có thời gian cho những công việc ở tầm quốc gia đại sự như hoạch định chiến lược, hoạch định chính sách và pháp luật. Ở đây quan trọng là phải phân cấp, phân quyền cho thật rõ, như Thủ tướng đã nhấn mạnh.
Đồng thời quan trọng không kém là phải phân định cho được giữa hành pháp - chính trị và hành chính - công vụ. Chính phủ là hành pháp - chính trị; bộ máy thừa hành là hành chính - công vụ. Hành pháp - chính trị chỉ chịu trách nhiệm về đường lối chính trị, về chính sách, pháp luật. Hành chính - công vụ chịu trách nhiệm về việc thực thi chính sách, pháp luật.
Ban hành chính sách, pháp luật và thực thi chính sách, pháp luật là hai công việc khác nhau, đòi hỏi những năng lực khác nhau. Để tránh lẫn lộn, nên chăng cần cải cách hệ thống hành chính - công vụ và thiết lập các chức danh tổng công vụ trưởng, quốc vụ khanh như nhiều nước trên thế giới.
Thông điệp thứ hai: muốn hàng triệu người hành động phải có thể chế. Đây là thông điệp Thủ tướng chỉ nói thoáng qua trong phát biểu của mình. Tuy nhiên, đó là một thông điệp hết sức quan trọng. Thể chế chính là tổ hợp của một loại hành vi nhất định.
Ví dụ, thể chế thị trường gồm: hành vi mua, hành vi bán, hành vi quảng cáo, hành vi môi giới... Các hành vi này có thể được điều chỉnh bởi pháp luật, nhưng cũng có thể được điều chỉnh bởi đạo đức, bởi truyền thống và phong tục, tập quán.
Khi thể chế tốt thì các hành vi xảy ra trong trật tự, trong hài hòa, lòng tin được xác lập, chi phí được cắt giảm. Và đây là nguyên nhân sâu xa nhất tại sao thể chế tốt dẫn đến sự hòa bình và thịnh vượng.
Đây cũng là lý do tại sao Đảng ta coi cải cách thể chế là một trong những đột phá chiến lược quan trọng nhất. Tập trung xây dựng thể chế tốt là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của Chính phủ mới. Tuy nhiên, thể chế không chỉ là những quy phạm pháp luật.
Thể chế còn là các quy phạm đạo đức, là phong tục tập quán, đặc biệt còn là năng lực vận hành. Năng lực vận hành thể chế có lẽ đang là khâu yếu nhất và ít được quan tâm nhất hiện nay. Để hàng triệu người hành động vì vậy quan trọng nhất hiện nay là phải nâng cao năng lực vận hành thể chế.
Thông điệp thứ ba: thành viên Chính phủ phải nghe ý kiến nhiều chiều, nhất là các ý kiến phản biện. Các góc nhìn khác nhau sẽ mang lại những nhận thức khác nhau về sự vật. Vấn đề không phải là công nhận một góc nhìn nào đó mà là tập hợp được tất cả các góc nhìn này. Ai sẽ phải đảm nhận công việc này nếu không phải là các thành viên Chính phủ?
Tập hợp được các góc nhìn sẽ có được bức tranh chân thật nhất về sự vật. Lắng nghe nhiều chiều sẽ thấy được đầy đủ nhất về các được - mất của chính sách. Việc hoạch định chính sách nhờ đó sẽ tránh được sự độc đoán; hiệu quả của chính sách nhờ đó sẽ được tăng cường.
Trên đây chỉ là ba trong số khá nhiều thông điệp được Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra, có thể chưa phải là những thông điệp quan trọng nhất của ông bởi chỉ mới là cuộc họp Chính phủ đầu tiên. Song nếu thực hiện đúng những chủ trương như vậy ắt sẽ có những thay đổi mới cho nền quản trị quốc gia.
TỪ TRƯƠNG CHÂU HỮU DANH, QUÁCH DUY NHÌN LẠI PHÁT BIỂU CỦA PHẠM MINH CHÍNH
TRÂN VĂN/ Blog VOA/ TD 22-4-2021
Chưa tròn một tuần sau khi ông Phạm Minh Chính xuất hiện với tư cách Thủ tướng, điều hành cuộc họp đầu tiên của nội các mới và dõng dạc xác định, hệ thống công quyền trong giai đoạn mới sẽ tôn trọng phản biện (1), công an Việt Nam bắt giữ, tống giam thêm Nguyễn Thanh Nhã (41 tuổi), Đoàn Kiên Giang (36 tuổi), Nguyễn Phước Trung Bảo (39 tuổi) vì “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” (2).
Cả ba là những bị can mới trong vụ án mà công an đã khởi tố hồi cuối năm ngoái với bị can đầu tiên là Trương Châu Hữu Danh (3). Xét về tính chất, vụ bắt giữ – tống giam này không có gì mới, trừ việc sẽ khiến các dữ liệu về số vụ án, số bị can, bị cáo, bị án “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…” mỗi ngày một cao. Mức độ gia tăng tương ứng với những tuyên bố, kêu gọi… phản biện từ lãnh đạo đảng, quốc hội, nhà nước, chính phủ hết cũ tới mới mỗi ngày một… nhiều.
Sau một thời gian dài bị cả ngoài lẫn trong chỉ trích kịch liệt, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam đã làm quen và càng ngày càng thành thạo trong việc sử dụng hai từ… phản biện như một… biểu tượng của… dân chủ XHCN. Tuy nhiên do ai cũng biết phản biện là gì (?) nên chỉ cần đặt phản biện bên cạnh cách thức hệ thống tư pháp Việt Nam xử lý hình sự những cá nhân bị cáo buộc là “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…”, ắt sẽ thấy… phản biện theo kiểu dân chủ XHCN chỉ là… hàng gian, hàng giả!
