ĐIỂM BÁO MẠNG
- Quốc tế: Ảnh vệ tinh phát hiện 2 tàu ngầm không người lái bí ẩn của hải quân Trung Quốc (VNN 21/9/2022)-Nổ rung chuyển đông bắc Ukraine, Mỹ công bố đại sứ mới ở Nga (VNN 21/9/2022)-Tổng thư ký LHQ cảnh báo thế giới 'đang tê liệt' (VNN 21/9/2022)-Uy lực lựu pháo tự hành Ukraine mua từ Slovakia (VNN 21/9/2022)-Vì sao các nước cộng hòa Liên Xô cũ lại bùng lên xung đột? (BVN 21/9/2022)-Anh Vũ-Đà tiến mạnh mẽ của Ukraine ở phía đông đất nước làm cả một đám chính quyền ly khai theo Nga hốt hoảng (*) (BVN 21/9/2022)-Ukraine kiểm soát hoàn toàn Luhansk, Nga phản bác cáo buộc của Kiev (VNN 20/9/2022)-Nga tung video thu giữ xe bọc thép Mỹ viện trợ Ukraine (VNN 20/9/2022)-Bí ẩn tàu sân bay trên bầu trời của hải quân Mỹ (VNN 20/9/2022)-Uy lực ba loại tàu tên lửa chủ lực của hải quân Nga (VNN 20/9/2022)-Thư khuyến nghị: Việt Nam nên hợp tác với Mỹ và các nước phương Tây ở Cam Ranh (VNN 20/9/2022)-Việt Nam duyệt đề án truyền thông ‘nâng cao’ quyền con người (BVN 20/9/2022)-VOA-Những bằng chứng về “mặt thật” của Putin (BVN 20/9/2022)-TWP-Phương Tây ồ ạt gửi khí tài cho Kiev, Nga- Ukraine công bố tổn thất của đối phương (VNN 19/9/2022)-Sức mạnh pháo ‘tay đấm bốc’ Đức bán cho Ukraine (VNN 19/9/2022)-Áp lực quân sự, ngoại giao bủa vây Tổng thống Putin vì cuộc phản công của Ukraine (BVN 19/9/2022)-Minh Nhật-Phản ứng của Nga trước cảnh báo của phương Tây về vũ khí hạt nhân (VNN 18/9/2022)-Hé lộ vị Tổng thống Mỹ giàu nhất mọi thời đại (VNN 18/9/2022)-Ukraine không tin Nga sẽ dùng vũ khí hạt nhân, nhà máy Zaporizhzhia tái kết nối (VNN 18/9/2022)-Phản ứng của Việt Nam đối với sự bao vây của Trung Quốc (BVN 18/9/2022)-Đức Giáo hoàng: Cấp vũ khí cho Ukraine tự vệ là chính đáng về mặt đạo đức (BVN 18/9/2022)-Lâm thế kẹt, Putin dọa leo thang chiến tranh (BVN 18/9/2022)-Hiếu Chân-Ukraine tung video phá hủy hai xe pháo tự hành (VNN 17/9/2022)-Israel nã rocket vào sân bay quốc tế Damascus của Syria (VNN 17/9/2022)-Ông Putin gợi ý giải pháp có thêm khí đốt cho châu Âu (VNN 17/9/2022)-Ông Putin cảnh báo xung đột tồi tệ hơn, LHQ dành ngoại lệ cho Tổng thống Ukraine (VNN 17/9/2022)-Những thắng lợi gần đây của Ukraine có đánh dấu bước ngoặt trong cuộc chiến với Nga? Nga xâm lược Ukraine Chiến sự Ukraine (BVN 17/9/2022)-BBC tiếng Nga-
- Trong nước: Chi cục trưởng Kiểm lâm Quảng Trị bị cách các chức vụ trong Đảng (VNN 21/9/2022)-'Lột mặt' nhóm người bán 5 cô gái vào ‘động quỷ’ (VNN 21/9/2022)- Lãnh 2 năm tù vì chiếm đoạt tài liệu bí mật, ông Diệp Dũng tiếp tục kêu oan (VNN 21/9/2022)-Chủ tịch TP Hà Nội nghiêm cấm cán bộ can thiệp việc xử lý vi phạm giao thông (GD 20/9/2022)-Bắt Phó Trưởng phòng Tài chính kế hoạch TP Điện Biên Phủ (VNN 20/9/2022)-Bắt quả tang nhà báo nhận 200 triệu đồng để gỡ bài (VNN 20/9/2022)-Lấy vé VCK, U20 Việt Nam vẫn bị chê tơi tả (VNN 19/9/2022)-TP.HCM: Thanh niên lái ô tô chở thi thể cô gái đến công an phường đầu thú (VNN 19/9/2022)-Bán rẻ 149 nền đất, ông Tề Trí Dũng