Thứ Bảy, 22 tháng 2, 2020

20200222. QUANH SỰ CỐ TRUYỀN THÔNG 'CÔ GIÁO LÀM THƠ'

ĐIỂM BÁO MẠNG

VIRUS CORONA: BÁO VN RÚT BÀI VIẾT THỦ TƯỚNG PHÚC KHEN CÔ GIÁO LÀM THƠ

BÙI THƯ/ BBC 21-2-2020

Công văn khen ngợi bài thơ của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc

Công văn khen ngợi bài thơ

Ngày 20/2, báo chí Việt Nam đăng thông tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khen ngợi bài thơ trong phong trào chống Covid-19 của cô giáo Chu Ngọc Thanh. Nhưng chỉ sau vài tiếng, các bài viết trên đều đồng loạt bị gỡ bỏ.
Bài thơ của "Đất nước ở trong tim" của cô Chu Ngọc Thanh, giáo viên Trường THCS Hùng Vương (Gia Lai) được mạng xã hội, các trang tin chia sẻ rộng rãi. Nội dung bài thơ khen ngợi công tác phòng chống dịch Covid-19 của đảng, nhà nước và cá nhân thủ tướng Việt Nam:
"Thủ tướng phát lệnh rồi, em đã nghe rõ chưa
Trong cuộc chiến này sẽ không có một ai bị để lại"
....
Đảng đã cho ta trái tim hồng rạng tỏa
Vang vọng trong lòng hai tiếng gọi Việt Nam!"
Sau đó, bài thơ được đăng trên báo Thanh Niên.
Ngày 20/2, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng nước này ghi nhận, đánh giá cao và gửi lời cảm ơn đến cô giáo Chu Ngọc Thanh.
Tuy nhiên, các bài viết về việc khen thưởng trên trên báo chí trong nước sau đó bị rút.

Bị tố là "đạo thơ"

Có ý kiến cho rằng, bài thơ của cô giáo Chu Ngọc Thanh vần điệu có phần giống bài thơ "Đất nước mình ngộ quá phải không anh?" của cô giáo Trần Thị Lam (Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh) sáng tác năm 2016 và đây chỉ là một bài vè nối chữ.
Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh nhận định: "Bài thơ của cô Chu Ngọc Thanh lẫn cô Trần Thị Lam về cách thức là một, chỉ dừng lại ở cấp độ ghép lại những câu có vần điệu. Tôi không gọi đó là thơ mà chỉ là dạng thức của thơ".
"Nên khen bài thơ "Đất nước mình ngộ quá phải không em" của cô Trần Thị Lam, giáo viên Trường THPT chuyên Hà Tĩnh trong bối cảnh xảy ra thảm họa môi trường Formosa 2016. Bài thơ của cô Lam đã góp phần truyền bá, lan rộng thông điệp về sự việc xã hội trong quần chúng. Còn bài thơ của cô Chu Ngọc Thanh chỉ là sự tiếp nối, không có sự sáng tạo" - nhà thơ chia sẻ.
Nhưng báo Vietnamnet khi đó đưa tin cho biết, cô Trần Thị Lam sau đó còn đã bị an ninh văn hóa khuyên không nên phát tán bài thơ, tạo hiệu ứng xấu cho xã hội.
Nhà báo Ngọc Vinh, nguyên Thư ký tòa soạn báo Tuổi trẻ, nói với BBC News Tiếng Việt: "Bài thơ của cô Thanh mới đây thuộc thể loại tụng ca, ca ngợi chế độ nên được ngợi khen; còn bài thơ cô Lam là phê phán tình hình đất nước nên bị phê bình là đúng thôi".



Bị tố là "viết sai sự thật"

Thời gian gần đây, báo chí trong nước đưa tin hàng loạt người dùng Facebook bị phạt tiền vì tung tin giả về dịch Covid-19.
Những nghệ sĩ nổi tiếng như Ngô Thanh Vân, Đàm Vĩnh Hưng hay Cát Phượng cũng chịu phạt về hành vi lan truyền tin tức giả. Trong bối cảnh đó, bài thơ của cô Chu Ngọc Thanh có những chi tiết sai nhưng lại được khen tặng, theo các ý kiến trên mạng xã hội.
Ví dụ ông Dương Quốc Chính, một Facebooker viết cho rằng đoạn văn đi kèm bài thơ của cô giáo Chu Ngọc Thanh có nhiều chi tiết "bịa ra", như việc các nước từ chối đón du thuyền MS Westerdam còn chính phủ Việt Nam lại cho cập cảng - tàu này chưa hề qua Việt Nam.
Bên cạnh đó, với đoạn văn mà cô Thanh ghi: "Trong lúc nhân dân các nước Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ biểu tình, không cho người dân của nước họ từ vùng dịch trở về thì Chính phủ ta lại tuyên bố một câu đơn giản "sẵn sàng đón bà con về nước", ông Quốc Chính phân tích rằng, đây cũng là chi tiết sai sự thật.
Bài viết trước khi bị gỡ khỏi các trang báo

Bài viết trước khi bị gỡ khỏi các trang báo
Nhà thơ Hồng Minh thì bình luận với BBC News Tiếng Việt: "Bài thơ được thủ tướng khen tặng có hiệu ứng mạnh, thực hiện sứ mệnh quảng bá của thơ ca là điều tích cực. Tuy nhiên, cần lưu ý vấn đề thông tin sai sự thật:
"Với con tàu đang khóc giữa đại dương
Mình mở cửa đón họ vào bến cảng
Chẳng phải bởi vì mình không lo dịch nạn
Mà chỉ là vì mình không thể thờ ơ."
Theo nhà thơ, chi tiết này sai nghiêm trọng: "Thực tế Thủ tướng Hun Sen của Campuchia là người đón du thuyền MS Westerdam chứ không phải Việt Nam. Vì vậy, quyết định khen tặng bài thơ này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc càng không chính xác, có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Campuchia".
Giải thích thêm về vấn đề này, ông Hồng Minh cho hay: "Ở Việt Nam có những tư duy bị lỗi nhưng trở thành hệ thống. Soi chiếu việc các nghệ sĩ như Ngô Thanh Vân bị phạt vì đưa tin sai sự thật là đúng, thì bài thơ của cô giáo Thanh cũng nên có sự xử lý thích hợp".

'Lỗi là ở thủ tướng'?

Theo nhà báo Ngọc Vinh, nguyên Thư ký tòa soạn báo Tuổi Trẻ, làm thơ có sai sót là điều bình thường: "Điều bất thường là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đem bài thơ sai đi khen. Lỗi nằm Thủ tướng Chính phủ, không phải của người làm thơ".
"Tôi thấy việc khen tặng của Thủ tướng cho một bài thơ là mất bình tĩnh, thiếu suy xét và thiếu tỉnh táo. Việc khen tặng nên để cơ quan chức năng, cô giáo làm thơ hay thì để Bộ GD&ĐT khen. Thủ tướng nên tập trung vào việc điều hành đất nước hơn là chú tâm việc nhỏ nhặt" - ông Ngọc Vinh phân tích thêm.
Những bài viết đã bị gỡ bỏ
Những bài viết đã bị gỡ bỏ
Còn nhà thơ Hồng Minh thì bình luận rằng: "Đến lúc cần coi lại những quyết định khen tặng long trọng, để việc khen tặng tầm chính phủ, quốc gia có giá trị hơn, chứ không dễ dãi như vậy". Theo ông, việc các báo rút bài viết là điều tích cực, thể hiện việc đánh giá lại một tác phẩm chưa đúng tầm, đúng mức.
Bên cạnh đó, nhà báo Ngọc Vinh nói rằng, động thái rút bài thể hiện báo chí Việt Nam vẫn là công cụ:
"Các báo thấy công văn thủ tướng khen là đăng mà không thẩm định bài thơ của cô giáo Chu Ngọc Thanh có yếu tố đạo thơ hay không. Theo tôi biết, các báo tự đăng chứ không phải theo chỉ đạo. Vì thế, khi thấy bị hớ, bị dư luận phê bình và có sự chỉ đạo từ cấp trên thì đồng loạt rút bài"- ông Vinh nói.
Ông Ngọc Vinh cũng cho rằng, các báo đã thiếu sòng phẳng với độc giả trong việc rút bài: "Nếu rạch ròi và có văn hóa, báo chí cần rõ ràng với độc giả trước khi rút bài, như một kiểu đính chính" - ông nói với BBC News Tiếng Việt.Chuyện ông Phúc và cô Thanh (TD 21/2/2020)-Jackhammer Nguyễn
CHUYỆN ÔNG PHÚC VÀ CÔ THANH 
Jackhammer Nguyễn/ TD 21-2-2020