***
Đúng vào ngày ông Chính tuyên bố hệ thống công quyền trong giai đoạn mới sẽ tôn trọng phản biện, tòa án Việt Nam phạt Quách Duy bốn năm, sáu tháng tù vì “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…”.
Quách Duy, 39 tuổi, vốn là đảng viên, chuyên viên của Văn phòng UBND TP.HCM, từng nổi lên như một nhân vật nhiệt thành ủng hộ công cuộc chống tham nhũng do ông Nguyễn Phú Trọng phát động và chỉ đạo (4).
Một số nhân vật từng bị Duy chỉ mặt, gọi tên như Trần Vĩnh Tuyến (Phó Chủ tịch UBND TP.HCM), Nguyễn Văn Bình (Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế BCH TƯ đảng), Hoàng Trung Hải (Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Hà Nội),… hoặc đã bị bắt (như ông Tuyến), hoặc đã bị xử lý kỷ luật (như ông Bình, ông Hải), song những suy nghĩ, đề nghị của Duy trên mạng xã hội về việc nên xem xét – truy cứu trách nhiệm hình sự nhiều viên chức khác như ông Võ Văn Thưởng (hiện là Thường trực Ban Bí thư) vì từng chỉ đạo giao “đất vàng” ở TP.HCM cho Vũ “Nhôm” (lúc còn là Phó Bí thư Thường trực của Thành ủy TP.HCM) (6), hay Trần Đại Quang (cựu Bộ trưởng Công an, Chủ tịch Nhà nước), Nguyễn Tấn Dũng (cựu Thủ tướng), Lê Thanh Hải (cựu Bí thư TP.HCM),… vẫn là nguyên nhân chính khiến Quách Duy bị đảng khai trừ, mất việc và giờ là tù nhân.
Trước khi ông Tuyến bị bắt, Quách Duy đã từng bị xử phạt hành chính vì “bôi nhọ, xúc phạm” ông Tuyến (7). Một năm sau ông Tuyến bị khởi tố, bị tống giam… đúng với nội dung Duy từng đề cập và vì vậy từng bị xử phạt hành chính vì… “xúc phạm, bôi nhọ” ông Tuyến (8). Tương tự, năm 2019, Quách Duy từng đề nghị xem xét – xử lý ông Nguyễn Văn Bình (9), ông Hoàng Trung Hải (10) và năm sau, ông Bình, ông Hải bị kỷ luật như đã biết.
Không may cho Duy là ông Võ Văn Thưởng không những… bình an vô sự mà còn… thăng tiến hơn trước, thành ra khi ông Thưởng công khai chỉ trích hệ thống chính trị, hệ thống công quyền để Quách Duy “tự tung, tự tác”, số phận của Quách Duy coi như đã được an bài, cho dù hệ thống tư pháp XHCN chỉ kết luận, truy tố và phạt Duy “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của một viên chức cao cấp đã quá cố và hai viên chức cao cấp đã nghỉ hưu và không đề cập gì đến ông Thưởng (13).
***
Những thông tin trên hệ thống truyền thông chính thức về vụ án Quách Duy “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…” cho thấy vụ án này có liên quan mật thiệt đến vụ án Trương Châu Hữu Danh, nay có thêm Nguyễn Thanh Nhã, Đoàn Kiên Giang , Nguyễn Phước Trung Bảo “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…”. Danh, Nhã, Giang, Bảo đều đã từng là phóng viên của nhiều cơ quan truyền thông chính thức và cùng nhau thành lập một nhóm có tên “Báo sạch”.
Trên mạng xã hội “Báo sạch” khác với các cơ quan báo chí thuộc hệ thống truyền thông chính thức ở chỗ cung cấp nhiều thông tin, ý kiến liên quan đến nhiều cá nhân, tổ chức mà họ cho là không… sạch, kể cả khi những cá nhân, tổ chức đó thuộc loại… hét ra lửa, mửa ra khói với hy vọng góp phần làm sạch xã hội. Bất kỳ ai từng đọc “Báo sạch” cũng có thể nhận ra, “Báo sạch” có nguồn tin riêng và tài liệu riêng, không có những nguồn tin riêng và tài liệu riêng ấy, “Báo sạch” không thể… liều như vậy.
Kết luận điều tra, Cáo trạng, Bản án vụ Quách Duy “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…” xác định, Quách Duy có quan hệ với Trương Châu Hữu Danh (14). Hoạt động phạm tội của những… Duy, Danh, Nhã, Giang, Bảo chỉ xoay quanh trao đổi thông tin, tài liệu và tiết lộ, bình phẩm. Khoan bàn đến những thông tin, ý kiến ấy đúng hay sai chỉ xét về tính chất, chẳng lẽ đó không phải là phản biện? Đã mời gọi… phản biện, tại sao còn xem “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…” là tội phạm hình sự?
Rõ ràng thông tin, ý kiến thiếu chính xác, thậm chí bịa đặt có thể xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân nhưng tại sao không xử lý hình sự theo trình tự mà luật pháp đã qui định về vu khống? Có phải sử dụng “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…” nhằm để bảo vệ các loại… bị hại (nhà nước, tổ chức, công dân), miễn trừ công đoạn phải chứng minh đúng – sai? Chẳng lẽ… phản biện trong thể chế… dân chủ XHCN khác với phản biện theo nguyên nghĩa của nhân loại, chỉ được phép phân tích, bình luận hay – dở, tốt – xấu khi hệ thống chính trị, hệ thống công quyền xác định viên chức lãnh đạo nào đó có… sai phạm nghiêm trọng, đi trước là… “lợi dụng các quyền tự do dân chủ…” phải… trừng trị đích đáng? Mời gọi… phản biện như thế có khác gì bày bán… hàng gian, hàng giả?
