Thứ Sáu, 7 tháng 6, 2019

20190607. PHẢN ỨNG VỀ PHÁT BIỂU CỦA LÝ HIỂN LONG

ĐIỂM BÁO MẠNG

BÁO VN PHÊ PHÁN THỦ TƯỚNG SINGAPORE  VÌ PHÁT NGÔN VỀ CUỘC CHIẾN  CAMPUCHIA

BBC 5-6-2019

Tù binh Campuchia, ảnh chụp tháng 8/1978
Tù binh Campuchia, ảnh chụp tháng 8/1978.
Quân đội VN đánh sang nước này sau các vụ xâm nhập và giết chóc dân thường các tỉnh biên giới của VN bởi lực lượng Khmer Đỏ
Báo chí nhà nước Việt Nam ngày 5/6 đăng nhiều bài phê phán Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long vì phát ngôn liên quan tới vấn đề Campuchia trong thập niên 1980.
Tờ Công an TPHCM nói ông Lý "đưa ra những nhận định hoàn toàn trái với sự thật lịch sử về giai đoạn quân tình nguyện Việt Nam sang Campuchia giúp nước bạn lật đổ chế độ diệt chủng Khmer Đỏ tàn bạo".
Hôm 31/5, ông Lý đăng bài trên Facebook về cái chết của cựu thủ tướng Thái Lan Tướng Prem Tinsulanonda, nhắc lại quan hệ thân thiết của ông này với cố thủ tướng Singapore, Lý Quang Diệu.
Nhưng trong đoạn đăng trên mạng xã hội, ông đã viết:
"Thời điểm ông ấy (Prem Tinsulanonda) làm thủ tướng trùng với thời điểm năm nước thành viên ASEAN cùng nhau chống lại sự xâm lược của Việt Nam vào Campuchia và chính phủ Campuchia sau đó đã thay thế chế độ Khmer Đỏ."
Thái Lan lúc đó ở chiến tuyến, đối mặt với quân đội Việt Nam tràn qua biên giới giữa họ và Campuchia. Tướng Prem khi đó đã kiên quyết không chấp nhận hành động này, và đã làm việc với các đối tác ASEAN để phản đối sự chiếm đóng của Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế. Điều này ngăn cản một cuộc xâm lược quân sự và thay đổi chế độ không bị hợp pháp hóa."
Ngày 4/6, người phát ngôn ngoại giao Việt Nam Lê Thu Hằng nói:
"Việt Nam lấy làm tiếc đã có một số nội dung phát biểu phản ánh không khách quan thực tế lịch sử, gây tác động không tốt đến dư luận. Bộ Ngoại giao Việt Nam đã trao đổi với Bộ Ngoại giao Singapore về vấn đề này."

Prem
Bangkok tháng 5/2006: Từ trái sang: Đại tướng Prem Tinsulanonda, Tổng thư ký LHQ Kofi Annan và phu nhân Nane Annan. Ông Prem Tinsulanonda khi đó là Chủ tịch Viện Cơ mật của Hoàng gia Thái Lan. Tên tuổi ông được nhắc lại trong bài tưởng nhớ ông, viết trên Facebook của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, gây ra tranh cãi tại Việt Nam và Campuchia

Truyền thông Việt Nam phản ứng

Sang ngày 5/6, tiếp tục các báo Việt Nam đưa tin bài phê phán.
Tờ Công an TPHCM nói: "Phát ngôn của thủ tướng Long không hề đếm xỉa đến tiến trình lịch sử diễn ra khi đó."
Báo An ninh Thủ đô thì dẫn lại bài trên báo Campuchia Khmer Times, cho biết chính Campuchia cũng phê phán ông Lý.
Tờ này cho hay nhà phân tích chính trị người Campuchia Leap Chanthavy đã có bài viết dài phản đối phát biểu của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long.
Trong khi đó, trang VTC News đăng hàng tít lớn "Ông nợ nhân dân Việt Nam và các chiến sỹ quân tình nguyện một lời xin lỗi".
Theo bài mạnh mẽ của VTC, Thủ tướng Singapore có "một phát biểu hồ đồ, sai sự thật, xuyên tạc lịch sử, chạm vào nỗi đau của người dân Campuchia, của nhân dân Việt Nam về một giai đoạn khổ đau và đen tối nhất trong lịch sử".

VN

Bà Lê Thị Thu Hằng, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao VN đã lên tiếng

Facebook người Việt 'có bão'

Rất nhiều người Việt đã có bình luận trên Facebook, phần lớn phê phán ông Lý Hiển Long.
Nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên, một cựu chiến binh viết:
"Quân đội Việt Nam đã đổ máu xương để giúp nhân dân Campuchia đập tan chế độ diệt chủng Pol Pot và vững mạnh đủ sức tồn tại và phát triển. Đó là một thực tế lịch sử không thể phủ nhận và bác bỏ."
Ông Phạm Gia Hiền nói:

Ông Lý Hiển Long làm thủ tướng Singapore từ 2004
Ông Lý Hiển Long làm thủ tướng Singapore từ 2004

"Lý Hiển Long - người đứng đầu Singapore đã có phát ngôn cực kỳ thiển cận về sự hy sinh của quân tình nguyện Việt Nam trong cuộc chiến chống Khmer Đỏ, cứu nhân dân Campuchia khỏi họa diệt chủng."
Trên nhiều trang Facebook tiếng Việt cũng đang có cuộc tranh luận việc dùng từ tiếng Anh 'invasion' của ông Lý Hiển Long là đúng, sai ra sao.
Có ý kiến nói 'invasion' dịch thành 'đem quân vào' hay 'xâm lăng' là tùy cách người ta cảm nhận; những ý kiến khác cho rằng cả đoạn văn chính trị gia Singapore viết thể hiện rõ thái độ chỉ trích hành động của Hà Nội khi đó ở Campuchia.
Cho đến 05/06/2019 chưa th́ấy ông Lý Hiển Long hồi đáp gì trên trang Facebook của ông về việc này.
Được biết trang này đã nhận được khá nhiều bình luận tiếng Anh của bạn đọc, người dùng Việt Nam.
Theo quan điểm của chính phủ Việt Nam và chính quyền hiện nay ở Phnom Penh, từ 1979 đến 1989, quân đội Việt Nam ở Campuchia giúp nhân dân Campuchia ngăn chặn chế độ diệt chủng Pol Pot và và giúp nhân dân Campuchia hồi sinh.
Cuối 1989, Việt Nam rút hết quân khỏi Campuchia.

Xe tăng Việt Nam, ảnh chụp 1979
Xe tăng Việt Nam, ảnh chụp 1979

Liên Hiệp Quốc từng nói gì?

Trong giai đoạn 1979-1989, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ra nhiều nghị quyết nói về Campuchia.
Nghị quyết 14/11/1979:
"hối tiếc sâu sắc (deeply regretting) về sự can thiệp vũ trang của quân nước ngoài vào nội bộ Campuchia".
"kêu gọi rút ngay lập tức mọi lực lượng nước ngoài khỏi Campuchia, kêu gọi các nước kiềm chế không có hành động hay đe dọa gây hấn (aggression) và mọi hình thức can thiệp vào nội bộ các nước ở Đông Nam Á"
Nghị quyết 22/10/1980:
"hối tiếc sâu sắc rằng can thiệp quân sự nước ngoài tiếp tục và quân nước ngoài chưa rút khỏi Campuchia, vì vậy nghiêm trọng đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế".
Nghị quyết 21/10/1981:
"lên án (deploring) can thiệp quân sự nước ngoài tiếp tục và quân nước ngoài chưa rút khỏi Campuchia, vì thế gây ra thù nghịch tiếp tục ở đất nước và nghiêm trọng đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế".
Nghị quyết 14/10/1987:
"lên án (deploring) can thiệp quân sự nước ngoài và chiếm đóng (occupation) tiếp tục và quân nước ngoài chưa rút khỏi Campuchia, vì thế gây ra thù nghịch tiếp tục ở đất nước và nghiêm trọng đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế".
Nghị quyết 3/11/1988:
"lên án (deploring) can thiệp quân sự nước ngoài và chiếm đóng (occupation) tiếp tục và quân nước ngoài vẫn ở lại Campuchia, vì thế gây ra thù nghịch tiếp tục ở đất nước và nghiêm trọng đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế".
Nghị quyết 16/11/1989:
"lên án (deploring) can thiệp quân sự nước ngoài và chiếm đóng (occupation) ở Campuchia, nguyên nhân của thù nghịch tiếp tục ở đất nước, nghiêm trọng đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế".
"khẳng định (affirms) rằng bất kỳ sự rút quân nước ngoài khỏi Campuchia mà không có LHQ giám sát, kiểm soát và xác minh thì không phải là nằm trong khuôn khổ một giải pháp chính trị toàn diện".

Campuchia
Chế độ Khmer Đỏ tạo ra các 'cánh đồng chết' ở Campuchia và một số thủ lĩnh đã bị xử tội diệt chủng
TIN VÀ BÀI LIÊN QUAN:


VIỆT NAM XÂM LƯỢC HAY GIÚP GIẢI PHÓNG CAMPUCHIA ?

DIỄM THI/ RFA 5-6-2019

Bộ đội Việt Nam rút quân khỏi Campuchia hôm 21/9/1989.
Bộ đội Việt Nam rút quân khỏi Campuchia hôm 21/9/1989
Hôm 30/5/2019, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long viết trên facebook cá nhân của mình rằng Việt Nam xâm lược Campuchia và thay thế Khmer Đỏ bằng chính phủ Campuchia. Sự việc này lập tức gây phản ứng từ nhiều phía, cả Việt Nam và Campuchia.
Khác biệt về quan điểm
Trong bài viết chia buồn với Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-Cha về sự qua đời của cựu Thủ tướng Thái Lan, Tướng Prem Tinsulanonda, Thủ tướng Singapore viết rằng “Thời ông ấy là Thủ tướng trùng với thời gian các thành viên ASEAN (5 nước) cùng nhau chống lại việc xâm lược Campuchia của Việt Nam và thay thế Khmer Đỏ bằng chính phủ Campuchia. Thái Lan là tuyến đầu, đối mặt với lực lượng của Việt Nam trên biên giới với Campuchia. Tướng Prem đã kiên quyết không chấp nhận sự đã rồi và làm việc với các đối tác ASEAN để chống lại sự chiếm đóng của Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế”.
Một ngày sau đó, ông Hun Many - con trai Thủ tướng Campuchia, Hun Sen - phản hồi trên facebook cá nhân của mình rằng ông ngạc nhiên với bài viết của Thủ tướng Lý Hiển Long. Trong khoảng thời gian 3 năm 8 tháng và 20 ngày người dân Campuchia phải chịu đựng chế độ diệt chủng Khmer Đỏ, gần 3 triệu người dân vô tội đã chết mà thế giới làm ngơ, nước láng giềng Việt Nam đã cứu giúp người dân Campuchia.
Bây giờ nói là Việt Nam vào giải phóng Campuchia khỏi Khmer Đỏ hay Việt Nam xâm lược Campuchia thì theo tôi đó là cách cách nhìn theo quan điểm chính trị của mỗi bên. Nhưng sự thật mà thế giới phải nhìn nhận là nếu năm 1979 không có lực lượng Việt Nam tấn công lực lượng Khmer Đỏ thì tình hình không biết Campuchia lúc đó sẽ ra sao và bây giờ sẽ như thế nào. - LS. Vũ Đức Khanh
Tối ngày 4/6/2019, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng lên tiếng với báo chí trong nước rằng “Đóng góp và hy sinh của Việt Nam trong việc cùng nhân dân Campuchia chấm dứt tội ác diệt chủng của Khmer Đỏ là sự thật đã được thừa nhận rộng rãi. Ngày 16/11/2018, Tòa án đặc biệt xét xử tội ác Khmer Đỏ đã ra phán quyết về tội ác diệt chủng chống nhân loại của Khmer Đỏ”.
Tờ Khmer Times hôm 4/6/2019 đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia, Tướng Tea Banh vào tối 3/6/2019, khi trở về từ Đối thoại Shangri-La đã phản đối gay gắt nhận xét của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long về Khmer Đỏ và về quân tình nguyện Việt Nam. Ông Tea Banh yêu cầu Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long phải cải chính nhận xét của mình. Ông nói “Chúng tôi không thể chấp nhận những gì ông ấy nói. Chúng tôi đã làm rõ rằng quân tình nguyện Việt Nam đến đây là để giải phóng dân tộc chúng tôi. Chúng tôi vẫn coi họ đến đây là để cứu mạng sống của người dân chúng tôi. Điều này có ý nghĩa cực lớn đối với chúng tôi”.
Trên trang facebook cá nhân của mình, đại sứ Việt Nam ở Campuchia, ông Vũ Quang Minh cũng có bài viết liên quan. Ông nhắc lại năm nay  kỷ niệm 40 năm Campuchia được giải phóng khỏi chế độ diệt chủng Khmer Đỏ. Ông cám ơn ông Lý Hiển Long vì “Nhờ ông phát biểu như thế, dư luận quốc tế và trong nước có dịp quan tâm hơn tới những gì đã xảy ra 40 năm trước, khi những người đồng đội tình nguyện Việt Nam và các chiến sĩ Mặt trận Campuchia sát cánh bên nhau giải phóng đất nước Campuchia khỏi nạn diệt chủng, khi nhân dân Việt Nam phải hy sinh không chỉ xương máu, mà còn chịu cấm vận và các xung đột quân sự kéo dài cả thập kỷ, và cả một cuộc chiến biên giới phía Bắc.”
Luật sư Vũ Đức Khanh từ Canada nêu quan điểm của mình:
“Bây giờ nói là Việt Nam vào giải phóng Campuchia khỏi Khmer Đỏ hay Việt Nam xâm lược Campuchia thì theo tôi đó là cách cách nhìn theo quan điểm chính trị của mỗi bên. Nhưng sự thật mà thế giới phải nhìn nhận là nếu năm 1979 không có lực lượng Việt Nam tấn công lực lượng Khmer Đỏ thì tình hình không biết Campuchia lúc đó sẽ ra sao và bây giờ sẽ như thế nào.”
Bộ đội Việt Nam chuẩn bị rời thị trấn Battambang, Campuchia hôm 20 tháng 9 năm 1989.
Bộ đội Việt Nam chuẩn bị rời thị trấn Battambang, Campuchia hôm 20 tháng 9 năm 1989. AFP
Ông nhận xét rằng có một sự thay đổi rất lớn trong cách nhìn của các quốc gia trong khu vực đối với Việt Nam, đặc biệt là Singapore. Với phát biểu mới nhất của ông Lý Hiển Long, một lần nữa cho thấy rằng dù Hà Nội có bao nhiêu đối tác chiến lược đi chăng nữa hay chính sách muốn làm bạn với tất cả các nước trên thế giới thì ĐCSVN vẫn cô đơn, và tệ hơn nữa là chẳng có bạn bè thân thiết gì cả.
Đem quân sang Campuichia và ở lại 10 năm
Theo sách sử Việt Nam thì cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam có nguyên nhân từ các hoạt động quân sự của quân Khmer Đỏ tấn công vào lãnh thổ Việt Nam, giết chóc người dân và đốt phá làng mạc Việt Nam trong những năm 1975 đến 1978.