hầu tòa vụ án thứ 3 (VNN 19/9/2022)-Nghi vấn quen là đòi cưới của hotgirl Anna Bắc Giang (VNN 19/9/2022)-Bắt nguyên Bí thư Hải Dương Phạm Xuân Thăng liên quan Việt Á (VNN 17/9/2022)-Thủ tướng ban hành chỉ thị về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô (VNN 17/9/2022)-Ký ức kinh hoàng đêm chạy lũ quét sập nhà chưa từng thấy (VNN 17/9/2022)-Xét xử vụ giám đốc bệnh viện chi 60 tỷ đồng ‘chạy án’ (VNN 17/9/2022)-Kẻ đâm thanh niên tử vong trên phố Láng Hạ vì ghen (VNN 17/9/2022)-Đình chỉ sinh hoạt Đảng, trình Trung ương kỷ luật Bí thư Hải Dương Phạm Xuân Thăng (VNN 16/9/2022)-Nam thanh niên bị đâm trên phố Hà Nội, cô gái đi cùng bị ép lên ô tô (VNN 16/9/2022)-Chồng chém đứt lìa 2 cánh tay vợ nghi do ghen tuông (VNN 15/9/2022)-Hotgirl 9X dựng kịch bản lừa thế kỷ bị hàng loạt người tố cáo (VNN 14/9/2022)-‘Người tù thế kỷ' Huỳnh Văn Nén qua đời (VNN 14/9/2022)-Bắt Giám đốc Trung tâm Tài chính công Hà Tĩnh Lê Viết Cường (VNN 14/9/2022)-Bộ Nội vụ cắt giảm 2 vụ, sáp nhập 1 trường đại học (VNN 13/9/2022)-Thứ trưởng Nội vụ Trương Hải Long được giới thiệu bầu làm Chủ tịch tỉnh Gia Lai (VNN 12/9/2022)-
- Kinh tế: Đừng dùng phong bì để mua chuộc sự yên tâm về sức khoẻ (VNN 21/9/2022)- Hầm chui Lê Văn Lương - Tố Hữu 700 tỷ đồng chuẩn bị thông xe (VNN 21/9/2022)-Chinh phục 'đại bàng' tỷ USD và hành trình tăng trưởng xuyên đại dịch của Quảng Ninh (VNN 21/9/2022)-Một quyết định sau khủng hoảng, kẻ khó người lợi từ thị trường 63 tỷ USD (VNN 21/9/2022)-Bộ Công Thương kiên quyết không bỏ quy hoạch địa điểm điện hạt nhân Ninh Thuận (VNN 21/9/2022)-Lo ngại ‘đặc quyền’ cho môi giới khi bắt buộc mua bán nhà đất phải qua sàn (VNN 21/9/2022)-Người phụ nữ rời nhà lúc nửa đêm, vượt hơn 300km cứu người (VNN 21/9/2022)-Sao phải dạy con gái độc lập hoàn toàn với nhà chồng tới mức đối đầu? (VNN 21/9/2022)-Tập đoàn Tân Tạo tạm ứng 48 tỷ đồng cho mẹ Chủ tịch Đặng Thị Hoàng Yến (VNN 21/9/2022)- Chanh leo ngọt 'đắt khét', dân buôn cũng phải xếp hàng chờ mua (VNN 21/9/2022)-Căn hộ hạng sang ế khách thuê, chủ nhà sốt ruột (VNN 21/9/2022)-Một quyết định sau khủng hoảng, kẻ khó người lợi từ thị trường 63 tỷ USD (VNN 21/9/2022)-Những mẫu nhà 500 triệu ở nông thôn đẹp mê mẩn, không muốn rời mắt (VNN 21/9/2022)-Hà Nội đẩy mạnh hoạt động hưởng ứng tháng An toàn giao thông (GD 21/9/2022)-Sản phẩm từ tre mang về cho Việt Nam 300-400 triệu đô la Mỹ mỗi năm (KTSG 21/9/2022)-Thời kỳ thịnh vượng nhờ dầu mỏ ở các nước vùng Vịnh sắp kết thúc (KTSG 21/9/2022)-Tìm ẩn số của bài toán thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong sản xuất (KTSG 21/9/2022)-Siberian Wellness nhận giải thưởng Sản phẩm vàng vì sức khỏe cộng đồng (KTSG 20/9/2022)-Sửa luật có chống được ‘quân xanh, quân đỏ’, thông thầu, tham nhũng, tiêu cực trong đấu thầu? (KTSG 20/9/2022)-Hành lang pháp lý chặt chẽ khuyến khích thêm nhiều doanh nghiệp tiếp cận kênh trái phiếu (KTSG 20/9/2022)-
- Giáo dục: Sau gần 3 tuần học HS ở Sơn La mới có sách giáo khoa, đơn vị cung ứng nói gì? (GD 21/9/2022)-Kêu gọi tài trợ nhưng đặt mức thu 200.000 đồng/HS, Hiệu trưởng phủ nhận (GD 21/9/2022)-Hải Phòng quan tâm xây dựng nhiều nhà vệ sinh thân thiện ở bậc mầm non (GD 21/9/2022)-Hải Phòng quan tâm xây dựng nhiều nhà vệ sinh thân thiện ở bậc mầm non (GD 21/9/2022)-Nam sinh dân tộc Mường trở thành tân thủ khoa của Trường Sĩ quan chính trị (GD 21/9/2022)-Chương trình mới đẻ ra "giáo sư biết tuốt", GV "hiến kế" gỡ rối (GD 21/9/2022)-Tạm hoãn xét nghĩa vụ quân sự cho thí sinh chờ kết quả trúng tuyển đại học (GD 21/9/2022)-Ban đại diện phụ huynh thu quỹ, trích về trường 70% thì còn gì mà hoạt động? (GD 21/9/2022)-1 ngày tập huấn trực tuyến sách giáo khoa mới, giáo viên lĩnh hội được gì? (GD 21/9/2022)-Mỗi năm 500 trang giáo án và kế hoạch, giáo viên khó thấy hạnh phúc với nghề (VNN 21/9/2022)-Ưu đãi bình thường lại yêu cầu thầy cô phải cống hiến phi thường (VNN 21/9/2022)-Đầu năm chưa kịp vận động xã hội hóa, hiệu trưởng 'mượn' bàn ghế mới cho lớp 1 ngồi học (VNN 21/9/2022)-
- Phản biện: Ưu đãi bình thường lại yêu cầu thầy cô phải cống hiến phi thường (TVN 21/9/2022)-Đỗ Chí Nghĩa-Điểm chuẩn đại học cao chót vót và những vấn nạn của nền giáo dục (BVN 21/9/2022)-Phạm Quang Long-Trọc phú kiến thức và Cộng đồng mất trí (BVN 21/9/2022)-Khải Đơn-Bốc thăm tìm tham nhũng: Sao cán bộ không tự nguyện được kiểm tra? (TVN 20/9/2022)-Vân Thiêng-Vì sao người lao động "đánh đổi tất cả" để làm việc "chui" ở nước ngoài? (BVN 20/9/2022)-Xuân Hinh-Cán bộ bị kỷ luật uy tín chắc chắn giảm sút, tối ưu nhất là tự giác xin từ chức (GD 19/9/2022)-Thanh tra, kiểm tra đã ở đâu trong các vụ án tham nhũng tày trời? (BVN 19/9/2022)-LS Đặng Đình Mạnh-Doanh nghiệp Mỹ gửi kiến nghị cho Thủ tướng Chính, quan ngại nghị định ‘mơ hồ’ về lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam (BVN 19/9/2022)-VOA-Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam: Kinh phí lớn, công nghệ cao và còn gì nữa? (KTSG 18/9/2022)-Sửa Luật Dầu khí gỡ khó nhiều dự án thu thêm hàng tỉ USD (VNN 18/9/2022)-Giáo dục: Không thể đứng im hay quay lại (BVN 17/9/2022)-Thái Hạo-Hãy chung tay bài trừ tận gốc nạn buôn người có hệ thống ở Việt Nam (Bài 1) (Bài 2) (BVN 17/9/2022)-Hai vấn đề nan giải sau quyết định ân giảm án cho Đặng Văn Hiến (BVN 16/9/2022)-Nguyễn Ngọc Chu-Dân Vườn rau Lộc Hưng: Chính quyền tổ chức cuộc họp "lừa đảo, gây hoang mang" (BVN 16/9/2022)-RFA-Địa phương ồ ạt xin xây sân bay, cần đề phòng tham nhũng đất đai (BVN 16/9/2022)-Thế Anh-Trách nhiệm, lòng tin và tử huyệt của nền kinh tế (TVN 15/9/2022)-Tư Giang-Điều kiện để Việt Nam bước vào nhóm nước thu nhập cao năm 2045 (VNN 15/9/2022)-Lương Bằng-Phát biểu của ông Nguyễn Xuân Thắng tại Hội thảo Khoa học, Đạo đức và Phát triển con người (VNN 14/9/2022)-Chấn hưng đất nước bắt đầu từ cải cách đại học (TVN 14/9/2022)-Phạm Mạnh Hùng-Thành phố thông minh: mơ và thực (BVN 14/9/2022)-Đoàn Khắc Xuyên-Cách Singapore làm để nhân tài không 'rời công, sang tư' (VNN 12/9/2022)-Giáo dục đơn nguyên và chuyện cô cháu gái (BVN 12/9/2022)-Nguyễn Ngọc Già-Mục từ gốc (BVN 12/9/2022)-Đỗ Ngà-
- Thư giãn: Cặp đôi Hà Nội đam mê du lịch, tự xây 'resort' ven đô đẹp mê li (VNN 21/9/2022)-Vợ chồng trẻ biến căn nhà hoang thành không gian xanh độc đáo (VNN 19/9/2022)-
Báo cáo nhấn mạnh, để đạt tỷ lệ học đại học bình quân tương đương các nền kinh tế thu nhập trung bình cao, Việt Nam cần tăng quy mô sinh viên lên 3,8 triệu, hơn gấp đôi quy mô năm học 2019-2020 là gần 1,7 triệu.
Như vậy, giáo dục đại học Việt Nam cần cải cách sâu rộng, vừa tăng số lượng vừa tăng chất lượng, trong thời gian không dài.
Cơ chế đột phá để có đại học tinh hoa
Việt Nam cần thực hiện cơ chế, chính sách đột phá để có các trường đại học tinh hoa tầm thế giới làm đầu tàu kéo hệ thống đại học nước nhà. Các trường này sẽ đi tiên phong trong thu hút và trọng dụng nhân tài nhằm kết nối trí tuệ Việt Nam với trí tuệ toàn cầu để giải những bài toán lớn, phức tạp của đất nước và nhân loại, dẫn dắt tiến trình nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, vạch lối chỉ đường để Việt Nam xác lập vị thế xứng đáng trên thế giới.
Đó cũng là nguồn đào tạo nhân lực chất lượng cao, tầng lớp chuyên gia lãnh đạo cao cấp trong mọi lĩnh vực xã hội, nhà quản trị có tầm nhìn và tri thức đẳng cấp thế giới. Đại học tinh hoa còn dẫn đầu trong nghiên cứu và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ở những công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật, điện toán đám mây, blockchain, công nghệ tài chính, người máy tiên tiến… nhằm thúc đẩy, tạo động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế.
Đây là những công nghệ then chốt có tiềm năng mang lại giá trị kinh tế to lớn, là cơ sở nền tảng cho sự bùng nổ của nền kinh tế số, công cuộc chuyển đổi số ở nước ta. Cần tập trung làm thật tốt 3 vấn đề lớn sau:
Một là, “đứng trên vai người khổng lồ” để “đi tắt đón đầu”, mời các chuyên gia, nhà khoa học cũng như các nhà lãnh đạo, quản trị đại học hàng đầu thế giới đến làm việc, cộng tác và “truyền nghề”. Theo đó, các các giảng viên, sinh viên được làm việc cùng và học hỏi từ những người giỏi nhất, đây là con đường nhanh nhất để nâng cao chất lượng nghiên cứu, giảng dạy, gia tăng kết nối với thế giới.
Đặc biệt, cần tuyển chọn kỹ lưỡng trên phạm vi rộng để có được các nhà lãnh đạo, quản trị đại học tài năng, đủ tầm dẫn dắt trường đạt chuẩn quốc tế, ngang tầm thế giới. Thực hiện thi tuyển cạnh tranh để tuyển chọn hiệu trưởng. Cơ chế tuyển chọn này cho phép bất cứ ai cũng có thể tham gia nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn và kết quả thi là tiêu chí duy nhất công nhận trúng tuyển.
Nếu nguồn trong nước chưa đáp ứng được thì nhất thiết phải chiêu mộ từ thế giới, tuyệt đối không “so bó đũa chọn cột cờ” bởi lẽ không thể có được đại học tinh hoa tầm thế giới nếu không có các nhà lãnh đạo, quản trị đại học tầm thế giới.
Khi thuê ngoài, cần có những ràng buộc và yêu cầu về “truyền nghề”. Cụ thể: Quản trị trường theo chuẩn quốc tế; Chỉ định và đào tạo người đủ năng lực để “truyền nghề”; Chuyển giao toàn bộ qui trình công nghệ quản trị cho người được lựa chọn kế nhiệm.
Tăng cường liên kết đào tạo với các đại học tầm thế giới, những trường giàu kinh nghiệm đào tạo và được thế giới công nhận về chất lượng đào tạo. Đẩy mạnh việc quốc tế hóa, tiếp cận các thông lệ và tiêu chuẩn quốc tế để bằng cấp được công nhận trên toàn thế giới, kết nối vào mạng lưới trí tuệ toàn cầu để có thể cung cấp các chương trình giáo dục, nghiên cứu và kinh doanh toàn cầu đa dạng và phong phú.
Hai là, tăng nhanh ngân sách công cho giáo dục đại học lên 0,8% GDP trước năm 2030 như đề xuất của WB. Việc phân bổ tài trợ, ngân sách cần dựa vào kết quả hoạt động của trường, không dàn trải, chia đều bình quân mỗi trường một ít mà cần lựa chọn và tập trung đầu tư tới ngưỡng để tạo đà và lực cho những đại học tinh hoa tiềm năng lớn nhằm nhanh chóng đạt chuẩn quốc tế, ngang tầm thế giới để làm đầu tàu kéo.
Lập Quỹ chấn hưng giáo dục đại học Việt Nam. Nguồn quỹ từ ngân sách nhà nước, đóng góp của doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước, tiền thu hồi từ tham nhũng…
Ba là, đảm bảo cơ chế tự chủ đầy đủ được thực hiện trên thực tế và nhất quán. Trường cần được quyết định về chiến lược phát triển, sử dụng kinh phí, tuyển sinh, tiêu chuẩn học phí, vấn đề nhân sự và lương thưởng.
Việc này cần được thể chế hóa bằng các quy định rõ ràng và cụ thể. Chẳng hạn, Bộ GD-ĐT cùng các trường ký khung thỏa thuận về chính sách, định rõ phạm vi tự chủ, thỏa thuận kết quả hoạt động với các chỉ tiêu được lượng hóa… tập trung vào các vấn đề quan trọng như chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, dịch vụ xã hội và phát triển nhân sự - phòng ban, tư vấn cho Chính phủ.
Bộ thực hiện việc đánh giá để đảm bảo các trường sử dụng hiệu quả nguồn lực, thực hiện tốt mục tiêu phát triển. Kết quả đánh giá được sử dụng làm căn cứ để phân bổ tài trợ, ngân sách. Những trường đạt kết quả xuất sắc, vượt mức chỉ tiêu thì được cấp thêm ngân sách. Trường có kết quả kém, không đạt chỉ tiêu tối thiểu theo quy định thì bị giảm ngân sách tương ứng, hai năm liên tiếp không đạt thì bị cắt ngân sách cho đến khi đạt được chỉ tiêu tối thiểu.
Việc đánh giá kết quả được thực hiện hàng năm và công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Kết quả cần biểu thị bằng đồ thị với màu sắc bắt mắt, trực quan sinh động để cán bộ, sinh viên, nhân dân có thể thấy rõ hiện trạng của mỗi đại học đang phát triển hay thụt lùi so với kỳ trước trên mỗi tiêu chí.
Thiết lập đại học nghề 2 năm
Sáp nhập các trường trung cấp, cao đẳng kỹ thuật, dạy nghề, trung tâm nghề theo hướng bỏ bậc cao đẳng để thiết lập đại học nghề 2 năm với quy mô lớn có đủ nguồn lực và năng lực cung cấp các chương trình đào tạo chất lượng đáp ứng tốt yêu cầu của doanh nghiệp, thị trường. Đại học nghề đào tạo 2 hệ, hệ đại học 2 năm và hệ trung cấp 1 năm.
Để đảm bảo chất lượng, đáp ứng tốt nhu cầu của doanh nghiệp, thị trường, cần cải cách đột phá vào một số vấn đề cụ thể: Xây dựng khung chương trình chuẩn, giảm thiểu tối đa các môn học không liên quan trực tiếp tới chuyên môn nghề, chú trọng thực hành theo tỷ lệ học 20% lý thuyết, 80% thực hành, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp; Đảm bảo có đội ngũ giảng viên giỏi và trang bị cơ sở vật chất, thực hành hiện đại.
Hệ thống đại học nghề nhận kinh phí hỗ trợ đào tạo từ ngân sách nhà nước theo cơ chế cạnh tranh. Hằng năm, các đại học nghề bất kể công hay tư nhân muốn nhận kinh phí hỗ trợ đào tạo ký bản thỏa thuận kết quả đào tạo với Bộ LĐ-TB-XH, thống nhất về những kết quả đào tạo cụ thể, thang đo và cách đo kết quả cũng như kế hoạch hành động cụ thể để hoàn thành. Những đại học nghề nào đạt kết quả xuất sắc thì được cấp nhiều kinh phí, những trường không đạt kết quả tối thiểu theo quy định thì cắt kinh phí hỗ trợ, sáp nhập vào đại học nghề có kết quả xuất sắc.
Như vậy, đại học nghề nào muốn nhận kinh phí hỗ trợ thì phải nỗ lực hết mình trong việc cung cấp các chương trình đào tạo chất lượng đáp ứng tốt nhu cầu của người học, doanh nghiệp, thị trường. Từ đó, đại học nghề sẽ trở nên hấp dẫn vì thời gian học nhanh, dễ kiếm việc, thu nhập tốt, đồng thời thỏa mãn tâm lý thích đại học của người Việt Nam.
Không truyền thống, không tuần tự
Cách mạng 4.0 mở ra cho cơ hội bắt kịp các nước phát triển, trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045 như Đảng và Nhà nước đề ra nhưng không thể đến đó bằng lối cũ kiểu cơi nới, tà tà tiệm tiến mà đòi hỏi cách tiếp cận mới đột phá, thần tốc “không truyền thống, không tuần tự”, có sự lựa chọn và tập trung cao độ cho các mục tiêu ưu tiên.
Cải cách, chấn hưng giáo dục đại học là chìa khóa để đạt mục tiêu trên. Đây là bài toán lớn rất phức tạp với nhiều thách thức gai góc. Bởi vậy, cơ chế, chính sách thuận lợi, đầu tư tới ngưỡng là rất cần thiết nhưng yếu tố con người là quyết định.
Điều này đòi hỏi sự quyết tâm cao độ, “đồng tâm hiệp lực”, “trên dưới một lòng” từ các nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, bộ ngành cho tới hiệu trưởng, trưởng khoa, đội ngũ giảng viên. Có như vậy mới tạo nên những chuyển biến mạnh mẽ, đạt được những thành tựu to lớn để giáo dục đại học Việt Nam có vị thế xứng đáng trên bản đồ giáo dục đại học thế giới, xứng tầm với một đất nước có truyền thống hiếu học với lịch sử ngàn năm văn hiến.
Đây cũng là phép thử giới “sĩ phu” có hoàn thành sứ mệnh chấn hưng giáo dục đại học nước nhà mà lịch sử giao phó hay không. Bởi lẽ, nếu không phải giới “sĩ phu” Việt Nam thì là ai? Không phải lúc này thì khi nào?
PMH
TƯ CÁCH NÔ LỆ
CHU MỘNG LONG/ TD 17-9-2022
Tuyển sinh như hiện nay, ngành nghề mở tràn lan như hiện nay khiến nhiều người bà con của tôi đỗ đại học vào những ngành mà tôi đọc chương trình, yêu cầu đầu ra sản phẩm vẫn không hiểu được học xong sẽ làm gì.
Từ hôm các trường công bố điểm chuẩn đến nay, giới truyền thông đưa tin khá dè dặt nhưng mạng xã hội thì bàn luận hơi ồn ào. Cũng phải thôi, vì những chuyện của giáo dục là chuyện của mọi nhà. Điểm thi vào trường cao đem lại những cảm xúc trái ngược: mừng lo, lẫn lộn. Con cái giỏi giang hơn thì ai chẳng vui mừng nhưng lại lo vì ngày xưa mình học như thế, cố lắm cũng chỉ đạt loại khá, thi đại học mà được trên 20 điểm đã sung sướng lắm rồi. Vậy mà giờ có khi ba môn đều được 9 điểm vẫn còn trượt. Vậy con cái chúng ta giỏi hơn hay đằng sau điểm số này là chuyện gì?
Cả phụ huynh, cả thầy cô và nhà quản lý đều hào hứng về chuyện người nhà mình đỗ vào những ngành có điểm chuẩn " chót vót", rằng mình vui sướng và tự hào vì ngành của mình, trường mình toàn người giỏi muốn học, loại mãi mà điểm chuẩn vẫn gần " tuyệt đối". Cũng không ít người ngậm ngùi khi biết mình trượt nguyện vọng theo đuổi từ lâu và đành chấm dứt ước mơ dự định sẽ theo suốt cuộc đời. Ở đây chỉ xin nói mấy ý nghĩ về chuyện điểm chuẩn cao hay thấp và thực chất của vấn đề này cần nhìn nhận và giải quyết bài bản hơn.
Tâm lý ấy có thật, có thể hiểu được nhưng thực chất điểm chuẩn có phải cao đến thế không, mọi người đạt điểm cao thế có giỏi cả không thì lại không hẳn thế. Tôi nói thế vì tôi đã tham gia công tác tuyển sinh rồi quản lý đào tạo nhiều năm nên có thể nói rằng mình có hiểu biết ít nhiều về chuyện này. Dù không còn làm công việc ấy nữa nhưng những gì mình biết vẫn đang xảy ra.
Thứ nhất: chuyện gian lận điểm, chuyện sửa học bạ cho đẹp, bệnh "thực hiện chỉ tiêu" theo ý người trên… đã là chuyện " thường ngày ở khắp nơi", xưa lắm rồi, nhưng các chính sách quản lý vẫn không chặn được tệ nạn này. Mấy năm trước chuyện gian lận thi cử ở Hà Giang, Sơn La, Hoà Bình… chỉ là mấy địa phương " bị lộ" thôi chứ còn nhiều đồng chí "nấp trong đống rơm", ai cũng biết nhưng làm như không thấy.
Tôi nói có chứng cớ chứ không hề "nói đại". Khi còn làm ở trường đại học, mỗi năm chúng tôi phải nhận cỡ vài chục em được tuyển thẳng vì đoạt các loại giải trong kỳ thi học sinh giỏi, vì đỗ tốt nghiệp loại xuất sắc nhưng hết học phần cơ bản mỗi năm lại có vài em phải trả về vì kém quá.
Tôi đã tìm hiểu chuyện này, đã đối thoại với một số em. Qua trò chuyện, tôi hiểu ra điểm vào trường là của người khác "tặng" cho các em chứ học lực các em không bao giờ có được. Có năm tôi dạy một lớp khoảng 80 em. Cho làm bài tập vào loại đơn giản thôi nhưng tôi giật mình vì thấy năng lực học Văn của phần lớn các em quá kém.
Thí sinh tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022. Ảnh: Phạm Hưng
Hỏi ra mới biết phần lớn các em đỗ do môn Toán và Ngoại ngữ " kéo" điểm tổ hợp của các em lên chứ môn Văn các em rất thấp, các em cũng không muốn học môn này, không còn đường nào khác nên đành chấp nhận vào học ở ngành các em không muốn mà cũng không có năng lực.
Ngày còn chấm thi tuyển sinh đại học, mỗi khi gặp một bài văn hay, cả nhóm chấm thường xúm lại đọc, đánh giá. Những bài cho cao nhất thường là 8/10 vì lập luận chặt chẽ, ý tứ sắc sảo, năng lực cảm thụ rất tốt. Đề thi ngày ấy nghiêng về tự luận nên chúng tôi hay nói đùa " dùng mũi chấm văn". Chỉ cần " ngửi qua" độ nửa trang đã biết người ấy có năng lực học môn này hay không, có khả năng tư duy không.
Giờ đề thi toàn chấm ý, gần như bỏ chấm văn, chấm khả năng tư duy…, tính điểm theo cách đọc hiểu, gạch đầu dòng liệt kê ý thì dù điểm cao nhưng chưa chắc đã phù hợp với việc chọn người học Văn, chọn người có khả năng tư duy độc lập.
Chúng tôi chấm tập thể nhưng khá gần nhau trong đánh giá và kỳ tuyển sinh nào cũng chọn được người cần chọn, dù điểm số vào trường tôi không phải bao giờ cũng cao. Bây giờ điểm tuyển sinh vào trường nào cũng cao "chất ngất", thầy cô lại đủ loại bằng cấp cao hơn thời chúng tôi đi học nhưng chất lượng đào tạo thì bị kêu ca ghê quá.
Có rất nhiều lý do nhưng tôi cho rằng nguyên nhân chính của tình trạng này là thực lực của người học yếu. Các cụ dạy rồi, có bột mới gột nên hồ. Không có nguyên liệu tốt thì người thợ có tài ba đến mấy cũng khó tạo ra sản phẩm như ý.
Từ thực tiễn, tôi đề nghị Nhà nước nên bỏ kỳ thi tốt nghiệp PTTH vì các lý do:
1. Chưa thi đã biết gần như đỗ cả thì thi làm gì? Rồi căn cứ vào đó để lấy vào đại học sẽ có nhiều kẽ hở cho tiêu cực nảy sinh. Chỉ nên giao cho các tỉnh xem xét sức học, hạnh kiểm rồi cấp cho học sinh bằng hay chứng nhận để các em có cơ sở lựa chọn hướng vào đời. Kết quả này không được dùng để xét vào Đại học vì một khi tình trạng thiếu thực chất, thậm chí dối trá còn tràn lan như hiện nay; đừng vin vào lý do các nước khác người ta cũng làm thế. Ta chưa đạt tới mặt bằng cần thiết thì đừng làm theo họ. Ý tưởng có thể tốt vẫn có thể làm hỏng việc.
2. Khôi phục kỳ thi tuyển sinh đại học với sự nghiêm túc cần thiết và sự giám sát của các cơ quan hữu quan. Các trường đại học căn cứ vào yêu cầu chất lượng và năng lực của mình sẽ tự lựa chọn cách làm để có thể chọn được người học có năng lực thực sự.
Năm nào tôi cũng phải làm tư vấn cho người ở quê nên thi hay không, có nên học ngành này, ngành kia hay không? Lúc đó vừa giận, vừa thương. Giận người đã chỉ vì việc mình mà đẻ ra bao nhiêu trường, ngành đào tạo để làm khổ bao người, để bà con phải gánh chịu những thiệt thòi không đáng.
Tuyển sinh như hiện nay, ngành nghề mở tràn lan như hiện nay khiến nhiều người bà con của tôi đỗ đại học vào những ngành mà tôi đọc chương trình, đọc yêu cầu đầu ra sản phẩm vẫn không hiểu được học xong sẽ làm gì, nhưng ở nông thôn, con đỗ đại học mà không cho học thì không được, nên đành phải cố. Cố suốt mấy năm học rồi không xin được việc, đành buông. Biết bao tốn kém, biết bao đổ vỡ, biết bao lỡ dở. Việc nhà lỡ dở đã đành mà xã hội lại phải lo giải quyết hậu quả.
Đồng thời với việc trên cần làm tiếp mấy việc sau:
1. Công bố (chắc việc này khó nhưng cần làm) hàng năm số sinh viên của các ngành, trường có việc làm đúng chuyên ngành đào tạo để xã hội biết chất lượng đào tạo của các đơn vị;
2. Cơ cấu lại ngành đào tạo và chỉ cho phép các đơn vị có đủ năng lực đào tạo những ngành có đủ cơ sở vật chất (trường sở, phòng thí nghiệm, năng lực của đội ngũ cán bộ…) phục vụ đào tạo;
3. Cho giải thể, sáp nhập… những trường, khoa không tuyển sinh được, thiếu cả vật lực và nhân lực đào tạo;
4. Cho các đơn vị được thực hiện quyền tự trị đúng nghĩa và quản lý, giám sát việc này theo quy định pháp luật. (Tự chủ như hiện nay do bị hiểu sai, bị cố tình làm sai lại thiếu giám sát nên là nguồn gốc của rất nhiều tiêu cực, sai lầm). Điều gì lỗi thời thì bỏ; điều gì chưa có thì bổ sung vào Luật.
Không muốn nói chuyện bao đồng, nhưng hôm qua ở quê báo lên "cháu đỗ đại học rồi, chả biết trường gì, học xong làm cái gì vì nó nói một lúc tôi chả hiểu nên gọi hỏi chú". Nói chuyện với nó một lúc, chú cũng chịu. Nghe ông ấy than kèm theo tiếng thở dài mà não cả ruột "con đi học chỉ mong nó đỗ. Giờ đỗ rồi mà nghe chú nói thế chả biết tính sao".
Chuyện học hành, thi cử không chỉ là chuyện một nhà, chuyện của con trẻ, chuyện trước mắt. Nó vừa là chuyện của mọi nhà, là chuyện lâu dài, chuyện liên quan đến cả vận mệnh của một quốc gia. Nói như cố Tổng thống Nam Phi N. Mandela, giáo dục sai đường có nguy cơ làm lụn bại cả một đất nước. Hay ông ấy nói câu chuyện của nước ông ấy, có liên quan gì đến mình?
P.Q.L.
Nguồn: Dân Việt
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét