Thứ Bảy, 8 tháng 5, 2021

20210509. CHUYỆN VINFAST 'KIỆN' KHÁCH HÀNG RA CÔNG AN

 ĐIỂM BÁO MẠNG 


KHI VINFAST LÀM LUẬT

CÁNH CÒ/ Blog VOA/ TD 4-5-2021


Ông Hoàng và chiếc xe VinFast trong clip đăng tải ngày 28/4. Ảnh chụp màn hình.

Không biết tự bao giờ mỗi khi một khách hàng có biểu hiện tố cáo hay nhẹ hơn, phanh phui, một sản phẩm bị lỗi thì hình như chính người tố cáo sẽ nhận lấy sự trừng phạt từ công ty bị tố cáo qua công an hay tòa án, còn công ty, doanh nghiệp bị tố cáo sẽ lu loa trên truyền thông báo chí rằng họ bị bôi bẩn, tống tiền hay nhẹ lắm cũng là vu khống những lỗi mà họ không có.

Người ta sẽ khó mà quên vụ án con ruồi Tân Hiệp Phát khi có người tố cáo công ty này đã đóng chai chứa chất bẩn là con ruồi còn nằm trong chai thì sau đó người tố cáo là anh Võ Văn Minh bị công an gài bắt với lý do tống tiền 500 triệu bất kể sự thật là công ty Tân Hiệp Phát hẹn gặp và bồi thường cho anh.

Dư luận phẫn nộ sau khi anh Minh bị bắt. Người ta kết án Tân Hiệp Phát đã toa rập với công an để bịt miệng anh Minh, cho dù anh Minh có thực sự tống tiền thì biện pháp gài bẫy của công ty lẫn công an là trái với pháp luật.

Anh Minh là khách hàng vì vậy có quyền đòi hỏi Tân Hiệp Phát bồi thường cho anh. Tiếc là anh đã sai lầm trong cách lên tiếng bảo vệ quyền của mình mặc dù mức án 7 năm oan nghiêt đã làm người dân phẫn nộ và kết quả là Tân Hiệp Phát mất liền 2.000 tỷ thu nhập ngay sau đó.

Tân Hiệp Phát thứ hai xuất hiện mấy ngày nay, người dân vừa tò mò, vừa thích thú lẫn giận dữ khi lần này là một đại công ty tầm cỡ có biểu hiện giống như Tân Hiệp Phát. Không phải giống ở hành vi hòa giải, gài hàng mà giống ở việc mang công an ra hù dọa người tố cáo sản phẩm của mình.

Vụ tranh chấp lần này xảy ra giữa một bên là công ty VinFast của đại tỷ phú Phạm Nhật Vượng, nơi bán chiếc xe VinFast Lux A 2.0 cho ông Trần Văn Hoàng chủ một kênh Youtube có tên GoGo TV với hơn 450 ngàn người theo dõi.

Ông Hoàng cho lên Youtube của mình về chiếc xe mà ông đã mua của VinFast với 10 lỗi lớn nhỏ. Ông đã từng đem xe tới hãng Vinfast sửa chữa bảo hành nhiều lần nhưng không thành công trong khi xe của ông chỉ chạy được 8000 km.

Đáp lại, hôm 2/5, trang Facebook chính thức của VinFast đăng bài nói rằng ông Hoàng đã loan tải thông tin không đúng sự thật về chất lượng xe VinFast Lux A2.0, gây hoang mang cho người dùng và ảnh hưởng tới uy tín của hãng.

Bài viết cũng thừa nhận mặc dù ông Trần Văn Hoàng đã tự gỡ bỏ các clip trên, nhưng VinFast đã lưu đầy đủ bằng chứng và gửi cùng đơn tố cáo ra cơ quan công an. Cơ quan Công An đã tiếp nhận đơn tố cáo và có lịch mời ông Hoàng lên làm việc.

Cuối thông báo, VinFast nói “luôn lắng nghe và sẵn sàng kiểm tra, xử lý mọi vấn đề cho khách hàng trong quá trình sử dụng”, tuy nhiên “chúng tôi cũng kiên quyết làm rõ đến cùng các hành vi sai trái, gây ảnh hưởng tới thương hiệu, và đặc biệt là gây lo lắng, hoang mang cho cộng đồng người dùng” và cho rằng “đây là cách để VinFast thể hiện sự tôn trọng và mong muốn bảo vệ quyền lợi tối thượng của những khách hàng chân chính”.

Qua những chi tiết vừa nêu không khó để nhận ra rằng VinFast đang gắp lửa bỏ tay người và nói cho tận cùng thì nó đang dùng quyền lực tài chính để uy hiếp công dân Việt Nam chứ không riêng gì khách hàng của nó. Sở dĩ nó uy hiếp mọi công dân Việt vì tầm cỡ đại công ty của Phạm Nhật Vượng lớn gấp hàng trăm lần Tân Hiệp Phát và sức mạnh của nó làm áp lực lên cơ quan điều tra không nói cũng đủ biết là mạnh tới mức nào.

Tập đoàn của Vượng làm chủ từ nhà cửa, sân golf, chung cư, đất đai, resort nghĩ dưỡng, cho tới siêu thị, bệnh viện, trường học, xe hơi…hầu như lãnh vực quan trọng nào thuộc sinh hoạt đời sống của người dân thì Vượng đều vươn vòi của nó tới. Cung cách lên tiếng khi bị khiếu nại của VinFast không khác nào tờ trình của công an trước một vụ bắt bớ người bất đồng chính kiến… người dân Việt khi sử dụng dịch vụ của Vượng có nghĩa là đang chạm tay tới lửa không biết phỏng lúc nào.

Mặc dù lớn mạnh và vòi bạch tuộc phủ khắp nơi nhưng Vượng khó một tay che hết mạng xã hội nơi có hơn 65 triệu người dân trong nước và hàng trăm ngàn chuyên gia người Việt khắp thế giới đang âm thầm theo dõi. Trần Văn Hoàng cùng với hơn 450 ngàn người phía sau chắc chắn cũng đang sẵn sàng lên tiếng nếu có một vụ con ruồi thứ hai.

Trần Văn Hoàng không đòi bồi thường mà chỉ yêu cầu VinFast sửa chữa nhanh chóng sản phẩm hư cho anh ta vì vậy VinFast kiện anh Hoàng dựa vào yếu tố loan tải thông tin không đúng sự thật về chất lượng gây hoang mang cho người dùng và ảnh hưởng tới uy tín của hãng sẽ khó thuyết phục ở tòa án nếu được mở ra.

Chiếc xe còn đó, lỗi hư hỏng vẫn nguyên vẹn và VinFast khó có thể nói rằng lỗi đó do anh Hoàng tự làm ra rồi vu khống cho VinFast.

Bởi tin vào đồng tiền của mình có thể làm cho luật pháp cong theo, ông Vượng và bộ sậu xử lý thông tin nghĩ rằng sự hăm dọa sẽ khiến cho những người như ông Hoàng chột dạ và rút lui nhưng Vinfast quên rằng người dân hôm nay đã khác với những năm trước khi mà Tân Hiệp Phát còn làm trời làm đất. Ông Vượng đánh giá người tiêu dùng quá thấp, cái ông mang ra trao cho họ là pháp luật một chiều, chiều của sức mạnh, sẽ không làm cho họ khiếp hãi. Có chăng sự khiếp hãi ấy sẽ biến thành tẩy chay, chống đối và phỉ nhổ.

Reuters mới đây loan tin VinFast có thể sẽ có mặt ở Mỹ vào năm 2022 và sẽ lên sàn IPO. Người Việt ở Mỹ chắc rất hớn hở chờ đợi nó xuất hiện, không phải hớn hở đón chào nó bằng tự hào Việt Nam mà hớn hở ném trứng, cà chua thối vào nó cho dân bản xứ biết khuôn mặt thật của một tập đoàn tư bản đỏ.

THỐI LẮM VINFAST À !

ĐOÀN BẢO CHÂU/ TD 4-5-2021

Mấy ngày trước, khi một giáo viên đấm đá, chửi đ. mẹ, đ. cha học sinh chỉ vì tội không mặc đồng phục theo quy định, thì hiệu trưởng rồi đến cả giám đốc sở giáo dục đã chỉ đạo trung tâm giáo dục thường xuyên phải mách công an để xử lý những người “bóp méo” sự thật.

Cái sự thật quá phản cảm, thể hiện sự mất dạy, vô giáo dục của một giáo viên thì ai có thể làm nó méo mó hơn được nữa?

Tôi tưởng cái cách ứng xử hơi tí là dùng quyền lực để bịt miệng công luận chỉ xảy ra ở những cơ quan như hiệu trưởng và Sở giáo dục kia, giờ lại đến một doanh nghiệp lớn như Vinfast thì quả là kì quái.

Về logic, một người đã mua xe Vinfast, là người ấy đã đặt lòng tin vào một doanh nghiệp, như vậy vạn bất đắc dĩ người ta mới phải lên tiếng nói lên những nhận xét, suy nghĩ và sự phàn nàn của mình về sản phẩm đã mua.

Việc ấy là vô cùng bình thường. Vậy chẳng lẽ người ta mua hẳn một chiếc xe tiền tỉ chỉ để bôi nhọ, nói xấu một sản phẩm? Vậy thế lực nào, đối thủ cạnh tranh nào thuê người ta làm việc ấy? Có ai muốn bạn bè hay xã hội chỉ trỏ mình đi một chiếc xe tồi không?

Hãy bỏ cái trò hơi một tí là dùng đến công an để doạ dẫm người tiêu dùng đi. Ứng xử tử tế, lịch sự, chu đáo cũng là một cách quảng cáo tốt cho sản phẩm của mình, thương hiệu của mình.

Đằng này, chưa gì đã dùng đến quyền lực để bịt miệng người tiêu dùng. Từ giờ thì có lẽ tất cả những người dùng xe Vinfast mà yếu bóng vía thì sẽ chọn cách câm lặng không dám ho he gì về vấn đề mà họ gặp phải.

Cái tư tưởng độc tài, cả vú lấp miệng em, dùng quyền lực thô thiển để xử lý vấn đề chẳng lẽ đã ăn sâu vào não bộ của tất cả các thành phần ngoài người dân thấp cổ bé họng rồi sao?

