Thứ Hai, 27 tháng 10, 2014

20141027. NGHĨ VỀ CẢI CÁCH CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC

ĐIỂM BÁO MẠN
NHÂN QUỐC HỘI BÀN VỀ CẢI CÁCH CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
Bài của VŨ CAO ĐÀM trên BVN/ Quechoa 24/10/2014
***
 Hình sưu tầm Internet
***
NTB- Bài của Ô. VCĐ quả có nhiều ý mạnh dạn và đáng tham khảo. Đáng tiếc vẫn còn thiếu gợi ý "bỏ cái gì" của những giáo trình đầu thế kỷ XX, nhất là môn toán để phục vụ tương lai?
 
Thật ra cải cách chương trình giáo dục chỉ là cái ngọn. Đáng ra phải bàn từ cái gốc là toàn bộ công cuộc cải cách giáo dục, mà thế giới này đang gọi là cuộc cách mạng giáo dục.
Nhưng Quốc hội quyết định bàn về cải cách chương trình vẫn còn tốt hơn cái việc chỉ bàn rút từ 34 ngàn tỷ xuống còn 700 tỷ và bàn chuyện phân công ai viết sách, “quốc doanh” hay “ngoài quốc doanh”.
 
Nhận thức tình hình nghiêm trọng về sự lạc hậu của các chương trình giáo dục không chỉ của Việt Nam, mà của cả thế giới, mà Alvin Toffler gọi là “Sự bảo lưu ngu xuẩn của quá khứ”, bài viết sau đây của nhà giáo Vũ Cao Đàm bàn về tính bức thiết phải cải cách chương trình, phải sớm loại trừ khỏi chương trình những môn học đã lạc hậu hàng trăm năm và tiến tới một nền giáo dục đào tạo những con người của tương lai.
Bauxite Việt Nam
 
Chương 18 bàn về Cách mạng Giáo dục trong cuốn sách Future Shock của Alvin Toffler, nhà nghiên cứu tương lai học người Mỹ đưa ra một nhận định làm tất cả chúng ta vô cùng sửng sốt: “Chương trình giáo dục hiện thời là sự bảo lưu ngu xuẩn của quá khứ, nguyên văn tiếng Anh ông viết là “The present curriculum is a mindless holdover from the past” [1].
 
Là một nhà giáo đã đứng trên bục giảng trên nửa thế kỷ, bằng những điều chính mình chứng kiến trên đất nước chúng ta, tôi phải thốt lên, rằng, Toffler đã đưa ra một nhận định làm tôi hết sức kinh ngạc vì sự xác đáng của nó.
 
Chúng ta đã và đang chứng kiến: Nhân loại đang đĩnh đạc tiến ngày càng sâu vào thế kỷ XXI, nhưng chương trình giáo dục phổ thông của Việt Nam vẫn giậm chân trên những dấu ấn của thời quá khứ, cái quá khứ còn xa hơn cái quá khứ mà Toffler đã phê phán khi bàn về chương trình giáo dục của thế giới đương đại.
 
Chúng ta thử quan sát chương trình luyện thi đại học về toán. Tất cả, tôi dám mạnh dạn nói là tất cả một trăm phần trăm những bài toán mà các thầy cô đang luyện cho các thí sinh ở các lò luyện thi đại học hiện nay đều lấy từ hai cuốn sách mà thế hệ chúng tôi đã nghiền theo kiểu thời chúng tôi gọi là “gạo cụ” đến thuộc lòng, đến nhàu nát, và còn sử dụng nó để kèm cặp ôn thi cho các thế hệ đàn em: Đó là cuốn Cours de Géométrie par une Réunion de Professeurs (Giáo trình hình học của một nhóm Giáo sư) với những bài thi từ đầu thế kỷ XX ở những thành phố nổi tiếng của Pháp, như Lyon, Marseille, Montpellier,... và cuốn Algèbre (Đại số học) củaBrachet (Brachet có thời là Giáo sư toán ở Đại học Đông Dương).
 