Cũng theo tài liệu của Việt Nam, từ cuối năm 1978 đến tháng 5/1979, Khmer Đỏ tổ chức cuộc tấn công lớn nhất vào lãnh thổ Việt Nam với 19 sư đoàn. Sau cuộc tấn công, Việt Nam thấy không có cơ hội để đàm phán hòa bình nên đã tổ chức tấn công lớn vào Campuchia, lật đổ Khmer Đỏ và lập nên chế độ mới do Heng Samrin đứng đầu. Tàn quân Khmer Đỏ chạy sang ẩn náu bên kia biên giới Thái Lan.
Ông Võ Minh Đức, một cựu sĩ quan quân đội có hơn 10 năm trong quân ngũ, từng tham chiến ở Campuchia nhận định:
“Theo tôi thì ông Lý Hiển Long nói Việt Nam xâm lược Campuchia vào thời kỳ đó là thiếu chín chắn, thiếu hiểu biết. Sau năm 1975 Khmer Đỏ đã bắt đầu khiêu khích Việt Nam. Từ đảo Thủ Chu đến Kiên Giang, các tỉnh biên giới, nhất là thời điểm năm 1977 thì hàng loạt các tỉnh biên giới Tây Nam đều bị khiêu khích và họ giết dân Việt Nam.
Qua tìm hiểu của tôi thì sau hàng loạt các vụ giết hại dân thường thì Việt Nam mới bắt đầu cảnh giác và lúc đó ông Hun Sen (Thủ tướng Campuchia bây giờ) là một lính Khmer Đỏ đã chạy sang Việt Nam cầu cứu khi ông nhận thức được chính phủ Khmer Đỏ là một chính phủ diệt chủng, giết dân. Thực sự Việt Nam đưa quân tình nguyện sang Campuchia vào năm 1979 là để giúp đánh đuổi Khmer Đỏ và xây dựng chính quyền.”
Một vở diễn tưởng niệm 40 năm ngày thoát khỏi Khmer Đỏ ở Campuchia. Ảnh chụp hôm 20/5/2019.
Một vở diễn tưởng niệm 40 năm ngày thoát khỏi Khmer Đỏ ở Campuchia. Ảnh chụp hôm 20/5/2019. AFP
Tháng 12/1978, Việt Nam đã đưa 150.000 quân tràn qua biên giới Campuchia và chỉ trong khoảng một tuần đã tiến về thủ đô Phnom Penh, lật đổ chính phủ Khmer Đỏ để lập lên chính phủ Campuchia mới.
Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh viết trên facebook cá nhân của mình:
“Chuyện đưa quân vào Kampuchia năm 1979 cần nhận định lại cho rõ.
Khờ Me Đỏ mang quân qua cướp hiếp giết chóc đồng bào biên giới là lý do trước mắt, còn về lâu dài, nó là tay chân của Tàu cộng, tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho VN, vì vậy VN mang quân qua tiêu diệt nó là cần thiết. Mục đích chính của chiến tranh qua biên giới là vậy chứ không có chuyện VN đem quân qua để làm nghĩa vụ quốc tế giải cứu dân Kampuchia.”
Việc Việt Nam đưa quân vào Campuchia và ở lại đã gây ra những phản ứng gay gắt từ quốc tế và Việt Nam phải chịu cấm vận, cô lập khỏi quốc tế trong nhiều năm cho đến Đảng Cộng sản Việt nam vào năm 1987 ra nghị quyết rút toàn bộ quân khỏi Campuchia để mở cửa kinh tế. Năm 1989, Việt Nam chính thức rút toàn bộ quân khỏi Campuchia.
Dưới góc độ công pháp quốc tế, không điều gì có thể biện minh được cho việc quân đội của quốc gia này chiếm đóng lãnh thổ của một quốc gia có chủ quyền khác. Gọi đúng tên, đó là hành vi xâm lược. - LS. Đặng Đình Mạnh
Mặc dù vậy, các tài liệu của chính phủ Việt Nam khi đó viết rằng sau khi thấy chính phủ Campuchia mới có thể đứng vững, Việt Nam mới có thể rút quân. Luật sư Vũ Đức Khanh nêu ý kiến của mình:
“Nói rằng Việt Nam có xâm lược Campuchia hay không thì tôi nghĩ điều đó không có giá trị vì trong nghị quyết của Liên Hiệp Quốc trong 10 năm liên tục từ 1979 đến 1989 đều nhắc tới việc các lực lượng nước ngoài đang chiếm đóng Campuchia nhưng không có một chữ nào liên quan tới Việt Nam nhưng tôi nghĩ mọi người đều hiểu rằng Việt Nam có chiếm đóng thật sự.”
Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh trả lời câu hỏi tại sao Việt Nam đóng quân 10 năm ở Kampuchia:
“Hồi đó mới đánh tan, nhưng chưa tiêu diệt hết lực lượng Khờ Me Đỏ, chúng vào rừng và chạy qua Thái Lan lập chiến khu nhận viện trợ của Tàu cộng phản công trở lại. Nếu VN rút quân thì vài ngày sau Pôn Pốt trở lại Phnompenh, mọi chuyện quay lại xuất phát ban đầu. Tiếp tục ở lại tiêu diệt bằng hết Khmer Đỏ và giúp Kampuchia xây dựng nhà nước là điều phải làm, không có cách nào khác.”
Theo ông Huỳnh Ngọc Chênh thì mọi chuyện lúc đó như thế nên phải làm thế để cứu nước khỏi tay Trung Quốc. Tuy nhiên tất cả trở nên vô nghĩa sau khi Tổng Bí thư Lê Duẩn chết, Liên Xô sụp đổ, và chính quyền Việt Nam phải tìm kiếm quan hệ tốt hơn với Trung Quốc sau nhiều năm xung đột.
Cựu sĩ quan quân đội, ông Võ Minh Đức nhận xét rằng không tự nhiên mà Việt Nam đem quân qua giúp Campuchia. Nếu Việt Nam muốn ổn định thì phải giữ Campuchia ổn định. Ông nói thêm :
“Lợi ích của giới chóp bu Việt Nam lúc đó là họ muốn xây dựng, hình thành một chính phủ, một Nhà nước Campuchia giống như chính phủ Việt Nam, tức Nhà nước xã hội chủ nghĩa.”
Luật sư Đặng Đình Mạnh viết trên facebook cá nhân của mình vào tối ngày 5/6/2019 “Dưới góc độ công pháp quốc tế, không điều gì có thể biện minh được cho việc quân đội của quốc gia này chiếm đóng lãnh thổ của một quốc gia có chủ quyền khác. Gọi đúng tên, đó là hành vi xâm lược.”

LẬT ĐỔ POLPOT: KHÓ KHĂN KHI VIỆT NAM THUYẾT PHỤC QUỐC TẾ ?

BBC 6-6-2019

Khmer Đỏ
Khieu Samphan (giữa), Phó Chủ tịch Chính quyền Liên minh của Kampuchea Dân chủ và Ieng Sary (phải), Bộ trưởng Ngoại giao, ăn mặc đẹp để ra đón phái đoàn Trung Quốc ở căn cứ Dong Rek của Khmer Đỏ năm 1985. Ieng Sary, tên là Kim Trang, sinh ra ở Châu Thành, Trà Vinh trong gia đình cha là người Khmer, mẹ người Việt gốc Hoa
Liệu Việt Nam có thể làm gì khác để thuyết phục quốc tế không cô lập, sau khi lật đổ chính quyền Pol Pot năm 1979?
Khi nhìn lại, một số học giả đã chỉ ra luận cứ yếu ớt của Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc (LHQ) sau biến cố.
Nhưng mặt khác, trong bối cảnh tranh đấu Chiến tranh Lạnh, phải chăng dù Việt Nam có làm gì, cũng không thể thay đổi phản ứng quốc tế?
Báo VN phê phán Lý Hiển Long vì lời nói về Campuchia
Trump: Chiến tranh Việt Nam 'tồi tệ, lẽ ra Mỹ đừng tham gia'
Việt Nam đưa quân đánh sang Campuchia vào dịp Giáng sinh 1978, nhanh chóng đánh bại quân của Pol Pot.
Pol Pot bỏ chạy khỏi thủ đô Phnom Penh ngày 7/1/1979. Ngoại trưởng của Pol Pot, Ieng Sary, đòi Hội đồng Bảo an LHQ họp khẩn cấp để lên án Việt Nam.
Trong sách Saving Strangers: Humanitarian Intervention in International Society (2000), Nicholas J. Wheeler cho hay Hội đồng Bảo an mở cuộc họp ngày 11/1/1979. Tại đây, Đại sứ Việt Nam Hà Văn Lâu tuyên bố Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia đã lật đổ Pol Pot.
Ông này thừa nhận bộ đội Việt Nam có giao chiến với Khmer Đỏ nhưng nói đây chỉ là tự vệ. Theo ông, có hai cuộc chiến đang diễn ra, một là chiến tranh biên giới của Pol Pot chống Việt Nam, và hai là chiến tranh cách mạng của nhân dân Campuchia.
Việt Nam khăng khăng chỉ có chiến tranh cách mạng của nhân dân mới lật đổ Pol Pot, còn Việt Nam chỉ tự vệ mà thôi.
Bất chấp sự có mặt của 100.000 lính Việt Nam ở Campuchia, ông Hà Văn Lâu cố gắng thuyết phục Hội đồng Bảo an rằng nhà nước Campuchia Dân Chủ do Pol Pot dẫn dắt bị lật đổ vì quân du kích của Mặt trận và nhân dân Campuchia nổi dậy mà thôi.
Tiến sĩ Nicholas J. Wheeler đặt câu hỏi: Luận điểm hai cuộc chiến dễ dàng bị vạch ra là sơ hở, vậy vì sao Việt Nam sử dụng?
Có vẻ như ban đầu Việt Nam tưởng rằng thế giới sẽ nhanh chóng quên chuyện Việt Nam tiến vào Campuchia. Trong thập niên 1980, ngoại trưởng Singapore Kishore Mahbubani viết trên Foreign Affairs rằng Đại sứ Việt Nam ở LHQ đã nói với ông ta ngay từ tháng 1/1979 rằng "trong hai tuần, thế giới sẽ quên vấn đề Campuchia thôi".
Suy nghĩ này hóa ra là sai lầm, và Việt Nam phải trả giá.
Trong sách Vietnam's Intervention in Cambodia in International Law (1990), Gary Klintworth nói Việt Nam lẽ ra đã có thể giảm bớt sức ép quốc tế nếu biết nói lý lẽ tốt hơn.
Theo Gary Klintworth, lẽ ra Việt Nam nên nói chúng tôi can thiệp vừa vì tự vệ vừa vì can thiệp nhân đạo. Gary Klintworth có cảm tình với Việt Nam, nói rằng lật đổ Pol Pot là "hành vi tự vệ có lý (reasonable)".
Klintworth thậm chí cho rằng việc Việt Nam thay đổi chế độ ở Phnom Penh cũng chấp nhận được vì Việt Nam cần một chính quyền bớt thù địch. Klintworth thậm chí so sánh Việt Nam với việc đồng minh chiếm đóng Đức và Nhật năm 1945.
Tiến sĩ Nicholas J. Wheeler không hoàn toàn tin vào luận cứ của Klintworth nhưng thừa nhận: "Luận điểm hai cuộc chiến bị chế giễu ở Hội đồng Bảo an, nên Việt Nam rõ là để lỡ cơ hội khi không sử dụng lý lẽ trên để mà biện hộ cho sử dụng vũ lực."

Khmer Đỏ

Quân Khmer Đỏ với vũ khí Trung Quốc trên một chiếc xe mới toanh do TQ cung cấp gần Anlong Veng trong ảnh chụp của              Thierry Falise ngày 1/12/1990

Việt Nam không đề cập 'lý do nhân đạo'

Sẽ thế nào nếu việc dùng vũ lực ở Campuchia được biện hộ thêm với lý do nhân đạo?
Đây là một câu hỏi thú vị, nhưng Nicholas J. Wheeler chỉ ra rằng Việt Nam khi đó không hề nhắc tới lý do nhân đạo để biện hộ cho mình. Ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch được dẫn lời nói Việt Nam chỉ quan tâm về an ninh, còn nhân quyền là quan ngại của nhân dân Campuchia.
Nicholas J. Wheeler đặt ra ba khả năng vì sao Việt Nam không dùng lý do nhân đạo.
  1. Một, có thể Việt Nam âm thầm thừa nhận quy tắc quốc tế về chủ quyền, không can thiệp và không dùng vũ lực. Việc Đại sứ Hà Văn Lâu dùng luận điểm hai cuộc chiến là cách biện minh hành động dựa trên luật quốc tế.
  2. Hai, có thể Việt Nam nghĩ rằng đưa ra lý do nhân đạo nghe cũng kỳ khôi khi mà chính Việt Nam đã im lặng về vi phạm nhân quyền trong bốn năm Pol Pol cầm quyền từ 1975 đến 1979.
  3. Ba, có thể Hà Nội sợ rằng đặt ra lý do nhân đạo thì tạo thành cớ để quốc tế tấn công Việt Nam trong tương lai.

Ảnh tư liệu thập niên 1970: Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông tiếp lãnh đạo Khmer Đỏ Pol Pot (giữa) và Ieng Sary
Ảnh tư liệu thập niên 1970: Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông tiếp lãnh đạo Khmer Đỏ Pol Pot (giữa) và Ieng Sary
Môi trường quốc tế khi đó là 'thù địch'
Phản ứng thù địch của quốc tế lúc này xuất phát từ ba nhóm:
  • Mỹ và các đồng minh xem hành vi của Việt Nam là một phần trong Chiến tranh Lạnh.
  • Asean lo sợ Việt Nam can thiệp vào Campuchia báo hiệu tham vọng bá chủ khu vực.
  • Các nước trung lập lo ngại Việt Nam vi phạm luật quốc tế.
Vấn đề đưa ra Đại hội đồng LHQ. Tại Đại hội đồng, Hoàng thân Sihanouk, đại diện chính quyền Campuchia Dân Chủ, nói hành vi của Việt Nam là "xâm lấn, chiếm lãnh thổ".
Trung Quốc ủng hộ, nói rằng luận cứ hai cuộc chiến của Việt Nam là "dối trá".
Mỹ thì thừa nhân vi phạm nhân quyền tại Campuchia, và còn thừa nhận Việt Nam có lo ngại an ninh chính đáng khi Campuchia tấn công vùng biên giới. Nhưng Mỹ nói "tranh chấp biên giới không cho phép một quốc gia quyền áp đặt một chính phủ thay chính phủ khác bằng vũ lực".
Châu Âu và Nhật ngừng mọi viện trợ kinh tế cho Việt Nam.
Anh Quốc nói "dù nhân quyền ở Campuchia có thế nào, không thể tha thứ cho Việt Nam, vốn có nhân quyền cũng đáng lên án, khi vi phạm lãnh thổ Campuchia Dân Chủ".
Đại sứ Pháp thậm chí bác bỏ lý do nhân đạo:
"Quan niệm rằng vì một chính quyền đáng xấu hổ, mà có thể biện minh cho can thiệp nước ngoài và lật đổ, thật là nguy hiểm."
Đại sứ Na Uy nói Na Uy "mạnh mẽ phản đối" các vi phạm nhân quyền của Pol Pot, nhưng vi phạm nhân quyền này "không thể biện hộ cho hành động của Việt Nam".
Bồ Đào Nha nói hành động của Việt Nam "vi phạm rõ rệt nguyên tắc không can thiệp" bất chấp hồ sơ nhân quyền "tệ hại" ở Campuchia.
New Zealand cũng nói Campuchia Dân Chủ của Pol Pot có nhiều cái xấu, nhưng "việc xấu của một nước không biện minh cho sự xâm lăng lãnh thổ của một nước khác".
Australia chỉ ra rằng nước này không hề có quan hệ ngoại giao với Pol Pot nhưng lại "hoàn toàn ủng hộ quyền của Campuchia Dân Chủ được độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ".
Singapore phát biểu:
"Không nước nào có quyền lật đổ chính phủ Campuchia Dân Chủ, dù chính phủ này có đối xử tàn tệ nhân dân thế nào. Đi ngược nguyên tắc này có nghĩa là thừa nhận chính phủ nước ngoài lại có quyền can thiệp và lật đổ chính phủ nước khác."
Singapore nói thêm họ lo ngại Việt Nam đe dọa an ninh của Singapore và an ninh khu vực.
Đến phiên các nước không liên kết như Bolivia, Gabon, Kuwait, Nigeria, Bangladesh. Các nước này tránh lên án trực tiếp Việt Nam nhưng cũng không ủng hộ Việt Nam, nhấn mạnh quy tắc không can thiệp.
Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Nguyễn Cơ Thạch năm 1984
Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Nguyễn Cơ Thạch năm 1984
Nhưng tại Hội đồng Bảo an, phe xã hội chủ nghĩa, dẫn đầu là Liên Xô và Tiệp Khắc, lại ủng hộ luận cứ hai cuộc chiến của Việt Nam.
Liên Xô bảo chính Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia đã lật đổ Pol Pot.
Đại sứ Liên Xô Troyanovsky còn nhấn mạnh "tội ác ghê tởm" của chính phủ Pol Pot. Nhưng Anh phản bác lại, nói rằng khi Anh nộp dự thảo nghị quyết lên án vi phạm nhân quyền của Pol Pot, chính Liên Xô và Cuba đã phản đối.
Vài ngày sau phiên họp ở LHQ, Trung Quốc kéo quân sang Việt Nam, mở đầu cuộc chiến biên giới ngắn ngày.
Ngày 16/3, Hội đồng Bảo an bỏ phiếu về một nghị quyết do Asean bảo trợ, kêu gọi ngừng bắn trong toàn khu vực, rút quân đội nước ngoài, và giải quyết bằng hòa bình.
Liên Xô buộc phải dùng quyền phủ quyết để bác bỏ nghị quyết này.
Đến cuối năm 1979, Đại hội đồng họp bàn việc ai sẽ đại diện cho Campuchia tại LHQ.
Tại đây, 71 nước bỏ phiếu bác bỏ chính phủ Cộng hòa Nhân dân Campuchia (được Việt Nam và Liên Xô ủng hộ).
Tại phiên họp này, các nước như Singapore bác bỏ lý do nhân đạo.
Singapore nói: "Nếu chúng ta thừa nhận học thuyết can thiệp nhân đạo, thế giới sẽ càng nguy hiểm hơn cho các nước nhỏ như chúng tôi."
Nhiều nước trong Đại hội đồng cũng nói rằng việc họ phản đối Việt Nam không có nghĩa họ ủng hộ hành động vi phạm nhân quyền của Pol Pot.