Chú thích
(1) https://tuoitre.vn/3-thong-diep-khoi-dau-cua-thu-tuong-20210417080045559.htm
(3) https://nhandan.com.vn/tag/TruongChauHuuDanh-20970
(4) https://www.facebook.com/qduyvn
(5) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/314226792627633
(6) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/379695496080762
(8) https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/bon-nguoi-bi-khoi-to-cung-ong-tran-vinh-tuyen-la-ai-656929.html
(9) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/351638762219769
(10) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/351638762219769
(11) https://www.facebook.com/qduyvn/posts/357754314941547
(13) https://plo.vn/phap-luat/sap-xu-bi-cao-quach-duy-xuc-pham-lanh-dao-tren-facebook-977216.html
(14) https://www.sggp.org.vn/tuyen-phat-bi-cao-quach-duy-4-nam-6-thang-tu-725296.html
BA THÀNH VIÊN NHÓM BÁO SẠCH BỊ BẮT, DƯ LUẬN NÓI GÌ ?
BÙI THƯ/ BBC 22-4-2021
Các nhà báo Nguyễn Thanh Nhã, Nguyễn Phước Trung Bảo và Đoàn Kiên Giang bị bắt liên quan đến hoạt động của nhóm Báo Sạch làm rúng động dư luận.
Ba nhà báo này bị Cơ quan An ninh Điều tra Công an TP Cần Thơ khởi tố, bắt tạm giam hm 20/4 về hành vi "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền lợi, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".
Theo thông tin do công an công bố, ba người bị bắt gồm ông Nguyễn Thanh Nhã (sinh 1980), ông Nguyễn Phước Trung Bảo (sinh 1982), và ông Đoàn Kiên Giang (sinh 1985). Các ông Nhã và Giang cư trú tại TP HCM, còn ông Bảo cư trú tại Đà Nẵng.
Trả lời BBC News Tiếng Việt ngày 22/4, luật sư Phùng Thanh Sơn, Giám đốc công ty Luật Thế Giới Luật Pháp nói tội danh trên "đọc qua thì có vẻ điều luật này rất rõ ràng, dễ hiểu. Tuy nhiên, nếu phân tích kỹ thì chúng ta mới thấy điều luật này nó rất mù mờ và dẫn đến sự tuỳ tiện trong việc áp dụng. Chính những người áp dụng pháp luật cũng biết điều này."
Tranh cãi về vụ bắt giữ
Thông tin bắt giữ thêm ba thành viên nữa của nhóm Báo Sạch đã làm dậy sóng mạng xã hội. Trang facebook Lê Nguyễn Hương Trà viết: "Việc bắt gần cả nhóm chiều nay gây rúng động mạnh với giới truyền thông, ngay gần kề ngày bầu cử Quốc Hội 2021."
Nhà hoạt động Vi Yên cũng viết trên Facebook cá nhân: "Lên tiếng trước các sai phạm của cơ quan công quyền, gây quỹ ủng hộ bác sĩ đợt dịch bệnh vừa lan tới Việt Nam, hỗ trợ nước ngọt cho bà con miền Tây những ngày hạn mặn, giúp đỡ một bà mẹ đi tìm công lý cho con - lẽ nào những việc làm như thế này, ở Việt Nam, được gọi là 'lợi dụng các quyền tự do dân chủ'?"
Facebooker Nguyễn Trường Sơn bình luận: "Xung quanh việc các nhà báo độc lập của Báo Sạch bị bắt, kì khôi thay, thứ mà nhiều người bàn luận lại là nghi vấn phe phái của những nhà báo này, chứ không phải là tính chất tùy tiện, độc đoán và sự sỉ nhục đối với hiến pháp và quyền con người của hành vi bắt giữ này. Hoạt động báo chí, dù ngòi bút của họ có bị cho là ở phía nào đi chăng nữa, cũng không thể là cái cớ để chính quyền bỏ tù nhà báo. "
Không ít người cho rằng quy định "lợi dụng các quyền tự do dân chủ" là một quy định mơ hồ, dễ dàng cho công an và tòa án có thể diễn dịch theo chủ ý của mình.
Một nhà báo giấu tên tại TP HCM chia sẻ với BBC News Tiếng Việt: "Bạn tố cáo một quan chức nhà nước, dù theo đúng quy định của luật về khiếu nại và tố cáo, thì cũng dễ dàng bị khép vào tội này. Chưa kể, nếu bạn là người mà nhà nước coi là thành phần nguy hiểm, phản động, thì càng dễ bị khép tội hơn."
Theo ông, những quy định kiểu "lợi dụng quyền tự do dân chủ" này thực sự là một cái bẫy mà bất cứ ai đều có thể bị sập.
"Đó là chưa kể việc những người nắm quyền lực trong tay có thể lợi dụng các quy định này để bảo vệ lợi ích của cá nhân," nhà báo này nêu ý kiến. "Luật pháp nên tránh các quy định mơ hồ như vậy."
Trang facebook Lê Nguyễn Hương Trà cho biết nhóm Báo sạch ra đời năm 2019 "sau vụ việc của doanh nghiệp Asanzo trên Tuổi Trẻ. Thành viên nhóm bao gồm các nhà báo và đã gây nhiều tiếng vang, nhanh chóng đạt được lượng theo dõi khủng."
Hồi đầu tháng 4/2021, nhà báo Nguyễn Hoài Nam, người mà theo báo Công an TP HCM là "từng viết một số bài điều tra gây tiếng vang", cũng bị bắt với tội danh này.