Cô Chu Ngọc Thanh được huyện Ia Grai, Gia Lai, khen thưởng, sau khi bài thơ của cô được TT Nguyễn Xuân Phúc khen. Ảnh: FB Hoàng Dũng

Một vở bi hài kịch có tầm mức quốc gia vừa được trình diễn tại Việt Nam. Hai nhân vật chính là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và cô giáo Chu Ngọc Thanh. Tham gia kịch bản có thể có cơ quan tuyên giáo, nhưng chắc chắn việc giải quyết hậu quả nghiêm trọng là các cơ quan báo chí của Đảng.
Cô Thanh đạo văn, mà lại đạo văn từ một nhân vật “lề trái”. Thủ tướng cười hể hả rồi im thin thít. Không rõ tôi có quá tưởng tượng ra không, nhưng tôi nghe trong sự im thin thít của Thủ tướng là một sự hốt hoảng nào đó. Rõ khổ là trong cái “văn hóa chỉ đạo”, lâu lâu mới thấy một bài ca ngợi chế độ mà không phải do chỉ đạo, mừng quá như bắt được vàng. Ai có ngờ đâu…
Sau vở bi hài này tôi thấy có vài chuyện như sau:
Đạo văn
Chuyện đạo văn ở Việt Nam là điều bình thường như ta ăn hàng ngày vậy. Mà tôi nghĩ rộng ra trong tất cả các quốc gia cộng sản đều như thế. Lý do là vì không có việc bảo hộ sở hữu trí tuệ đã đành, mà mọi cá nhân trong xã hội cộng sản lại đều được khuyến khích … “học tập và làm theo” ai đó. Trong trường thì học sinh được khuyến khích làm văn mẫu. Chúng ta để ý mà xem cách hành văn của các tờ báo, chúng rất giống nhau, và rất giống các chỉ thị của Đảng.
Đó là ta nói chuyện viết lách văn chương cụ thể. Ngoài ra thần dân trong xã hội cộng sản buộc phải chép lẫn nhau cách sống nữa. Vì xã hội được thiết kế trên mô hình “con người mới” (sic) với những qui định rõ ràng. Khi bạn ra ngoài mẫu “con người mới” đó, bạn sẽ thành “học sinh cá biệt” lúc còn nhỏ, rồi lớn lên, bạn sẽ không được thành “công nhân viên tiên tiến”, hay “chiến sĩ thi đua”. Con người trong xã hội cộng sản được hình dung như là những con robot của một hệ thống, trong đó hệ thống quan trọng hơn con người.
Kiểm duyệt và truyền thông
Và thế là kiểm duyệt được đặt ra để bảo đảm tất cả các con robot đều giống nhau. Khôi hài ở chỗ là người ta cấm cả những điều không thể cấm, ví dụ như thơ ca và âm nhạc chẳng hạn. Còn nhớ, cách đây độ ba mươi năm chương trình văn chương trung học tại Việt Nam dành vỏn vẹn vài giờ để giảng về “văn học lãng mạn”, mà chỉ để kết tội các thi sĩ rằng, họ là đám “tiểu tư sản phản động”.
Báo chí, truyền thanh, truyền hình đều do Đảng nắm, và Đảng không ngại ngùng gì khi đặt tên trường học đào tạo phóng viên là: Học viện báo chí và… tuyên truyền.
Rồi Đảng cần tiền nên phải làm ăn với bên ngoài. Rồi thế giới lại có thêm Internet nữa. Thế là kiểm duyệt và truyền thông… vỡ trận!
Chuyện ông Phúc không biết bài thơ cô Thanh đạo văn ở đâu ra, âu cũng là thường tình thôi, làm sao ông biết hết mọi thứ, nhưng có những chuyện còn kinh khủng hơn mà còn lọt lưới kiểm duyệt rất thú vị.
Năm 2013, nhà xuất bản Nhã Nam cho xuất bản Trại súc vật (Animal Farm) của Georges Orwell, dưới tựa đề “Chuyện ở nông trại”. Thế mà báo Quân đội Nhân dân, một tờ báo cứng rắn nhất, robot nhất, viết bài ca ngợi. Sau đó vỡ lẽ ra, bèn rút xuống, y hệt như các báo vừa rút Chuyện ông Phúc và cô Thanh xuống vậy.
Các cơ quan kiểm duyệt sách báo vẫn còn hoạt động, nhưng có lẽ nhân viên bận làm chuyện khác, hay là họ cũng chẳng hiểu họ đang kiểm duyệt cái gì, thành ra có khi làm cho qua chuyện vậy thôi. Có lần tôi gửi về cho người nhà quyển “Sổ đen cộng sản” (Black book of Communism) của nhà sử học Stefan Courtois, thế mà bạn vẫn nhận được. Có lẽ nhân viên kiểm duyệt thấy có dấu búa liềm trên sách, nên hiểu nó là sách của Đảng chăng?
Trận đang vỡ
Sau vụ “Chuyện ở nông trại”, ông Trần Mạnh Hảo, một nhà thơ trong nước nói là mặt trận tuyên truyền của Đảng đang vỡ. Chúng ta liên tục thấy các bài đưa lên rồi rút xuống, rất khôi hài.
Sự vỡ trận truyền thông và tuyên truyền của Đảng hiện nay, dĩ nhiên là do sức mạnh của internet, của mạng xã hội, nơi mà Đảng rất khó giấu giếm như ngày trước. Nhưng cũng có một phần nhờ vào giới báo chí nữa.
Dù rằng được đào tạo trong… “Học viện báo chí và truyên truyền”, nhưng phàm đã bước vô nghề đó thì họ không thể dững dưng trước sự thật được. Rồi bắt đầu có những anh chị em từ phương Tây về, họ về với không chỉ vốn liếng ngoại ngữ để hiểu thế giới bên ngoài, mà còn mang theo những tiêu chuẩn báo chí đúng nghĩa nữa. Mà giới báo chí trong nước rất có biệt tài… viết giữa hai dòng chữ, đôi khi họ cố tình đưa một câu chuyện ngớ ngẫn, tưởng đâu là vô thưởng vô phạt, hoặc thâm chí rất có “màu” đỏ cách mạng, nhưng người đọc có thể hiểu khác. Khi các quan chức … phát hiện ra, thì đã muộn.
Ta có thể lấy ví dụ như câu chuyện Hạt giống đỏ của một nữ cán bộ nào đó ở Sài Gòn. Câu chuyện này đã giúp cho rất đông người Việt Nam, hiện ở trong nước, hiểu rõ xã hội cộng sản là một xã hội con ông cháu cha như thế nào.
Những người cộng sản chỉ có một cách duy nhất để tránh những vở bi hài Ông Phúc và cô Thanh, trong tương lai, đó là tự do báo chí và bỏ kiểm duyệt. Mà như thế thì họ đâu còn là cộng sản nữa!
Jackhammer Nguyễn, từ San Francisco
Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)