Trong tủ sách của tôi, những cuốn sách này ghi rõ năm xuất bản từ đầu thế kỷ XX (Trên mạng tôi chỉ thấy cuốn sách Hình học của Réunion de Professeurs xuất bản năm 1954). Trời ơi, chúng ta đang đào tạo những con người của tương lai với những chương trình của hàng trăm năm trước.
 
Các môn học khác cũng không đứng ngoài số phận của môn toán. Môn học nào cũng đi theo lối mòn đó. Chẳng hạn, tôi xin đơn cử một ví dụ nữa, đáng ra triết học phải dạy cho người học những tri thức rất căn bản giúp phát triển vũ trụ quan sáng láng cho người học, thì chúng ta lại đang loay hoay dạy cho người học những mớ kiến thức triết học nói là “đỉnh cao trí tuệ” của giữa thế kỷ XIX, mang chính trị hóa nó, và coi những tri thức triết học của thế kỷ XX và XXI không phải là thứ triết học “của ta”. Tôi chỉ xin nêu một ví dụ về sự lạc hậu của triết học: Triết học ngày nay vẫn dạy cho người học hai phạm trù cơ bản của triết học, là “vật chất” và “ý thức”? Từ cuối thế kỷ XX, chính xác là vào năm 1972, khi xuất hiện cuốn sách nổi tiếng Theory of Information (Lý thuyết thông tin) của Shannon, trên thế giới xuất hiện một phạm trù rất mới, đó là “thông tin”. Vậy thông tin là vật chất hay ý thức. Các nhà triết học giải thích bừa rằng, “thông tin” là vật chất? Nhầm to, thông tin không phải vật chất, bởi vì xét về mặt vật lý, thì vật chất có những trạng thái quen biết như rắn, lỏng, khí, trường, plasma... thì thông tin chẳng thuộc trạng thái nào. Vậy quy thông tin là ý thức? Cũng sai nốt, vì một (01) thông tin dẫn đến năm bảy ý thức hoàn toàn khác biệt nhau. Lấy một chuyện vui làm ví dụ, một nhóm người nghe một (01) “thông tin” có bán hê-rô-in rất rẻ ở ngoài phố, xuất hiện luôn một loạt ý thức: anh nghiện xuất hiện “ý thức” ra mua mươi “tép” để dành hút hít dần; người buôn xuất hiện “ý thức” mua luôn vài ba lố để bán kiếm lời; anh nhân viên an ninh phòng chống tệ nạn xã hội nảy ngay “ý thức” ra đó tóm cả lũ và hủy cả đống hê-rô-in... Chưa hết, lại còn “ý thức” nghiên cứu của mấy ông bà khoa học gia nữa chứ! Họ bày trò nghiên cứu đủ thứ, nào là xã hội học, kinh tế học, tội phạm học, tâm lý học, luật học, quản lý học... và đủ thứ... học khác liên quan tệ nạn xã hội này.
 
Trong những cuộc cãi vã trên thế giới về việc quy thông tin vào phạm trù “vật chất” hay “ý thức” thì các nhà nghiên cứu thông tin dõng dạc tuyên bố đầy hóm hỉnh: “Thưa các quý vị triết gia, thông tin không hề là vật chất ạ, mà thông tin cũng không phải là ý thức đâu ạ. Xin thưa rằng thông tin là... thông tin đấy ạ”. Chính một số nhà triết học đã đề xuất, là phải điền thêm vào bức tranh triết học một phạm trù thông tin, và hãy nói đến ba phạm trù của triết học này... Tôi xin cảnh báo: Các vị coi chừng kẻo bị đánh hội đồng đấy, nhất là ở Việt Nam. Các “nhà” triết học Việt Nam nhiều chữ lắm. Rất rất đông người trong họ vừa đa thư lại vừa ngoa ngôn. Các vị ấy diễn giải: “Vật chất” và “Ý thức” đẻ ra chủ nghĩa “Duy vật” và chủ nghĩa “Duy tâm”; nếu thêm “Thông tin” nữa, thì đẻ ra cái bọn chủ nghĩa... duy gì đây? Chẳng lẽ lại là... cái bọn chủ nghĩa “Duy tin” à??? Những nhà Marxist-Leninist “Duy vật” của ta có một cái “thế lực thù địch” là bọn “Duy tâm” đã phức tạp lắm rồi, nay lại thêm cái bọn “Duy tin” nữa thì có mà chết à!
 