Bên cạnh nhiều ý kiến lên án cách hành xử của chính quyền trong vụ bắt giữ các thành viên Báo Sạch, một số khác lại thể hiện sự đồng tình. Một số trang mạng được cho là của dư luận viên do chính quyền quản lý, như Hội Cờ đỏ TP HCM, đã đưa tin theo chiều hướng ủng hộ công an.
Chính quyền nói gì?
Theo Cổng thông tin Công an TP Cần Thơ, Cơ quan An ninh điều tra, Công an TP Cần Thơ đang thụ lý điều tra vụ án "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".
Sau khi khởi tố và bắt giam nhà báo Trương Châu Hữu Danh vào tháng 12/2020, cơ quan này tiếp tục khởi tố và bắt tạm giam thêm ba nhà báo nói trên vào ngày 20/4.
Báo chí Việt Nam hầu như chỉ đưa theo thông báo của công an về vụ bắt giữ này. Báo Tuổi Trẻ cho biết các quyết định khởi tố, bắt tạm giam trên đều được Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ phê chuẩn do vụ việc xảy ra tại Cần Thơ và một số địa phương khác.
Cũng tờ báo này dẫn nguồn tin từ công an viết "quá trình khám xét nơi ở của các bị can, Cơ quan An ninh điều tra đã thu giữ nhiều đồ vật, tài liệu có liên quan đến vụ án."
Cả ba người vừa bị bắt và nhà báo Trương Châu Hữu Danh đều là thành viên của Báo Sạch, một nhóm hoạt động báo chí trên mạng xã hội.
Trong quá trình hoạt động, nhóm Báo Sạch được cho là tham gia đưa tin nhiều vụ việc được coi là đụng chạm tới chính quyền, trong đó có phiên tòa Hồ Duy Hải.
Báo Quân đội nhân dân ngày 12/10/2020 có bài viết tựa đề "Xử lý nghiêm chiêu trò tiếp tay truyền thông đen" phá hoại đại hội Đảng". Trong đó có đoạn nhận xét về nhóm Báo Sạch như sau:
"Báo Sạch bao gồm những đối tượng thường xuyên viết bài với nội dung phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, đả phá chế độ XHCN, đòi đa nguyên, đa đảng... đã mở một chiến dịch thông tin, liên tục bóp méo, nói xấu Đảng, Nhà nước, xuyên tạc ngành giáo dục và đại hội đảng các cấp."
Ngày 17/12/2020, ông Trương Châu Hữu Danh bị khởi tố và bắt tạm giam theo tội danh "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền lợi, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân". Trước khi tham gia nhóm Báo Sạch, ông Danh cũng đã nổi tiếng với các hoạt động phanh phui hoạt động mờ ám tại các trạm thu phí cầu đường BOT.
Trang Báo Sạch gần đây đã biến mất khỏi mạng xã hội Facebook và nhóm này cơ bản đã chấm dứt hoạt động.
Hiểu sao về tội danh của nhóm Báo sạch?
Các nhà báo Thanh Nhã, Trung Bảo và Kiên Giang đều bị bắt theo Điều 331 Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Cụ thể, đây là tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân quy định: " Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm."
Trả lời BBC News Tiếng Việt ngày 22/4, luật sư Phùng Thanh Sơn, Giám đốc công ty Luật Thế Giới Luật Pháp phân tích: "Điều luật xuất hiện hai từ "lợi dụng" và "xâm phạm". Hai từ này làm nhiều người liên tưởng đến người không tử tế và có hành vi gây thiệt hại cho người khác nên rất dễ đồng cảm và chấp nhận điều luật này."
"Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do, tự do lập hội... là các quyền Hiến định. Tuy nhiên, hiện nay không có tiêu chí nào để xác định đâu là "sử dụng" và đâu là "lợi dụng" cả nên người sử dụng các quyền Hiến định này rất dễ bị quy kết là lợi dụng,'' ông Sơn lý giải.
Một khía cạnh khác mà luật sư Sơn nói đến là khi nói đến việc xâm phạm lợi ích của nhà nước. Điều luật này không phân biệt lợi ích đó có hợp pháp, có chính đáng hay không.
"Khi nhà nước làm sai, cán bộ làm sai, người dân làm đúng các trình tự thủ tục luật định nhưng quyền lợi của họ không được đảm bảo và họ buộc phải dùng đến phương tiện báo chí, mạng xã hội để công khai hoá toàn bộ sự việc cho nhân dân giám sát. Trong trường hợp như thế, chắc chắn ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến uy tín, lợi ích của cơ quan nhà nước, cán bộ nhà nước liên quan. Chính vì vậy nên người dân rất dễ bị cáo buộc vi phạm điều luật này," ông Sơn nhận định.
Trước đó, bình luận với BBC News Tiếng Việt về vụ bắt giữ ông Trương Châu Hữu Danh, luật sư Ngô Anh Tuấn từ Hà Nội nhận định: "Điều 331 vốn phát triển từ điều 258 bộ Luật Hình sự cũ. Tôi đã tham gia nhiều vụ án tương tự như thế này, tôi biết rằng những yếu tố cấu thành nên tội này rất mơ hồ."
Luật sư Tuấn nói thêm: "Đa số những người bị bắt với cáo buộc vi phạm điều 331 và một số điều khác liên quan đến an ninh quốc gia, thực tế chỉ do việc họ 'gõ bàn phím', chứ không có hành vi nào thực sự gây nguy hại cho an ninh quốc gia như cáo buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền."