Muốn thành một thương hiệu có uy tín thì hẵng học cách ứng xử có văn hoá, tôn trọng người tiêu dùng, lắng nghe ý kiến của họ, cầu thị thật sự. Một thương hiệu khi mới xuất hiện có thể có lỗi những với ứng xử đúng thì sẽ mở ra cả một khoảng trời để hoàn thiện sản phẩm của mình. Người tiêu dùng khi chứng kiến điều ấy, niềm tin của họ vào thương hiệu ấy sẽ tăng lên.

Là một thương hiệu lớn mà không biết xử lý khủng hoảng truyền thông, lại dùng xăng đổ vào đám cháy. Vin đừng đi fast quá, hãy đi theo con đường tử tế.

Cách ứng xử này thối lắm Vinfast ạ!

VINFAST 'MEC CÔNG AN' VÀ 3 NGUYÊN NHÂN MỘT THỨ VĂN HÓA PHÁP LÝ RÙNG RỢN

VÕ VĂN QUẢN/ LK/ TD 4-5-2021

Vinfast chỉ là một phần của văn hóa “méc công an”.

Tóm tắt:

– Chuyện Vinfast viện đến công an để bịt miệng một khách hàng là một phần của thứ văn hóa pháp lý “đi méc công an” ở Việt Nam. Thứ văn hóa pháp lý này do ba nguyên nhân tạo ra.

– Một, chính quyền đầu têu trong việc sử dụng công an để bịt miệng những người chỉ trích mình.

– Hai, hệ thống pháp luật Việt Nam có hàng loạt công cụ để chính quyền có thể sử dụng trong việc đàn áp các tiếng nói “trái tai” cũng như can thiệp sâu sắc vào các tranh chấp dân sự.

– Ba, hệ thống tòa án Việt Nam vừa không độc lập, lại kém chất lượng, khiến cho bản thân họ không phán xử trái ý chính quyền được, và do đó người dân lẫn doanh nghiệp cũng không có động lực khởi kiện vụ việc ra tòa.

***

Chỉ cách đây hơn một tháng, Luật Khoa đăng bài viết khẳng định vai trò thúc đẩy dân tộc chủ nghĩa của ngành công nghiệp ô-tô nói chung, của Vinfast tại Việt Nam nói riêng, và vì sao nhãn hàng này sẽ tiếp tục được ưu đãi, bảo vệ trong tương lai như một chiến lược phát triển của chính quyền Việt Nam đương đại.

Tuần này, chủ trang Go Go TV, một khách hàng của Vinfast không hài lòng với sản phẩm Lux, đang bị hãng này cáo buộc “gây hoang mang người tiêu dùng”. Qua thông cáo, Vinfast dường như khẳng định ông Trần Văn Hoàng, người chi ra gần 1 tỷ đồng mua chiếc Lux A 2.0 của hãng, là khách hàng “không chân chính” vì ông này chỉ ra 10 lỗi của chiếc xe. Đáng chú ý hơn, ông Hoàng đã mang đi sửa chữa chính hãng 10 lần, đúng theo quy trình mà Vinfast đặt ra, song tình trạng xe vẫn không thể cải thiện.

Từ đó, Vinfast thông báo rằng họ đã đưa thông tin vụ việc lên… công an, và ẩn ý sẽ có biện pháp thích đáng để trừng phạt vị khách hàng “không chân chính” này.

Nhiều người sẽ nói Vinfast đang lợi dụng vị thế thương hiệu quốc gia, các mối quan hệ thân hữu bên trong nhà nước và từ đó dùng công an để đàn áp chính khách hàng của mình, đơn giản vì người này để lại những bình luận không có lợi cho sản phẩm của họ trên không gian Internet. Tuy nhiên, cái thói quen “méc công an” chỉ vì những ngôn luận và biểu đạt thường nhật là thứ không phải chỉ mới xuất hiện gần đây.

Bài viết này mong muốn lý giải nguyên do đằng sau thứ văn hóa pháp lý phổ biến này.

1. Chính quyền đầu têu

Việc sử dụng quyền năng nhà nước vô hạn để đảm bảo rằng không ai nói khác, nói ngược với mình đã là một nhiễm sắc thể không thể thiếu trong chuỗi vật liệu di truyền của của nhà nước Việt Nam đương đại.

Bạn phê phán quan chức tham nhũng, bạn chỉ trích một chính sách nhất định của nhà nước, bạn thách thức và đặt câu hỏi về tính độc quyền toàn trị của Đảng Cộng sản Việt Nam? Việc bị truy đuổi, bắt bớ hay tống giam được xem là các phản ứng “tiêu chuẩn” của một bộ máy nhà nước khổng lồ đối với những cá nhân đơn lẻ và thấp cổ bé họng.

Và đấy là chưa kể những người này thậm chí còn không dùng đến bất kỳ diễn ngôn cổ vũ bạo lực nào.

Những cái tên của các nhà báo độc lập bị bắt bớ gần đây như Phạm Đoan Trang, Phạm Chí Dũng, Phạm Chí Thành, Lê Hữu Minh Tuấn… cho thấy một thượng tầng kiến trúc luôn trong tình trạng giận dữ và chủ động tìm kiếm những “kẻ thù” hoàn toàn không tương xứng với vị thế và nguồn lực mà họ có.

Nhưng điều này không có nghĩa là việc né tránh các chủ đề “nhạy cảm” sẽ giúp bạn an toàn khỏi tầm mắt cú diều của cơ quan công an.

Lấy một ví dụ gần đây, anh Nguyễn Văn Nhanh ngụ tại Trảng Bom, Đồng Nai, có một số bức xúc với bà Vũ Thị Minh Châu và bà Lương Thị Lan, lần lượt là chủ tịch và phó chủ tịch huyện này liên quan đến hoạt động khai thác tại khu vực công trình thủy lợi hồ suối Đầm.

Trong một livestream với chỉ khoảng 4.000 lượt xem, anh Nhanh chỉ trích: “Bà Vũ Thị Minh Châu là người không có đạo đức, cấp dưới bà làm mà bà không biết. Bà biết mà bà không nhắc nhở thì bà là kẻ bất tài, người độc ác…” và “... bà Lương Thị Lan… cũng là con người tàn ác lắm… nếu mà làm cán bộ không giải quyết được nỗi đau của người dân thì bà đừng làm cán bộ, xin về hưu đi…”.

Đây rõ ràng là những câu nói thuần túy xuất phát từ bức xúc thực tế của một người dân không biết (hoặc không thể) sử dụng các công cụ pháp lý, hành chính để giải quyết khúc mắc của mình đối với chính quyền.

Hệ quả của nó là gì?

Anh Nhanh nhanh chóng bị khởi tố, đối mặt với tối đa ba năm tù giam. Trong khi đó, các biên bản giám định tư pháp và biên bản điều tra đưa ra những kết luận toát mồ hôi như: “mục đích hạ thấp danh dự, uy tín, gây áp lực cho bà Châu, bà Lan cũng như UBND H.Trảng Bom để giải quyết vụ việc theo yêu cầu và nguyện vọng của Nhanh”.

Vâng, bạn đọc không đọc sai, hai video clip đạt vài nghìn lượt xem được cho là có khả năng cưỡng ép hai chức danh hành chính cao nhất huyện làm theo ý mình.

Kể ra những ví dụ tương tự về mối quan hệ xã hội giữa nhà nước – công dân thì có mà đến Tết cũng không hết.

Tính tùy tiện của chính quyền trong việc sử dụng các công cụ vũ lực để giải quyết các bất đồng ngôn luận từ lớn đến nhỏ đã tạo nên thói quen và tư duy pháp lý phổ biến rằng ai cũng có thể “méc công an” khi có ai đó nói trái ý mình. Không chỉ vậy, tư duy của chính các cơ quan điều tra từ lâu cũng đã thừa nhận rằng mình là người phân xử có thẩm quyền nhất trong các tranh chấp về ngôn luận và biểu đạt.

Tổng hòa thói quen pháp lý, tư duy pháp lý và cơ chế trao quyền bừa bãi của chính quyền đối với cơ quan công an trong các vấn đề ngôn luận đã tạo nên thứ văn hóa quái gở nói trên.


Ảnh: Chụp màn hình the88project.org/Reuters. Đồ họa: Luật Khoa.

2. “Kho đạn được” chống tự do biểu đạt quá dồi dào

Tại Hoa Kỳ (và nhiều quốc gia khác), công cụ pháp lý để giải quyết tranh chấp về ngôn luận giữa các chủ thể tư với nhau chỉ gói gọn trong nhóm án lệ dân sự liên quan đến phỉ báng – bôi nhọ (defamation). Thuộc nhóm pháp luật về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng (tort law theo cách gọi của hệ thống pháp luật Thông luật), án về phỉ báng là loại án mà các cơ quan nhà nước – các cá nhân nắm giữ chức danh công quyền khó thắng nhất. Các tác giả Luật Khoa đã giải thích sơ lược vì sao đây lại là thực tế tư pháp của Hoa Kỳ thông qua bài viết 4 án lệ định hình tự do báo chí tại Hoa Kỳ, bạn đọc có thể tham khảo thêm.

Trở lại với Việt Nam, chỉ cần nhìn vào Bộ luật Hình sự thôi, cơ quan công an điều tra đã có không ít hơn bốn công cụ hoàn toàn khác biệt vừa để khóa mồm lẫn khóa thể xác của người nói vào bốn bức tường, một con số đáng kinh ngạc trong tiêu chuẩn pháp luật hình sự thế giới.

Điều 117 là điều luật đầu tiên và cũng là điều khét tiếng nhất, từng được biết đến với số 88 – biểu tượng của hai chiếc còng số tám.

Điều này ghi nhận về tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, song điều luật không có bất kỳ thông tin hay chỉ dấu nào cụ thể về nội dung, loại ngôn ngữ nào và hình thức biểu đạt nào là “làm, tàng trữ hay phát tán” nhằm “chống” nhà nước Việt Nam.

Vậy nên chuyện diễn giải điều luật ra sao gần như chỉ lệ thuộc vào chính bản thân cơ quan điều ra, không hề có quy chuẩn pháp lý nào cụ thể. Chỉ cần bạn đã từng chỉ trích hay thách thức thẩm quyền của bất kỳ cơ quan nhà nước hay cơ quan đảng nào, đừng bất ngờ khi một ngày nào đó công an đến gõ cửa nhà bạn.

Nhưng 117 là một điều luật chỉ nhằm vào các phát ngôn nhắm đến chính quyền. Và không phải phát ngôn nào chỉ trích quan chức, cán bộ đảng cũng liên quan đến quyền lực công vụ của họ. Vậy Bộ luật Hình sự còn gì?

Chắc chắn phải kể đến tội danh vu khống quy định tại Điều 156.

Bất kể khi nào cơ quan điều tra muốn chứng minh với công luận rằng lập luận và thông tin của người nói là sai trái, là không có thật, tội danh này dường như chắc chắn sẽ được áp dụng.

Cuối năm 2020, giảng viên Phạm Đình Quý bị Công an Đắk Lắk bắt, đơn giản vì ông cáo buộc người khác đạo văn luận án tiến sĩ. Công an Gia Lai bắt ông tại thành phố Hồ Chí Minh lúc ông đang đi ăn với vợ sắp cưới. Ông bị di lý lên Đắk Lắk trong thời điểm gia đình không thể có mặt để giúp đỡ hay mời luật sư. Vài ngày sau, báo giới loan tin từ công an Đắk Lắk rằng ông Quý đã “cúi đầu nhận tội”.

Thật nhanh chóng và tiện lợi.

Không khó để phát hiện ra rằng Công an Đắk Lắk cất công lặn lội để bắt Phạm Đình Quý chủ yếu là vì người bị ông cáo buộc đạo văn là đương kiêm bí thư Đắk Lắk Bùi Văn Cường, một lãnh đạo “hạt nhân” nay đã được giao chức danh tổng thư ký Quốc Hội Việt Nam, trong thời điểm chưa người dân nào biết mặt mũi phiếu bầu ra sao.

Nhưng như vậy là không đủ, giả sử như thông tin hay biểu đạt nhắm tới giới quan chức hay các thân hữu của họ không hề có thông tin đặc biệt để cho là giả mạo, vu khống thì sao?

Tội danh làm nhục người khác luôn sẵn sàng nghênh trận.

Quy định tại Điều 155, cấu thành của điều luật này không có bất kỳ quy định cụ thể nào. Miễn là cơ quan công an cho rằng thông tin được đưa ra đã xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của bất kỳ cá nhân nào trong xã hội, án tù đang chờ đón người đưa ra thông tin.

Vì sự vô định của cấu thành tội phạm này, việc anh Nhanh chỉ trích hai vị lãnh đạo huyện bằng ngôn ngữ bình dân mà chúng ta nhắc đến ở trên cũng tương đồng về độ nghiêm trọng với hành vi tung clip ảnh riêng tư của người khác lên mạng xã hội.

Ngành luật đáng lẽ phải là chặt chẽ nhất và có mức giới hạn cao nhất, nay lại trao cho giới chức công an quyền can thiệp không giới hạn vào các biểu đạt và phát ngôn thông thường nhất, bất cứ khi nào họ muốn.

Nhưng như vậy vẫn là chưa đủ.

Điều 331 hội tụ đủ mọi tiêu chuẩn kép và sự tùy tiện trong pháp luật hình sự Việt Nam để tạo ra tội danh “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.

Là tội danh được sử dụng thường nhất chỉ sau Điều 117, Điều 331 được sử dụng để bắt giữ và điều tra một số nhà báo có tiếng như Trưởng đại diện Báo Giáo dục và Thời đại tại Đà Nẵng Phan Bùi Bảo Thy, bốn nhà báo thuộc nhóm Báo Sạch trong đó có Trương Châu Hữu Danh… cùng hằng hà sa số các cá nhân khác.

Được trang bị “vũ khí” tận răng, có thể được áp dụng trong mọi hoàn cảnh, mọi tình huống, được quyền diễn giải theo mọi hướng họ có thể nghĩ tới, khó có thể trách toàn bộ cộng đồng (và giới công quyền) đều vịn vào công an để giải quyết các tranh chấp liên quan đến biểu đạt và ngôn luận.


Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình (trái) và Bộ trưởng Công an Tô Lâm (phải). Ảnh: BBC.

3. Quyền lực của tòa án và chất lượng của các bản án

Tiếp nối điểm chúng ta vừa nhắc đến ở trên, người viết quay trở lại với vấn đề trọng tâm nhất – bản thân cơ quan tòa án.

Cần thừa nhận rằng ngay cả khi pháp luật thực định của một quốc gia hoàn toàn ngô nghê hay ngờ nghệch, thì thứ có thể giúp hệ thống tư pháp quốc gia không biến thành trò hề là tính độc lập của tòa án và chất lượng của các thẩm phán.

Pháp luật Hoa Kỳ không bao giờ là hoàn hảo. Pháp luật của các quốc gia châu Âu cũng không phải được sơn son thếp vàng. Bạn chỉ cần bỏ ra chút thời gian để hiểu được rằng pháp luật của họ cũng ngờ nghệch, dị hợm và đôi khi lạm quyền tương tự như tại Việt Nam mà thôi.

Vấn đề ở chỗ là các cơ quan tòa án luôn sẵn sàng đi ngược lại mong muốn của cơ quan điều tra nói chung và chính quyền nói riêng. Tính độc lập được thiết kế từ trước của tòa án khiến cho chúng thật sự là nơi giải quyết và dàn xếp tranh chấp thực tế, không phải là nơi để hợp pháp hóa, chính danh hóa mong muốn trước đó của cơ quan điều tra và chính quyền sở tại.

Có lẽ không có ví dụ nào rõ ràng hơn về vai trò độc lập đầy quyền lực của tòa án tại Hoa Kỳ bằng vụ Apple v. FBI từ năm 2016. Trong đó, Cục Điều tra Liên bang (FBI), cơ quan điều tra hình sự quyền uy nhất của nhà nước quyền lực nhất thế giới, phải đi hầu tòa để “xin xỏ” một công ty tư nhân mở khóa thiết bị cá nhân của nghi phạm cho mình.

Tại Việt Nam, bối cảnh hoàn toàn ngược lại: quyền quyết định đã nằm sẵn trong tay cơ quan điều tra. Và thật ra cũng không cần thiết phải tách bạch giữa cơ quan điều tra hay cơ quan tòa án, khi mà cả hai đều chịu sự chi phối trực tiếp từ cơ quan hành pháp trung ương lẫn địa phương, và trên hết là Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ở mặt khác, các bản án liên quan đến tranh chấp ngôn luận, tranh chấp biểu đạt ở Việt Nam cũng đặc biệt thiếu chất lượng, thiếu chiều sâu và thiếu các suy luận pháp lý có ý nghĩa.

Chỉ cần thử vào trang web chính thức của Tòa án Nhân dân Tối cao để tìm vài bản án có liên quan đến các tội danh mà chúng ta liệt kê ở trên, bạn đọc có thể nhanh chóng nhận ra rằng ⅔, hay thậm chí ¾ độ dài bản án chỉ là sao chép lại hoàn toàn thông tin từ phía cơ quan điều tra như thể đó là sự thật. Phần lập luận pháp lý còn lại thì không gì khác ngoài “đúng người, đúng tội”.

***

Thứ văn hóa gọi vui là “đi méc công an” là một thứ văn hóa pháp lý vô cùng nghịch lý và gây tổn hại lớn đến sự phát triển của hệ thống tư pháp quốc gia. Tuy nhiên, cân nhắc các yếu tố nói trên, chúng là một sản phẩm được sinh ra khá tự nhiên trong môi trường các quốc gia tương tự như Việt Nam.

Nếu ngay cả việc bạn chi tiền ra để mua một món hàng mà cũng không được phép phàn nàn về nó, mà lại còn bị bắt lên cả công an để trình báo, giải thích thì tự do ngôn luận làm gì còn tồn tại để mà được “lợi dụng” trên mảnh đất này.

VINFAST GÂY TRANH CÃI KHI BÁO CÔNG AN XỬ LÝ KHÁCH HÀNG PHÀN NÀN

BBC 4-5-2021

Một khách hàng quay video mô tả các lỗi trên chiếc xe VinFast Lux A2.0. VinFast liền tố cáo lên công an để mời người này "lên làm việc".

Sự việc gây xôn xao dư luận sau khi vào cuối tháng 4/2021, ông Trần Văn Hoàng đăng một video dài gần 30 phút liệt kê hàng loạt lỗi trên chiếc VinFast Lux A2.0 mà ông mới mua và đi được khoảng 8.000 km.

Video được đăng tải trên kênh YouTube GoGoTV với hơn 455.000 người đăng ký, kênh do ông Hoàng sở hữu, đã thu hút nhiều lượt xem, tạo ra tranh luận gay gắt giữa những người ủng hộ VinFast và những người còn lại.

Và tranh cãi đã nổi lên dữ dội sau khi VinFast thông báo họ đã báo cáo lên công an và công an đã "có lịch mời ông Hoàng lên làm việc".

GoGo TV phàn nàn gì về xe Vinfast ?

Chiếc xe ông Trần Văn Hoàng đang sử dụng là VinFast Lux A2.0 phiên bản cao cấp, có màu sơn ngoại thất trắng và mang biển số 66A-139.45.

Trong video, ông Hoàng nhấn mạnh rằng những lỗi mà ông phản ánh chỉ liên quan đến chiếc xe cụ thể của ông; các xe khác của VinFast thế nào ông không có ý kiến.

Các lỗi mà ông Hoàng liệt kê khá cụ liên quan đến nhiều thứ như cần gạt mưa, cảm biến áp suất lốp xe, đèn báo rẽ, sạc không dây, kiểm soát hành trình, bình xăng v.v...

Trong video của mình, ông Hoàng trình bày rất chi tiết những điều mà ông cho là lỗi với hình ảnh cụ thể. Ông cũng nói đã đem xe tới hãng khắc phục tới 10 lần nhưng không hết lỗi. Video này hiện đã bị gỡ xuống.

Vinfast tố cáo với công an

Video trên kênh GoGo TV khiến dư luận nổi sóng.

Trên mạng xuất hiện nhiều người chỉ trích ông Hoàng, tố cáo ông "dìm hàng Việt Nam", "chơi dại", "có động cơ đen tối".

Trong khi đó, rất nhiều người khác cho rằng ông Hoàng, với tư cách là một khách hàng, có quyền lên tiếng khi sản phẩm mà ông mua bị lỗi, và VinFast nên cầu thị để cải thiện sản phẩm và dịch vụ.

Đến ngày 2/5, VinFast đã phản hồi theo cách của họ.

Trên trang facebook chính thức, công ty xe hơi Việt Nam đã ra thông báo "VinFast không nhượng bộ trước hành vi gây hoang mang cho người dùng".

Thông báo này khẳng định hành vi của ông Hoàng đã "gây hoang mang cho người dùng và ảnh hưởng tới uy tín của VinFast".

"Hành vi sản xuất và lan truyền thông tin sai sự thật của ông Trần Văn Hoàng (chủ kênh YouTube Gogo TV) đã gây thiệt hại về uy tín và vật chất cho thương hiệu VinFast, đồng thời gây bất an cho những khách hàng khác của hãng," thông báo viết.

VinFast cũng cho hay: "Mặc dù ông Trần Văn Hoàng đã tự gỡ bỏ các clip trên, nhưng chúng tôi đã lưu đầy đủ bằng chứng và gửi cùng đơn tố cáo ra cơ quan công an. Cơ quan Công An đã tiếp nhận đơn tố cáo và có lịch mời ông Hoàng lên làm việc."

Công ty trực thuộc tập đoàn của tỉ phú Phạm Nhật Vượng còn nhấn mạnh: "VinFast khẳng định luôn lắng nghe và sẵn sàng kiểm tra, xử lý mọi vấn đề cho khách hàng trong quá trình sử dụng. Nhưng chúng tôi cũng kiên quyết làm rõ đến cùng các hành vi sai trái, gây ảnh hưởng tới thương hiệu, và đặc biệt là gây lo lắng, hoang mang cho cộng đồng người dùng."

Thực tế, đã có một số vụ mà người chỉ trích Vingroup nói họ đã vì thế mà gặp phiền phức, thậm chí bị sách nhiễu bởi công an.

Hồi tháng 5/2018, nhà hoạt động xã hội Nguyễn Anh Tuấn bị nhân viên Bộ Công an Việt Nam yêu cầu xóa các bài viết đăng trên Facebook cá nhân về tập đoàn Vingroup.

Ông Tuấn nói với BBC News Tiếng Việt vào thời điểm đó về vụ bắt giữ:

"Tôi có tranh luận lại và không đồng tình với họ về việc cho rằng những bài về Vingroup lại gây hại cho an ninh quốc gia. Thêm nữa, tôi đã lập luận rằng mọi thông tin chi tiết trong bài của tôi đều dẫn nguồn từ báo chí nhà nước, chứ hoàn toàn không phải là vô căn cứ. Tuy nhiên họ không tranh luận, chỉ bắt buộc tôi phải xoá bài theo ý họ."

Hành động gây tranh cãi

"Trong con mắt người phân tích, tôi sợ rằng có vẻ Vinfast đã đi nước cờ sai khi tố cáo ra công an người review không tốt về xe của mình," TS Quách Mạnh Hào, một chuyên gia về tài chính và ngân hàng từ Đại học Lincoln, Anh Quốc, viết trên Facebook cá nhân.

Theo ông Hào, ở Việt Nam thì đây là chuyện nhỏ vì người tiêu dùng bé nhỏ ít khi được bảo vệ. Nhưng phương Tây thì không nhỏ - toàn bộ hệ thống hoạt động dựa trên nguyên tắc bảo vệ người tiêu dùng đầu tiên. Đó chính là lý do tại sao xã hội và nền kinh tế vận hành dựa trên niềm tin của người tiêu dùng.

"Vấn đề là Vinfast đang muốn IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng - PV) tại phương Tây nên vụ IPO chắc sẽ ảnh hưởng. Định giá 50 tỉ đô vốn đã quá cao cho ngành sản xuất xe hơi, thêm vấn đề ethical (đạo đức) này nữa thì chỉ cần một bài báo tiếng Anh tường thuật lại vụ việc đăng lên mấy diễn đàn kiểu như Reddit thôi thì chắc coi như xong. Nhưng có lẽ IPO không phải là mục tiêu mà chỉ là công cụ để khuyếch trương trong nước," ông Hào đánh giá.

Từ Mỹ, nhà báo Thuc Pham cũng bình luận trên Facebook cá nhân về hành động của VinFast:

"Không tôn trọng khách hàng, không cầu thị, lắng nghe, nhận lỗi, sửa lỗi mà chỉ thích lấy thịt đè người chỉ tổ chuốc lấy sự bất bình và căm ghét, mình không nghĩ là có thể lớn mạnh được."

Một số khác còn liên hệ vụ việc với chuyện tập đoàn Tân Hiệp Phát và "vụ án con ruồi".

Trong sự việc bắt đầu vào tháng 12/2014, ông Võ Văn Minh đã trình báo việc phát hiện con ruồi trong chai nước Number 1 của Tân Hiệp Phát. Ông Minh sau đó đã yêu cầu Tân Hiệp Phát đưa 1 tỉ đồng, nếu không sẽ kiện. Sau khi hai bên thương lượng không thành công, Tân Hiệp Phát đã nhờ đến công an xử lý. Kết quả là công an kết luận ông Minh phạm tội cưỡng đoạt tài sản, bị đề nghị truy tố. Tới tháng 8/2016, ông Minh bị tuyên án 7 năm tù.

Bảy năm tù vì chai nước ngọt 'có ruồi'

Bắt nghi phạm 'tống tiền Tân Hiệp Phát'

Việc Tân Hiệp Phát tố cáo ngược ông Minh gây ra nhiều ý kiến trái ngược. Và nhiều phân tích sau đó cho rằng dù ông Minh vào tù, nhưng Tân Hiệp Phát bị thiệt hại nặng về kinh tế do mất niềm tin của người tiêu dùng.

Trở lại vụ việc giữa VinFast và GoGo TV, nhiều người cũng cho rằng hành động của VinFast sẽ khiến nhiều người e dè hơn khi sử dụng sản phẩm của công ty này.

Bên cạnh các ý kiến cho rằng VinFast đã hình sự hóa một vụ việc mà lẽ ra họ có thể khéo léo hơn để lấy điểm, cũng có những ý kiến ủng hộ công ty này, với những ý kiến kiểu như "sản phẩm nào mà chẳng có lỗi", "VinFast cần hành động mạnh mẽ để bảo vệ niềm tự hào của Việt Nam".

VINFAST ĐÂU CÓ MÉC CÔNG AN, MÀ LÀ SAI BẢO CÔNG AN LÀM VIỆC

JACKHAMMER NGUYỄN/ TD 5-4-2021

Một khách hàng mua xe hơi của Vinfast, sau một thời gian sử dụng, đã than phiền về lỗi của xe, làm mất uy tín công ty. Công an bèn “làm việc” ngay với khách hàng này, như là một vụ án an ninh quốc gia hay là một vụ án hình sự, rất kinh hoàng. Người ta cho rằng Vinfast đã méc công an.

Tạp chí Luật khoa gọi chuyện méc công an đó là một loại văn hóa của xã hội Việt Nam hiện nay.

Tôi cho rằng Vinfast không méc công an, mà là sai bảo công an, và đây không phải là văn hóa, mà là một định chế mang tính hệ thống.

Các viên công an phường

Nếu bạn sống ở Việt Nam vài năm, trong khoảng thời gian từ năm 1990 đến nay, bạn có đủ kinh nghiệm để không phải ngạc nhiên về hình ảnh các nhân viên công an vào ra các doanh nghiệp, dù đó là một tiệm chạp phô ở góc phố, một cửa hàng sang trọng trên đường Đồng Khởi, một “tổ hợp” sản xuất xà bông rẻ tiền ở xã, hay một công ty vận tải… Tất cả những doanh nghiệp tôi vừa kể đều là tư nhân và công an dĩ nhiên là người của nhà nước.

Các viên công an vào ra những chốn nói trên để làm gì? Họ vào đó để “nắm bắt quần chúng”, tức là tạo mối quan hệ với doanh nghiệp. Họ là “công an” mà, tức là an ninh công cộng, họ có nhiệm vụ giữ gìn an ninh; thế nhưng, ai tinh mắt sẽ thấy họ ra vào có lịch hẳn hoi và nếu để ý kỹ hơn nữa, bạn có thể thấy họ đi ra… với bàn tay đút túi quần!

Doanh nghiệp chính là nguồn thu của họ. Và ngược lại họ sẽ bảo vệ cho doanh nghiệp, hay nói chính xác là “bảo kê”. Ngoài công việc chính, lãnh lương nhà nước, công an ở Việt Nam còn kiêm thêm nghề “bảo kê” cho các doanh nghiệp. Và thu nhập từ công việc phụ này đôi khi còn cao hơn thu nhập từ việc chính.

Thường đây là các viên công an địa phương, công an phường, có khi cấp quận, nằm trong hệ thống công an trị, hay toàn trị bao trùm mọi lãnh vực đời sống của người dân Việt Nam. Nhưng hệ thống này không chỉ có công an quận, phường, hay công an sát vách nhà bạn ở “tổ dân phố”, mà có cả các nhân vật chóp bu là các viên công an rất nổi tiếng, như là Nguyễn Tấn Dũng, Phạm Minh Chính, Trần Đại Quang… chưa kể loại tép riu như Thượng tá tình báo Vũ “nhôm”.

Nếu bạn hiểu rõ mối quan hệ … đút túi quần của các viên công an cấp thấp và các doanh nghiệp mà tôi vừa kể, thì bạn sẽ không ngạc nhiên gì hết về chuyện công ty Vinfast “méc công an” vừa rồi.

Với việc bảo kê của công an ở cấp phường thì ta sẽ thấy các viên công an tay đút túi quần, ở cấp phục vụ cho Vinfast thì phải hoành tráng hơn chứ!

Từ “thanh gươm và lá chắn” đến bảo kê

Các chính quyền độc đảng như Cộng sản Việt Nam không giấu giếm rằng, lực lượng công an là xương sống của chế độ. Cách đây vài năm, có thông tin vô tình tiết lộ từ chính phủ Bắc Kinh, cho thấy ngân khoản hàng năm dành cho Bộ Công an nước này, cao hơn cả quân đội. Tức là bảo vệ chế độ tốn nhiều chi phí hơn bảo vệ an ninh quốc gia. Ở Việt Nam người ta không biết chính xác các con số này là bao nhiêu, nhưng khả năng ngân sách dành cho Bộ Công an cũng vô cùng lớn.

Thế rồi chủ nghĩa tư bản tới, đô la Mỹ tới và được Đảng chấp nhận, được chế độ chấp nhận, và rồi công an phải bảo vệ chủ nghĩa tư bản, bảo vệ đô la Mỹ là đúng rồi!

Thật ra, câu chuyện Vinfast “méc công an” vừa là sự thể hiện của chế độ công an trị trong cái gọi là “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”, vừa là chủ nghĩa tư bản thân hữu (crony capitalism). Đâu phải ai cũng có thể méc công an như Vinfast đâu, mà phải là những chủ nhân ông có quan hệ rộng và cao, chứ chẳng phải loại tầm thường.

Công an thời Đảng trị đã tìm ra được phương cách sống hùng, sống mạnh hiện nay. Một mặt là công an tự tổ chức doanh nghiệp, vừa có doanh nghiệp vừa “làm luật” thì ai chơi cho lại; mặt khác, họ ra sức bảo kê cho các chủ nhân ông “tư bản thân hữu” bồ bịch này.

Mà chủ nghĩa tư bản thân hữu ở Việt Nam đang lên như diều gặp gió. Sự trơ trẽn của chủ nghĩa tư bản bồ bịch này ngày càng lớn, việc bổ nhiệm Nguyễn Hồng Diên, con rể đại gia Trần Văn Sen, làm Bộ trưởng Bộ Công thương, việc Vinfast “méc công an”, thật ra là sai bảo công an, là biểu hiện cho sự trơ trẽn đó.

Vingroup, là công ty mẹ của Vinfast, đi từ chỗ tinh vi như thao túng bộ máy truyền thông nhà nước, rút những bài báo “bất lợi” cho mình, “vận động” các “chuyên gia” viết bài có lợi cho mình, đến chỗ dùng công an như đầy tớ. Chỉ cách đây vài năm, phụ huynh học sinh ở một trường học do Vingroup làm chủ ở Hà Nội, bị công an “làm việc” vì đã dám phàn nàn về trường này.

Thời ông thủ tướng công an Nguyễn Tấn Dũng còn huy hoàng, báo chí Việt Nam hết sức ca ngợi mong muốn thực hiện mô hình Chaebol của Hàn Quốc ở Việt Nam. Chaebol là mô hình mà các đại tập đoàn kinh tế, các nhà tài phiệt giữ vai trò chính trị, như tập đoàn Hyundai, Daewoo… bên Hàn. Nhưng “đồng chí X” chưa kịp thực hiện giấc mơ Chaebol Việt Nam thì đã phải “về vườn làm người tử tế”. Các “quả đấm thép” của thủ tướng hóa ra là các ổ tham nhũng, liên tục đổ bể như Vinashin, Vinalines, Tập đoàn Dầu khí VPN, Gang thép Thái Nguyên…

Mô hình Cheabol Hàn Quốc cũng phải đối đầu với những vụ nhũng lạm của các tập đoàn Daewoo, Hyundai, Samsung,… nhưng Hàn Quốc đã thoát khỏi chế độ độc tài để xây dựng được các định chế độc lập, kiểm soát quyền lực có hiệu quả. Các tay tư bản bồ bịch, cả các chính khách cao cấp nhất cỡ tổng thống cũng phải xộ khám.

Với sự cai trị độc đảng tại Việt Nam, mà xương sống của nó là chế độ công an trị, công an bảo kê, những chuyện trơ trẽn như Vinfast sẽ còn xảy ra nhiều trong tương lai.

Và đương kim thủ tướng Việt Nam cũng là một ông công an đó!

'KIỆN RA CÔNG AN' VÀ KIỆN RA TÒA

TRỊNH HỮU LONG/ LK/TD 6-5-2021


Quang cảnh một phiên tòa dân sự ở Lạng Sơn. Ảnh: Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Lạng Sơn

Nhiều người nói Vinfast đã “kiện” khách hàng ra công an rồi từ đó sẽ ra tòa giải quyết, không có gì gọi là rùng rợn hay không văn minh ở đây cả.

Đó là cách họ đáp trả cho quan điểm của những người cho rằng nhẽ ra Vinfast nên kiện khách hàng ra tòa thay vì “méc công an”.

Theo cách giải thích của những người ủng hộ Vinfast, có thể hiểu theo hai hướng.

Một là, kiện ra công an là cơ sở đầu tiên để ra tòa giải quyết. Như vậy, công an là sẽ đầu mối đầu tiên để hai bên gặp nhau tại tòa và xử lý tranh chấp của mình.

Hai là, có thể họ đang nghĩ rằng cơ quan công an sẽ giải quyết vụ việc riêng rẽ, và bản thân cơ quan tòa án cũng sẽ giải quyết vụ việc trong phạm vi quyền năng của mình.

Cả hai cách hiểu này đều có vấn đề.

Vậy “kiện ra công an” và “kiện ra tòa” thì khác gì nhau?

Thực ra luật không có khái niệm “kiện ra công an”. Đó là lối nói dân dã. Đã kiện thì chỉ có kiện ra tòa dân sự hoặc tòa hành chính. Kiện là việc nhờ tòa phân xử một vụ việc dân sự hoặc hành chính. Công an không phải cơ quan phân xử để mà tới đó kiện được.

Khi đã đụng tới công an thì nghĩa là bạn muốn đẩy vụ việc theo một hướng khác: hướng vụ án hình sự.

Như vậy, ở đây ta có ba con đường để giải quyết một xung đột theo pháp luật: dân sự, hành chính, và hình sự.

Ta tạm gác con đường khởi kiện hành chính sang một bên vì vụ Vinfast – Trần Văn Hoàng không liên quan tới cơ quan nhà nước hay quyết định hành chính nào để mà phải tính đến con đường khởi kiện hành chính. Ta xem xét con đường dân sự và con đường hình sự.

Khởi kiện dân sự

Nhiều người nói rằng Vinfast nên học các hãng xe ở các nước văn minh là xin lỗi khách hàng, chăm sóc khách hàng chu đáo, nếu có tranh chấp gì quá đáng lắm thì hãy khởi kiện dân sự.

Khởi kiện dân sự thì phải đâm đơn kiện trực tiếp ra các tòa án dân sự, nơi chuyên xét xử những tranh chấp liên quan đến hợp đồng, hôn nhân, lao động, sở hữu trí tuệ, bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, v.v. Bộ luật Dân sự và Bộ luật Tố tụng Dân sự là hai văn bản bạn cần đọc.

Vụ Vinfast – Trần Văn Hoàng rơi vào trường hợp tranh chấp về hợp đồng mua xe, bảo dưỡng xe ô-tô và tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do gây tổn hại uy tín.

Bản chất của tranh chấp dân sự là nó liên quan đến lợi ích tư, chứ không phải lợi ích công cộng như an ninh quốc gia hay tính mạng, tài sản của công dân.

Quá trình giải quyết một tranh chấp dân sự cũng có thể qua con đường hai bên tự thỏa thuận, trọng tài, hay các trung gian hòa giải khác, không nhất thiết phải ra tòa.

Khi tòa dân sự đã thụ lý rồi thì hai bên vẫn có thể rút đơn, tự thỏa thuận với nhau, hoặc hòa giải tại tòa. Đó gọi là nguyên tắc quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự. Nó dựa trên cơ sở là đây là chuyện riêng giữa các đương sự, tòa chỉ can thiệp khi được đương sự yêu cầu.

Khi giải quyết vụ việc tại tòa, về cơ bản nghĩa vụ chứng minh thuộc về các đương sự, chứ tòa hay các cơ quan nhà nước không có nghĩa vụ điều tra, chứng minh giúp cho ai, trừ một số trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 97 và 106 của BLTTDS.

Phán quyết dân sự cũng chỉ ảnh hưởng tới các yếu tố nhân thân (uy tín, danh dự, hình ảnh…) và tài sản (trong trường hợp phải bồi thường, hoàn trả tài sản…). Việc thi hành án dân sự là bổn phận của các bên liên quan và cơ quan thi hành án dân sự, chứ không liên quan tới… trại giam hay công an.

Và ngay cả khi tòa dân sự đã tuyên án, hai bên vẫn có thể thỏa thuận về việc có thi hành án hay không, nếu có thì thi hành một phần hay toàn bộ bản án, và thi hành án như thế nào. Xin tham khảo thêm Luật Thi hành án Dân sự.

Trong suốt quá trình tố tụng dân sự đó, có thể thấy lực lượng công an không có bất kỳ vai trò nào để mà “kiện ra công an rồi ra tòa giải quyết” cả.

“Kiện ra công an”

Như đã nói, pháp luật không có khái niệm “kiện ra công an”. Đã đụng đến công an thì chỉ có thông qua thủ tục tố giác, báo tin tội phạm. Lý do đơn giản là công an không phải người bảo vệ cho lợi ích tư của các cá nhân, doanh nghiệp, nói đơn giản là không phải người gác cổng cho nhà riêng của bạn. Họ bảo vệ lợi ích công cộng, tức là lợi ích của một cộng đồng xã hội. (Xem thêm Bộ luật Hình sự và Luật Công an Nhân dân).

Ví dụ:

– Khi bạn giết một người, bạn không chỉ tước đoạt tính mạng của riêng người đó, bạn còn tạo ra một mối đe dọa đến tính mạng của tất cả các thành viên khác của xã hội.

– Khi bạn cướp tài sản, bạn không chỉ tước đoạt tài sản của riêng người đó, mà còn tiềm tàng sẽ cướp của bất kỳ ai trong xã hội mà bạn có thể cướp.

Đó là lý do người ta phải làm hai việc: cách ly bạn với xã hội ngay lập tức nếu cần thiết và trừng phạt bạn. Bộ luật Tố tụng Hình sự nói riêng và các luật trong lĩnh vực hình sự nói chung sẽ được áp dụng trong quá trình này.

Bản chất của vụ án hình sự là xem xét trừng phạt một công dân (và cả pháp nhân) bằng vũ lực của nhà nước. Tính chất cưỡng chế ở đây là hoàn toàn rõ ràng chứ không còn mang màu sắc tự do thỏa thuận như trong vụ việc dân sự nữa.

Khi tố giác ra công an thì họ tiếp nhận thông tin, sau đó tiến hành xác minh, điều tra sơ bộ. Sau đó, nếu thấy có dấu hiệu của tội phạm thì họ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, bắt tạm giam bị can, triệu tập các bên liên quan, v.v. Quá trình này sẽ kết thúc với việc ban hành bản kết luận điều tra, gửi sang Viện Kiểm sát Nhân dân đề nghị truy tố bị can ra tòa án hình sự.

Viện kiểm sát đi theo cơ quan đi ra trong suốt quá trình nói trên. Nếu họ quyết định truy tố thì bị can phải ra tòa hình sự và khi đó trở thành bị cáo.

Phán quyết của một phiên tòa hình sự là tuyên bố bạn có tội hay không có tội, nếu có tội thì phải chịu hình phạt như thế nào (tử hình, phạt tù, phạt tiền, trục xuất). Nếu bạn gây thiệt hại cho người khác khi phạm tội thì còn phải bồi thường thiệt hại – đây là khía cạnh dân sự của một vụ án hình sự. Xin đọc thêm Luật Thi hành án Hình sự.

Như vậy, lá đơn tố giác tội phạm của Vinfast, trong trường hợp xấu nhất, có thể dẫn đến án tù cho khách hàng Trần Văn Hoàng. Khi bạn đã tố giác rồi thì cơ bản là không thể rút đơn, và nếu có rút thì cũng không có nghĩa là công an dừng xác minh, điều tra, không có nghĩa là người bị tố giác sẽ không bị xét xử. Lý do rất đơn giản: công an có nghĩa vụ phòng, chống tội phạm, ngăn ngừa những hành vi gây tổn hại đến lợi ích chung của xã hội. Vụ án hình sự là việc giữa nhà nước với công dân, chứ không còn là việc riêng giữa người tố giác và người bị tố giác nữa. Vì thế, bạn rút đơn tố giác hay không cơ bản không làm thay đổi cách công an xử lý vụ việc, trừ một số trường hợp đặc biệt (Điều 155 – BLTTHS).

Vụ việc Vinfast – Trần Văn Hoàng lại không rơi vào trường hợp đặc biệt nào như trên, do đó, Vinfast có rút đơn thì về mặt pháp lý, công an vẫn có thể khởi tố vụ án, khởi tố bị can với ông Trần Văn Hoàng.

***

Như vậy, với vụ việc này, câu hỏi đầu tiên cần phải đặt ra là nó là vụ dân sự hay vụ hình sự?

Việc một khách hàng phát ngôn về chất lượng của sản phẩm mà mình mua, về bản chất, là một vấn đề dân sự. Không có lợi ích công cộng nào bị tổn hại vì phát ngôn này. Chỉ có lợi ích tư nhân, cụ thể là của Vinfast, bị tổn hại.

Chuyện phát ngôn của khách hàng đúng hay sai thì hậu xét, yếu tố đó không làm ảnh hưởng tới bản chất dân sự của vụ việc.

Tranh chấp giữa Vinfast và khách hàng Trần Văn Hoàng, do đó, chỉ nên được giải quyết qua con đường dân sự: thỏa thuận, trọng tài hay tòa án dân sự. Việc tố giác Trần Văn Hoàng ra công an được gọi là hành vi hình sự hóa một vụ việc dân sự. Rất tiếc, luật Việt Nam hiện nay đang có nhiều điều khoản hình sự hóa các quan hệ dân sự, tạo điều kiện cho các công ty như Vinfast mượn tay công an để trừng phạt khách hàng của mình.

Nếu một hãng xe ô-tô có thể yêu cầu công an bảo vệ lợi ích riêng của mình thì chủ một cửa hàng bánh đúc có thể yêu cầu tương tự khi có khách chê bánh dở không?

Hỏi tức là trả lời.

ÔNG HOÀNG GoGo TV PHẢN BIỆN  VỀ ĐƠN TỐ CÁO CỦA VINFAST

LÊ NGỌC LUÂN/ TD 8-5-2021


Ông Hoàng và chiếc xe VinFast trong clip đăng tải ngày 28/4. Ảnh chụp màn hình.

Đại diện truyền thông VinFast có ý kiến trên báo Zing cho rằng Ông Trần Văn Hoàng – Chủ kênh YouTube GoGo TV đăng clip chiếc xe mua của VinFast phản ánh sai sự thật và đây là ý kiến chính thức của Thân chủ chúng tôi.

Với tư cách là luật sư bảo vệ cho ông Hoàng, Công ty Luật GOLD KEY đã khẩn cấp gửi văn bản đến Hội bảo vệ người tiêu dùng đề nghị lên tiếng bảo vệ cho ông Hoàng trước cáo buộc của VinFast theo đúng quy định của pháp luật. Chúng ta chờ xem ý kiến của Hội về chiếc xe bị lỗi nhưng khi người tiêu dùng phản ánh thì bị tố cáo. Điều đó gây bất an và hoang mang cho những người tiêu dùng khác vì họ có quyền phản ánh, đánh giá sản phẩm có lỗi từ nhà sản xuất. Điều này được minh thị rõ ràng tại Luật bảo vệ người tiêu dùng.

Thông qua bài viết này, tôi cũng có ý kiến chính thức vì quá nhiều người hỏi và trên mạng lan truyền những thông tin không đúng về tôi. Trong đó có nhiều Nick Facebook ảo và cả thật cho rằng tôi là luật sư bảo vệ cho những người như mẹ Nấm, cụ Kình… trong khi tôi không phải là luật sư của họ. Với tư cách cá nhân, tôi tin các luật sư tại Việt Nam đều trân trọng về những luật sư đồng nghiệp đã từng bào chữa cho mẹ Nấm (chị Quỳnh) hay cụ Kình…

Trách nhiệm đạo đức của người luật sư không được phép từ chối Thân chủ nếu không có lý do chính đáng. Nếu người dân nào (không may vướng vòng lao lý và bị cáo buộc trước bất kỳ hành vi gì, dù đó là hành động thế nào) tin tưởng nhờ, các luật sư vẫn sẵn sàng đứng ra biện hộ dù có gặp khó khăn hay nguy hiểm.

Và tôi nghĩ, những người người luật sư Việt Nam luôn trong tâm thế bảo vệ cho người yếu thế, họ là người cần và đáng được bảo vệ.

P/S: Để đảm bảo tối đa quyền lợi hợp pháp cho Thân chủ trong vụ việc này. Tôi tạm thời chỉ chia sẻ như vậy. Thay mặt Thân chủ của mình, tôi trân trọng gửi lời cảm ơn đến tất cả những động viên, chia sẻ với ông Trần Văn Hoàng – một chàng trai trẻ hài hước đầy chân thành.

'MỘT XÃ HỘI BẤT ỔN' QUA SỰ VIỆC VINFAST TỐ CÁO KHÁCH HÀNG  RA CÔNG AN

CAO NGUYÊN/ RFA/ BVN 8-5-2021

Tuần này, vụ việc hãng sản xuất ô tô VinFast ở Việt Nam tố cáo khách hàng than phiền về sản phẩm của hãng ra công an với lý do đăng tải những bình luận không tốt về chất lượng của xe hơi VinFast lên kênh YouTube cá nhân, đã tạo ra rất nhiều ý kiến trái chiều.

Một Tiến sỹ luật nhận định với RFA rằng việc công an nhúng tay ngày càng nhiều vào các bất đồng dân sự cho thấy xã hội Việt Nam ngày càng “bất ổn”.

Vụ việc khởi đầu khi chủ kênh YouTube GogoTV, ông Trần Văn Hoàng, hồi cuối tháng Tư đăng tải một video chỉ ra các lỗi của chiếc Lux A 2.0 mà mình đã mua gần 1 tỷ đồng của hãng VinFast.

Vào ngày 2/5, VinFast tuyên bố trên Fanpage đã gởi đơn tố cáo ông Hoàng do đăng thông tin “không đúng sự thật”, gây thiệt hại về “uy tín và vật chất” cho thương hiệu VinFast. Đồng thời hãng này cho biết cơ quan công an đã tiếp nhận đơn tố cáo và có lịch mời YouTuber Trần Văn Hoàng lên làm việc.

Ngày 5/5, ông Hoàng thông báo trên kênh YouTube của mình rằng đã nhờ Luật sư bảo vệ quyền lợi của mình. Ông nói trên video rằng:

“Nhận thấy đây là vấn đề mang tính pháp lý nhưng mình chỉ là bên người tiêu dùng đang thắc mắc với bên bán hàng, nhà sản xuất mà không nhận được câu trả lời mà chỉ nhận đơn tố cáo nên mình cần có một tổ chức am hiểu về pháp luật để đứng ra bảo vệ cho người tiêu dùng như mình”

Kết thúc video, chủ kênh YouTube GoGo TV chia sẻ ông mong muốn hai bên sẽ tìm được tiếng nói chung và sự việc kết thúc sớm nhất có thể.

Làn sóng tranh cãi

Giải quyết vấn đề bằng cách “báo công an” của hãng ô tô VinFast tạo nên một làn sóng tranh cãi trên mạng xã hội. Nhiều chuyên gia cũng bày tỏ quan điểm của mình về vụ việc này. Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp nói với RFA từ Hà Nội rằng cách giải quyết vấn đề của VinFast cho thấy nhận thức của doanh nghiệp này rất yếu kém, sai lệch:

“Tốt nhất là VinFast nên gặp người ta. Hai bên cùng giải quyết cho êm đẹp. Nếu xe hư hỏng thì sửa cho người ta. Nhưng mà bây giờ lại báo công an thì nó không hay một tí nào cả. Nó sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín cũng như hình ảnh của công ty VinFast. Có thể nói là nhận thức của doanh nghiệp này rất thấp.

Nhờ cậy vào công an có lẽ vì hai lý do. Một là người ta nghĩ rằng công an có thể làm mọi chuyện, kể cả những chuyện không thuộc thẩm quyền của họ. Đó là nhận thức rất kém, sai lệch.

Thứ hai, về mặt tham nhũng mà nói thì có những người người ta nghĩ là có thể dùng tiền sẽ sai bảo được công an.”

Từ Hoa Kỳ, Tiến sỹ luật Cù Huy Hà Vũ nhận định hành động báo công an cho thấy VinFast muốn ém nhẹm những lỗi của chiếc xe. Việc đó có thể gây nguy hiểm cho tình mạng của cả cộng đồng sử dụng xe của hãng này:

“Bất kỳ ai, mà đặc biệt trong trường hợp này là người tiêu dùng đều có quyền đưa ra công luận những lỗi của sản phẩm mà mình mua, để từ đó hoặc là nhà sản xuất phải bồi thường hoặc phải sửa ngay những cái lỗi đó, để đảm bảo cho cả một cộng đồng người tiêu dùng.

Vấn đề thứ hai, không những không cảm ơn người đã phát hiện ra lỗi, mà còn báo công an, tức là VinFast đã có hành vi hình sự hóa của việc dân sự. Cái chuyện đó về mặt đạo đức của nhà sản xuất là rất đáng chê trách.

Thứ ba, thậm chí tôi còn thấy trong việc VinFast báo công an để mà mà dập tắt tiếng nói của người phát hiện ra các lỗi thì nó còn có dấu hiệu hình sự. Tức là VinFast đã cố tình gây thiệt hại cho khách hàng bằng cách ém nhẹm những cái lỗi xe do VinFast sản xuất.

Một sản phẩm bình thường thì có thể có lỗi mà không gây nguy hiểm cho tính mạng con người. Trong khi cái xe, nếu có lỗi thì không những gây nguy hiểm cho tính mạng của người trực tiếp lái xe mà thậm chí là cho những người cùng đi xe. Nên cái việc mà VinFast tìm cách ém nhẹm, báo công an là một hành vi tôi kết luận là tội ác.”

Trên Fanpage Đài Á châu Tự do, tin tức về sự kiện này thu hút gần 1.200 bình luận, ý kiến của độc giả. RFA xin trích đăng một số quan điểm như sau:

Độc giả Rikki: “Chưa từng thấy luôn. Khách hàng khiếu nại thì trước tiên là trả lời và kiểm tra lại sản phẩm của mình, chứ đâu ra kiểu kiện ngược khách vậy! Xin lỗi chưa cần biết ai đúng ai sai nhưng VinFast đã mất một lượng khách hàng lớn rồi đó! Chả ai muốn bỏ tiền ra mua đồ để rồi khi có thắc mắc, khiếu nại lại phải lên hầu toà.”

Độc giả Hoa Nguyễn: “Ở nước ngoài chỉ cần nghe loại xe của họ có vấn đề là ngay lập tức cho điều tra và thu hồi sửa chữa tất cả cho khách hàng miễn phí, mà còn xin lỗi. Sao ở Việt Nam ngộ vậy, từ người khách hàng trở thành tội phạm.”

Độc giả Phạm Văn Hải: “Nếu Hoàng đưa tin đúng sự thật thì không sợ. Có thể kiện ngược lại VinFast vì xe và dịch vụ kém chất lượng, ảnh hưởng xấu đến quyền lợi khách hàng.”

Độc giả Võ Thịnh: “Người tiêu dùng ngày nay cũng khôn ra rồi. VinFast nên giải quyết cho khéo để thương hiệu Việt vươn ra thế giới. Đừng để cộng đồng mạng và cũng là người tiêu dùng phản ứng mạnh thì tương lai sẽ mệt hơn”

Độc giả Nguyễn Công Hoa: “Đây là vụ việc dân sự mà sao lại có dính công an vô đây!”

Cơ sở pháp lý

Một thạc sỹ từng học Đại học Luật ở Việt Nam, yêu cầu không nêu tên vì lý do an toàn, cho biết xét về cơ sở pháp lý, VinFast hoàn toàn có quyền tố cáo ra công an nếu thấy ông Hoàng cố tình đăng thông tin sai sự thật, gây hậu quả cho doanh nghiệp của mình:

“VinFast có quyền tố giác tội phạm mà. Nó có cơ sở nếu có bằng chứng cụ thể là người dùng cố tình đăng thông tin sai sự thật và có hậu quả xảy ra, theo điều 156 Bộ luật Hình sự (BLHS).

Nói chung là phải có chứng cứ về tính cố ý và về hậu quả. Mà nếu có bằng chứng chứng minh người dùng cố tình nói sai để tạo dư luận rồi gây thiệt hại cho Vin thì Vin nhờ công an là không sai.”

Theo khoản 1, điều 156 BLHS năm 2015 quy định về Tội vu khống rằng: Người nào thực hiện hành vi bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, thì bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.

Tuy nhiên, cụ thể trong vụ việc này, ông cho rằng VinFast bị dư luận chỉ trích vì đã làm quá sự việc lên:

“Chuyện này là quan hệ dân sự mua bán hàng hoá thôi mà. Người dùng phàn nàn sản phẩm thôi. Nó có thể đính chính gì đó. Chứ báo công an là liên quan đến hình sự. Nó sẽ thay đổi hoàn toàn góc nhìn trong vụ việc.”

Ở góc độ khách hàng, ông cho biết trong Luật Bảo vệ người tiêu dùng, điều 8 quy định rõ Người tiêu dùng có quyền “Góp ý kiến với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ về giá cả, chất lượng hàng hóa, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung khác liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và có quyền được tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn kiến thức về tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ.”

Công an “nhúng tay” vào hoạt động dân sự thể hiện một xã hội bất ổn

Theo ông Cù Huy Hà Vũ, chuyện VinFast báo công an để dập tắt tiếng nói của khách hàng, qua đó có thể gây thiệt hại đến sức khoẻ, tính mạng, lợi ích của cộng đồng người tiêu dùng, cho thấy rõ ràng là ở Việt Nam đang càng ngày càng dùng nhiều biện pháp bạo lực để mà trấn áp những người cất lên tiếng nói trung thực. Trong trường hợp này, nó không liên quan đến gì chính trị mà chỉ đơn thuần là kinh tế:

“Tóm lại, quan điểm của tôi là mọi việc từ dân sự cho đến chính trị, kinh tế đều cần phải được giải quyết bằng con đường tòa án.

Theo tôi, cái quan điểm bất kỳ chuyện gì cũng ra báo công an nó chỉ nằm trong đầu óc của những kẻ có quyền lực, hoặc có mối quan hệ làm ăn với giới chức nhà nước mà cụ thể là với công an. Họ dùng biện pháp đó để bảo vệ quyền lợi xấu xa của họ, chứ còn nếu là quyền lợi chính đáng thì họ phải đưa ra tòa với tất cả các bằng chứng.

Và cho đến bây giờ, việc công an ngày càng vào cuộc, ngày càng tham gia vào việc đàn áp những tiếng nói phản biện từ xã hội cho đến kinh tế, cho thấy rằng xã hội Việt Nam ngày càng bất ổn. Một xã hội ổn định bao giờ cũng dựa trên việc xử lý các vấn đề dân sự bằng tòa án nếu có xảy ra bất đồng.”

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo chí trong nước hôm 6/5, người đại diện VinFast khẳng định rằng VinFast luôn coi "khách hàng là trung tâm”. Doanh nghiệp này đã rất cầu thị và tích cực giải quyết tất cả các lỗi được xác định là đúng ngay tại thời điểm vào xưởng cho khách hàng. Chính vì tôn trọng và bảo vệ quyền lợi tối thượng của khách hàng nên VinFast càng phải kiên quyết làm rõ theo hướng công khai minh bạch. Trong vụ việc này, cực chẳng đã hãng ô tô này mới phải viện đến pháp luật.

Theo kế hoạch, VinFast sẽ kinh doanh ở thị trường Mỹ vào cuối năm nay. Trả lời Reuters hôm 4/5, VinFast cho biết đây là lần đầu tiên hãng báo cáo với cơ quan chức năng để bảo vệ danh tiếng của mình và khách hàng. Đồng thời khẳng định họ cũng sẽ yêu cầu các “cơ quan chức năng” của Mỹ bảo vệ quyền lợi nếu một sự cố tương tự xảy ra.

C.N.

Nguồn: RFA Tiếng Việt

VẬY RỒI BÁN XE Ở MỸ THÌ SAO ? KHÁCH HÀNG MỸ LIỆU HỒN À ?

PHẠM LÊ ĐOAN/BVN 9-5-2021

VNTB – Vậy rồi bán xe ở Mỹ thì sao? Khách hàng Mỹ liệu hồn à?

Thay vì ‘dọa’ đưa ra tòa dân sự, VinFast chọn ‘hình sự hóa’ để ‘trị’ khách hàng dám ‘chê’- ‘trách’  xe hơi  để ‘bịt miệng’ khách hàng?

Nhà sản xuất xe hơi VinFast đưa ra lời hăm dọa gián tiếp với tất cả các khách hàng như sau:

“Từ ngày 20/4/2021 đến ngày 28/4/2021, ông Trần Văn Hoàng, chủ kênh YouTube GogoTv (455.000 người theo dõi) đã sản xuất và đăng tải clip có nội dung không đúng sự thật về chất lượng xe VinFast Lux A2.0, gây hoang mang cho người dùng và ảnh hưởng tới uy tín của VinFast.

Hành vi sản xuất và lan truyền thông tin sai sự thật của ông Trần Văn Hoàng (chủ kênh YouTube Gogo TV) đã gây thiệt hại về uy tín và vật chất cho thương hiệu VinFast, đồng thời gây bất an cho những khách hàng khác của hãng. Mặc dù ông Trần Văn Hoàng đã tự gỡ bỏ các clip trên, nhưng chúng tôi đã lưu đầy đủ bằng chứng và gửi cùng đơn tố cáo ra cơ quan công an. Cơ quan Công An đã tiếp nhận đơn tố cáo và có lịch mời ông Hoàng lên làm việc.

Một lần nữa, VinFast khẳng định luôn lắng nghe và sẵn sàng kiểm tra, xử lý mọi vấn đề cho khách hàng trong quá trình sử dụng. Nhưng chúng tôi cũng kiên quyết làm rõ đến cùng các hành vi sai trái, gây ảnh hưởng tới thương hiệu, và đặc biệt là gây lo lắng, hoang mang cho cộng đồng người dùng. Đây là cách để VinFast thể hiện sự tôn trọng và mong muốn bảo vệ quyền lợi tối thượng của những khách hàng chân chính”.

Đe dọa hình sự ở đây của VinFast có thể từ căn cứ vào “Điều 331. Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

.

Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm”.

Sao lại dọa ‘méc’ công an

Tài khoản facebook Phạm Thị Mỹ Hậu cho biết đã xem hết clip của người mua.

“Chuyện lỗi mặt hàng là vấn đề rất bình thường, quan trọng vẫn là chế độ chăm sóc khách hàng hậu mãi. Với tư cách người mua mình chỉ để ý đến lỗi sản phẩm được nêu ra tầm 3 phần, 7 phần sẽ đánh giá qua cách chăm sóc khách hàng của hãng để quyết định có sử dụng sản phẩm của họ không.

Anh nhà cũng bảo nếu về Việt Nam sẽ chọn mua xe của VinFast nên mình sẽ theo dõi vụ việc để cân nhắc. Không hiểu lắm định nghĩa khách hàng chân chính của VinFast là gì,nhưng thật sự hy vọng VinFast giải quyết vụ việc êm đẹp và tôn trọng bảo vệ quyền lợi cho mọi khách hàng, người chi tiền để được sử dụng dịch vụ một cách tốt nhất” – tài khoản Phạm Thị Mỹ Hậu ‘góp ý’ trực tiếp ở bài viết của tài khoản ‘tích xanh’ của VinFast.

“Nếu cho rằng người ta làm thiệt hại thì khởi kiện ra tòa án đòi bồi thường chứ sao lại chơi méc công an!” – luật sư Hà Nguyên nhận xét.

Luật sư Hà Nguyên cho biết đơn giản nhất ở đây là cần làm rõ vì sao phía ‘ông lớn’ VinFast đã bất chấp quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cụ thể ở đây là Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng của Bộ Công thương đã có hướng dẫn trên trang web của tổ chức này ở phần “Giải quyết yêu cầu của người tiêu dùng”:

“Tranh chấp phát sinh giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ được giải quyết thông qua: a) Thương lượng; b) Hòa giải; c) Trọng tài; d) Tòa án.

Không được thương lượng, hoà giải trong trường hợp tranh chấp gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, lợi ích của nhiều người tiêu dùng, lợi ích công cộng”.

Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, giải thích chi tiết như sau: Khi thương lượng, người tiêu dùng có quyền gửi yêu cầu đến tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ để thương lượng khi cho rằng quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm tiếp nhận, tiến hành thương lượng với người tiêu dùng trong thời hạn không quá 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được yêu cầu.

Trong yêu cầu hòa giải, thì tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ và người tiêu dùng có quyền thoả thuận lựa chọn bên thứ ba là cá nhân hoặc tổ chức hòa giải để thực hiện việc hòa giải.

Tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện theo quy định của Chính phủ được thành lập tổ chức hòa giải để giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ.

Biên bản hòa giải phải có chữ ký của các bên tham gia hòa giải, chữ ký xác nhận của tổ chức, cá nhân tiến hành hoà giải và phải có các nội dung chính sau đây: a) Tổ chức, cá nhân tiến hành hòa giải; b) Các bên tham gia hòa giải; c) Nội dung hoà giải; d) Thời gian, địa điểm tiến hành hòa giải; đ) Ý kiến của các bên tham gia hòa giải; e) Kết quả hòa giải; g) Thời hạn thực hiện kết quả hòa giải thành.

Các bên có trách nhiệm thực hiện kết quả hòa giải thành trong thời hạn đã thỏa thuận trong biên bản hòa giải; trường hợp một bên không tự nguyện thực hiện thì bên kia có quyền khởi kiện ra Toà án để yêu cầu giải quyết theo quy định của pháp luật.

Về yêu cầu trọng tài, hiệu lực của điều khoản trọng tài: Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ phải thông báo về điều khoản trọng tài trước khi giao kết hợp đồng và được người tiêu dùng chấp thuận.

Trường hợp điều khoản trọng tài do tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ đưa vào hợp đồng theo mẫu hoặc điều kiện giao dịch chung thì khi xảy ra tranh chấp, người tiêu dùng là cá nhân có quyền lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp khác.

Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp tại trọng tài: Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp tại trọng tài được thực hiện theo quy định của pháp luật về trọng tài thương mại. Nghĩa vụ chứng minh trong giải quyết tranh chấp tại trọng tài được thực hiện theo quy định tại Điều 42 của Luật này.

Ỷ thế ‘ông lớn’ được ‘chống lưng’?

Tạm gác qua những ít nhiều rối rắm của ‘chê’ và ‘trách’, một cách đơn giản hơn, thật sự thì chuyện xe bị lỗi là rất đỗi bình thường. Ngay cả các hãng xe danh tiếng thế giới cũng đều xảy ra lỗi lầm chết người. Nó rất là phổ biến không phải chuyện hy hữu.

Nhưng ở đây, sự cầu thị, minh bạch thông tin và đưa ra cái lý do chính xác, là cái mà giới cộng đồng tài xế rất là muốn biết. Chia sẻ nó là một điều cùng nhau xây dựng. Khi minh bạch thì sẽ làm cho giới cộng đồng tài xế yên tâm, mà có một lựa chọn mới cho mình, một cái xe mới, chứ không phải là họ tìm hiểu để họ tẩy chay…

Phải chăng VinFast ỷ thế có ai đó chống lưng?

Nhà máy VinFast được khởi công xây dựng vào tháng 9 năm 2017 và hoàn tất trong vòng 21 tháng với công suất dự kiến cho hai giai đoạn được cho biết là 500.000 xe/ năm. Thời điểm đó, đích thân Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đến dự lễ khánh thành nhà máy này tại Hải Phòng vào tháng 6 năm 2019.

Phát biểu tại buổi lễ khánh thành nhà máy, ông Phúc đã nói: “Sự thần tốc trong việc xây dựng Nhà máy ôtô VinFast cho thấy một khát vọng lớn và cháy bỏng ngọn lửa nhiệt huyết trong những con người đã chung tay nhất trí làm nên một dự án có thể gọi là kỳ tích của ngành ô tô Việt Nam cũng như trên thế giới”.

Tân Phó Thủ tướng Lê Văn Thành lúc còn là Bí thư Thành ủy Hải Phòng đã không ngần ngại khi dùng chính ‘thương hiệu cá nhân’ của ông để quảng bá sản phẩm cho VinFast.

Một thương hiệu cùng được hai chính khách chóp bu khen tặng, ắt hẳn đó là những cầu chứng tin cậy, bởi vậy nên nếu mai này vận dụng điều luật 331 của Bộ Luật Hình sự để bắt bỏ tù khách hàng như ông Trần Văn Hoàng, cũng là dễ hiểu.

***

Theo ông Trần Văn Hoàng chia sẻ trong clip, chiếc VinFast Lux A2.0 cao cấp do ông sở hữu, có màu sơn ngoại thất trắng và mang biển số 66A-139.45, gặp những lỗi sau:

1. Cảm biến áp suất lốp: Chiếc Lux A2.0 của ông Hoàng hiện cảnh báo áp suất lốp trên bảng đồng hồ, chủ xe kiểm tra và xác nhận lốp vẫn trong trạng thái tốt, tuy nhiên xe vẫn hiện cảnh báo.

Lỗi này thường xảy ra nhất ở bánh trước bên phải và có thời điểm hiện cảnh báo áp suất lốp cả 4 bánh.

vinfast

2. Cần gạt mưa: Khi nổ máy, cần gạt mưa tự động gạt và tất cả phím chức năng trên vô-lăng (bao gồm cần điều chỉnh gạt mưa) bị vô hiệu hóa. Theo ông Hoàng, tại thời điểm xảy ra lỗi trời không mưa.

Sau khi tắt máy, cần gạt mưa dừng hoạt động. Nổ máy trở lại, tình trạng trên tiếp diễn. Ngoài ra, do không thể dùng chức năng phun nước rửa kính, ông Hoàng cho biết cần gạt mưa tự chạy khiến bề mặt kính lái bị nóng và xước dăm.

3. Đèn báo rẽ: Trong đoạn clip, ông Hoàng cho biết xe có gặp tình trạng gạt cần xi-nhan nhưng đèn báo rẽ không hoạt động.

4. Sạc không dây: Ông Hoàng cho biết khi để điện thoại lên phần sạc không dây ở bệ tì tay trung tâm, hệ thống có báo đã nhận sạc, tuy nhiên chỉ một lúc sau thì hiện thông báo “điện thoại đã ra khỏi sạc”, dù điện thoại vẫn để vị trí lúc ban đầu.

Theo clip, khi xe chạy ở mức tốc độ xấp xỉ 50 km/h, 25 km/h hay 10 km/h đều gặp tình trạng này. Ông Hoàng chia sẻ tại thời điểm đó, xe đang đi qua đoạn đường bằng phẳng trên quốc lộ 51.

5. Kiểm soát hành trình: Theo ông Hoàng, tính năng kiểm soát hành trình (cruise control) của xe có lúc hoạt động, có lúc không hoạt động.

6. Bốn cửa phát ra tiếng kêu: Ông Hoàng cho biết đây là lỗi khiến ông khó chịu nhất và phải đưa xe đi sửa nhiều nhất, tới 3 lần. Đây cũng là lỗi duy nhất được ông Hoàng đăng ảnh chụp biên bản làm việc giữa đại lý và khách hàng lên clip.

Theo biên bản, đại lý và khách hàng xác nhận đã xử lý xong lỗi cửa phát ra tiếng kêu “ẹp ẹp”. Tuy nhiên, sau khi sửa lỗi này, ông Hoàng nhận định xe chạy có tiếng ồn, nghe rõ tiếng xe máy bên ngoài và tiếng ồn từ lốp.

Đồng thời, ông Hoàng cho biết sau khi được chạy xe demo để so sánh, cả ông và đại lý đều xác nhận xe của ông ồn hơn thì đại lý mới đưa ra lý do xe demo được phủ gầm nên ít ồn lốp hơn. Ông cũng không đồng tình với việc đại lý dùng ứng dụng trên điện thoại để đo tiếng ồn.

7. Bàn đạp phanh: Theo ông Hoàng, đạp phanh khi bàn đạp ở vị trí ban đầu sẽ phát ra tiếng kêu. Tình trạng này không xảy ra liên tục, tái diễn sau khoảng mỗi 5 lần đạp phanh và không xảy ra khi đạp phanh từ trạng thái đang rà phanh.

8. Động cơ: Ông Hoàng cho biết đôi lúc xe hiện cảnh báo kiểm tra động cơ dù theo ông, xe vẫn đang vận hành bình thường. Tình trạng này kéo dài qua một đêm hoặc 10-15 tiếng thì tự hết.

vinfast

9. Nắp bình xăng: Ông Hoàng cho biết nắp bình xăng không thể đóng khít, cần một người ấn giữ nắp và một người ấn nút khóa cửa bên trong xe thì mới đóng khít được nắp này.

vinfast

10. Tiếng gió lọt vào xe: Theo ông Hoàng, hệ thống cửa bị lỗi khiến tiếng gió lọt vào xe. Khi chạy ở tốc độ 80-120 km/h, xuất hiện tiếng ù trong cabin và có cảm giác kính cửa sổ bị rung.

P.L.Đ.

VNTB gửi BVN


Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)