Asean tiếp tục gây sức ép với phiên thảo luận ba ngày trong tháng 11/1979 tại Đại hội đồng.
Malaysia, đại diện cho Asean, nói can thiệp nội bộ vào Campuchia là nguyên nhân khiến an ninh suy sụp ở Đông Nam Á. Asean nói họ lo ngại xung đột sẽ lây lan sang Thái Lan.
Đại sứ Malaysia lúc này nói họ thừa nhận Khmer Đỏ đã gây ra cái chết hàng trăm ngàn người, nhưng việc này không biện minh cho can thiệp của Việt Nam.
Malaysia nói nguyên tắc không can thiệp bảo vệ kẻ yếu trước kẻ mạnh.
Oleg Troyanovsky là đại sứ Liên Xô ở LHQ từ 1977 tới 1986
Oleg Troyanovsky là đại sứ Liên Xô ở LHQ từ 1977 tới 1986
'Thuyết phục về nhân đạo'
Tiến sĩ Nicholas J. Wheeler nêu quan điểm của ông rằng sự can thiệp của Việt Nam ban đầu rõ ràng được nhân dân Campuchia chào đón vì đã cứu rỗi họ.
Trong cuốn Brother Enemy, Nayan Chanda mô tả: "Tại hàng trăm ngôi làng Campuchia, cuộc xâm lấn của Việt Nam được chào đón bằng niềm vui và cảm giác không thể ngờ được."
Như vậy, Nicholas J. Wheeler khẳng định hành động của Việt Nam đã đáp ứng được tiêu chuẩn cần thiết cho can thiệp nhân đạo.
Nhưng ông cũng nói, từ góc nhìn luật pháp, liệu việc dùng vũ lực của Việt Nam được nhìn ra sao? Yêu cầu luật quốc tế ở đây là không để nước khác bị mất đất, không thay đổi chế độ, và quân can thiệp phải rút ngay lập tức.
Thế thì, Việt Nam lại chỉ đáp ứng được tiêu chí một (không làm mất đất), nhưng hai tiêu chí sau thì không.
Trong phần kết luận, Nicholas J. Wheeler chỉ ra rằng:
"Không có bằng chứng rằng vi phạm nhân quyền của Pol Pot đóng vai trò gì trong quyết định xâm lược Campuchia: Việt Nam chỉ trích vi phạm nhân quyền chỉ khi tiện lợi về chính trị."
"Nếu giải pháp ngoại giao đạt được với Campuchia Dân Chủ ở biên giới, Việt Nam cũng sẽ sống chung với kẻ láng giềng giết người."
Nicholas J. Wheeler cho rằng chính vì Việt Nam tin rằng các lợi ích an ninh quan trọng bị rủi ro nên mới tiến vào Campuchia.
"Giống như Ấn Độ can thiệp Đông Pakistan, Việt Nam sẵn lòng đặt cược mạng sống của bộ đội và chi vật lực thiếu thốn chỉ vì thấy có đe dọa căn bản cho an ninh từ Trung Quốc ở Bắc và Campuchia ở Nam."
Klintworth cũng nói: "Cứu người là kết quả dĩ nhiên nhờ Việt Nam can thiệp…nhưng đó luôn là quan tâm thứ hai theo sau lo ngại cho lợi ích an ninh quan trọng."
Nhưng dẫu vậy, Klintworth cho rằng hành vi của Việt Nam cũng có thể chấp nhận được "vì kết quả của sự can thiệp là ngừng việc giết chóc" ở Campuchia.
Nhưng Việt Nam đã không dùng lý do can thiệp nhân đạo để nói với quốc tế, có thể một phần vì lo ngại lý do này lại được dùng để đánh chính Việt Nam sau này. Ngoài ra, sau khi Việt Nam đã im lặng về Pol Pot suốt bốn năm, LHQ cũng có thể bác luận điểm Việt Nam.
Nhưng dẫu sao, nếu Việt Nam đã sử dụng lý do can thiệp nhân đạo, nó sẽ thuyết phục hơn luận điểm hai cuộc chiến.
Mặt khác, trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh, khi phương Tây xem Việt Nam là quân cờ của Liên Xô, có thể mọi tranh luận pháp luật thực ra chỉ là thứ yếu. Dù Việt Nam có nói gì đi nữa, hành động của Việt Nam khi ấy vẫn sẽ bị đặt trong bối cảnh tranh đấu của hai phe cộng sản và tư bản ở Đông Nam Á.
Ngày 24/12/1979, Liên Xô kéo quân vào Afghanistan, lấy lý do thực thi Hiệp định hữu nghị song phương ký năm 1978.
Ba ngày sau, Babrak Karmal được Liên Xô đưa lên làm lãnh đạo đất nước.
Đến tháng 2/1980, Đại hội đồng LHQ thông qua nghị quyết "lên án" sự can thiệp của Liên Xô, đòi rút quân khỏi Afghanistan.
Tháng 10/1983, 2.000 thủy quân lục chiến Mỹ tiến đánh hòn đảo Grenada, lật đổ chính quyền theo chủ nghĩa Marx, thay bằng một chính phủ tạm quyền.
Tháng 11 năm đó, Đại hội đồng LHQ thông qua nghị quyết nói hành động của Mỹ "vi phạm trắng trợn luật quốc tế".
Một ví dụ tương tự mà khác biệt cùng năm 1979. Tanzania kéo quân vào Uganda lật đổ chế độ độc tài, vi phạm nhân quyền của Idi Amin tháng 4/1979.
Giống như trường hợp Việt Nam, biến cố này vi phạm nguyên tắc chủ quyền và phi can thiệp.
Tuy vậy, các nước phương Tây hoan nghênh kết quả ở Uganda, và ngầm chấp nhận phương pháp vũ lực.
Có thể vì ở Uganda khi đó, chả có lợi ích chiến lược nào.

CÓ NÊN TRÚT PHẪN NỘ VÀO LÝ HIỂN LONG ?

CHU MỘNG LONG/ FB Chu Mộng Long/ 6-6-2019
Tôi là người Việt Nam. Hơn nữa, tôi từng là cựu binh trong cuộc chiến tranh Việt - Cam. Lẽ ra tôi cũng phải trút phẫn nộ vào ai đã chống Việt Nam và phản đối cuộc chiến tranh mà tôi và đồng đội tôi góp một phần xương máu trong đó. Nhưng tôi luôn thận trọng và phẫn nộ bằng lý trí.
Thủ tướng Sing, ông Lý Hiển Long, phát ngôn rằng, Việt Nam đã từng xâm lược Campuchia. Phát ngôn này đã gây nên làn sóng phẫn nộ của nhân dân Cam lẫn nhân dân Việt.
Nhưng tôi thì thấy bình thường, vì ông ấy có góc nhìn riêng. Thực chất, đó không là góc nhìn riêng mà là góc nhìn của cả thế giới trong thời điểm lịch sử ấy. Trung Quốc xúi giục Khmer đỏ gây hấn với Việt Nam thì khỏi bàn. Điều lạ là, các nước xung quanh chúng ta như Thái Lan, Malaysia cũng lên tiếng tố cáo Việt Nam xâm lược. Và không ngạc nhiên khi Mỹ và các nước châu Âu cũng đứng về phía Khmer đỏ, thậm chí cung cấp vũ khí và làm chỗ dựa cho Khmer đỏ.
Là sao? Là vì chính quyền cộng sản (thứ thiệt) do Pol Pot cầm đầu đã hoàn toàn bưng bít thông tin về những vụ tàn sát đẫm máu. Quan trọng hơn, đây là thời điểm chính quyền cộng sản Trung Quốc bị xem là phản bội chủ nghĩa cộng sản để bắt tay làm ăn với Mỹ. Trong lúc mâu thuẫn Liên Xô - Trung Quốc diễn ra gay gắt thì cộng sản Việt Nam lại theo Liên Xô chống Trung. Vậy là, ngoài chỗ dựa là Liên Xô, Việt Nam đã trở thành kẻ thù của Mỹ, các nước tư bản phương Tây, và kể cả các nước lân bang, trong đó có Trung Quốc. Cái lý "kẻ thù của kẻ thù là bạn ta" đã giúp cho chính quyền Pol Pot có chỗ đứng trong cuộc chiến tranh Việt - Cam và đẩy quân đội Việt vào thế sa lầy.
Việc chính quyền Việt Nam kéo quân sang đập tan chính quyền diệt chủng Pol Pot là chính đáng. Nhưng "tiên trách kỷ hậu trách nhân" mới là quân tử.
Pol Pot đem quân lén lút sang vùng biên giới Tây Nam tàn sát cả ngàn người dân Việt là tội đáng bị trừng phạt. Nhưng theo tôi, Việt Nam không nhất thiết phải kéo đại binh sang Campuchia truy quét và chiếm đóng đến 10 năm, hao tổn xương máu ngang bằng chiến tranh chống Mỹ. Về binh pháp, rõ ràng đó là sự sa lầy và trả giá quá đắt so với Pol Pot đã gây ra đối với Việt Nam.
Bây giờ thì ta giả định. Kẻ khôn ngoan không nên hồ đồ mà hãy giả định trước khi hành động.
Một là, phải thú nhận rằng, việc chính quyền Khmer đỏ dùng chuyên chính vô sản tàn sát hàng vạn người dân Cam có khác gì chính quyền cộng sản Trung Quốc tàn sát hàng triệu người dân Trung Hoa trong Cách mạng Văn hóa, và có khác gì chính quyền Việt Nam thực hiện khẩu hiệu “Trí, phú, địa, hào đào tận gốc, trốc tận rễ” trong Cải cách ruộng đất? Nếu Pol Pot không thù địch Việt Nam, tức luôn là bạn cùng ý thức hệ, không xua quân tàn sát người Việt ở vùng biên giới, liệu chính quyền Việt Nam có tấn công và lật đổ Khmer đỏ không? Hay là khi đó, và sau đó cho đến bây giờ, chúng ta vẫn ngợi ca như ta từng ngợi ca là “cuộc cách mạng long trời lở đất”?
Hai là, việc quân đội Việt Nam tấn công, chiếm đóng Campuchia và dựng lên chính quyền Hunsen có khác gì những nước lớn đã từng tấn công và chiếm đóng nước nhỏ rồi lập lên chính quyền thân với mình? Nếu lật đổ chính quyền Pol Pot xong, Việt Nam có thể giao cho Hội đồng bảo an Liên hiệp quốc đảm bảo an ninh và giao quyền tự quyết cho người Cam với hình thức bầu cử tự do, liệu Việt Nam có bị mang tiếng xâm lược không?
Ba là, chính bản thân Việt Nam, nếu thời điểm lịch sử đó không theo phe này thù địch phe kia, cụ thể là theo Liên Xô chống Trung Quốc, mà thực hiện một chính sách ngoại giao đa phương, hòa bình và cầu thị, kể cả thực hiện tự do dân chủ thực sự cho dân tộc mình, liệu chúng ta có quá nhiều kẻ thù để phải đối mặt với cuộc chiến tranh đẫm máu ấy, kể cả những cuộc chiến tranh trước đó và sau đó.
Cả ba giả định trên nằm trong quan hệ biện chứng. Tách riêng ra thì không thể luận thành bại.
Lịch sử là bài học xương máu chứ không nên là bài học ngợi ca một chiều. Có nhiều thứ đang diễn ra đáng cho ta trút phẫn nộ hơn. Môi trường, thực phẩm độc hại, văn hóa suy đồi, tai nạn giao thông, những chính sách chà đạp lên lợi ích của người dân để vun vén cho lợi ích nhóm, theo tôi, đáng phẫn nộ hơn một phát ngôn vô thưởng vô phạt của ông Thủ tướng ngoại bang kia. Tôi đang hình dung, nhóm người trong Quốc hội bấm nút phản đối chế tài xử phạt người uống rượu bia tham gia giao thông gây tai nạn chết người, nay mai cũng sẽ có thể bấm nút phản đối những điều luật cấm mại dâm, ấu dâm, cấm buôn gian bán lận, kể cả cấm ma túy. Với máu ăn chơi của bợm nhậu, họ cũng có thể bấm nút hủy bỏ Luật Hôn nhân và gia đình để đòi quay về thời năm thê bảy thiếp hay loạn luân. Khi cái đầu không nghĩ đến lợi ích chung cho dân cho nước mà chỉ nghĩ về lợi ích cá nhân hay lợi ích nhóm thì điều gì cũng có thể xảy ra!
Xem ra, với thói quen phẫn nộ phi lý tính, chỉ biết trút giận vào kẻ khác mà quên sai lầm của mình, người Việt chỉ giỏi gây thù mà không thể hòa giải để làm bạn với ai. Thảo nào lịch sử bốn ngàn năm dạy cho con cháu chúng ta toàn ngợi ca chiến tranh, coi đánh nhau là sự nghiệp vinh quang!
C.M.L.
Nguồn: FB Chu Mộng Long
Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)