Rồi các nhà thông tin học lại phải xúm vào cãi vã với các nhà vật lý học: Thưa các quý vị vật lý học, thông tin không phải là “chất” ạ, và thông tin cũng chẳng phải là “trường” đâu ạ. Thông tin là thông tin đấy ạ. Cái thông điệp này làm các nhà vật lý học điên đầu: Vậy nghiên cứu vật lý học về thông tin là nghiên cứu cái... giống gì đây? Chẳng lẽ thông tin không tìm được chỗ đứng nào trong đối tượng nghiên cứu của vật lý học à?
 
Trời ơi. Trình độ dân trí nỗi gì, mà mới chỉ có cái giống tưởng như vô thưởng vô phạt, là cái giống thông tin mà đã đẻ ra bao nhiêu thứ chuyện trên đời.
 
Lại xin quay về với triết học. Tôi đã nghe mấy nhà triết học phán rằng, cứ chiếu theo định nghĩa về vật chất của Lênin, thì thông tin chính thị là vật chất đấy. Ô hay nhỉ. Ông Lênin đâu phải là triết gia? Tôi đã tìm đủ các thứ Wiki..., không thấy ở đâu viết rằng Lênin là triết gia, mà chỉ thấy viết ông là nhà cách mạng vô sản thôi mà. Nhưng học thuyết cách mạng của ông thì... không phải tạm thời đi vào thoái trào, mà ngày càng thực sự phá sản trên quy mô toàn thế giới, kẻ đối thủ mà ông phê phán kịch liệt là Đệ Nhị Quốc tế thì ngày càng thắng thế so với Đệ Tam của ông đã được Stalin cho chết ngỏm từ thập niên bốn mươi. Nó thắng thế đến mức, các nhà lãnh đạo Việt Nam vốn sùng tín ông Đệ Tam Lênin vẫn lẳng lặng từ bỏ ông để đi theo Đệ Nhị: Kết bạn “chiến lược” với những quốc gia mà Đệ Nhị đang cầm quyền, nài xin viện trợ ODA từ các quốc gia Đệ Nhị và ... các đàn em của Đệ Nhị đang đóng vai trò chi phối, phát triển một nền kinh tế không còn độc tôn nhà nước sở hữu như đường lối kinh tế Đệ Tam của Lênin... Chưa hết, các nhà lãnh đạo của Việt Nam lại còn cổ xúy tư tưởng “Phát triển bền vững” theo chiến lược phát triển thế giới của Rio De Janeiro nữa chứ! Các bạn có biết “Phát triển bền vững” là của Đệ... nào đưa ra không? Chính là của Đệ... Quốc tế Xã hội chủ nghĩa có gốc từ Đệ Nhị đấy, mà người chủ xướng chính là Bà Gro Harlem Brundtland, Phó chủ tịch thứ nhất của Quốc tế Xã hội chủ nghĩa, có thời là Thủ tướng Na-Uy, sau là Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho đến khi về hưu.
 
Nếu như các “nhà” nghiên cứu triết học của chúng ta đủ tỉnh táo, nhận ra, là, trên thực tiễn, Đảng CSVN, và ngay cả bậc “đại huynh”, là Đảng CS Tàu ô [2], đang rũ bỏ Lênin, thì cái gọi là “tư tưởng khoa học” của một người không phải nhà nghiên cứu triết học, là Lênin, cũng nên nhường diễn đàn cho khoa học được lên tiếng.
 
Biết anh Nguyễn Trung và anh Huệ Chi đang mong đợi chúng ta góp phần CHẤN HƯNG DÂN TRÍ, tôi viết bài này chỉ với một thông điệp: Chúng ta không thể chấn hưng dân trí với một chương trình giáo dục dưới cả mức “bảo lưu ngu xuẩn của quá khứ”, mà nhà nghiên cứu tương lai học Alvin Toffler đã viết một cách đầy thận trọng trong cuốn sách Future Shock rất nổi tiếng của ông.
 
Việt Nam không thể cứ loay hoay mãi với chương trình giáo dục của thời quá khứ, kiểu như dạy chương trình toán theo sách có nguồn gốc từ hơn 100 năm trước hoặc chương trình triết với những tư tưởng triết học có niên đại từ trên 150 năm so với thời điểm chúng ta đang sống.
 
Kính mong các vị đại biểu Quốc hội lên tiếng giúp Bộ Giáo dục và Đào tạo định hướng cải cách chương trình giáo dục, không phải bàn theo hướng 32 ngàn tỷ hay 700 tỷ, cũng không chỉ bàn theo hướng, sách giáo khoa do “quốc doanh” viết hay “ngoài quốc doanh” viết, mà cần trước hết theo hướng, mạnh dạn từ bỏ không nuối tiếc các chương trình giáo dục của quá khứ để đi vào tương lai, mà chúng tôi chưa nhìn thấy le lói một ý tưởng nào khi được “liếc trộm” Đề án trình Quốc hội tại phiên họp đang diễn ra trong những ngày này.
 
Mong lắm thay.
 
V.C.Đ.
 
***
 
 
HÀN QUỐC: SAU LƯNG MỖI CÔNG DÂN LUÔN LÀ TỔ QUỐC
 Bài của TONY trên Tony buổi sáng/ Blog Kim Dung/ Quechoa 27/10/2014
****
 
 Ảnh Việt Báo
***
Bình luận của Kim Dung: Đọc bài này, mình bỗng nhớ tới cái câu của những năm xưa: Rằng những gì của chuyên môn xin để cho chuyên môn quyết định. Mặc dù vậy, tất cả những gì của chuyên môn ở xã hội ta luôn có bóng dáng cao quý của những gì không phải chuyên môn quyết định.
 
Sự định hướng, theo một cái đẹp không tưởng, dẫu là vẻ đẹp của lá Diêu Bông, đã là cái giá đau đớn phải trả. 
 
Chắc gì ở đó, con người ta có thể khóc vì lòng yêu nước bị tổn thương như cô bé Hàn Quốc trong bài. Hay người ta sẽ vô cảm “hôi của” của đồng loại như báo chí đã từng đau đớn đưa. 
 
Nhưng chắc chắn có nhiều người, trong đó có mình, khóc vì những gì nước Việt luôn lẹt đẹt đi sau, nay mai đi sau cả Lào, CPC 

NTB- Bài này cũng cho gợi ý về cải cach chương trình giáo dục, nên tôi dăng ở đây!
 
 
Thập niên 60, Hàn Quốc là 1 trong những nước nghèo đói nhất châu Á. Năm 1968, người Hàn quyết định thay đổi giáo dục bằng cách bê nguyên sách giáo khoa của người Nhật về dịch sang tiếng Hàn và giảng dạy, ngoại trừ các môn xã hội như địa lý, lịch sử và văn học. Lúc đó cũng có nhiều người chỉ trích vì tính sĩ diện của người Hàn Quốc rất cao, lẽ nào lại không tự soạn được một bộ sách giáo khoa. Nhưng họ vẫn quyết tâm thực hiện, vì để có chương trình giáo dục đó, người Nhật đã mất cả trăm năm cải biên từ cách đào tạo của giáo dục phương Tây phù hợp với đặc trưng châu Á, bắt đầu từ thời Minh Trị Thiên Hoàng. Để rút ngắn thời gian, chẳng có cách nào ngoài việc lấy kinh nghiệm của người khác, để còn lo việc khác nữa. Vì Hàn Quốc muốn trở thành một bản sao mới của Nhật, nền kinh tế dựa trên lòng tự hào dân tộc, tính kỷ luật và đạo đức của toàn thể xã hội.
Đúng 20 năm, đến 1988, Hàn Quốc đăng cai Olympic Seoul, cả thế giới không ai tin vào mắt mình khi thấy kỳ tích bên bờ sông Hàn lại khủng khiếp như thế. Ô-tô, xe máy, dệt nhuộm, hoá chất, đóng tàu, điện tử, bánh kẹo…bên Nhật có cái gì thì bên này có cái đó, dù dân số chỉ bằng 1/3. Không ai biết trong 20 năm đó, cả dân tộc Hàn Quốc đã nắm chặt tay với quyết tâm thoát nghèo như thế nào. Trên tivi chỉ có 2 chương trình là “dạy làm người” và “dạy làm ăn”, từ cái văn minh nhỏ xíu như nụ cười của một nhân viên bán hàng, đến cách quản lý chi phí của một quán cà phê, đến cách tạo dựng một nhà máy. Từ một dân tộc “xin việc”, tức các doanh nghiệp nước ngoài đến đặt nhà máy tại Hàn và thuê lao động Hàn, Hàn Quốc bắt đầu khan hiếm lao động và trở thành dân tộc đi “cho việc”, tức xây dựng các nhà máy ở nước ngoài và hàng triệu người Trung Quốc, Thái Lan, Philippines đứng xếp hàng xin các ông chủ Hàn Quốc cho họ việc làm. Hàn Quốc đã thành công trong việc tiếp nối Nhật Bản thành dân tộc đi cho việc người khác.
 
Năm 1988, pháo hoa thắp sáng 2 bờ sông Hàn, người Hàn Quốc ôm nhau và cười trong nước mắt, hơn 100 quốc gia giàu có nhất trên thế giới miễn visa cho họ, Hàn Quốc giờ đây đã bước chân vào nhóm 24 quốc gia thịnh vượng nhất loài người. Nhưng thách thức mới lại xuất hiện, vì bây giờ không phải là Nhật Bản nữa, mà là Hồng Kông và Singapore, 2 cực hút nam châm của cả châu Á về tài chính, thương mại và giải trí.
 
Phim Hồng Kông tràn ngập thị trường và không có đối thủ. Người Hàn tuyển chọn ngay 2000 sinh viên ưu tú nhất, cử sang Holywood, điên cuồng học hành, từ đạo diễn, diễn viên, phục trang đạo cụ …4 năm sau tốt nghiệp, năm 1992, những bộ phim Hàn Quốc đầu tiên ra đời như Cảm xúc, mối tình đầu, hoa cúc..với một thế hệ diễn viên đẹp từng milimet và hợp nhãn người châu Á. Ngành làm phim phối hợp với ngành thời trang, mỹ phẩm và hàng tiêu dùng, bắt đầu xâm nhập vào các thị trường. Đại sứ quán Hàn Quốc tại các nước có nhiệm vụ dịch thuật ra tiếng địa phương và tặng không cho các đài truyền hình, tạo ra làn sóng Hanluy nổi tiếng. Người Nhật điên cuồng, người Trung Quốc điên đảo, các nước Đông Nam Á thì chỉ biết ụ pa ơi, ụ pa hỡi. Phim Hồng Kông bị đá văng ra khỏi thị trường cho thuê băng đĩa.
 
Năm 1988, ngoài 2000 người đi Holywood để xây dựng công nghiệp điện ảnh, ngần ấy người được cử đi Milan và Paris để học về thời trang, mỹ phẩm. Các tập đoàn như xe Kia, Samsung, Hyundai còn thuê cả ê-kip thiết kế của các hãng xe Đức như Mercedes, BMW làm việc cho họ, với tham vọng xuất khẩu xe sang Mỹ và châu Âu. Muốn bán cho Tây thì bao bì nhãn mác phải có óc thẩm mỹ của Tây, chứ kiểu” tròn tròn xinh xinh” của dân châu Á, tụi Tây không thích, không bán được. Có những năm, những mẫu xe của Hyundai bán chạy nhất ở Bắc Mỹ và châu Âu. Người Mỹ bắt đầu nhìn người Hàn với ánh mắt khác, ngưỡng mộ và ngạc nhiên, thích thú.
 
Ngoài ra, những sinh viên giỏi toán nhất được hướng theo ngành tài chính ở các đại học lớn ở Mỹ, với tham vọng Seoul thành một London, New York. Các quỹ đầu tư ra đời, tự tìm kiếm các nhà máy mới khởi nghiệp be bé để rót tiền vào, tham gia vào quản trị. Không chỉ trích, chỉ góp sức góp trí để xây dựng. Một người Hàn giàu có là cả dân tộc Hàn giàu. Hệ thống bán lẻ Lotte phải có nghĩa vụ mang hàng hoá Hàn đi khắp nơi, ông lớn Samsung bắt đầu tuyển dụng những sinh viên giỏi nhất châu Á về cho học bổng thạc sĩ miễn phí với điều kiện tốt nghiệp xong phải mấy năm phục vụ cho họ. Họ gom trí tuệ của cả châu Á để chinh phục thị trường điện thoại thông minh và máy tính bảng, cạnh tranh đối đầu với Apple, đối đầu với cả một tập thể trí tuệ thung lũng Silicone, cứ như Airbus của châu Âu cạnh tranh với Boeing vậy.
 
Người Hàn Quốc, dù dân thường hay sếp lớn, tất tần tật mọi thứ họ dùng phải Made in Korea, dù lúc sản phẩm kém cỏi còn xấu xí và đầy lỗi của thập niên bảy mươi hay hiện đại tinh xảo như bây giờ. Nếu người tiêu dùng không ủng hộ sản phẩm nhem nhuốc của thời khởi nghiệp, thì doanh nghiệp còn tồn tại đâu mà có sản phẩm tinh xảo sau này?
 
Tony nhớ lần đi Hàn đầu tiên, mùa thu năm 2005, bà chị ở VN cẩn thận ghi tên mấy nhãn hiệu mỹ phẩm ưa thích của chị ấy cho mình mua giùm. Ở cửa hàng mỹ phẩm, cô bán hàng mặc bộ váy veston đen, chạy như bay lấy hết sản phẩm này đến sản phẩm khác cho Tony xem, đều là của Hàn cả. Do tiếng Anh không nói tốt nên cô cứ giải thích bằng tiếng Hàn đến lúc giọng khàn đặc. Đến lúc Tony lấy tay chỉ hộp phấn Lancom, thì cô thất vọng oà khóc. Cô khóc vì cô đã không thành công khi tình yêu nước của cô không thuyết phục được khách hàng. Tony nhìn cô ấy sững sờ, lẽ nào chỉ là 1 cô gái bán hàng bình thường mà có lòng yêu đất nước mãnh liệt thế sao? Tony thôi bèn mua mấy hộp mỹ phẩm của Hàn, dù chẳng biết có tốt không, vì kính phục quá. Lúc Tony bước ra khỏi cửa hàng, ngoái lại vẫn thấy cổ gập đầu cung kính.
 
Ngoài phố, gió bắt đầu lạnh, từng tốp học sinh chạy tập thể dục rầm rập trên vỉa hè, những chiếc áo khoác thêu cờ quốc gia ở sau lưng. Và Tony biết, sau lưng của mỗi công dân luôn là tổ quốc.
 
Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)