AI MUỐN PHẢN BIỆN, HÃY NHÌN GƯƠNG BÁO SẠCH
GIÓ BẤC/ Blog RFA/ TD 22-4-2021
Trong phiên họp đầu tiên của tân chính phủ, tân Thủ Tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra ba thông điệp làm nức lòng người. Trong đó, thông điệp thứ ba là “phải nghe ý kiến phản biện”. Nhưng như gáo nước lạnh âm 50 độ C đổ vào niềm tin hy vọng vừa le lói, chỉ năm ngày sau, ba nhà báo của nhóm Báo Sạch, tiếng nói phản biện sôi động duy nhất gần đây đã bị khởi tố bắt giam.
Theo báo chí lề phải, tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ khóa mới, ngày 15-4, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra khá nhiều thông điệp quan trọng thể hiện tầm nhìn và phương thức hành động của Chính phủ mới. Ấn tượng nhất có lẽ là 3 thông điệp không làm thay, hành động phải có thể chế và lắng nghe phản biện.
Thủ Tướng bảo nghe, Công An bắt nhốt
Với thông điệp phản biện, ông Chính không nói chung chung mà đưa ra nội dung, phương thức lắng nghe, tiếp nhận tiêu hóa ý kiến phản biện rất cụ thể: “thành viên Chính phủ phải nghe ý kiến nhiều chiều, nhất là các ý kiến phản biện. Các góc nhìn khác nhau sẽ mang lại những nhận thức khác nhau về sự vật. Vấn đề không phải là công nhận một góc nhìn nào đó mà là tập hợp được tất cả các góc nhìn này. Ai sẽ phải đảm nhận công việc này nếu không phải là các thành viên Chính phủ?” (1)
Nghe đến đây có lẽ các nhóm trí thức của Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nhóm Bô-xít hay hương linh cố Thiếu Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh sẽ hả lòng hả dạ. Dư luận xã hội trong nhiệm kỳ mới chắc chắn sẽ được tôn trọng, lắng nghe. Sinh hoạt dân chủ sẽ sôi động hơn…
Nhưng mừng chưa kịp no thì lo đã tới. Số người ít ỏi tự ứng cử đại biểu quốc hội với mong muốn có tiếng nói đóng góp với nhà nước, lớp bị bắt, lớp xin tự rút lui. Chỉ năm ngày sau phiên họp chính phủ, ba thành viên của nhóm Báo Sạch lại bị khởi tố bắt giam theo điều 331 BLHS “lợi dụng quyền tự do dân chủ ….”
Báo Sạch là gì? Gồm những ai? Đã làm gì lợi dụng quyền tự do dân chủ để hại ai?
Nói nhóm Báo Sạch, người ta cứ ngỡ là một tổ chức chính trị, xã hội quy mô chặt chẽ đáng gờm nhưng nhìn lại các thành viên, cách thức hoạt động của họ chỉ là một nhóm bạn ngẫu hứng trên diễn đàn Facebook chỉ có bốn thành viên là Trương Châu Hữu Danh, Nguyễn Phước Trung Bảo, Đoàn Kiên Giang và Nguyễn Thanh Nhã. Họ gặp nhau ở một điểm chung: Cùng nghề nghiệp, cùng nhiệt huyết muốn nói lên sự thật, bằng kiến thức vận dụng pháp luật phản biện với những sự kiện vụ việc thuần túy kinh tế, xã hội.
Báo Sạch: Những nhà báo trẻ, nhiệt tình
Không thể đồng nhất Trương Châu Hữu Danh và Báo Sạch, mặc dù Hữu Danh là thành viên, là admin của Báo Sạch vì thật ra Báo Sạch không phải là một tổ chức mà chỉ là tên một diễn đàn theo mục đích chung là góp tiếng nói phản biện xã hội mà mỗi người có phương pháp tác nghiệp, thể hiện khác nhau. Trên diễn đàn Báo Sạch có khi họ ghi tên riêng của từng người trong từng bài viết.
Trong đó, Hữu Danh đột phá điều tra, thâm nhập các hoạt động xã hội, có quan hệ rộng với nhiều giới. Các thành viên còn lại của Báo Sạch chỉ thuần túy thông tin và bình luận phản biện.
Nói về nhiệt tình, Nguyễn Phước Trung Bảo đã từng một lần bị trút nước lạnh năm 2009, khi còn làm báo Thanh Niên. Bài viết “Tản mạn đảo xa” của Trung Bảo đăng trên báo Xuân số tết báo Du Lịch đã gây chấn động, Báo Du Lịch bị đình bản, cha anh là nhà báo Nguyễn Trung Dân, Phó Tổng Biên Tập báo này, bị thu thẻ nhà báo.
Như tựa đề của nó, bài “Tản mạn đảo xa” (2) rất hiền hòa, nhẹ nhàng viết về tâm trạng bùi ngùi nhớ lại ký ức và cảm nghĩ về cuộc biểu tình chống Trung Quốc ngày 9-12-2007, nhắc về lòng yêu nước của thanh niên Việt. Căng nhất trong bài báo có lẽ là đoạn này:
“Nếu có “kẻ xấu” nào đó “kích động” người ta đi biểu tình vì yêu nước, ta nên tôn trọng những “kẻ xấu” này. Ngược lại, khi “người tốt” tìm cách ngăn cản sự biểu lộ đầy phẫn uất một cách chính đáng của người dân vì chứng kiến đất mẹ bị xâm phạm, thì hẳn những kẻ vẫn mạo xưng “người tốt” này cần phải được xem lại. Khi mà kẻ tham lam ở phương Bắc không chỉ thể hiện sự bá quyền trên các văn bản tuyên bố mà chuyển qua hành động đầu tư, khai thác dầu khí ngay trong khu vực lãnh hải của chúng ta thì sự sát cánh của nhân dân và Nhà nước lại càng cần kíp hơn bao giờ”.
Khi báo điện tử Một Thế Giới mới thành lập, Trung Bảo là Thư Ký Tòa soạn đầu tiên. Sau đó, Trung Bảo rời nghề báo, lập doanh nghiệp, cứ tưởng là đã thoát “nghiệp”. Như Nguyễn Du nói “Đã mang lấy nghiệp vào thân”, trước những sự kiện nhiễu nhương, Trung Bảo lại lên tiếng, bước đầu là trên Facebook cá nhân và cuối cùng là Báo Sạch. Nhưng chừng như với kinh nghiệm đã có, Trung Bảo biết kềm chế và tự giới hạn mình trong các đề tài thuần túy kinh tế, xã hội, pháp lý.
Đoàn Kiên Giang là phóng viên lành tính, điềm đạm của báo Nhà Báo và Công luận. Báo Sạch, với tên gọi của nó đã là một thách thức nên hứng chịu rất nhiều gạch đá từ nhiều phe phái: Dư luận viên, nhóm báo chí bưng bô, nhóm báo chí đâm thuê chém mướn, Đoàn Kiên Giang mấy lần có các bài viết lưu ý cộng đồng có thái độ, phương pháp tranh luận xây dựng, thân thiện, không bỏ bóng đá người, không miệt thị, … Trên trang riêng của mình người ta thấy rằng đến ngày 9-12, Đoàn Kiên Giang vẫn có bài đăng trên Nhà Báo và Công Luận.”TP.HCM Dự án The River Thủ Thiêm được giao đất với giá “không tưởng” (3)
Nguyễn Thanh Nhã là thành viên mờ nhạt nhất trong Báo Sạch. Thông tin trên mạng xã hội thì có vài thành viên là đồng nghiệp bày tỏ thương cảm và những thông tin ít ỏi về Thanh Nhã như Nguyễn Quốc Việt cựu đồng nghiệp ở báo Pháp Luật TPHCM viết “năm 2005, Nhã thi vào báo Pháp Luật TP.HCM và làm chung toà soạn với mình cỡ 5 năm, rồi Nhã về SG tiếp thị.
– Tính tình Nhã vui vẻ, hoà đồng và có tài vặt như ảo thuật, đàn ghi-ta.
– Về nghiệp vụ, chuyên môn Nhã chưa từng bị điều tiếng gì. năm 2013 mình bị đuổi khỏi báo Pháp Luật TP.HCM và về làm chung với Nhã ở Một Thế Giới được 6 tháng. Rồi anh em chia tay nghề báo.
Cuộc sống chật vật lắm, nhưng Nhã là người mình biết nhiều nhất trong các thành viên báo sạch.” (4)
Phác thảo vài dòng về nhân thân các thành viên Báo Sạch để thấy rằng, đây là những thanh niên có hiểu biết đúng đắn, có lý tưởng, nhân thân tốt và không có động cơ gì để lợi dụng quyền tự do dân chủ.
Nhiệt huyết ấy lẽ ra phải được nhân lên, nếu có sai lệch, chỉ cần uốn nắn chứ không phải trấn áp, vùi dập.
Phản biện chuyện xã hội đơn thuần
Hoạt động của họ cũng đơn giản thể hiện công khai trên trang Facebook Báo Sạch, Làm Báo Sạch. Thiết nghĩ muốn điều tra làm rõ chỉ cần đọc, phân tích các trang này và chất vấn, không nhất thiết phải trấn áp nặng nề là bắt giam.
Báo sạch đã ra đời như thế nào? Theo Facebooker Lê Nguyễn Hương Trà thì “Báo sạch thành lập 2019 sau vụ việc của doanh nghiệp Asanzo trên Tuổi Trẻ. Thành viên nhóm bao gồm các nhà báo và đã gây nhiều tiếng vang, nhanh chóng đạt được lượng theo dõi khủng”. (5)
Nói chính xác hơn, Báo Sạch ra đơi chính từ scandal Ansazo đình đám kéo dài từ tháng 6-2019, mãi đến nay cũng chưa hoàn toàn chấm dứt. Nguyên Asanzo là doanh nghiệp Việt Nam lắp ráp hàng điện máy, điện tử gia dụng phân khúc giá rẻ được đông đảo người tiêu dùng tín nhiệm, được chứng nhận danh hiệu Hàng Việt Nam Chất Lượng Cao.
Ngày 21-6 (ngày “Báo Chí Cách Mạng” Việt Nam), báo Tuổi Trẻ khởi đăng loạt phóng sự nhiều kỳ Điều tra lật tẩy Asanzo (6).
Từ thông tin Asanzo nhập linh kiện Trung Quốc về lắp ráp trong nước và phát hiện một số lô hàng của các doanh nghệp khác nhập khẩu từ Trung Quốc gắn nhãn hiệu Asanzo, báo Tuổi Trẻ quy chụp Asanzo buôn lậu, trốn thuế, làm giả thương thiệu, lừa dối khách hàng. Tổng Cục Hải Quan, Cục Thuế TPHCM cũng ra quyết định xử phạt hành chính và chuyển hồ sơ cho Bộ Công An khởi tố Asanzo về tội buôn lậu, trốn thuế.
Thủ Tướng Chính Phủ cũng chỉ đạo làm rõ. Người tiêu dùng vốn nhạy cảm và ấn tượng xấu với từ Trung Quốc nên tẩy chay hàng Asanzo. Báo TT còn đánh lấn, xúc phạm cả Ban Chủ Nhiệm, chương trình Hàng Việt Nam Chất lượng Cao mà chính bà Vũ Kim Hạnh, nguyên TBT tiền nhiệm báo TT nhiều thế hệ trước hiện đang là chủ nhiệm.
Chính trong bối cảnh bức xúc đó, từ những bài viết rời rạc trên các trang Facebook cá nhân, các nhà báo này kết hợp thành diễn đàn Báo Sạch. Báo Sạch đưa các thông tin phản biện với báo Tuổi Trẻ, trong đó có quan điểm của chính Bộ Công Thương và cơ quan tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam cũng đang bối rối vì thời điểm đó chưa có quy định thế nào là hàng hóa “made in Viet Nam” với hàng sản xuất trong nước. Nói Asanzo làm hàng giả, lừa dối khách hàng là chưa có cơ sở.
Cũng trong lúc này, trên mạng xã hội lưu truyền hình ảnh, thông tin cho thấy nhà báo VT trực tiếp tổ chức loạt phóng sự điều tra của báo TT có văn bản và nhắn tin yêu cầu Asanzo ký hợp đồng “giải cứu truyền thông” với số tiền rất lớn. Báo TT đình chỉ công tác nhà báo VT mà nợ công chúng một lời giải thích. Báo TT cũng nợ bà Vũ Kim Hạnh và Ban Chủ Nhiệm chương trình Hàng VNCLC lời xin lỗi về thông tin không chính xác.
Nói có căn cứ, góp phần giải oan
Cơ quan CSĐT Bộ Công an (C03) đã điều tra làm rõ và hơn một năm sau mới có kết luận, cho rằng “do pháp luật hiện hành chưa điều chỉnh về xuất xứ hàng hóa lắp ráp và lưu thông trong nước, cũng chưa có quy định tiêu chí để hàng hóa được ghi nhãn “Sản xuất tại Việt Nam” nên việc Asanzo mua linh kiện từ các công ty và cá nhân trong nước, sau đó thực hiện việc gia công, lắp ráp tạo ra sản phẩm điện tử hoàn chỉnh, ghi nhãn “Sản xuất tại Việt Nam”, hoặc “Chế tạo tại Việt Nam”, “Nước sản xuất Việt Nam”, “Xuất xứ Việt Nam” hoặc “Sản xuất bởi Việt Nam” là phù hợp quy định”, “chưa có căn cứ xác định Công ty Asanzo có hành vi lừa dối khách hàng trong việc bán các sản phẩm hàng hóa mang nhãn hiệu Asanzo” (7)
Về hành vi trốn thuế, đến ngày 21-4-2021, Chủ tịch Asanzo vẫn khẳng định “Trong quyết định xử phạt hành chính của cơ quan thuế, mặc dù chúng tôi cho rằng có một số điểm chưa đồng tình, nhưng với tinh thần tránh thất thoát ngân sách nhà nước, công ty sẽ đồng ý đóng toàn bộ các khoản thuế theo quyết định của cơ quan thuế”. (8)
Như vậy những phản biện của Báo Sạch trong vụ Asanzo là có căn cứ.
Người viết bài này hoàn không thích hàng TQ, không ủng hộ việc nhập hàng TQ lắp ráp và gắn thương hiệu Việt Nam, quảng cáo theo công nghệ Nhật. Nhưng luật pháp không cấm, thị trường chấp nhận, thì việc dùng quyền lực báo chí quy chụp doanh nghiệp phạm pháp là sự lạm quyền đáng hổ thẹn. Báo Sạch phản biện với tệ nạn ấy thì có hại cho ai?
Đề tài thứ hai mà Báo Sạch tham gia phản biện là vụ án Hồ Duy Hải. Với đề tài này, Báo Sạch thông tin về những phát hiện mới, những tình tiết, tài liệu của vụ án mới phát hiện và bình luận pháp lý.
Thí dụ như những bản ảnh hiện trường mới phát hiện, những bút lục bị bỏ ra ngoài hồ sơ vụ án, nghi vấn hung thủ thuận tay trái…
Những thông tin, tài liệu này được luật sư tập họp và kiến nghị đến các cơ quan chức năng để kêu oan, khiếu nại tái thẩm vụ án và tố cáo yêu cầu khởi tố về hành vi làm sai lệch hồ sơ vụ án. Viện Kiểm sát, Ủy Ban Tư Pháp Quốc Hội đã tiếp nhận và đang xử lý. Với vụ án oan khuất này, không riêng Báo Sạch mà cả báo chí lề phải cũng tham gia. Trên mạng youtube nhiều kênh thông tin bình luận bịa đặt xuyên tạc nặng nề sao không ai bị xử lý gì?
Quyền cung cấp thông tin tội phạm được pháp luật minh định thì việc Báo Sạch đăng các thông tin này cũng không thể là lợi dụng quyền tự do dân chủ để làm hại đến ai.
Phó Thủ Tướng phải nói phân hai
Đề tài thứ ba, gần đây nhất mà Báo Sạch theo đuổi là vụ Tổng Liên Đoàn Lao Động kỷ luật ông Lê Vinh Danh, hiệu trưởng của trường Đại Học Tôn Đức Thắng. Quan điểm Báo Sạch cho rằng, ông Danh quản lý hiệu quả, đưa ĐHTDT thành thương hiệu, đào tạo chất lượng tốt. Việc cơ quan chủ quản trực tiếp kỷ luật và sắp xếp nhân sự của nhà trường là không phù hợp với quy chế tự chủ giáo dục.
Chính Phó Thủ Tướng Vũ Đức Đam khi trả lời chất vấn trước Quốc Hội cũng phải nói nước đôi “nếu trong trường hợp có Hội đồng trường thì việc Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam xử lý Hiệu trưởng trường Tôn Đức Thắng mà không căn cứ vào đề nghị của Hội đồng trường thì không đúng luật. Tuy nhiên, đây là một trường hợp rất đặc thù bởi vì Hội đồng trường trường Tôn Đức Thắng đã hết nhiệm kỳ và việc kiện toàn Hội đồng trường của Tổng Liên đoàn là chậm trễ do nguyên nhân cả chủ quan và khách quan….” (9).
Trong vụ này, Báo Sạch mở rộng thêm đến việc Tổng Liên Đoàn Lao Động có công văn yêu cầu nhà trưởng phải trích nộp 30% lợi nhuận và việc ông Bùi Văn Cường – nguyên bí thư tỉnh Đăk Lắk, nguyên Chủ tịch TLĐLĐ tiền nhiệm đạo văn trong luận văn Tiến sĩ. Báo Sạch cũng bênh vực ông Tiến sĩ Phạm Đình Quý khi ông này bị Công An Đắc Lắk khởi tố bắt giam về hành vị tố cáo ông Cường đạo văn.
Báo Sạch căn cứ vào luật cho rằng, hành vi vu khống chỉ bị cấu thành tội khi nội dung vu khống là tội phạm. Thí dụ đặt điều nói ai đó giết người thì phạm tội nhưng nếu chỉ bịa chuyện nói ai đó nghiện rượu thì không phạm tội. Hành vi đạo văn không phải là tội phạm nên dù ông Quý có nói sai sự thật thì cũng chỉ có thể phạt hành chính chứ không cấu thành tội hình sự. Huống hồ chi ở đây kết quả giám định cho thấy, luận văn ông Cường có sử dụng tài liệu của người khác “trong mức cho phép”.
Đây cũng là vấn đề pháp lý cần phải làm rõ vì có liên quan đến nhiều người. Nếu dễ dãi trong việc bắt người về hành vi vu cáo thì quyền bắt người quá rộng, ai cũng có thể thành tội phạm.
Ông Phạm Minh Chính, hãy làm như ông nói!
Với ba nguồn thông tin nói trên, nội dung Báo Sạch đã nêu đều mang tính phản biện xã hội. Báo Sạch đưa ra góc nhìn của mình, có thể trái ý với góc nhìn của một ai đó thì liệu có phải là tội phạm để bị giam cầm, xét xử?
Rất tâm đắc với ý kiến của tân Thủ Tướng: “thành viên Chính phủ phải nghe ý kiến nhiều chiều, nhất là các ý kiến phản biện. Các góc nhìn khác nhau sẽ mang lại những nhận thức khác nhau về sự vật. Vấn đề không phải là công nhận một góc nhìn nào đó mà là tập hợp được tất cả các góc nhìn này”.
Vụ án hiện đang được Công An Cần Thơ thụ lý và được biết, tân Thủ Tướng ứng cử Đại biểu Quốc Hội tại Cần Thơ. Như vậy, tân Thủ Tướng có đến hai trách nhiệm phải trực tiếp xem xét vụ việc Báo Sạch.
Thứ nhất, sẽ làm gương, thực hiện thông điệp mở đầu nhiệm kỳ của Chính Phủ lắng nghe các ý kiến phản biện của Báo Sạch và sớm giải oan cho các bị can. Thứ hai, trách nhiệm của một Đại Biểu Quốc Hội phải lắng nghe ý kiến phản biện của cử tri, của dư luận xã hội về vụ việc trấn áp người phản biện trên địa bàn ứng cử.
Tân Thủ Tướng phải xem xét và kết luận làm rõ lằn ranh giữa từ ngữ lồng trong “phản biện” và “tội lợi dụng quyền tự do dân chủ”, để người dân có thể mở miệng mà không bị tù oan!
Nếu không làm được điều ấy thì thông điệp của tân Thủ Tướng cũng chỉ là lời đầu môi chót lưỡi mị dân. Công dân dù tâm huyết đến mấy, muốn đóng góp ý kiến xây dựng nhà nước đến mấy, nhớ tới Báo Sạch đều sẽ rùng mình ớn lạnh.
Những cử tri bỏ phiếu cho Đại Biểu Phạm Minh Chính sẽ bị sốc hàng vì đã bầu lầm cho kẻ chỉ nói không làm; nói một đường, làm một nẻo.
Vấn đề là từ đầu năm 2021 đến nay, rất nhiều nhà báo, facebooker thậm chí là người tự ứng cử ĐBQH đã bị bắt giam vô cớ bởi điều luật mơ hồ 331. Nếu tình trạng này không được ngăn chặn, khắc phục thì công luận bị buộc phải hiểu rằng việc bắt bớ đàn áp báo chí là quan điểm chung của hệ thống chính trị chuyển tiếp giữa các nhiệm kỳ chính phủ và của cả chính ông tân Thủ Tướng. Dư luận quốc tế và các đối tác nước ngoài cũng đang nhìn và chờ đợi.
Tham khảo:
1. https://tuoitre.vn/3-thong-diep-khoi-dau-cua-thu-tuong-20210417080045559.htm
2. https://www.chungta.com/nd/tu-lieu-tra-cuu/tan-man-cho-dao-xa.html
3. https://congluan.vn/doan-kien-giang-signature24/#o-dao-xa.html
4. https://www.facebook.com/profile.php?id=100056263429182
5. https://www.facebook.com/lenguyenhuongtra.de
6. https://tuoitre.vn/dieu-tra-lat-tay-asanzo-e471.htm
8. https://nhadautu.vn/chu-tich-asanzo-bon-dau-hieu-vi-pham-khong-du-can-cu-buoc-toi-d29442.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét