20150126. VÌ SAO ĐẠI HỌC VIỆT NAM KHÔNG MANG TÊN ĐẠI GIA ?

ĐIỂM BÁO MẠNG

• Thư gửi đại gia (Diễn Đàn 25-1-15)-Trần Hữu Dũng -Thư cho một bạn trẻ (TBKTSG 2009)]
• Chân Dung Quyền Lực muôn năm...  (FB Mai Tú Ân 24-1-15) - Làm gì với trang 'Chân dung quyền lực?' (BBC 25-1-15)
• 'Côn đồ hay CA được phép hành hung dân?' (BBC 25-1-15)
• Vì đâu đạo đức xã hội xuống cấp như hiện nay? (RFA 25-1-15) -- Có p/v nhà báo Thế Thanh
• Cần xây dựng cơ chế phòng ngừa để không thể tham nhũng (TT 25-1-15) -- P/v Nguyễn Phú Trọng
• Xuất siêu kỷ lục: Công lớn thuộc về doanh nghiệp FDI (ĐT 25-1-15)
• Mua ô tô điện rồi... “trùm mền” (NLĐ 25-1-15)
• Mối quan hệ giữa dân chủ với tăng trưởng và phúc lợi (P.1) (NCQT 25-1-15)

• ​​​Chưa đủ cơ sở công nhận bằng tiến sĩ ĐH Bulacan (TT 25-1-14)
• Truy lùng “khách hàng” của đường dây làm bằng cấp giả cực lớn tại TPHCM (LĐ 25-1-15)
• Về trách nhiệm xã hội của nhà văn và nhà xuất bản  (HV 26-1-15)
• Nỗi buồn thiền định của Hoàng Phủ Ngọc Tường (VNCA 20-1-15)
• 'Chân dung quyền lực' - khắc tinh của tham nhũng thượng đỉnh (!?) (BVB 25/1/2015)
• Phải cảnh giác, chủ động và kiên quyết bảo vệ chủ quyền (BVB 26/1/2015)
• Hoa Kỳ-Ấn Độ sẽ 'đồng hành, đồng hướng' ? (BVB 26/1/2015)

TÊN TRƯỜNG Y VÀ ĐẠI GIA

Bài của GS NGUYỄN VĂN TUẤN trên tuan's blog 21/1/2015

 

GS Nguyễn Văn Tuấn

***

Một trong những trường y tế nổi tiếng nhất thế giới là Harvard School of Public Health sẽ đổi tên thành "Harvard T. H. Chan School of Public Health". Việc đổi tên để ghi nhận món quà 350 triệu USD mà ông Gerald Chan tặng cho Trường. Ông Chan là người gốc Hồng Kông và một cựu sinh viên của Trường vào thập niên 1970. Sự kiện này làm tôi suy nghĩ đến các "đại gia" Việt Nam …

Harvard dĩ nhiên không phải là đại học duy nhất đổi tên trường theo tên của người cho tiền. Ở Mĩ và vài nước phương Tây, các đại học có "truyền thống" theo tôi là rất hay: họ thường lấy tên của nhà từ thiện, nhà mạnh thường quân đặt tên lab, building, thậm chí tên trường. Ở Úc, Viện Garvan của tôi mới xây xong một trung tâm ung thư rất hoành tráng và hiện đại, và họ đặt tên là The Kinghorn Cancer Centre để ghi nhận đóng góp của triệu phú Kinghorn, người cho tiền (một phần) để xây.

Theo một bài báo trên JAMA (1) đã có 15 trường y ở Mĩ đổi tên để ghi nhận đóng góp của ân nhân. Trường nơi tôi có thời gắn bó là WSU School of Medicine nay đổi thành Boonshoft School of Medicine, vì đại gia Boonshoft cho Trường 28.5 triệu USD. Trường y khá nổi tiếng là Brown University School of Medicine đổi tên thành Warren Alpert Medical School do nhận 100 triệu USD từ tỉ phú Warren Alpert, người khởi đầu sự nghiệp là buôn bán khăn tắm. Nhưng số tiền mà ông Chan cho Harvard phải nói là rất … ấn tượng. Ông cho Harvard 350 triệu USD! Thật ra, tên trường là tên của cha ông (đã quá cố), chứ không phải tên của ông. Ông Chan làm giàu nhờ kinh doanh địa ốc.

Nhưng cũng có trường hợp khó xử vì tên của ân nhân không được kính trọng mấy. Ví dụ như Wake Forest University School of Medicine được đổi tên thành Bowman Gray School of Medicine để ghi nhận đóng góp của ông Bowman. Chỉ có "phiền" một chút vì ông này là chủ tịch tập đoàn sản xuất thuốc lá R J Reynolds. Chẳng lẽ một trường y mà lấy tên của một ông trùm sản xuất thuốc lá? Nghe kì quá. Thế là họ âm thầm quay lại tên cũ Wake Forest University School of Medicine. Chẳng biết ông Bowman nghĩ gì sau sự đổi tên này.

Ở trên, tôi có nói là cách đặt tên trường này làm tôi liên tưởng đến các đại gia VN. Theo tôi biết thì chưa có một đại gia VN nào chi tiền cho một đại học để lập một trường y hay phân khoa, dù họ không phải là không có khả năng tài chính. Không giống như các đại gia Hồng Kông và Mĩ (thường hay tài trợ lớn cho nghiên cứu khoa học và cho giáo dục), các đại gia VN có vẻ thích xây nhà cửa hoành tráng, xây nhà cho chó và mèo ở, hoặc mua tàu và xe đắt tiền đi dạo mát, chứ không mặn mà với giáo dục.

Tôi tự hỏi tại sao họ không mặn mà chi tiền cho giáo dục? Có lẽ họ không tin vào nền giáo dục nước nhà. Có thể họ xuất thân không phải từ đại học, và họ làm giàu quá dễ, quá nhanh, nên họ chỉ muốn hưởng thụ cá nhân mà không nghĩ đến giá trị của giáo dục. Có thể họ không nghĩ các giới chức VN biết ơn họ bằng cách lấy tên họ đặt tên trường. Trong thực tế, họ đã thấy nhiều ân nhân nước ngoài giúp VN xây trường trung học, chính quyền cũng lấy nước ân nhân đặt tên trường, nhưng một thời gian sau thì họ đổi thành tên Việt, một hành động có thể hiểu là vô ơn. Người nước ngoài mà họ còn cư xử như thế, thì người trong nước chẳng có hi vọng gì, và có lẽ vì thế mà các đại gia không mặn mà với việc tài trợ tiền cho sự nghiệp giáo dục.

====

(1) "Selling a medical school's name". JAMA 22/10/2008