ĐIỂM BÁO MẠNG
Quốc tế: Nga, Trung Quốc ngăn Mỹ thúc đẩy lệnh trừng phạt với Triều Tiên (VNN 21/1/2022)-2022 – Không phải Đài Loan, Biển Đông mới là khu vực cần cảnh giác với Trung Quốc (BVN 21/1/2022)-Trân Văn-Ông Biden thừa nhận NATO bất đồng về cách ứng phó Nga (VNN 20/1/2022)-Chính sách của Biden đối với Việt Nam: Mềm dẻo, linh hoạt hơn (BVN 20/1/2022)-Thanh Phương-Phản đối vắc xin, nữ ca sĩ tử vong do cố ý mắc Covid-19 (VNN 19/1/2022)-Khủng hoảng Ukraina: Nga và NATO khó thu hẹp bất đồng (VNN 18/1/2022)-Nga nhận diện 'lằn ranh đỏ' trong quan hệ với NATO (VNN 17/1/2022)-ASEAN phản đối hội nghị Siem Reap: Không phải Trung Quốc muốn phá cái gì cũng được (TD 16/1/2022)-Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ cảnh báo Nga về Ukraina (VNN 16/1/2022)-Chuyên gia: Mỹ không nhượng bộ Trung Quốc một phân nào tại Biển Đông (Zing 15-1-22)-Dov Zakheim, Carl Thayer-Từ ‘cuộc đảo chính ngoại giao’ của Hun Sen đến việc hoãn họp ASEAN: các thất bại đã được báo trước (TD 15/1/2022)-
- Trong nước: Kiên quyết, kiên trì, đẩy mạnh hơn nữa phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (GD 21/1/2022)-TBT-Cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nằm viện, không đủ sức khỏe hầu tòa (VNN 21/1/2022)-Cựu Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Nguyễn Quốc Anh hầu tòa (VNN 20/1/2022)-“Hoàng Sa là lãnh thổ máu thịt không thể tách rời” (BVN 20/1/2022)-TTO- (VNN 17/1/2022)-Ban Bí thư Trung ương Đảng thi hành kỷ luật cán bộ (GD 16/1/2022)-Phải đưa tất cả những kẻ liên quan thổi giá KIT Việt Á ra ánh sáng (GD 14/1/2022)-Kỷ luật hàng loạt lãnh đạo Bộ đội biên phòng Bà Rịa - Vũng Tàu (GD 14/1/2022)-Kỷ luật nhiều cán bộ Cần Thơ liên quan mua sắm thiết bị y tế (GD 14/1/2022)-Đề nghị Ban Bí thư thi hành kỷ luật ông Lương Thanh Hải (GD 14/1/2022)-Vụ test kit Việt Á: Quan chức Đà Nẵng đang ráo riết chạy án (TD 14/1/2022)-Quế Hương-Tổng Bí thư: Người cao tuổi là vốn quý của dân tộc (DT 13-1-21)-Thủ tướng: Ưu tiên hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc (DT 13-1-22)-Chống hành vi nhiễu loạn thị trường (TT 13-1-22)-Công ty nước ngoài nào khiến Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh nhắc đến trong vụ đấu giá đất Thủ Thiêm? (DV 13-1-22)-Chủ tịch nước: Xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực, chống tiêu cực trong hoạt động xét xử (VNN 11/1/2022)-
- Kinh tế: Giới trẻ Trung Quốc chuộng trang sức mang dấu ấn văn hóa truyền thống (KTSG 21/1/2022)-Trở thành Fn trong chứng khoán! (KTSG 21/1/2022)-BCI Asia: Nam Long (NLG) vào Top 10 chủ đầu tư nổi bật nhất Việt Nam (KTSG 21/1/2022)-Bản tin podcast ngày 21-1-2022 (KTSG 21/1/2022)-Trung Quốc còn cách công nghệ bán dẫn tối tân ‘3-4 thế hệ’ (VNN 21/1/2022)-Vinfuture công bố chủ nhân các giải thưởng phụng sự nhân loại năm 2021 (VNN 21/1/2022)-Người vợ kín tiếng của tỷ phú Phạm Nhật Vượng lần đầu tiên xuất hiện (VNN 20/1/2022)-PThu Hương-Top 50 Công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam gọi tên Vingroup, FPT, Vietjet (GD 20/1/2022)-Huế kỳ vọng đón 3-3,5 triệu lượt khách nếu dịch được kiểm soát (KTSG 20/1/2022)-Nhiều nhà đầu tư lớn quan tâm đến dự án đường vành đai 4 bao quanh thủ đô Hà Nội (KTSG 20/1/2022)-
- Giáo dục: SGD thành phố Hồ Chí Minh hủy cuộc thi Olympic tháng 4 là quyết định đúng đắn (GD 21/1/ 2022)-Websie của ITPlus âm thầm xóa thông tin tự nhận "nhà trường", "học viện" (GD 21/1/2022)-Tuyển sinh bằng IELTS, yêu cầu ngoại ngữ với cử nhân đầu vào cao hơn tiến sĩ (GD 21/1/2022)-Trường mầm non tư thục "chết dần chết mòn" trong dịch Covid-19 (GD 21/1/2022)-Để có IELTS, ngoài ôn luyện cao độ thì còn tiêu tốn khoảng hơn 30 triệu đồng (GD 21/1/2022)-Giáo viên đừng nôn nóng bỏ tiền học chứng chỉ tích hợp kẻo mất tiền oan (GD 21/1/2022)-Có ca biến thể Omicron không ảnh hưởng kế hoạch học sinh TP.HCM đi học sau tết (GD 21/1/2022)-Chỉ cần cấm giáo viên ôn/luyện thi đi chấm thi học sinh giỏi, sẽ công bằng (GD 21/1/2022)-
- Phản biện: Vụ Việt Á làm lộ hạn chế trong cuộc chiến chống tham nhũng của Việt Nam (BVN 20/1/2022)-Lê Hồng Hiệp-Toà án muốn độc lập cần có ngay LUẬT CẤM bất cứ ai, kể cả cấp cao nhất, can dự vào cán cân công lý (BVN 20/1/2022)-Lưu Trọng Văn-Tôi làm vụ trưởng (TVN 19/1/2022)-Võ Hồng Phúc-Quy trình bổ nhiệm và đặc quyền vụ phó (TVN 18/1/2022)-Võ Hồng Phúc-Tăng trưởng kinh tế, chuyển đổi số và cải cách thể chế Việt Nam (BVN 19/1/2022)-Lê Vĩnh Triển và nnk/KTSG-Chế độ tài phiệt và dấu hiệu của nền “thiện nguyện tài phiệt” tại Việt Nam (BVN 19/1/2022)-V.Nguyen-“Đấu giá” xong, viết “tâm thư” làm rối loạn an ninh kinh tế, phạm tội gì và có xử được không? (BVN 18/1/2022)-Hoàng Hải Vân-Bộ đội biên phòng, tại sao kỷ luật nhiều thế? (TD 16/1/2022)-Kim Văn Chính-Nhân viên có quyền to thật! (TD 16/1/2022)-Lê Thiếu Nhơn-Tiền (TD 14/1/2022)-Nguyễn Thông-Dân chủ và Nhân quyền (TD 13/1/2022)-Nguyễn Hưng Quốc-Tại sao Mỹ thiếu hụt nhân công? (TD 13/1/2022)-Khi Bộ trưởng Tài chính cảnh báo (TD 12/1/2022)-Mai Bá Kiếm-Tư bản thân hữu và mối liên hệ với thể chế của Việt Nam (BVN 12/1/2022)-Vincente Nguyen-Việt Nam hiện có một nhà nước yếu và một đảng chính trị quá mạnh (TD 12/1/2022)-Nguyễn Trường Sơn-Công nghiệp ‘thần kỳ’ (BVN 12/1/2022)-Trần Văn Thọ-Đừng để áp lực thi cử làm lùn nền giáo dục (BVN 12/1/2022)-Thái Hạo-Mê thành tích và mê chế nhạo (TD 11/1/2022)-Khải Đơn-Người dân cần công lý (TD 11/1/2022)-Trường Sơn-Chủ tịch Nhà nước và khát vọng mặt trời mọc ở hướng… Tây! (TD 10/1/2022)-Trân Văn-Đảng với dân và xấc xược đến thế là cùng! (TD 10/1/2022)-Trân Văn-Đề thi văn: Nhảm và không nhảm (TD 10/1/2022)-Thái Hạo-Lời yêu cầu khẩn thiết của người cha (TD 10/1/2022)-Phạm Đình Trang-
- Thư giãn: Phòng tắm cũ kỹ ‘lột xác’ bất ngờ nhờ cách phối màu đơn giản (VNN 19/1/2022)-Độc bản Tết 2022: Hoa giấy dáng rồng giá 250 triệu (VNN 12/1/2022)-
Nhiều người hỏi tôi: Quá trình anh lên Bộ trưởng như thế nào? Có quy hoạch không? Nay tôi xin lần lượt kể lại - nguyên Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc (tháng 9/2002 - tháng 8/2011) chia sẻ.
Năm 1975, sau ngày thống nhất đất nước, công tác địa chất dầu khí ngày càng được chú trọng. Tháng 10/1975, Tổng cục Dầu khí được thành lập. Thời kỳ này ta bắt đầu triển khai các hợp đồng thăm dò dầu khí ở thềm lục địa phía nam với các công ty Agip, Deminex, Bow Valley.
![]() |
Ông Võ Hồng Phúc (thứ hai từ phải sang) làm việc với doanh nghiệp trong chuyến thăm Nhật Bản tháng 11/1996 |
Sau khi bị Mỹ cấm vận, các công ty dầu khí phương Tây rút lui khỏi thềm lục địa phía nam, ta tìm kiếm đối tác từ Liên Xô. Lãnh đạo Ủy ban Kế hoạch Nhà nước thấy cần có bộ phận theo dõi công tác dầu khí và địa chất chuyên sâu hơn, đã quyết định hình thành nhóm địa chất dầu khí trong Phòng Tổng hợp của Vụ Công nghiệp nặng. Tháng 12/1979, tôi được cử làm Phó Phòng.
Năm 1978, Việt Nam tham gia Hội đồng tương trợ kinh tế (khối SEV), các chương trình hợp tác về dầu khí và địa chất với khối SEV ngày càng nhiều. Ngày 19/6/1980, Việt Nam và Liên Xô ký hiệp định khung về Hợp tác thăm dò dầu khí ở thềm lục địa phía nam, thay vào vị trí của các công ty phương Tây đã rút lui.
Hiệp định được ký trong chuyến đi thăm Liên Xô của Tổng bí thư Lê Duẩn. Người ký phía Liên Xô là ông Baibako, phía Việt Nam là ông Nguyễn Lam, đều là Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước của mỗi nước.
Công việc dầu khí và địa chất ngày càng nhiều. Anh Nguyễn Lam và lãnh đạo Ủy ban đã quyết định thành lập Phòng Dầu khí - Địa chất thuộc Vụ Công nghiệp nặng. Tháng 10/1980, tôi được bổ nhiệm làm Trưởng Phòng sau khi làm Phó được 10 tháng.
Hồi đó, vai trò của Ủy ban Kế hoạch Nhà nước trong Chính phủ rất quan trọng. Mọi việc khi trình Chính phủ đều phải qua Ủy ban có ý kiến. Các cuộc họp của các phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đều có mặt đại diện Ủy ban, ít nhất là cấp vụ phó.
Hai tháng làm trưởng phòng
Sau khi ký hiệp định khung, Việt Nam và Liên Xô đàm phán để ký hiệp định cụ thể thành lập Liên doanh Dầu khí Việt Xô. Phải triển khai xây dựng các công trình trên bờ phục vụ cho công tác dầu khí ở Vũng Tàu. Công việc nhiều, họp bàn càng nhiều. Lãnh đạo Ủy ban họp, lãnh đạo Chính phủ họp. Vụ trưởng Công nghiệp nặng phải tham gia.
Cuộc họp nào liên quan đến lĩnh vực dầu khí và địa chất cũng có tôi đi cùng. Khi báo cáo công việc lại chỉ định tôi báo cáo. Tôi nghe các anh em giúp việc gần cho các phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười và Nguyễn Lam nói, sau mỗi lần họp, hai sếp có vẻ không ưng về cách làm việc.
Tháng 12/1980, mọi người đồn là tôi sẽ lên Vụ phó. Có người nói với tôi, cậu sẽ lên Vụ phó đấy, vào mắt các sếp lớn rồi. Tôi cười bảo: “Vụ phó cái gì, Trưởng phòng mới được 2 tháng, ngồi chưa nóng chỗ”.
![]() |
Tháng 4/1995, Tổng bí thư Đỗ Mười thăm chính thức Nhật Bản. Ông Võ Hồng Phúc (khi đó là Phó chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước) báo cáo công việc với Tổng bí thư trên đường từ Nhật Bản về Hà Nội |
Thời kỳ đó, Vụ phó gần như thuộc về một tầng lớp khác với nhiều đặc quyền đặc lợi. Là Vụ phó là có tiêu chuẩn nhà ở cao hơn, tiêu chuẩn mua thực phẩm riêng với cửa hàng riêng. Thậm chí khi chết còn có một khu vực riêng ở nghĩa trang Văn Điển. Một chế độ bao cấp và phân biệt đối xử quá cách biệt! Cho nên mọi người coi việc lên Vụ phó như là một việc thay đổi lớn trên con đường thăng tiến!
Đầu tháng giêng năm 1981, vào buổi chiều, tôi thấy ông P.Ng.N., Vụ trưởng Công nghiệp nặng của tôi từ tầng hai, nơi làm việc của các lãnh đạo Ủy ban đi xuống khu nhà 1 tầng, nơi làm việc của vụ tôi với vẻ mặt bực tức. Ông về phòng và triệu tập các vụ phó cùng bí thư chi bộ đến. Một lúc sau mọi người đi ra.
Một anh Vụ phó gặp và nói với tôi: “Ông Lam gọi ông N. lên, nói làm thủ tục để đề bạt cậu lên làm Vụ phó phụ trách công tác dầu khí và địa chất. Nhưng ông N. phản đối quyết liệt lắm. Lý do là cậu mới lên Trưởng phòng 2 tháng, cần có thời gian thử thách. Hầu hết Vụ phó ở Ủy ban đều có thời gian thử thách ở cấp trưởng phòng 4-5 năm hoặc lâu hơn.
Ông ấy nói, ông ấy từng làm việc ở Quân giới khu 5 hàng 7-8 năm, rồi lại đi làm ở cơ sở, sau đó về Ủy ban Kế hoạch Nhà nước hơn chục năm mới được làm Vụ phó. Mọi việc chắc là khó qua. Cậu còn trẻ, cố gắng phấn đấu tiếp”!
Tôi bảo: “Đúng rồi, tôi lên Trưởng phòng mới hơn 2 tháng mà, thời gian còn dài, không sao đâu anh”. Hôm sau, tôi thấy ông Vụ trưởng lại lên khu vực làm việc của lãnh đạo Ủy ban. Lúc về, vẻ mặt vẫn rất bực tức, nói với anh em trong Vụ: “Tôi vẫn phản đối đến cùng”.
Bà con gần cũng phải theo nguyên tắc
Vài ngày sau, anh Phạm Hào, Phó chủ nhiệm Ủy ban gọi tôi lên phòng và nói: “Anh Nguyễn Lam và lãnh đạo Ủy ban muốn đưa cậu lên Vụ phó phụ trách về công tác dầu khí và địa chất nhưng Vụ trưởng của cậu phản đối dữ quá, không chịu làm văn bản đề nghị. Anh Lam quyết định làm cách khác.
Anh ấy quyết định thành lập Vụ Dầu khí và Địa chất. Sẽ làm quyết định bổ nhiệm cậu là Vụ phó phụ trách. Chỉ lập tạm vài ba năm thôi, khi cậu có uy tín làm việc rồi thì sẽ nhập lại vào Vụ Công nghiệp nặng như cũ.
Bây giờ cậu về làm cho tôi một tờ trình của Ủy ban gửi Hội đồng Bộ trưởng về việc thành lập Vụ Dầu khí và Địa chất, một dự thảo nghị định của Chính phủ thành lập Vụ. Xong càng sớm càng tốt.
Tôi cũng lấy làm lạ, Vụ trưởng của cậu sao lại phản đối dữ vậy! Làm người ta phải bày thêm việc để làm. Nghe nói cậu và ông ấy là bà con gần?”.
Tôi nói: “Vâng, họ hàng rất gần, ông ấy là em rể mẹ vợ em. Ông ấy rất nguyên tắc, việc đề bạt cán bộ bao giờ cũng xem xét quá trình. Mấy tháng trước đưa em lên Trưởng phòng, ông ấy nói em mới lên Phó phòng được 10 tháng. Nhưng vì thành lập phòng mới, không có ai hơn, nên đành chịu. Không có thân thích gì hết. Con người rất trực tính. Đã phản đối là phản đối đến cùng. Không thay đổi được đâu. Em biết tính ông ấy mà”.
Ngay sau đó, tôi xuống phòng lưu trữ xem công báo, xem phần nghị định của Chính phủ về thành lập các đơn vị cấp cục, vụ, viện; tham khảo lấy mẫu, chỉ thay đổi tên đơn vị được thành lập, cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ.
Phần tờ trình của Ủy ban gửi Chính phủ thì phải làm nhiều thời gian hơn, nhưng vì tôi đã quen làm tờ trình các dự án xưa nay nên chiều hôm đó cũng xong. Tối hôm đó tôi gọi mấy cán bộ viết chữ đẹp trong phòng đến. Tôi đọc, các anh ấy viết lại. Đêm hôm đó xong cả.
Quy trình bổ nhiệm
Sáng hôm sau, tôi lên phòng anh Phạm Hào đưa anh ấy xem các dự thảo, anh khen viết tốt, làm nhanh. Anh Hào bảo tôi cùng sang phòng anh Vũ Đại ở ngay bên cạnh. Anh Vũ Đại mới từ TP.HCM ra làm Bộ trưởng Phó chủ nhiệm thứ nhất thay anh Trần Phương sang làm Bộ trưởng Nội thương.
Anh Đại xem xong, chỉ phần cơ cấu tổ chức của Vụ, trong dự thảo có ghi là có 3 phòng: phòng Dầu khí, phòng Địa chất, phòng Tổng hợp, cười rất tươi và bảo tôi: “Cậu cũng khéo vẽ, cũng có 3 phòng! Bây giờ đang có mấy người"? Anh Đại có nụ cười rất tươi, giản dị, cởi mở và dễ gần.
Tôi trả lời: “Báo cáo anh có 5 người”. Anh Vũ Đại nói tiếp: “Tớ mới về nhưng mà biết chuyện rồi. Anh Lam, anh Trần Phương đã nói với tớ. Anh Lam giao tớ xem lại tờ trình và ký. Lập vụ nhưng không tăng người đâu nhé. Bây giờ 5 thằng thì cũng chỉ 5 thằng làm với nhau. Vài năm nữa lại nhập về Vụ Công nghiệp nặng”.
Hôm sau, anh Nguyễn Lam gọi anh Nguyễn Ngự, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ và tôi lên phòng. Anh Vũ Đại và anh Bích (thư kí của anh Lam) đã có mặt ở đó. Anh Lam nói: “Tờ trình Chính phủ thành lập Vụ cho đánh máy lại, anh Vũ Đại ký. Anh Ngự làm 2 tờ trình đề nghị Ban Bí thư và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng bổ nhiệm anh Phúc làm Vụ phó, anh Vũ Đại ký.
Anh Bích phối hợp với anh Ngự làm công văn của Ban Bí thư gửi Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng nhất trí đề bạt anh Phúc lên Vụ phó. Việc này tôi đã xin ý kiến anh Sáu (ông Lê Đức Thọ) và anh Nghị (ông Lê Thanh Nghị, lúc đó là Thường trực Ban Bí thư). Các anh ấy giao tôi ký.
Nghị định thành lập Vụ cho văn phòng đánh máy lại, anh Bích bàn với anh Ngự làm quyết định đề bạt anh Phúc. Hai văn bản này tôi đã bàn với anh Mười và anh Tô (Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng) để tôi ký. Anh Bích phối hợp với anh em bên Văn phòng Trung ương và Văn phòng Chính phủ lấy ngày công văn cho phù hợp. Văn bản của Chính phủ sau văn bản của Ban Bí thư một ngày”.
Hồi đó quy trình bổ nhiệm Vụ phó giống bổ nhiệm Thứ trưởng bây giờ, phải có ý kiến của Ban Bí thư, quyết định bổ nhiệm do Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng hoặc Phó chủ tịch ký thay. Quy trình như vậy mà tất cả những việc đó chỉ làm trong khoảng 5 ngày!
Cuối tháng 1/1981, tôi nhận quyết định bổ nhiệm làm Vụ phó Vụ Dầu khí và Địa chất cùng với nghị định về việc thành lập Vụ thuộc Ủy ban Kế hoạch Nhà nước, đều do ông Nguyễn Lam, Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng ký.
Võ Hồng Phúc
(Bài đăng trên FB tác giả)
TÔI LÀM VỤ TRƯỞNG
VÕ HỒNG PHÚC/ TVN 19-1-2022
Tháng 2/1981, tôi làm Vụ phó Vụ Dầu khí và Địa chất. Vụ chỉ có 5 người, mình tôi là đảng viên, về Đảng và công đoàn vẫn sinh hoạt chung với Vụ Công nghiệp nặng - nguyên Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc hồi tưởng.
Tháng 4/1982, ông Võ Văn Kiệt ra làm Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước. Lãnh đạo Ủy ban có nhiều thay đổi.
![]() |
Ông Võ Hồng Phúc tháp tùng Thủ tướng Võ Văn Kiệt trong chuyến công tác châu Âu năm 1993 |
Ông Võ Văn Kiệt thường gọi cán bộ lên nhà công vụ trên Quảng Bá làm việc, thỉnh thoảng tôi cũng được gọi lên, sau công việc hay được giữ lại ăn cơm cùng ông và các anh trong bộ phận giúp việc. Từ đó tôi quen anh Ba Huấn và anh Hà Hùng Dũng. Một thời kỳ rất vui vẻ với mấy anh Hai Nam bộ.
Một hôm, đầu năm 1983, sau bữa cơm khi lên làm việc, ông Võ Văn Kiệt nói với tôi: “Bây giờ phải mở rộng địa bàn hoạt động, phải bao quát lĩnh vực công nghiệp nhiều hơn, tôi đã bàn với các anh lãnh đạo Ủy ban nhập Vụ Dầu khí về Vụ Công nghiệp nặng, giao cho cậu phụ trách xây dựng cơ bản, đó là việc lớn”. Thế là tôi lại về làm Vụ phó Vụ Công nghiệp nặng.
Người làm chủ toà nhà 6B Hoàng Diệu
Đúng là khi nhập lại thì công việc của tôi được mở rộng hơn nhiều. Thời kỳ từ 1983, công tác xây dựng cơ bản công nghiệp nặng đang vào đà phát triển mạnh. Ngoài công trình dầu khí Vũng Tàu, còn có nhiều công trình trọng điểm quốc gia khác: Các nhà máy thủy điện Hoà Bình, Trị An, nhiệt điện Phả Lại, Apatit Lào Cai, Hệ thống lưới điện… Làm việc nhiều thì kiến thức được mở mang.
Có một câu chuyện vui mà lại thành thật: Cuối năm 1984, Vụ Công nghiệp nặng tổ chức liên hoan, có chụp ảnh chung kỷ niệm. Sau khi lấy ảnh, anh Triệu Văn Tự, Trưởng Phòng Điện, lấy bút bi khoanh tròn mặt tôi trên tấm ảnh và ghi ở phía sau dòng chữ: Người này sau này sẽ làm chủ toà nhà 6B Hoàng Diệu (toà nhà của Ủy ban Kế hoạch Nhà nước). Mọi người cho là nói vui, nhưng tấm ảnh vẫn được giao cho anh Phạm Công Đỉnh, Chủ tịch Công đoàn giữ.
Năm 2002, tôi lên làm Bộ trưởng, anh Đỉnh đưa tấm ảnh ra, tôi đã làm 2 buổi liên hoan về việc này, có mời anh Tự về dự. Khi đi ăn, tôi hỏi anh Tự: “Sao anh nói được thế?”. Anh Tự bảo: “Làm việc với nhau 15 năm, xem người xem tính mà nói”.
Những năm này là thời kỳ kinh tế kế hoạch hoá tập trung cao độ. Vai trò và quyền lực của Ủy ban Kế hoạch Nhà nước rất lớn. Hình mẫu công tác kế hoạch được bê nguyên từ Liên Xô. Từ tổ chức bộ máy cho đến phương pháp kế hoạch hoá. Tất cả đều được giao kế hoạch theo chỉ tiêu pháp lệnh.
Thay đổi công tác tổ chức
Sau khi ông Võ Văn Kiệt về, công tác kế hoạch được điều chỉnh linh hoạt hơn, mở rộng quyền chủ động kinh doanh, sản xuất cho cơ sở. Nhưng tình hình kinh tế vẫn ngày một khó khăn, đặc biệt sau những sai lầm về việc điều chỉnh giá - lương - tiền 1985. Tình hình đó đòi hỏi một sự thay đổi mạnh hơn nữa.
Năm 1987, đổi mới công tác kế hoạch trong Ủy ban Kế hoạch Nhà nước được triển khai mạnh mẽ. Công tác kế hoạch đi vào định hướng, giảm dần các chỉ tiêu pháp lệnh, loại bỏ dần cơ chế xin - cho. Muốn thực hiện được sự thay đổi đó, phải có sự thay đổi mạnh trong công tác tổ chức và cán bộ. Tháng 3/1988, anh Đậu Ngọc Xuân lên làm Chủ nhiệm thay ông Võ Văn Kiệt sang làm quyền Thủ tướng.
Công tác đổi mới tổ chức được tiếp tục. Các đơn vị trong Ủy ban được sắp xếp lại. Ba Vụ: Công nghiệp nặng, Công nghiệp nhẹ và Cơ khí Luyện kim hợp nhất thành Vụ Công nghiệp. Biên chế tinh giản. Vụ chỉ có 1 Vụ trưởng, 2 Vụ phó. Tôi được bố trí làm Vụ phó phụ trách xây dựng cơ bản.
Thời kỳ đó, nguồn vốn đầu tư, vật tư thiết bị, thị trường tiêu thụ cho công nghiệp chủ yếu dựa vào Liên Xô và Đông Âu thông qua các chương trình hợp tác theo sự phân công sản xuất và phối hợp kế hoạch hàng năm với khối SEV.
Đối với sản phẩm có qui trình sản xuất hơi phức tạp hoặc đầu tư thiết bị nhiều tiền hoặc sử dụng ít lao động, ta chỉ sản xuất một phần của sản phẩm. Ví dụ như làm giày, ta chỉ làm đến mũ giày, phần ép đế giày thì đưa sang Liên Xô và Đông Âu. Cho nên mới có chuyện vui là vào khoảng đầu năm 1989, khi công ty Legamex của chị Nguyễn Thị Sơn nhập máy ép đế giày đầu tiên về, nhiều lãnh đạo các bộ ngành liên quan đã phải kéo đến xem. Tôi nói đùa với anh em: “Cứ làm như đi thăm tàu vũ trụ”.
Mọi người cười nói lại: “Gần 10 năm chỉ làm mũ giày, bây giờ mới thấy làm ra được đôi giày hoàn chỉnh mà!”.
Đổi mới
Với chính sách đổi mới, năm 1987, luật Đầu tư nước ngoài được ban hành. Ngay sau đó, luật Công ty được triển khai xây dựng. Các công ty Nhật Bản, châu Âu, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) và các nước ASEAN bắt đầu vào Việt Nam để tìm hiểu chính sách phát triển kinh tế và cơ hội đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp. Họ rất muốn gặp các cơ quan quản lý kinh tế như Ủy ban Kế hoạch Nhà nước.
![]() |
Tháng 9/1989, ông Võ Hồng Phúc (khi đó là Vụ phó Vụ Công nghiệp) có mặt trong đoàn công tác thăm Nhật Bản cùng ông Phan Văn Khải (khi đó là Chủ nhệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước) |
Hồi đó nhiều người ngại tiếp xúc với các công ty từ các nước tư bản. Riêng tôi, ai muốn gặp tôi đều gặp. Vừa giúp họ tìm hiểu thị trường lại tăng thêm kiến thức cho mình về kinh tế thế giới.
Tôi như là cộng tác viên thân thiết với anh Đoàn Ngọc Bông, chị Phạm Chi Lan và anh em bên Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cũng như TSC (công ty của VCCI). Tôi nói với chị Chi Lan, nếu khách sang nhiều, chị cứ bố trí phòng làm việc với khách ở chỗ của chị, tôi xuống đó làm việc với họ cho tiện.
Tháng 4/1989, anh Phan Văn Khải ra thay anh Đậu Ngọc Xuân làm Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước, anh Đỗ Quốc Sam làm Phó chủ nhiệm thứ nhất trực tiếp phụ trách Vụ Công nghiệp. Anh Xuân sang làm Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về Hợp tác và Đầu tư. Anh Xuân bảo tôi sang bên đó, đưa lên Vụ trưởng. Tôi xin không sang, tôi nói là thích công việc bên Ủy ban Kế hoạch hơn.
Tháng 9/1989, anh Khải đi Nhật, đưa tôi đi cùng. Tôi được hiểu thêm Nhật Bản và mong muốn của giới chức nước này trong thúc đẩy quan hệ kinh tế với Việt Nam. Sau chuyến đi đó, các công ty Nhật sang Việt Nam đều gặp tôi, tôi lại càng hiểu thêm về khả năng và ý đồ làm ăn của các công ty Nhật.
Từ năm 1989, các chuyên gia của UNDP, UNIDO và đến đầu năm 1990 các chuyên gia của IMF, WB, ADB đã sang ta tìm hiểu tình hình, chuẩn bị các dự án nghiên cứu về chính sách phát triển công nghiệp và kinh tế của Việt Nam.
Anh Đỗ Quốc Sam giao tôi làm việc với họ. Tháng 6/1990, qua nhiều lần làm việc, tập đoàn Suma của Indonesia mời tôi và 3 cán bộ liên quan sang khảo sát về công nghiệp ở Indonesia. Lại có dịp học hỏi về quá trình phát triển công nghiệp của một nước có lịch sử giống ta.
Đến cuối năm 1989, Đông Âu sụp đổ. Liên Xô gặp nhiều khó khăn về kinh tế và xã hội. Hệ thống phối hợp kế hoạch hàng năm và 5 năm như trước đây không còn nữa. Nguồn vốn và nguồn cung cấp vật tư thiết bị hạn chế. 1990 là năm rất khó khăn cho Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực công nghiệp.
Quyết định lên làm vụ trưởng
Năm 1990 cũng là thời điểm phải chuẩn bị các văn kiện trình Đại hội 7 của Đảng. Chính phủ được giao chuẩn bị báo cáo: Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế xã hội 10 năm 1991-2000, Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 1991-1995. Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười là người chỉ đạo. Anh Khải là trưởng ban biên tập.
Đầu tháng 10/1990, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười và Phó Chủ tịch Võ Nguyên Giáp sang làm việc với Ủy ban Kế hoạch Nhà nước để nghe về chiến lược và kế hoạch 5 năm phát triển công nghiệp.
Vụ trưởng Vụ Công nghiệp báo cáo. Báo cáo thiên về hướng phát triển các ngành nghề và doanh nghiệp nhà nước hiện có, rất dè dặt khi nói về việc sắp xếp đổi mới doanh nghiệp nhà nước theo hướng cải cách, cổ phần hoá, huy động vốn tư nhân, vốn FDI.
Chủ tịch Đỗ Mười hỏi về nguồn vốn cho phát triển và cơ chế huy động vốn. Vụ trưởng Vụ Công nghiệp không trả lời được. Anh Khải chỉ định tôi trả lời. Dựa vào các kiến thức đã tích lũy được, tôi trả lời rất trôi chảy về huy động vốn FDI, huy động vốn ODA để phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội, huy động vốn tư nhân phát triển doanh nghiệp…
Tôi nói gọn, nói thẳng, dẫn chứng cụ thể. Thỉnh thoảng Chủ tịch Đỗ Mười và Phó Chủ tịch Võ Nguyên Giáp lại đưa ra các câu hỏi cắt ngang như kiểu gợi ý thảo luận, tôi vẫn trả lời suôn sẻ. Chủ tịch Đỗ Mười thường có cách điều hành cuộc họp rất tự nhiên làm cho người nói cảm thấy tự tin, cuộc họp trở nên sôi nổi.
Cuối buổi họp, sau kết luận, ông Đỗ Mười nói: “Các anh về nghỉ, mời anh Văn (cụ Võ Nguyên Giáp), anh Khải ở lại với tôi một lúc”.
Tôi về phòng làm việc của mình ở tầng 3. Tôi ra hành lang nhìn xuống, thấy ba người nói chuyện với nhau khoảng 30 phút. Khi anh Khải đi xuống tiễn Chủ tịch và Phó Chủ tịch, tôi đi theo sau.
Khi xe đã chạy, tôi đuổi theo anh Khải và hỏi: “Thế nào anh, có việc gì sơ suất hay phải làm gì thêm mà anh phải ngồi lại thế”?
Anh Khải cười bảo: “Có gì đâu, hai ông già khen mày hiểu biết, có tầm nhìn, nắm chắc vấn đề, có tư duy đổi mới. Bảo tao đưa mày lên Vụ trưởng. Đưa Vụ trưởng của mày về làm cố vấn cho tao. Ông già Mười còn biết mày làm Vụ phó từ lâu, hồi còn Vụ Dầu khí. Tao nói với hai ông, tôi vẫn bảo nó: mày là Vụ phó Inox (thép không gỉ, anh Khải vẫn hay nói tôi như thế. Đối với cấp dưới ít tuổi hơn và với người thân, anh thường xưng hô tao - mày)”.
Khoảng một tuần sau đó, cuối tháng 10/1990, tôi nhận quyết định lên làm Vụ trưởng Vụ Công nghiệp.
Võ Hồng Phúc
(Bài đăng trên FB tác giả)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét