20230310. 'RÀO CẢN' NÀO CỦA MUA SẮM VẬT TƯ Y TẾ ?

   ĐIỂM BÁO MẠNG

• Quốc tế: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tái đắc cử nhiệm kỳ 3 (VNN 10/3/2023)-Nga dùng tên lửa siêu vượt âm để tấn công trả đũa Ukraine (VNN 10/3/2023)-Lithuania nhận định thời gian Nga có thể duy trì chiến dịch quân sự ở Ukraine (VNN 10/3/2023)-Ẩn họa từ việc nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine nhiều lần bị mất điện (VNN 10/3/2023)-Xem lục quân Ấn Độ vượt sông, bay qua nóc nhà bằng ba lô phản lực (VNN 10/3/2023)-Ông Kim Jong Un yêu cầu Triều Tiên tăng cường tập trận cho 'chiến tranh thực sự' (VNN 10/3/2023)-Chủ tịch Hạ viện Mỹ không thăm Ukraine, Hàn Quốc cho phép Ba Lan bán lựu pháo cho Kiev  (VNN 9/3/2023)-Tình báo Mỹ báo cáo về sức mạnh kho vũ khí hạt nhân của Nga (VNN 9/3/2023)-Tổng thư ký NATO nhận định về Bakhmut, tình báo Anh nói Nga gặp khó ở Đông Ukraine (VNN 9/3/2023)-Tương lai CIA phụ thuộc vào cuộc đua công nghệ với Trung Quốc (VNN 9/3/2023)-Nga nói Ukraine mất 11.000 quân trong tháng 2, Kiev quyết bảo vệ Bakhmut (VNN 8/3/2023)-

• Trong nước: Bà Vũ Thu Hà được bầu làm Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội (VNN 10/3/2023)-Trung tâm đăng kiểm 2927D xóa dữ liệu 'ăn bẩn' để đối phó với công an (VNN 8/3/2023)-Thủ tướng Phạm Minh Chính: Quan tâm hơn nữa công tác quy hoạch nguồn cán bộ nữ (GD 8/3/2023)-Chuyện liều 'gõ cửa' Tổng Bí thư của nữ giáo sư toán học đầu tiên tại Việt Nam (VNN 8/3/2023)-Hai người nước ngoài đứng trên đường phố Đà Nẵng xin 'cứu giúp' (VNN 8/3/2023)-Danh sách thành viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XIII sau khi được kiện toàn (GD 7/3/2023)-Thêm 1 phụ huynh mất 100 triệu vì kịch bản “con cấp cứu ở Chợ Rẫy” (VNN 7/3/2023)-'Thu hồi đất đừng để người dân nhận bồi thường giá bèo' (VNN 7/3/2023)-Người đàn ông giả nhà sư đi khất thực ở Đà Nẵng (VNN 7/3/2023)-
• Kinh tế: Bà Rịa-Vũng Tàu lập 3 chốt kiểm soát tàu cá, chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp (KTSG 10/3/2023)-Đề xuất dùng vốn ngân sách đầu tư tuyến nối cảng Cát Lái (KTSG 10/3/2023)-Con đường nào để Việt Nam gia nhập nhóm thu nhập trung bình -cao? (KTSG 10/3/2023)-Podcast 10-3-2023–Bất động sản đã đóng góp gì cho nền kinh tế? (KTSG 10/3/2023)-Cổ phiếu du lịch tăng trần sau thông tin Trung Quốc cho tổ chức tour đoàn tới Việt Nam (KTSG 10/3/2023)-Sở GTVT: Bỏ vòng xoay Nguyễn Bỉnh Khiêm – Điện Biên không thể giải quyết kẹt xe (KTSG 10/3/2023)-Cao Bằng: Nhiều cánh rừng rộng hàng chục hecta bị 'xóa sổ' khi làm đường (VNN 10/3/2023)-Doanh nghiệp nợ hơn 4.500 tỷ tiền bảo hiểm xã hội (VNN 10/3/2023)-Forbes dừng cập nhật tài sản tỷ phú USD với bà Nguyễn Thị Phương Thảo (VNN 10/3/2023)-Kinh doanh cầm đồ: Địa phương dẫn đầu cao gấp đôi TP.HCM, gấp 7 Hải Phòng (VNN 10/3/2023)-Dâu tây ồ ạt xuống phố, giá rẻ chưa từng có (VNN 10/3/2023)- Có nơi giá đất sau khi có dự án chênh tới 700 lần (VNN 9/3/2023)-600 căn biệt thự kiểu Tây ở Hà Nội bị bỏ hoang (VNN 10/3/2023)-Thu hồi đất tránh kiểu 'con ngoan thì thiệt, con hư lại lợi' (VNN 10/3/2023)-Phòng thương mại Mỹ kêu gọi quản lý AI (VNN 10/3/2023)-
• Giáo dục: Hiểm họa rình rập từ dịch vụ đưa đón học sinh tự phát ở ngoại thành Hải Phòng (GD 10/3/2023)-Mô hình Học viện trong Viện Hàn lâm: Than khó về GV cơ hữu khi đào tạo tiến sĩ (GD 10/3/2023)-SV Trường ĐH Đồng Nai thắc mắc về học bổng, tiền hỗ trợ, Hiệu trưởng nói gì? (GD 10/3/2023)-Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thăm và làm việc với Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 (GD 10/3/2023)-Giám đốc, Phó Giám đốc Sở GD Đắk Lắk được đề nghị xét danh hiệu “Nhà giáo Ưu tú” (GD 10/3/2023)-Hậu sáp nhập trường nghề: Tinh giản biên chế rất khó khăn (GD 10/3/2023)-Bộ Giáo dục hợp nhất quy chế thi chọn học sinh giỏi quốc gia (GD 10/3/2023)-Sở Giáo dục Hòa Bình sẽ cắt, giảm đi công tác trong, ngoài nước, sử dụng xe công (GD 10/3/2023)-Phòng Giáo dục và Đào tạo than khó, đâu là giải pháp? (GD 10/3/2023)-Đi thi HSG cấp tỉnh, Quốc gia, ngoài áp lực, không ít em phải hy sinh rất nhiều (GD 10/3/2023)-Hiệu trưởng, tổ trưởng không dạy đủ số tiết/tuần sẽ không có phụ cấp ưu đãi? (GD 10/3/2023)-Bắc Giang: Thi tuyển sinh vào lớp 10 gồm Toán, Văn và tiếng Anh (GD 10/3/2023)-Ngành giáo dục Ninh Bình lên kế hoạch phòng, chống thiên tai năm 2023 (GD 10/3/2023)-Năm 2023, kỳ thi đánh giá tuyển sinh của Bộ Công an dự kiến diễn ra từ 2-3/7 (GD 10/3/2023)-Đà Nẵng: Trường cao đẳng nghề số 5 dừng tuyển sinh, chấm dứt hoạt động (GD 10/3/2023)-Cô giáo Việt đầu tiên giành giải thưởng 100.000 USD về giáo dục (VNN 10/3/2023)-
• Phản biện: Nỗi khổ ngành y nhìn từ nút thắt thể chế (TVN 9/3/2023)-Nguyễn Huy Viện-Năm mèo nói chuyện… chuột (2) (GD 8/3/2023)-Xuân Dương-Sắp 8/3, mẹ chồng đòi tặng quà trăm triệu khiến tôi khó xử (VNN 7/3/2023)-Ông Nguyễn Đình Cung: ‘Rất khó dự báo trên nền tảng số liệu hiện nay’ (TVN 7/3/2023)-'Thu hồi đất đừng để người dân nhận bồi thường giá bèo' (VNN 7/3/2023)-Năm mèo nói chuyện… chuột (1) (GD 6/3/2023)-Xuân Dương-Tủ rượu và tủ sách (KTSG 5/3/2023)-Khánh Hưng-

• Thư giãn: Từng 'yêu tiền hơn sinh mạng', cô gái Hải Phòng đốt toàn bộ 1 tỷ tiết kiệm đi du lịch (VNN 9/3/2023)-Màn trả thù ngọt ngào, người đàn ông Ấn Độ lấy luôn vợ của kẻ 'cắm sừng’ mình (VNN 5/3/2023)-

NGÀNH Y TẾ KÊU CA VỀ HẠN MỨC CHỈ ĐỊNH THẦU CHỈ LÀ CÁI CỚ CHO

NGỰA QUAY ĐƯỜNG CŨ

CHU MỘNG LONG/ FB 2-3-2023

Đã nói thì nói cho rốt ráo. Về câu chuyện các bệnh viện đồng loạt không nhập vật tư, thiết bị, và gần như đang lấy sinh mệnh người bệnh ra mặc cả để đòi tháo gỡ rào cản của luật và quy định về đấu thầu.

Báo chí xỏ mũi dư luận chạy theo xu hướng xé rào để gọi là "cứu bệnh nhân" và quy trách nhiệm cho Bộ Y tế và Bộ Tài chính.

Xem ra, báo chí chẳng nắm luật và các quy định hiện hành, bị lãnh đạo các bệnh viện xỏ mũi để gây áp lực (1) Buộc Bộ Y tế và Bộ Tài chính bãi bỏ rào cản về hạn mức chỉ định thầu; (2) Buộc Bộ Công an phanh lại các vụ án hình sự đang "gây lo sợ" cho lãnh đạo ngành y.

Có nghĩa là, nếu áp lực này thành công, ngựa sẽ quay về đường cũ. Vẫn áp phe chỉ định thầu, ngầm nhập thuốc và vật tư thiết bị tùy tiện, khống giá để ăn hoa hồng như một thói quen của quan chức y tế. Những vụ án mà Bộ Công an đã và đang khởi tố hình sự chỉ là phần nổi của tảng băng:

1) Vụ ngầm nhập thuốc Health 2000 Canada không rõ nguồn gốc, hậu quả là người mắc bệnh ung thư phải dùng thuốc giả, còn quan chức thì nuốt hơn 148 tỷ đồng. Sai phạm này không chỉ là cá nhân hay tổ chức VN Pharma, mà có cả hệ thống vì liên quan đến trách nhiệm của Thứ trưởng Trương Quốc Cường, khi ông này bất tuân luật lệ và phớt lờ cảnh báo từ cả hai phía Canada và Việt Nam.

2) Vụ Kittest Việt Á, nhập lậu từ Trung Quốc nhưng dán nhãn đề tài khoa học, công nghệ và sản xuất tại Việt Nam, nâng khống giá gấp vài ba trăm lần. Cũng không chỉ là một công ty cò con Việt Á mà liên đới trách nhiệm đến cả một hệ thống: hai bộ Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế cùng Học viện Quân y, dẫn đến hai bộ trưởng và lãnh đạo của gần 60 tỉnh thành chui vào lưới pháp luật. Vụ này nuốt chửng đến 800 tỷ đồng ngân sách.

3) Ngoài Kittest Việt Á, theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, "về mua sắm thiết bị phòng, chống dịch COVID-19 cho thấy nhiều địa phương có số gói thầu vi phạm cao như: Hà Tĩnh và Đà Nẵng 100%, Hải Phòng 95,8%, Quảng Trị 95,2%, Bình Thuận 90,7%, Cần Thơ 89,3%, Vĩnh Long 85,5%. Các tỉnh Cao Bằng, Điện Biên, Ninh Bình, Hà Giang đều có trên 70% số gói thầu có vi phạm". Nhiều vụ án đã và đang khởi tố tại các địa phương với số tiền hàng trăm tỷ đồng khoét từ ngân sách.

Khi khởi tố hình sự phần nổi, toàn bộ hệ thống, tức phần chìm của tảng băng bị rúng động, lo sợ là điều hiển nhiên.

Tôi hình dung, nếu truy rốt ráo, sự vi phạm có thể toàn diện chứ không chỉ trong thời gian diễn ra đại dịch. Đại dịch chỉ là sự bùng phát một thứ vi rút lợi dụng cơ hội khoét ngân sách và khoét vào thân thể người bệnh. Vụ án bác sĩ Hoàng Công Lương trước đó, không thể không có liên quan đến vấn đề nhập trang thiết bị chạy thận cũ, hư hỏng, gây chết người.

Đêm qua, một cán bộ ngành y vào trang tôi khoe rằng, đã từng mua trang thiết bị y tế, từng bức xúc vì rào cản trong quy định đấu thầu, nên mới dẫn đến thảm họa các bệnh viện không chịu nhập thuốc và trang thiết bị khám chữa bệnh. Lý do, nhiều trang thiết bị nhập từ các công ty độc quyền, hoặc phụ tùng sửa chữa độc quyền, nên không thể chào hàng cạnh tranh từ 3 nhà sản xuất khác nhau theo quy định. Hóa ra quy định đấu thầu sai, hoặc là các vụ án hình sự Bộ Công an đang làm là sai?

Xin thưa, Luật Đấu thầu 2013 và Nghị định 63/2014/NĐ-CP, không có rào cản nào cho vấn đề trên.

- Luật Đấu thầu 2013 cho phép đến 6 trường hợp được chỉ định thầu, trong đó có hai trường hợp ngành y hoàn toàn được phép: 1) Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả gây ra do sự cố bất khả kháng; (...) gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn hoặc để không ảnh hưởng nghiêm trọng đến công trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách; 2) Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa phải mua từ nhà thầu đã thực hiện trước đó do phải đảm bảo tính tương thích về công nghệ, bản quyền mà không thể mua được từ nhà thầu khác...

Làm gì có chuyện sinh mạng bệnh nhân đang cấp bách, cần thuốc, cần hóa chất và vật tư để mổ xẻ cứu người mà Luật buộc phải chào hàng cạnh tranh đã? Làm gì có chuyện máy móc hư hỏng, cần mua phụ tùng tương thích để sửa chữa mà Luật buộc phải chào hàng với 3 nhà thầu khác nhau?

Không có vụ án nào Bộ Công an khới tố do vi phạm điều mà các lãnh đạo ngành y đang lo sợ. Bộ Công an chỉ khởi tố tội lợi dụng kẽ hở này, để công khai hoặc ngấm ngầm thi nhau chỉ định thầu, để nâng khống giá cao ngất với mục đích khoét ngân sách và trục lợi trên thân xác người bệnh.

Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, hạn mức chỉ định thầu là 500 triệu đồng đối với gói thầu dịch vụ tư vấn, 1 tỷ đồng đối với gói thầu xây lắp, hàng hóa. Theo Trang Điện tử Chính phủ, việc giảm hạn mức chỉ định thầu như quy định tại Nghị định số 63/2014/NĐ-CP là phù hợp, cần thiết vì một số lý do chủ yếu sau đây:

- Theo xu hướng và thông lệ quốc tế, chỉ định thầu chỉ thực hiện trong một số ít các trường hợp đặc biệt và với gói thầu có giá trị rất nhỏ. Các hướng dẫn đấu thầu của WB, ADB, JICA không quy định về ngưỡng chỉ định thầu mà mặc định hầu hết các gói thầu phải áp dụng đấu thầu cạnh tranh.

Ngoài ra, Hiệp định CPTPP cũng không quy định về ngưỡng chỉ định thầu, đồng thời chỉ cho phép chỉ định thầu trong một vài trường hợp rất hạn chế với các điều kiện nghiêm ngặt.

- Chỉ định thầu dễ kéo theo tình trạng “xin-cho” làm giảm tính cạnh tranh, minh bạch trong chi tiêu, sử dụng nguồn vốn Nhà nước, tạo tâm lý cho một bộ phận nhà thầu ỷ lại vào quan hệ với chủ đầu tư, làm giảm tính cạnh tranh của doanh nghiệp, làm méo mó thị trường, không tạo cơ hội tham gia cạnh tranh của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp mới gia nhập thị trường.

Quy định trên không chỉ từ phía Việt Nam mà còn là thông lệ quốc tế. Đối với thông lệ quốc tế, nếu phía Việt Nam phá rào ắt bị phạt thẻ vàng hoặc thẻ đỏ. Các lãnh đạo ngành y đọc kỹ đi mà thực hiện. Nếu không phải cái tâm lý khủng hoảng của em bé đến tuổi bỏ bú vẫn giận dỗi không chịu bỏ thì cũng mang cái não trạng của ông cố nội, rằng đã thế thì tao không nhập gì cả, chết ai nấy chịu.

Lương y mà lấy sinh mệnh người bệnh ra mặc cả để đòi tháo bỏ rào cản thì đó là "thú y", trong nghĩa chỉ chăm sóc cho bộ lông của mình mà ngoảnh mặt với đồng loại là bệnh nhân. Vị cán bộ ngành y nói trên đêm qua than thở: "Có là lương y thì cũng là con người chứ không phải thánh, họ phải cần cái ăn, cái mặc và cũng sợ bị đi tù". Ừ thì là con người, nhưng ăn ỉa có nơi có chỗ. Ăn ỉa tùy tiện ắt phải bị nhốt!

Quan điểm của tôi, ủng hộ bảo lưu các điều luật quy định trên và đề nghị Bộ Công an truy xét đến cùng, bắt kẻ miệng bú bên này tay sờ vú bên kia phải cai sữa, bắt mấy ông cố nội ngành y bỏ ngay cái não trạng "không có tao thì chúng mày chết". "Chúng mày" đó là bệnh nhân, hãy la to lên để phá rào cản cho ông... kiếm ăn trên xương máu của đồng loại!

Cải cách hiện nay, theo tôi không phải là phá rào mà càng cần siết chặt hơn những ràng buộc trong thị trường của ngành y tế công và mở rộng cạnh tranh tự do, bình đẳng của bệnh viện tư. Một là phát triển bệnh viện tư nhân, để tư nhân tự chủ trong đầu tư, mua sắm thiết bị, phá thế độc quyền của bệnh viện công chỉ biết moi ngân sách. Hai là bệnh viện công phải đúng nghĩa "công", giống như "nhà thương" ở nước văn minh, chữa bệnh miễn phí cho dân nghèo.

Như tôi từng viết, không có lý do gì đất đai của dân, tiền đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị từ túi dân, lương cán bộ ăn từ thuế dân đóng, mà lãnh đạo bệnh viện công suốt thời gian dài, không chỉ tìm cách moi ngân sách một cách phi pháp mà còn đòi tăng viện phí, độc quyền và nâng giá thuốc để bóp cổ bệnh nhân. Ở cái đất nước mà người bệnh cấp cứu vừa nhập viện đã bị hỏi tiền, không có tiền đành chịu chết, thì lương y kiểu gì?

Không ít trí thức mỉa mai rằng, tại sao một người không có chuyên môn y tế như bà Đào Hồng Lan lại được bổ nhiệm Bộ trưởng? Họ không nghĩ rằng, Bộ trưởng, Thứ trưởng có chuyên môn như bà Nguyễn Thị Kim Tiến, Trương Quốc Cường, Nguyễn Thanh Long thì hình như chỉ có giỏi ở chuyên môn lách luật và vi phạm pháp luật? Ngành y tế tan nát cả hệ thống không phải vì những "nhà chuyên môn" này? Người đứng đầu đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp thì còn tin gì ở đội ngũ lãnh đạo có chuyên môn cấp dưới đã từng thừa hành những mệnh lệnh phạm pháp từ trên ném xuống?

C.M.L.

Nguồn: FB Chu Mộng Long

https://www.facebook.com/Chumonglong/posts/pfbid02UQLN3idVLkwVFT14NoNjkCxamrJ1AoD1mAgRwyu9w492ncjVzLF7SKdLn5NmJzXPl

NỖI THỐNG KHỔ NGÀNH Y NHÌN TỪ NÚT THẮT THỂ CHẾ

NGUYỄN HUY VIỆN/ TVN 9-3-2023

Để tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế thời gian vừa qua không lặp lại, Bộ Y tế và các bộ ngành liên quan cần phối hợp tham mưu cho Chính phủ xây dựng hành lang pháp lý căn cơ, dài hơi.

Ai giải cứu ngành y?

Chúng ta đang chứng kiến những điểm nghẽn cơ chế gây ùn tắc, thiếu hụt, thậm chí khủng hoảng về thuốc, máy móc, vật tư, sinh phẩm y tế... ở các bệnh viện công lập trong những tháng gần đây.

Trước thực tế đó, Chính phủ đã có một số quyết sách mang tính khẩn cấp để “giải cứu” khó khăn cho ngành y tế và giúp người bệnh. 

Tuy nhiên, vẫn phải nhìn nhận một cách nghiêm túc những bất cập về cơ chế kéo dài trong lĩnh vực y tế để hạn chế những hệ lụy tiêu cực của nó kéo dài tới đây.

Từ năm 2021, khi dịch Covid diễn ra, tình trạng thiếu thuốc chữa bệnh, máy móc, hóa chất, sinh phẩm y tế đã xuất hiện ở các cơ sở chữa bệnh công lập từ trung ương đến địa phương. Lãnh đạo các bệnh viện đã liên tục kiến nghị, đề đạt để giải quyết tình trạng này nhưng chưa được các cấp có thẩm quyền khắc phục. Tình thế đến nay ngày càng trở nên trầm trọng.

Cần nhìn nhận nghiêm túc những bất cập về cơ chế kéo dài trong lĩnh vực y tế. Ảnh: Thạch Thảo

Theo thống kê của Bộ Y tế tại 34 Sở Y tế, 21 bệnh viện tuyến Trung ương và 2 bệnh viện trực thuộc trường Đại học cho thấy: 40/55 Sở Y tế và bệnh viện Trung ương báo cáo có tình trạng thiếu thuốc. Trong đó, các thuốc thiếu tại cơ sở khám chữa bệnh bao gồm cả một số thuốc kháng sinh dự trữ dùng để điều trị bệnh nhân nặng, thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần, một số thuốc tim mạch, điều trị tăng huyết áp, thuốc điều trị sốt xuất huyết, thuốc nhãn khoa, vị thuốc cổ truyền…

Báo cáo với đoàn giám sát của Quốc hội ngày 8/8/2022, lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế do “tâm lý lo ngại, sợ sai, không dám làm, không dám đấu thầu, mua sắm” của một số địa phương và đơn vị trong ngành y tế. 

Những nguyên nhân này dẫn tới tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại một số tỉnh thành, khiến bệnh nhân thuộc nhóm bảo hiểm y tế chi trả khi khám hoặc điều trị tại cơ sở y tế công lập phải tự mua thuốc bên ngoài. Thậm chí các bệnh viện đặc biệt cấp quốc gia như Việt Đức, Bạch Mai, Chợ Rẫy... phải hạn chế nhận bệnh nhân vào viện. 

Trước thực trạng đó, hàng loạt tờ báo “rung chuông” báo động về thực trạng thiếu thuốc, máy móc, vật tư, sinh phẩm y tế ở các bệnh viện. VietNamNet đã có nhiều bài như Vẫn thiếu thuốc nhiều nơi, Bộ Y tế nói do "sợ sai, sợ thanh tra"; Bệnh viện 51 tuổi ở TP.HCM quá tải bệnh nhân, nhiều hạng mục xuống cấp; Thiếu vật tư y tế, bác sĩ lo 'tay không bắt giặc'; Cảnh tượng chưa từng thấy ở Bệnh viện Chợ Rẫy...

Những nút thắt pháp lý

Nguyên nhân của tình trạng trên đây là do bất cập về cơ chế; xin dẫn dụ những bất cập trong một số văn bản quy phạm pháp luật.

Ảnh: Thạch Thảo

Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/06/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư; Thông tư số 68/2022/TT-BTC ngày 11/11/2022 của Bộ Tài chính quy định chi tiết việc sử dụng vốn nhà nước để mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan nhà nước...

Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 quy định chi tiết một số điều của luật quản lý, sử dụng tài sản công. Theo nghị định này, một số trang thiết bị sau khi kết thúc đề án liên doanh, liên kết có giá trị dưới 50% nhưng vẫn trong điều kiện hoạt động tốt thì vẫn tiếp tục được sử dụng. Trong khi đó, nghị định số 29/2018/NĐ-CP, ngày 05/3/2018 về quy định trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản và xử lý đối với tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân lại quy định điều kiện để xác lập sở hữu toàn dân thì tài sản phải có giá trị còn lại trên 50%. Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng yêu cầu trang thiết bị phải được xác lập sở hữu toàn dân mới thanh toán bảo hiểm y tế. 

Nghị định số 98/2021/NĐ-CP ngày 08/11/2021 về quản lý giá trang thiết bị y tế; Thông tư số 58/2016/TT-BTC ngày 29/03/2016 của Bộ Tài chính quy định chi tiết việc sử dụng vốn nhà nước để mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan nhà nước. 

Nghị quyết số 144/NQ-CP ngày 05/11/2022 về việc bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Do các văn bản trên đây còn bất cập, không sát thực tế, chồng chéo, đưa ra các quy định không thể thực hiện được nên các cơ sở y tế công lập lúng túng khi vận dụng, thậm chí không dám thực hiện. Đây là những điểm nghẽn dẫn đến tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế trong thời gian vừa qua.

Những câu hỏi còn bỏ ngỏ

Xin đặt ra một vài câu hỏi:

Vì sao cũng những bệnh viện công đó, cũng các bác sỹ đó mà họ vẫn tiếp cận đầy đủ vât tư y tế trước đây? Thậm chí, trong dịch bệnh, họ là những người ở tuyến đầu.

Vì sao cũng vẫn là những con người đó lại để xảy ra tình trạng thiết thuốc, vật tư y tế trên diện rộng?

Lỗi ở thể chế, hay chỉ đơn giản từ cái tâm, lòng tham của con người?

Trả lời câu hỏi này đòi hỏi cả công trình nghiên cứu, khảo sát chứ không phải là khuôn khổ giới hạn của một bài báo này!

Để khắc phục tính trạng trên đây, ngày 4/3/2023 Chính phủ đã ban hành nghị quyết 30 về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp đảm bảo thuốc, trang thiết bị y tế. Nhiều khó khăn về hành lang pháp lý trong đảm bảo thuốc, trang thiết bị y tế ở các bệnh viện công lập đã được bật đèn xanh tháo gỡ. 

Tuy nhiên, để tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế thời gian vừa qua không lặp lại, Bộ Y tế và các bộ ngành liên quan cần phối hợp tham mưu cho Chính phủ xây dựng hành lang pháp lý về công tác khám chữa bệnh căn cơ, dài hơi. 

Khoảng chục năm trở lại đây, triết lý quản lý luôn được gắn với “xây dựng chính phủ kiến tạo”. Đây là quan điểm mang tính cốt lõi mở đường cho đất nước phát triển. 

Trong những nhiệm kỳ vừa qua, bộ máy Chính phủ đã có những chuyển biến tích cực trong việc xây dựng hành lang pháp lý để giải tỏa các điểm nghẽn cơ chế đang kìm hãm đối với sự phát triển kinh tế, xã hội. Đây cũng là nguyên nhân cơ bản để đất nước đạt được những thành tựu kinh tế, xã hội quan trọng.

Tuy nhiên, trên bình diện tổng thể, triết lý “xây dựng chính phủ kiến tạo” chưa được các cấp, các ngành quán triệt và vận dụng đầy đủ vào thực tiễn đời sống kinh tế, xã hội, trong đó những bất cập ở ngành y, từ lĩnh vực xây dựng thể chế, đến hoạt động thực tế của các bệnh viện là ví dụ. 

Ít nhất, tháo gỡ những điễm nghẽn thể chế trong lĩnh vực y tế để các bệnh viện hoạt động bình thường trở lại, để người bệnh có cơ hội chữa bệnh sẽ phát đi tín hiệu “kiến tạo” mà nhân dân luôn kỳ vọng lâu nay.

Nguyễn Huy Viện