Thứ Tư, 8 tháng 3, 2023

20230309.NGUYỄN THÔNG:TẢN MẠN VỀ CHUYỆN LÀM HỘ CHIẾU

   ĐIỂM BÁO MẠNG

CHUYỆN LÀM HỘ CHIẾU

NGUYỄN THÔNG/ FB 28-2-2023
KỲ 1:



Chả nói ra ai cũng biết hộ chiếu (tên tây là passport) là thứ giấy tờ tùy thân. “Tùy” có nghĩa theo, đi theo. Tùy thuộc là lệ thuộc theo ai đó. Phu xướng phụ tùy là chồng nêu lên khơi lên, còn vợ nghe theo làm theo (vợ thời xưa khổ thế đấy, chứ đâu được tự ý hoặc… quang quác như bây giờ). Tùy thân là mang (cái gì đó) theo mình, trong con người (thân) mình. Ví dụ đi rừng phải luôn đem theo con dao phát thì con dao ấy là dụng cụ tùy thân.
Con người ta càng ở xã hội văn minh thì càng bị lắm giấy tờ để chứng minh bản thân, luôn đem nó theo trong mình. Giấy/thẻ ấy có tên chung là giấy tờ tùy thân. Bị công an hạch hỏi giấy tùy thân đâu - quên, không có - a lê về đồn. Đã trót làm cái thân người thì phải có giấy căn cước, sau được chính quyền đổi thành chứng minh thư, rồi lại đổi thành chứng minh nhân dân, rồi đổi tiếp thành căn cước công dân. Chỉ riêng cái tên của giấy/thẻ tùy thân đã chóng cả mặt với các bố. Đó là chưa kể đủ loại 9 số, 12 số, mã vạch, gắn chíp, không biết đâu mà lần.
Nhân đây, công dân Thông cào cũng xin góp ý với quốc hội, với bộ công an, với chú Tô Lâm, chú Tô Văn Huệ và nhiều chú: Thứ “giấy” tùy thân phổ biến nhất hiện nay là cái “căn cước công dân”. Vậy xin hỏi, ngoài con người (công dân) được cấp, thực ra là mua bởi dân phải trả tiền chứ các chú có cho không ai cái gì, thì căn cước ấy có cấp cho loài vật nào không, con chó con mèo con chim chẳng hạn. Không ai cấp căn cước cho con bò bao giờ bởi nó không phải công dân. Nếu không cấp, và chắc chắn không, thì tại sao phải đèo thêm chữ “công dân” vào làm gì. Vừa rườm rà, vừa sai trầm trọng. Dài nhưng lại thiếu hẳn một chữ quan trọng: Thẻ. Quốc hội họp mấy trăm ông bà, họp bao nhiêu buổi để ra luật về căn cước nhưng chẳng vị tinh hoa nào phát hiện ra sự “đầu thiếu đuôi thừa”, lòng thòng vô nghĩa ấy. Còn công an cứ nhắm mắt làm, không hề thắc mắc, có ý kiến, lâu nay họ là vậy.
Tại sao không đặt cho chiếc thẻ tùy thân đó cái tên gọn gàng, chính xác “Thẻ căn cước”? Chỉ cần vậy thôi là đã quá đủ, quá chính xác. Trước tháng 4 năm 1975, ở miền Nam thời chính quyền Sài Gòn - Việt Nam cộng hòa, tên của thẻ tùy thân là vậy, “thẻ căn cước”.
Thời trước, sống ở nông thôn miền Bắc, khi độ tuổi thiếu nhi tôi chẳng có giấy thẻ nào. Chỉ đi học và ra đồng, cần quái gì giấy tờ. Ngay cả vào đội thiếu nhi, rồi sau được kết nạp đoàn, đám lãnh đạo “chúng nó” cũng chỉ tuyên bố hôm nay chúng tao kết nạp mày, mày đã thành đội viên, thành đoàn viên, thế thôi, chứ không phát thẻ thiếc gì sất. Tới đủ 17 tuổi thì công an huyện cấp cho cái thẻ căn cước, thứ giấy tờ cá nhân khởi thủy của một đời người, giấy/thẻ tùy thân của một công dân. Tôi vẫn còn nhớ, trong cái giấy vào đời ấy, phần đặc điểm nhân dạng của đương sự là tôi, công an ghi rõ “Sống mũi thẳng khúc khuỷu”. Chị tôi than, giời ạ, đã thẳng lại còn khúc khuỷu nữa thì là mũi gì. (còn tiếp)
Tái phím: Một ông em/bạn tôi than, anh viết dài, em thích đọc mà không có đủ thì giờ một lúc để đọc cho hết. Lại một ông bạn cũ nhắn tin, viết đéo gì mà ngắn thế, chả chịu dài dài để đọc một thể. Chẳng biết thế nào mà chiều. Hỏi thằng ChatGPT, mày ơi, vậy bao nhiêu thì vừa, nó quả quyết cứ sáu bảy trăm chữ là OK.
Nguyễn Thông
Bằng chứng tên Thông cào không giống ai, bởi sống mũi đã thẳng lại còn khúc khuỷu

KỲ 2:


Vậy mỗi người đủ tuổi trưởng thành ở xứ này phải gánh bao nhiêu giấy/thẻ tùy thân? Tùy, bởi có người chỉ cần một, nhưng cũng có những vị phải nhét vào ví bóp năm bảy loại. Nông dân quanh năm lội đồng, chả mấy khi vượt biên khỏi làng xã, nhiều giấy tờ chỉ tổ nặng túi, nhõn tấm thẻ căn cước (tức căn cước công dân) là đã quá đủ.
Kể từ khi xe máy Trung Quốc Lifan, Dayang… tràn sang, có lúc dãy cửa hàng trên đường Hoàng Văn Thụ (quận Phú Nhuận, Sài Gòn) rao bán xô 12 triệu 3 chiếc, thế là bà con hy sinh sào khoai tây hoặc vài bồ thóc sắm một chiếc để bằng anh bằng em. Có xe, các bần nông nhà ta tự dưng mua dây buộc mình, phải “ôm rơm rặm bụng” cõng thêm mấy thứ thẻ tùy thân, gồm giấy đăng ký xe, giấy phép lái xe (bằng lái), giấy bảo hiểm xe cơ giới. Không có đám tùy thân ấy, đố dám chạy ra đường, gặp công an lại chả mất thêm thùng thóc phạt. Khi bị tuýt còi, trình thẻ căn cước hoặc chứng minh thư cho công an vẫn chưa đủ, các chú còn đòi khổ chủ xuất thêm bằng lái, giấy đăng ký xe, giấy bảo hiểm. Nhưng tôi biết, có đứa khôn lanh chỉ cần một loại… giấy, là xong.
Hôm qua, nghe mấy bác Việt kiều sống ở Mỹ, Úc than xứ mình rắc rối quá, ở bển nếu bị cảnh sát hỏi chỉ cần trình hoặc thẻ căn cước, hoặc bằng lái xe là OK. Sao họ đơn giản thế không biết. Ông em tôi bảo, phải đẻ ra nhiều loại giấy mới dễ phạt, bởi thế nào khổ chủ cũng thiếu cũng quên thứ này thứ khác. Gọn như Mỹ thì anh em ta đói.
Giấy tùy thân, anh chị nào là nhà báo sẽ thêm trong bóp cái thẻ nhà báo. Muốn vào nhà máy xí nghiệp công ty viết bài hoặc lấy quảng cáo mà quên thẻ, bác bảo vệ không oong đơ, đánh rớt “nhà” ngay từ vòng gửi xe. Tôi hơn 2 chục năm có cái thẻ đỏ ấy, nó chỉ mỗn tác dụng xin cảnh sát giao thông châm chước khi mình xe máy lấn tuyến, quên mũ bảo hiểm, quên bật xi nhan quẹo rẽ. Chỉ riêng cái chỗ quẹo từ vòng xoay hồ Con Rùa vào đường Võ Văn Tần quận 3, thẻ đỏ đã mấy lần cứu chủ.
Nói tới giấy/thẻ tùy thân lại nhớ trận làm căn cước công dân vừa rồi. Thẻ “chứng minh nhân dân” của tôi còn dài hạn sử dụng nên tôi chả thiết căn cước. Chú công an khu vực nhắn nhe mãi nên tôi tặc lưỡi đi làm cho xong. Hỏi ra biết bộ công an giao chỉ tiêu cho công an các tỉnh thành, rồi tỉnh thành lại sức cho cấp dưới. Nghe thông tấn xã vỉa hè xì xào cái thẻ gắn chip này quản lý con người hiệu quả lắm, chủ thẻ đi đâu công an cũng biết, cũng nắm được. Giống như bên tây nó quản lý đương sụ tại ngoại bằng vòng gắn chip... Có nhẽ vì thế nên các chú rất sốt sắng kêu gọi dân đổi thẻ, làm thẻ mới, chứ hồi trước đó, để làm được cái thẻ CMND cũng trần ai. Vậy mà tôi cũng phải đi lại tới 3 lần mới xong, đều do các chú chưa thạo quy trình, chưa thạo 4.0. Đến nỗi tôi phát bực, bảo chú khu vực, lần ni mà còn trục trặc nữa là khỏi, chả chip thì đừng, cho các chú mất điểm thi đua luôn.
Bà xã tôi còn vướng sự bực hơn. Lần 1 tưởng xong, nhưng công an làm sai sót, kêu lần 2 đến để chỉnh sửa thông tin. Cứ nghĩ họ chỉ hỏi vài câu, ai dè lại lôi ra chụp ảnh, lại lăn tay. Bị bất ngờ nên không chuẩn bị trước, tóc tai bơ phờ, trắng phớ bởi không kịp nhuộm, tân trang tút tát lại. Khi nhận cái thẻ, chủ thẻ thiếu điều kêu trời, nhận không ra mình. Tôi kể điều này để nói với mấy chú công an, có chụp ảnh thẻ thì cũng nhắc trước để người ta chuẩn bị râu tóc, chứ cái thẻ tùy thân cả đời mà trông như thẻ cấp cho ma. (còn tiếp)
Nguyễn Thông
Ảnh chống trôi: Những "nhà báo" không có thẻ tùy thân - Ảnh: LQP

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét